1, 2. Ibrani 13:4 makawahansang si kitẹ gunang měkoạ apa?

I KITẸ kěbị mapulu měngadatẹ̌ si Yehuwa. Yehuwa piạ hakẹ̌ gunang makaěbạ laadatẹ̌ bọu i kitẹ, kụ i Sie nẹ̌diandi sarung měngadatẹ̌ si kitẹ. (1 Samuel 2:30; Amsal 3:9; Wahyu 4:11) I Sie mapulu i kitẹ měngadatẹ̌ taumata wal᷊inẹ, kere pěměrenta. (Roma 12:10; 13:7) Katewe piạ bageang bal᷊inẹ lai harusẹ̌ adatẹ̌ng i kitẹ. Ene kai pẹ̌kakawing.

² Rasul Paulus němohẹ, ”Pẹ̌kakawing harusẹ̌ adatengu kěbị taumata kụ ene tawe wotonge ipakal᷊amuhụ.” (Ibrani 13:4) Paulus tawe kětạeng nẹ̌bisara soal u pẹ̌kakawing. I sie něhabarẹ̌ su tau Sahani gunang měngadatẹ̌ pẹ̌kakawing, mangal᷊ene měmanda pẹ̌kakawing ene maarěga. Apa pěndangu soal u pẹ̌kakawing lai kerene, něngělembo mạeng i kau seng bọu nẹ̌kawing?

3. Sasasa penting apa nighělị i Yesus soal u pẹ̌kakawing? (Pěmanda gambarẹ̌ humotong su pěngangěndungang ini.)

³ Mạeng i kau měmanda pẹ̌kakawing ene maarěga, i kau seng nẹ̌těno contoh mapaelẹ̌. Yesus měngẹ̌ngarěga pẹ̌kakawing. Su tempong tau Farisi nẹ̌kiwal᷊o soal u mẹ̌cere, i sie nělahẹ apa niul᷊ị u Mawu su pẹ̌kakawing  kahumotongange: ”Ual᷊ingu ene sěngkatau esẹ sarung měněntang i papạ dingangi mamạe, kụ i rẹ̌dua sarung makoạ sěmbaụ.” Yesus lai naul᷊ị, ”Apa seng nipakasěmbaụ karạ u Mawu, tawe wotonge ipẹ̌tal᷊eing taumata.”​—Basa Markus 10:2-12; Kejadian 2:24.

4. Apa kapulung Mawu gunang pẹ̌kakawing?

⁴ Yesus setuju Mawu něndiadi pẹ̌kakawing kụ pẹ̌kakawing ene harusẹ̌ matahang sarang karěngụe. Su tempong Mawu někoạ pẹ̌kakawing kahumotongange, i Sie tawe naul᷊ị i Adam dingangi Hawa botonge mẹ̌cere. I Sie mapulu ”i rẹ̌dua” tatapẹ̌ masěmbaụ su pẹ̌kakawing sarang karěngụe.

5. Kerea papate piạ pěngarune su pẹ̌kakawing?

⁵ Katewe, ual᷊ingu i Adam nẹ̌dosa, lawọ nẹ̌bal᷊ui. Sěmbaụ contone ute taumata sarung mate, kụ ene piạ pěngarune su pẹ̌kakawing. Rasul Paulus naul᷊ị su tau Sahani papate nakaběsụ pẹ̌kakawing, kụ kawing bědang biahẹ̌ botonge saụ mẹ̌kawing.​—Roma 7:1-3.

6. Kerea Hukung Musa něněntiro pěndangu Mawu soal u pẹ̌kakawing?

⁶ Hukung nighělị u Mawu su tau Israel něgělị perincian soal u pẹ̌kakawing. Contone, sěngkatau esẹ botonge piạ kawing nal᷊iu bọu sěngkatau. Kebiasaan ini seng piạ dongkeng Mawu bědang tawe něgělị Hukung. Katewe, Hukung něndiagạ wawine dingangu anạ bọu kakanoạ tawẹ adile. Contone, mạeng sěngkatau esẹ něngal᷊ạ ělang wawine makoạ kawing karuane, i sie harusẹ̌ tatapẹ̌ měnukụ kebutuhan kawinge humotong. Mawu mapulu i sie turusẹ̌ měndiagạ dingangu mẹ̌padul᷊i su kawinge ene. (Keluaran 21:9, 10) I kitẹ seng tawe tụtol᷊e Hukung Musa orasẹ̌ ini. Katewe ene něněntiro si kitẹ su těngong Mawu pẹ̌kakawing kai sěbạe maarěga. Ini tantu makatul᷊ung si kitẹ měngarěga pẹ̌kakawing.

7, 8. (a) Tumuhu Ulangan 24:1, apa niul᷊ị u Hukung soal u mẹ̌cere? (b) Kerea pěndang i Yehuwa soal u mẹ̌cere?

 ⁷ Apa niul᷊ị u Hukung soal u mẹ̌cere? Maning Yehuwa tawe něngoro sěngkawingang mẹ̌cere, Hukung němala sěngkatau esẹ Israel menceraikan kawinge mạeng i sie ”nakaěbạ hal᷊ẹ̌ tawe nẹ̌tatahino [su kawinge]”. (Basa Ulangan 24:1.) Hukung tawe naul᷊ị apa ”hal᷊ẹ̌ tawe nẹ̌tatahino” ene. Katewe, ene tantu barang makạmea arau sěbạe serius kụ bal᷊inẹbe pẹ̌sasal᷊a kadodọ. (Ulangan 23:14) Su zaman i Yesus, lawọ tau Yahudi menceraikan kawing i sire ual᷊ingu ”haghing alasang”. (Matius 19:3) I kitẹ tantu madiri mẹ̌těno kakanoạ kerene.

⁸ Su zaman Nabi Maleakhi, seng nakoạ hal᷊ẹ̌ biasa su esẹ gunang menceraikan kawinge, aramanung tadeạu botonge sau mẹ̌kawing dingangu wawine limembong mangudạ kụ bal᷊inẹ ělang i Yehuwa. Katewe Mawu napakal᷊ahẹ kerea pěndang’E soal u perceraian. I Sie naul᷊ị, ”Iạ mawěnsing perceraian.” (Maleakhi 2:14-16) Pěndang i Yehuwa soal u pẹ̌kakawing tawe nẹ̌bal᷊ui dongkeng humotong, su tempong i Sie naul᷊ị sěngkatau esẹ ”sarung turusẹ̌ dingangu kawinge, kụ i rẹ̌dua sarung makoạ sěmbaụ”. (Kejadian 2:24) Bọu ene, pěndang i Yesus soal u pẹ̌kakawing lai mẹ̌sul᷊ung dingangi Amange su tempong i sie naul᷊ị, ”Apa seng nipakasěmbaụ karạ u Mawu, tawe wotonge ipẹ̌tal᷊eing taumata.”​—Matius 19:6.

9. Apa mangal᷊ene bawerang Yesus su Markus 10:11, 12?

⁹ Pirang katau aramanung měkẹ̌kiwal᷊o, ’Apa piạ alasang su tau Sahani gunang mẹ̌cere kụ saụ mẹ̌kawing?’ Pẹ̌tiněna bawerang i Yesus, ”Mạeng sěngkatau esẹ menceraikan kawinge kụ saụ nẹ̌kawing dingangu wawine wal᷊inẹ, i sie nawuang su kawinge. Mạeng piạ wawine seng diceraikan kawinge nẹ̌kawing dingangu esẹ bal᷊inẹ, i sie lai nawuang.” (Markus 10:11, 12; Lukas 16:18) Nal᷊ahẹ, i Yesus měngẹ̌ngadatẹ̌ pẹ̌kakawing, kụ i sie mapulu i kitẹ lai kerene. Mạeng sěngkatau esẹ menceraikan kawinge kụ saụ nẹ̌kawing, i sie seng nawuang. Hal᷊ẹ̌ mẹ̌sul᷊ung lai mariadi su wawine, mạeng i sie menceraikan kawinge masatia. Ene ual᷊ingu perceraian tawe makaběsụ pẹ̌kakawing. Su těngong Yehuwa i rẹ̌dua bědang ”sěmbaụ”. Yesus lai naul᷊ị mạeng sěngkatau esẹ menceraikan kawinge, sěmbal᷊ia kawinge tawe někoạ barang amoral, ene makakoạ kawinge mawuang. Kerea ene mariadi? Su tempo ene, wawine seng diceraikan kawinge aramanung nẹ̌pěndang i sie harusẹ̌ saụ mẹ̌kawing ual᷊ingu alasang ekonomi. Pẹ̌kakawing kerene mẹ̌sul᷊ungu nawuang.

10. Apa alasang tau Sahani botonge mẹ̌cere kụ saụ mẹ̌kawing?

¹⁰ Yesus naul᷊ị piạ sěmbaụ alasang sěngkawingang botonge mẹ̌cere: ”Iạ  maul᷊ị si kamene, mạeng sěngkatau esẹ menceraikan kawinge, kecuali ual᷊ingu kakanoạ amoral, bọu ene mẹ̌kawing dingangu taumata wal᷊inẹ, i sie nawuang.” (Matius 19:9) I sie lai naul᷊ị pokok mẹ̌sul᷊ung su Nasẹ̌ su Wul᷊udẹ̌. (Matius 5:31, 32) Su darua tempo ene, Yesus nẹ̌bisara soal u ”kakanoạ amoral”. Kakanoạ amoral ene kai dosa kere mawuang, pẹ̌sasundal᷊ẹ̌, hubungan seks su taumata tawe nẹ̌kawing, homoseksual, dingangu hubungan seks dingangu binatang. Contone, mạeng sěngkatau esẹ někoạ amoral, kawinge botonge měmutusẹ̌ gunang menceraikan si sie arau tala. Mạeng kawing wawine menceraikan kawinge, su těngong Mawu i rẹ̌dua seng bal᷊inẹ sěngkawingang.

11. Aramanung kawe nụe sěngkatau Sahani němile tawe mẹ̌cere maning kawinge seng někoạ barang amoral?

¹¹ Yesus tawe naul᷊ị mạeng sěngkatau seng bọu nẹ̌kawing někoạ amoral, kawing tawẹ sal᷊ane harusẹ̌ mẹ̌cere. Contone, kawing wawine aramanung měmile tatapẹ̌ mẹ̌tanạ dingangu kawinge maning kawinge seng někoạ amoral. Kawe nụe? Aramanung i sie bědang masayang su kawinge kụ mapulu měgělị ampung dingangu mẹ̌tawakal᷊i saụ měnoghasẹ̌ pẹ̌kakawing i rẹ̌dua. Bọu ene lai, mạeng i sie mẹ̌cere kụ tawe mẹ̌kawing, i sie sarung makahombang sigěsạ bal᷊inẹ. Contone, kerea soal u kebutuhan ekonomi dingangu seksual? Apa i sie sarung kesepian? Apa pěngarune su manga anạe? Apa i sie limembong masigěsạ měněntiro katěngadẹ̌ si sire? (1 Korintus 7:14) Nal᷊ahẹ, mạeng kawing tawẹ sal᷊ane měmile mẹ̌cere, i sie sarung makahombang sigěsạ mawěhạ.

12, 13. (a) Apa nariadi su pẹ̌kakawing i Hosea? (b) Kawe nụe i Hoseạ saụ něngal᷊ạ si Gomer, kụ apa kaěndungang i kitẹ bọu pẹ̌kakawing i Hosea?

¹² Pengalaman Nabi Hosea něgělị lawọ těntiro soal u kerea i Yehuwa měmanda pẹ̌kakawing. Mawu něngoro si Hosea pẹ̌kawing dingangu sěngkatau wawine arenge Gomer. I Gomer sarung měkoạ ”pẹ̌sasundal᷊ẹ̌” kụ sarung makaěbạ ”anạ ual᷊ingu pẹ̌sasundal᷊e ene”. I Gomer dingangi Hosea nakaěbạ sěngkatau anạ esẹ. (Hosea 1:2, 3) Bọu ene, i Gomer saụ nakaěbạ sěngkatau anạ wawine dingangu sěngkatau anạ esẹ, aramanung bọu esẹ wal᷊inẹ. Samurine, i Gomer něněntang si Hosea kụ nakoạ ělang. Katewe, i Hosea saụ něměli si sie. (Hosea 3:1, 2) Yehuwa něpakẹ si Hosea gunang měnodẹ i Sie pirang sul᷊ẹ měgělị ampung su tau Israel ual᷊ingu i sire tawe masatia dingangu něněmbah mawu wal᷊inẹ. Apa kaěndungang i kitẹ bọu pẹ̌kakawing i Hosea?

¹³ Mạeng sěngkatau Sahani někoạ barang amoral, kawing tawẹ sal᷊ane harusẹ̌ měkoạ putusang. Yesus naul᷊ị kawing tawẹ sal᷊ane piạ alasang matoghasẹ̌ gunang mẹ̌cere kụ bọu ene i sie bebasẹ̌ saụ mẹ̌kawing. Katewe tawe nẹ̌sal᷊a lai mạeng kawing tawẹ sal᷊ane měmile měgělị ampung su kawinge. Hosea saụ něngal᷊ạ si Gomer. Su apang i sie seng nẹ̌bal᷊ị si Hosea, Hosea naul᷊ị i sie tawe wotonge měkoạ hubungan seksual dingangu esẹ bal᷊inẹ. Kụ sementara, i Hosea lai ’tawe nẹ̌tikị’ dingangi Gomer. (Hosea 3:3) Katewe samurine i Hosea tantu saụ někoạ hubungan seksual dingangu kawinge. Ini něnodẹ kerea Yehuwa mapulu saụ měnarimạ tau Israel dingangu turusẹ̌ mẹ̌padul᷊i si sire. (Hosea  1:11; 3:3-5) Kerea hal᷊ẹ̌ ini něněntiro si kitẹ soal u pẹ̌kakawing orasẹ̌ ini? Mạeng kawing tawẹ sal᷊ane něnětạ někoạ hubungan seksual dingangu kawing seng někoạ sal᷊a, ene něnodẹ kawing tawẹ sal᷊ane seng něgělị ampung su kawinge. (1 Korintus 7:3, 5) Hakị u ene seng tawẹ apa alasang matoghasẹ̌ si rẹ̌dua gunang mẹ̌cere. Bọu ene, i rẹ̌dua harusẹ̌ měhal᷊ẹ̌ sěngkasio dingangu mẹ̌tatul᷊ung sěmbaụ su wal᷊inẹ tadeạu měmanda pẹ̌kakawing kere cara Yehuwa měmanda.

14. Tumuhụ 1 Korintus 7:10, 11, aramanung apa nariadi su pẹ̌kakawing?

¹⁴ Kěbị tau Sahani harusě měngadatẹ̌ pẹ̌kakawing kere i Yehuwa dingangi Yesus. Katewe, lawọ tawe někoạ kerene ual᷊ingu i kitẹ tawe nasukụ. (Roma 7:18-23) Hakị u ene tawe makaherang mạeng tau Sahani su abad humotong nakahombang kasasigěsạ su pẹ̌kakawing i sire. I Paulus lai němohẹ ”kawing wawine tawe wotonge mẹ̌tatěntang dingangu kawinge”.​—Basa 1 Korintus 7:10, 11.

15, 16. (a) Apa harusẹ̌ makoạ timonangu sěngkawingang su tempong piạ masalah su pẹ̌kakawing i rẹ̌dua, kụ kawe nụe? (b) Kerea tau Sahani apang kawinge bal᷊inẹ ělang i Yehuwa lai botonge tumol᷊e sasasa ini?

¹⁵ Paulus tawe naul᷊ị situasi kerea botonge makakoạ sěngkawingang mẹ̌tatěntang. Katewe i kitẹ masingkạ ene bal᷊inẹ ual᷊ingu masalah kere, contone, kawing esẹ seng někoạ barang amoral. Mạeng ual᷊ingu masalah ene, kawing wawine piạ alasang gunang mẹ̌cere kụ saụ mẹ̌kawing. Paulus němohẹ kawing wawine seng nẹ̌tatěntang dingangu kawinge harusẹ̌ ”tatapẹ̌ tawe mẹ̌kawing arau i sie harusẹ̌ saụ mẹ̌tatamba dingangu kawinge”. Ene něnodẹ su těngong Mawu i rẹ̌dua bědang sěngkawingang. Paulus naul᷊ị tawẹ soale apa masalah arau sigěsạ nikahombangengu sěngkawingang, mạeng i rẹ̌dua tawe někoạ barang amoral, timonang i rẹ̌dua ute harusẹ̌ saụ mẹ̌bawal᷊ị, ene mangal᷊ene i rẹ̌dua harusẹ̌ tumatěngo masalah dingangu tatapẹ̌ mẹ̌tanạ sěngkasio. I rẹ̌dua botonge makitul᷊ung su penatua. Manga penatua tawe wotonge měnumběka, katewe i sire harusẹ̌ měgělị sasasa bọu Alkitapẹ̌.

¹⁶ Katewe, kerea dingangu tau Sahani apang kawinge bal᷊inẹ ělang i Yehuwa? Su tempong piạ masalah su pẹ̌kakawing, apa wotonge i rẹ̌dua mẹ̌tatěntang? Kere seng niul᷊ị humotong, Alkitapẹ̌ naul᷊ị barang amoral kai alasang sah gunang mẹ̌cere. Katewe Alkitapẹ̌ tawe naul᷊ị apa alasang taumata botonge mẹ̌tatěntang. Paulus němohẹ, ”Mạeng  sěngkatau wawine piạ kawinge tawe seiman kụ kawinge ene mapulu tatapẹ̌ dingange, i sie tawe wotonge měněntang kawinge.” (1 Korintus 7:12, 13) Ayatẹ̌ ini lai mapakẹ orasẹ̌ ini.

17, 18. Kawe nụe pirang katau tau Sahani tatapẹ̌ nẹ̌tatamba maning piạ situasi sěbạe masigěsạ?

¹⁷ Katewe, su piạ piram baụ situasi ’kawing tawe seiman’ něnodẹ i sie madiri ’tatapẹ̌ dingangu’ kawinge. Contone, kawing esẹ aramanung sěbạe matingkaị sarang kawinge nẹ̌pěndang kasasehate arau pěbawiahe ene su ral᷊ungu bahaya. Kawing esẹ lai ěndịu madiri měnukụ kebutuhan kawinge dingangu keluarga, arau i sie mẹ̌sěding kawinge mẹ̌tahamawu si Yehuwa. Su situasi kerene, wawine Sahani aramanung měkoạ putusang hala, aramanung maning apa ul᷊ịkangu kawinge, kawinge seng madiri ”tatapẹ̌ dingange” kụ i rẹ̌dua harusẹ̌ mẹ̌tatěntang. Katewe, tau Sahani wal᷊inẹ apang nakahombang situasi mẹ̌sul᷊ung seng němutusẹ̌ gunang tatapẹ̌ mẹ̌tatamba dingangu kawinge. I sire nẹ̌tatahang dingangu nẹ̌tawakal᷊i měnoghasẹ̌ pẹ̌kakawing i sire. Kawe nụe i sire němutusẹ̌ kerene?

¹⁸ Mạeng su situasi kerene sěngkawingang mẹ̌tatěntang, i sire bědang tatapẹ̌ sěngkawingang kụ i sire sarung makahombang sigěsạ kere nisěbạ kanini. Rasul Paulus lai nẹ̌sěbạ alasang bal᷊inẹ kawe nụe sěngkawingang harusẹ̌ tatapẹ̌ mẹ̌tatamba. I sie němohẹ, ”Kawing esẹ tawe seiman nipakasusi ual᷊ingu kawinge, kụ kawing wawine tawe seiman nipakasusi ual᷊ingu kawinge. Mạeng tala, manga anạ i kamene tawe wurěsi. Katewe orasẹ̌ ini i sire seng masusi.” (1 Korintus 7:14) Lawọ tau Sahani němutusẹ̌ tatapẹ̌ nẹ̌tatamba dingangu kawinge bal᷊inẹ ělang i Yehuwa maning piạ situasi sěbạe masigěsạ. I sire mal᷊uasẹ̌ seng někoạ pengorbanan ene ual᷊ingu samurine kawing i sire nakoạ Sahiding Yehuwa.​—Basa 1 Korintus 7:16; 1 Petrus 3:1, 2.

19. Kawe nụe su sidangu tau Sahani piạ lawọ pẹ̌kakawing matoghasẹ̌?

¹⁹ Yesus něgělị sasasa soal u mẹ̌cere, kụ i Rasul Paulus něgělị sasasa soal u mẹ̌tatěntang. I rẹ̌dua mapulu manga ělang u Mawu měngadatẹ̌ pẹ̌kakawing. Su dunia orasẹ̌ ini, piạ lawọ pẹ̌kakawing matoghasẹ̌ su sidangu tau Sahani. I kau aramanung nakasilo su sidang lawọ sěngkawingang mal᷊uasẹ̌, kawing esẹ makěndagẹ̌ su kawinge dingangu kawing wawine maadatẹ̌ su kawinge. I sire kěbị něnodẹ pẹ̌kakawing harusẹ̌ adateng. Kụ i kitẹ lai mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu jutane kawing esẹ dingangu wawine něnodẹ bawerang Mawu ene nariadi: ”Ual᷊ingu ene, sěngkatau esẹ sarung měněntang i papạ dingangi mamạe kụ sarung turusẹ̌ dingangu kawinge, kụ i rẹ̌dua sarung makoạ sěmbaụ.”​—Efesus 5:31, 33.