1, 2. Su tempong i kitẹ turusẹ̌ měkoạ kemajuan rohani, apa kaěndungang i kitẹ? Gělịko contoh.

KĚNANG pẹ̌tiněna piạ dariọ kadodọ nighělịkangu hadiah. Matimade něngoro si sie paul᷊ị, ”Kase bue.” I sie někoạ ene ual᷊ingu niorong matimade. Katewe su tempong anạ ene kakạguwạe, i sie něnětạ nakaěna kawe nụe matimade nẹ̌tiněna makitarimakasẹ ene penting su tempong taumata wal᷊inẹ někoạ barang mapia. Samurine, i sie hala sarung mapulu makitarimakasẹ dingangu kaguwạu naunge, bal᷊inẹ ual᷊ingu nioro.

² I kitẹ lai kerene. Su tempong buhudeng něngěndung katěngadẹ̌, i kitẹ nakaěna tumuhụ manga parentang Yehuwa ene penting. Katewe, su tempong turusẹ̌ měkoạ kemajuan rohani, i kitẹ makaěndung limembong mal᷊awọ soal u tiněna-Ne, mangal᷊ene apa ikẹ̌kapulu-Ne, ikẹ̌kawěnsing’E, dingangu kerea i Sie měmanda haghing hal᷊ẹ̌. Mạeng i kitẹ měmala tiněnang Yehuwa měngahạ putusang dingangu kakanoạ i kitẹ, ene něnodẹ i kitẹ nẹ̌tiněna kere cara Yehuwa mẹ̌tiněna.

3. Kawe nụe masigěsạ mẹ̌tiněna kere cara Yehuwa mẹ̌tiněna?

³ I kitẹ mal᷊uasẹ̌ měngěndung mẹ̌tiněna kere i Yehuwa.  Katewe ual᷊ingu tawe nasukụ, pẹ̌sěnsul᷊ẹ i kitẹ masigěsạ mẹ̌tiněna kere cara Yehuwa mẹ̌tiněna. Contone, i kitẹ masingkạ kerea pěndang’E soal u kakanoạ amoral, arětạ, hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌, mẹ̌sal᷊apakẹ daha, dingangu hal᷊ẹ̌ bal᷊inẹ. Katewe aramanung i kitẹ masigěsa makaěna kawe nụe i Sie nẹ̌tiněna kerene. Hakị u ene, kerea tadeạu tiněnang i kitẹ limembong mẹ̌sul᷊ung dingangu tiněnang Yehuwa? Kerea ini makatul᷊ung si kitẹ měkoạ barang nihino orasẹ̌ ini dingangu su tempo mahi?

4. Apa mangal᷊ene měmal᷊ui tiněnang i kitẹ?

⁴ Basa Roma 12:2. Su Ayatẹ̌ ini, Rasul Paulus nělahẹ apa harusẹ̌ koateng i kitẹ tadeạu mẹ̌tiněna kere cara Yehuwa mẹ̌tiněna. I sie naul᷊ị i kitẹ harusẹ̌ ’měngědo ahạkengu dunia ini’. Kere seng niěndungang i kitẹ su pěngangěndungang kal᷊imona, ene mangal᷊ene i kitẹ harusẹ̌ měnděmẹ tiněnang dunia dingangu manga kakanoạe. Katewe i Paulus lai naul᷊ị i kitẹ harusẹ̌ měmal᷊ui tiněnang i kitẹ. Ene mangal᷊ene i kitẹ harusẹ̌ měngěndung Hengetangu Mawu, makaěna tiněna-Ne, mẹ̌tiněna soal u hal᷊ẹ̌ ene, dingangu mẹ̌tawakal᷊i mẹ̌tiněna kere Mawu.

5. Lahẹko apa pẹ̌tatěntange mẹ̌basa dingangu měngěndung.

⁵ Měngěndung ene bal᷊inẹ mẹ̌basa masahawụ sěmbaụ informasi arau měngěhị sasimbahu kakiwal᷊o. Su tempong měngěndung, i kitẹ mẹ̌tiněna kerea bahan ene něněntiro si kitẹ soal i Yehuwa, apa kẹ̌koateng’E, dingangu kerea i Sie nẹ̌tiněna. I kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tawakal᷊i makaěna kawe nụe Yehuwa něgělị parenta arau nẹ̌sěding si kitẹ měkoạ sěmbaụ hal᷊ẹ̌. I kitẹ lai mẹ̌tiněna apa harusẹ̌ bal᷊uiang su kakanoạ dingangu tiněnang i kitẹ. Memang, i kitẹ tawe makakoạ mẹ̌tiněna kěbị ene su tempong měngěndung. Katewe, i kitẹ harusẹ̌ měpakẹ tempo, aramanung stenga bọu tempo měngěndung, gunang mẹ̌tiněna apa seng niěndungang i kitẹ.​—Mazmur 119:97; 1 Timotius 4:15.

6. Apa sarung mariadi mạeng i kitẹ mẹ̌tiněna Hengetangu Mawu?

⁶ Mạeng i kitẹ marading měngěndung Hengetangu Mawu, piạ hal᷊ẹ̌ makạlaherang sarung mariadi. I kitẹ ”makatodẹ su watangeng”, arau makakoạ watangeng i kitẹ mangimang, tiněnang Yehuwa ene kai nasukụ. I kitẹ měnětạ makaěna cara Yehuwa měmanda haghing hal᷊ẹ̌, kụ i kitẹ sarung setuju dingangu tiněna-Ne. Ene mangal᷊ene i kitẹ němal᷊ui tiněnang i kitẹ kụ něnětạ nẹ̌tiněna dingangu cara wuhu. Hasile, i kitẹ sarung mẹ̌tiněna kere cara Yehuwa mẹ̌tiněna.

7, 8. (a) Kerea pěndang i Yehuwa soal u arětạ? (Pěmanda gambarẹ̌ humotong su pěngangěndungang ini.) (b) Mạeng i kitẹ měmanda arětạ kere cara Yehuwa měmanda, apa sarung makoạ kahumotongange su pěbawiahi kitẹ?

⁷ Tiněnang i kitẹ piạ pěngarune su kakanoạ i kitẹ. (Markus 7:21-23; Yakobus 2:17) Mahịe i kitẹ měmanda piram baụ contoh. Contoh humotong ute běkẹ soal u kalalahirẹ̌ i Yesus. Běke ene něnodẹ kerea pěndang i Yehuwa soal u arětạ. Mawu sẹ̌sane němile si Yusuf dingangi Maria gunang měhiking Ahuse maning i rẹ̌dua taumata masusah. (Imamat  12:8; Lukas 2:24) Su tempong i Yesus nalahirẹ̌, i Maria ”němikung dariọ ene dingangu hekạ kụ nipapělọe su palungan, ual᷊ingu tawẹ apa tampạ gunang i sire su penginapan”. (Lukas 2:7) Mạeng i Yehuwa mapulu, i Sie botonge měngatorẹ̌ tadeạu i Yesus malahirẹ̌ su tampạ limembong mapaelẹ̌. Katewe, i Sie mapulu Yesus hikinangu keluarga měngẹ̌ngal᷊imona hal᷊ẹ̌ rohani. Ene hal᷊ẹ̌ kahumotongange si Yehuwa.

⁸ Běke soal u kalalahirẹ̌ i Yesus něněntiro si kitẹ pěndang i Yehuwa soal u arětạ. Pirang katau matatimadẹ̌ mapulu manga anạ i sire piạ manga barang mapapaelẹ̌, maning ene makakoạ pẹ̌dal᷊ahapị anạ i sire dingangi Yehuwa mělome. Katewe si Yehuwa arětạ bal᷊inẹbe hal᷊ẹ̌ sěbạe penting. Apa i kau tumol᷊e tiněnang Yehuwa soal u hal᷊ẹ̌ ini? Apa nal᷊ahẹ bọu kakanoạu?​—Basa Ibrani 13:5.

9, 10. Kerea měnodẹ pěndang i kitẹ soal u makakoạ taumata masangkong mẹ̌sul᷊ung dingangu pěndang i Yehuwa?

⁹ Contoh wal᷊inẹ ute kerea pěndang i Yehuwa soal u taumata makasangkong taumata wal᷊inẹ, mangal᷊ene makakoạ taumata wal᷊inẹ nẹ̌dosa arau něngědo mẹ̌tahamawu si Yehuwa. Yesus naul᷊ị, ”Katewe i saing makoạ batu makasangkong sěngkatau bọu i sire rarodọ kụ mangimang ini, ěndọkangbe sěmbaụ batu gilimang ikịtang su lehẹe kụ i sie děmẹkang su laudẹ̌.” (Markus 9:42) Bawera ini sěbạe serius! Tiněnang Yesus mẹ̌sul᷊ung dingangu tiněnang i Amange. Hakị u ene i kitẹ botonge mangimang Yehuwa sarung mẹ̌pědu mạeng piạ u makasangkong sěngkatau tumatol᷊eng i Yesus.​—Yohanes 14:9.

¹⁰ Apa pěndang i kitẹ soal u makasangkong taumata wal᷊inẹ mẹ̌sul᷊ung dingangu pěndang i Yehuwa dingangi Yesus? Apa nal᷊ahẹ bọu kakanoạ i kitẹ? Contone, aramanung i kitẹ puluang sěmbaụ penampilan arau gaya mẹ̌papakeang. Katewe apa sarung koateng i kitẹ mạeng ene makakoạ pirang katau su sidang tersinggung arau makakoạ taumata wal᷊inẹ piạ tiněna amoral? Apa kakěndagi kitẹ su anạu sěmbaụ makakoạ si kitẹ tawe měkoạ apa ikẹ̌kapulung i kitẹ?​—1 Timotius 2:9, 10.

11, 12. Mạeng i kitẹ mawěnsing apa ikẹ̌kawěnsing i Yehuwa dingangu mẹ̌kakědangu watangeng, kerea ene makariagạ watangeng i kitẹ?

¹¹ Contoh katělune: Yehuwa mawěnsing barang tawe nihino. (Yesaya 61:8) Tantu i Sie masingkạ pẹ̌sěnsul᷊ẹ i kitẹ masigěsạ měkoạ barang nihino, ual᷊ingu i kitẹ tawe nasukụ. Katewe, i Sie mapulu i kitẹ mawěnsing su barang dal᷊akị, kere i Sie. (Basa Mazmur 97:10.) Mạeng i kitẹ mẹ̌tiněna kawe nụe Yehuwa mawěnsing barang dal᷊akị, ene makatul᷊ung si kitẹ piạ tiněna kere i Sie dingangu piạ katatoghasẹ̌ gunang mẹ̌těngkarau bọu barang dal᷊akị.

¹² Mạeng i kitẹ měngěndung mawěnsing barang dal᷊akị, ene makatul᷊ung si kitẹ makasingkạ piram baụ hal᷊ẹ̌ ene nẹ̌sal᷊a, maning Alkitapẹ̌ tawe nẹ̌bisara mal᷊ahẹ soal u ene. Contone, sěmbaụ  bentuk kakanoạ amoral isẹ̌sěbạ ”tarian pangkuan” (lap dance) nakoạ biasa orasẹ̌ ini. Pirang katau nẹ̌pěndang ene bal᷊inẹbe hubungan seksual, hakị u ene i sire nẹ̌pikirẹ̌ hal᷊ẹ̌ ene tawe nẹ̌sal᷊a. * (Pěmanda catatan kaki.) Katewe kerea pěndang i Yehuwa soal u hal᷊ẹ̌ ene? Pẹ̌tahěndung, Yehuwa mawěnsing kěbị barang dal᷊akị. Hakị u ene i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌těngkarau bọu barang dal᷊akị, carane ute měngěndung mẹ̌kakědangu watangeng dingangu mawěnsing apa ikẹ̌kawěnsing i Yehuwa.​—Roma 12:9.

13. Kawe nụe i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tiněna pěndang i Yehuwa dongkeng orasẹ̌ ini tadeạu botonge měkoạ putusang matahuěna su tempo mahi?

¹³ Su tempong měngěndung, i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tiněna pěndang i Yehuwa soal u haghing hal᷊ẹ̌. Ene makatul᷊ung si kitẹ měkoạ putusang matahuěna. Mạeng i kitẹ ene su sěmbaụ situasi kụ harusẹ̌ měkoạ putusang su tempo ene, i kitẹ seng tawe huměkosẹ̌. (Amsal 22:3) Mahi měmanda piram baụ contoh su Alkitapẹ̌.

14. Apa kaěndungang i kitẹ bọu sasimbahi Yusuf su kawing i Potifar?

¹⁴ Su tempong kawing i Potifar něrayu si Yusuf, i Yusuf apidu timal᷊ang bọu i sie. Nal᷊ahẹ, i Yusuf tantu seng nẹ̌tiněna kerea pěndang i Yehuwa soal u pẹ̌kakawing. (Basa Kejadian 39:8, 9.) Yusuf naul᷊ị su kawing i Potifar, ”Kere apa wue iạ měkoạ karal᷊akisẹ̌ gěguwạ ini kụ mẹ̌dosa su těngong Mawu?” Ini něnodẹ i sie nẹ̌tiněna kere cara Mawu mẹ̌tiněna. Mạeng i kitẹ kerea? Apa koatengu mạeng hapị su pělahal᷊ẹ̌kang měrayu si kau? Arau kerea mạeng piạ u něndingọ pesan arau gambarẹ̌ amoral su HP-nu? * (Pěmanda catatan kaki.) Mạeng i kitẹ seng něngěndung dingangu timol᷊e pěndang i Yehuwa soal u hal᷊ẹ̌ ini dingangu němutusẹ̌ apa harusẹ̌ koateng, i kitẹ sarung limembong gampang masatia si Yehuwa.

15. Kerea tadeạu i kitẹ tatapẹ̌ masatia si Yehuwa, kere tělung katau esẹ Ibrani?

¹⁵ Pẹ̌tiněna lai contoh tělung katau esẹ Ibrani, i Syadrakh, Mesyakh, dingangi Abednego. Su tempong Datu Nebukhadnezar něngoro si sire pěněmbah patong wul᷊aeng seng nikoạe, i sire bahani tawe něněmbah. Sasimbahi sire su datu něnodẹ i sire seng nẹ̌tiněna kal᷊imona apa sarung mariadi mạeng i sire tatapẹ̌ masatia si Yehuwa. (Keluaran 20:4, 5; Daniel 3:4-6, 12, 16-18) Kerea orasẹ̌ ini? Apa koatengu mạeng bosẹ̌ nẹ̌dorong i kau menyumbang gunang acara piạ sěmpụe dingangu agama palsu? Sul᷊ungu měngampal᷊ẹ̌ sarang situasi kerene mariadi, kapaelange i kitẹ mẹ̌tiněna pěndang i Yehuwa dongkeng orasẹ̌ ini. Bọu ene, mạeng i kitẹ nakahombang situasi kerene, i kitẹ limembong gampang  maul᷊ị arau měkoạ barang nihino, kere nikoạu tělung katau esẹ Ibrani ene.

16. Mạeng i kitẹ makaěna pěndang i Yehuwa, kawe nụe ene makatul᷊ung si kitẹ su tempong piạ keadaan darurat medis?

¹⁶ Mẹ̌tiněna pěndang i Yehuwa lai makatul᷊ung si kitẹ tatapẹ̌ masatia su tempong piạ keadaan darurat medis. Tantu, i kitẹ tawe měnarimạ transfusi daha arau ěpạ komponen daha. (Kisah 15:28, 29) Katewe piạ perawatan medis piạ sěmpụe dingangu daha, kụ kěbị tau Sahani harusẹ̌ měmutusẹ̌ hala soal u ene tumuhụ prinsip Alkitapẹ̌. Kange tempo nẹ̌tatahino gunang měkoạ putusang? Apa ene su tempong i kitẹ seng su rumah sakitẹ̌, aramanung seng natědụ-tědụ kụ seng lẹ̌orong gunang pěkoạ putusang? Tantu tala. Orasẹ̌ ini kai tempo kapaelange gunang měkoạ riset, měloho kěbị dokumen hukum nělahẹ perawatan kerea i kitẹ mapulu, dingangu mẹ̌bisara su dokterẹ̌. * (Pěmanda catatan kaki.)

17-19. Kawe nụe penting měngěndung tiněnang Yehuwa dongkeng orasẹ̌ ini? Gělịko contoh.

¹⁷ Contoh kasamuriange: Pẹ̌tiněna sasimbahi Yesus su tempong i Petrus naul᷊ị, ”Tal᷊ěntụko su watangengu, Tuang.” Yesus tantu seng masau mẹ̌tiněna apa kapulung Mawu gunang koatenge. I sie lai nẹ̌tiněna těbal᷊ẹ̌ soal u pěbawiahẹ̌ dingangu papatene su dunia. Kěbị kasingkạ ene nakatoghasẹ̌ si sie gunang tatapẹ̌ masatia si Yehuwa dingangu něgělị pěbawiahẹ̌ gunang kitẹ kěbị.​—Basa Matius 16:21-23.

¹⁸ Orasẹ̌ ini, Mawu mapulu i kitẹ makoạ hapị’E dingangu měkoạ kapaelange su tempong měnginjilẹ̌. (Matius 6:33; 28:19, 20; Yakobus 4:8) Katewe, aramanung pirang katau piạ timona mapia mẹ̌sěding si kitẹ, kere nikoạ i Petrus si Yesus. Contone, bosẹ̌u ěndịu měgělị lawọ doitẹ̌ si kau katewe i kau masingkạ i kau harusẹ̌ měhal᷊ẹ̌ limembong marěngụ kụ ene makakoạ si kau tawẹ apa tempo gunang měngibadah dingangu měnginjilẹ̌. Arau mạeng i kau  bědang měsẹ̌sikol᷊ah, aramanung i kau nighělịkang kesempatan gunang makaěbạ pendidikan tambahan su tampạ marau bọu wal᷊e. Apa hědo su tempo ene i kau mẹ̌doa, měkoạ riset, mẹ̌bisara dingangu matimadẹ̌ lai penatua gunang měkoạ putusang? Kapaelange i kau měngěndung soal u pěndang i Yehuwa dongkeng orasẹ̌ ini kụ mẹ̌tawakal᷊i piạ pěndang kere i Sie. Hakị u ene, su tempong piạ tawaran kerene, i kau tawe mawirahi gunang měnarimạ ene. I kau seng masingkạ apa harusẹ̌ koatengu ual᷊ingu seng němutusẹ̌ gunang měngal᷊imona kapulung Yehuwa su pěbawiahẹ̌.

¹⁹ Aramanung i kau mẹ̌tiněna soal u situasi wal᷊inẹ kụ makasal᷊ukạ kasasatianu si Yehuwa. Tantu, i kitẹ tawe makapẹ̌sasadia gunang tumatěngo kěbị situasi botonge mariadi. Katewe, mạeng i kitẹ mẹ̌tiněna pěndang i Yehuwa su tempong měngěndung, i kitẹ sarung limembong makatahěndung kerea měkoạ apa seng niěndungang su haghing situasi. Hakị u ene, su tempong měngěndung, i kitẹ harusẹ̌ mědeạ kerea pěndang i Yehuwa soal u haghing hal᷊ẹ̌ dingangu mẹ̌tawakal᷊i mẹ̌tiněna kere i Sie. I kitẹ lai harusẹ̌ mẹ̌tiněna kerea ene makatul᷊ung si kitẹ měkoạ putusang matahuěna orasẹ̌ ini dingangu su tempo mahi.

20, 21. (a) Kawe nụe i kitẹ sarung makapěndang kawawebasẹ̌ su dunia wuhu? (b) Kerea tadeạu biahi kitẹ mal᷊uasẹ̌ orasẹ̌ ini?

²⁰ I kitẹ kěbị měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ dunia wuhu. Kal᷊awokange bọu i kitẹ mapulu měbiahẹ̌ sarang karěngụe su Firdaus su dunia. Su pěmamarentang Kararatuangu Mawu, i kitẹ sarung mawebasẹ̌ bọu kasasigěsạ nikahombangeng i kitẹ orasẹ̌ ini. Kụ i kitẹ sarung bebasẹ̌ měkoạ putusang tuhụ pile dingangu kapulung i kitẹ hala.

²¹ Katewe, kawawebasi kitẹ piạ kětạkenge. Taumata masikome naung mang tatapẹ̌ měkoạ putusang tuhụ hukung dingangu apa tẹ̌tiněnang Yehuwa. Ene makakoạ si kitẹ sěbạe mal᷊uasẹ̌ dingangu makapěndang pẹ̌darame. (Mazmur 37:11) Kạpěngampal᷊e kěbị ene mariadi, i kitẹ bědang botonge makapěndang karal᷊uasẹ̌ mạeng mẹ̌tiněna kere cara Yehuwa mẹ̌tiněna.