Langsung ke konten

Langsung ke daftar isi

Kakiwal᷊ong Mẹ̌bawasa

Kakiwal᷊ong Mẹ̌bawasa

Apa alat kontrasepsi su ral᷊ungu rahim (IUD) botonge paketangu tau Sahani?

Soal u hal᷊ẹ̌ ini, tau Sahani apang seng bọu nẹ̌kawing harusẹ̌ měkoạ putusang tawe makarusa hati nuraning i sire. Hakị u ene, i sire harusẹ̌ kahěngang-hěngang mẹ̌pikirẹ̌ soal u cara kerja IUD (arau isẹ̌sěbạ lai KB spiral) dingangu prinsip Alkitapẹ̌ sude paketang.

Yehuwa něgělị parenta si Adam dingangi Hawa, bọu ene lai si Noakẹ̌ dingangu keluargane, ”Pěmpěhitẹ e pakal᷊awọ.” (Pěnd. 1:28; 9:1) Alkitapẹ̌ tawe naul᷊ị tau Sahani harusẹ̌ tumol᷊e parenta ene. Hakị u ene, sěngkawingang botonge měmile apa i sire mapulu piạ anạ arau pira kal᷊awọe anạ i rẹ̌dua. Mạeng madiri piạ anạ, i sire botonge měmile KB apa paketang i sire. Apa harusẹ̌ tiněnaěng i sire?

Su tempong měkoạ putusang, tau Sahani harusẹ̌ mẹ̌tiněna manga prinsip bọu Alkitapẹ̌. Hakị u ene, i sire tawe měmile cara kụ makaondol᷊ẹ̌ anạ. Měngondol᷊ẹ̌ anạ ene kai měmate anạ bědang tawe nalahirẹ̌. Kụ ene tawe nẹ̌tatahino dingangu apa niul᷊ị u Alkitapẹ̌ soal u měngarěga pěbawiahẹ̌. (Sas. 20:13; 21:22, 23; Mzm. 139:16; Yer. 1:5) Mạeng IUD kerea?

The Watchtower 15 Mei 1979 (halaman 30-31), nělahẹ soal u ini. Su tempo ene, IUD biasa pẹ̌paketang kai nikoạ bọu plastikẹ̌. Alatẹ̌ ini suẹ̌kang su rahim tadeạu tawe makaěbạ anạ. Artikel ene naul᷊ị tawẹ u kahěngang-hěngang masingkạ kerea cara kerja IUD. Lawọ ilmuwan naul᷊ị IUD měnahaghe sperma mahumpạ arau membuahi sel telur. Mạeng tawẹ apa pembuahan, tawẹ apa pěbawiahẹ̌ buhu mariadi.

Katewe, piạ piram baụ bukti něnodẹ sperma nahumpạu sel telur kụ pembuahan nariadi. Kụ sel ene něnětạ timuwo su tuba Fallopi hakị u ene nariadi kehamilan su likudu rahim, arau sel ene nahumpạ su rahim. Katewe, mạeng nahumpạ su rahim, IUD měnahaghe sel ene duměkạ su dinding rahim, kụ sel ene mate. Ini mẹ̌sul᷊ungu měngondol᷊ẹ̌ anạ. Artikel ene něgělị kesimpulan tau Sahani ”harusẹ̌ mẹ̌timbang soal u hal᷊ẹ̌ ini, apidu mẹ̌tiněna tumuhụ Alkitapẹ̌ pěbawiahẹ̌ kai masusi”.​—Mzm. 36:10.

Katewe, dongkeng artikel ene nikoạ su taung 1979, piạ lawọ perkembangan su ilmu pengetahuan dingangu medis.

Orasẹ̌ ini, piạ darua IUD pẹ̌paketang. Humotong IUD piạ tambagane, kụ něnětạ pẹ̌paketang su Amerika Serikat taung 1988. Karuane IUD měnẹ̌něbang hormon, kụ něnětạ bẹ̌bal᷊ụkang taung 2001. Kerea cara kerja darua alatẹ̌ ini?

Tambaga: Kere seng nilahẹ kal᷊imonạ, IUD tambaga makakoạ sperma tawe makal᷊iu rahim, hakị u ene tawe makahumpạu sel telur. Bọu ene lai tambaga aramanung racun gunang sperma. * (Pěmanda catatan kaki.) IUD ini lai makawal᷊ui keadaan dinding rahim.

Hormon: IUD ini maraning mẹ̌sul᷊ung dingangu IUD kahumotongange, katewe IUD ini měněbang hormon su ral᷊ungu rahim, kere hormon su ral᷊ungu pelẹ̌ u KB. Su pirang katau wawine, IUD ini makakoạ i sire tawe měněbang sel telur (ovulasi). Mạeng tawẹ apa sel telur, pembuahan tawe mariadi. IUD ini lai makakoạ dinding rahim manipị. * (Pěmanda catatan kaki.) Lendir su mulut rahim (serviks) lai kakạsuwenehe hakị u ene sperma tawe masuẹ̌ bọu wadangu wawine sarang rahim.

Kere seng nilahẹ kanini, darua IUD ini makawal᷊ui keadaan dinding rahim. Hakị u ene, mạeng sěngkatau wawine něněbang sel telur, bọu ene pembuahan nariadi, kụ sel ene nahumpạ su rahim, sel ene tawe duměkạ su dinding rahim. Sel ene sarung mate. Katewe, tumuhụ manga ilmuwan, ini tawe masau mariadi, kụ ini sěběnarẹ̌e botonge mariadi mạeng wawine měnginung pelẹ̌ u KB.

Hakị u ene, tawẹ apa jaminan IUD tambaga arau hormon mang makasahaghe sperma mahumpạu sel telur arau mariadi pembuahan. Katewe kere seng nilahẹ kanini, penelitian něnodẹ darua IUD ini biasane makasahaghe pembuahan, hakị u ene tawe makaěbạ anạ.

Tau Sahani apang seng bọu nẹ̌kawing kụ mapulu měpakẹ IUD, harusẹ̌ mẹ̌bisara dingangu dokter. I sie sarung maul᷊ị IUD apa piạ su tampạ ene dingangu gunane arau bahayane su kawing wawine. I rẹ̌dua tawe wotonge makitul᷊ung arau měmala taumata wal᷊inẹ, maning ene dokter, měkoạ putusang gunang i rẹ̌dua. (Rm. 14:12; Gal. 6:4, 5) Ini kai putusang i rẹ̌dua hala. I rẹ̌dua harusẹ̌ měkoạ putusang makal᷊uasẹ̌ naungu Mawu dingangu tawe makarusa hati nuraning i rẹ̌dua.​—Pěmanda lai 1 Tim. 1:18, 19; 2 Tim. 1:3.

^ par. 8 Bukẹ̌ panduan bọu Layanan Kesehatan Nasional Inggris něgělị laporan, ”IUD mal᷊awọ tambagane ene nal᷊iu bọu 99 persen kapaele. Ene mangal᷊ene, sabang taung, tawe nakaěbạ 1 bọu 100 wawine apang měpẹ̌pakẹ IUD sarung makaěbạ anạ. Kakạhal᷊ine tambagane, IUD ene tawe mapaelẹ̌.”

^ par. 9 Ual᷊ingu IUD hormon makakoạ dinding rahim manipị, dokter pẹ̌sěnsul᷊ẹ měngoro pẹ̌pakẹ IUD ini su manga wawine apang piạ haid mal᷊awọ, maning i sire seng nẹ̌kawing arau bědang tala.