1-3. (a) Kerea pěndang i kitẹ su katěngadu Alkitapẹ̌? Lahẹko sasihinge. (Pěmanda gambarẹ̌ humotong su pěngangěndungang ini.) (b) Apa sarung ěndungang i kitẹ su pěngangěndungang ini?

ORASẸ̌ ini, su lawọ negeri taumata hanesẹ̌ měměli barang kụ bọu ene saụ sul᷊eng. Ini limembong masau nariadi su tempong něměli secara online. Aramanung ini nariadi ual᷊ingu barang niwěli narusa arau tawe kere ikẹ̌kapulung i sire. Hakị u ene, i sire měnal᷊iu dingangu barang wal᷊inẹ arau mẹ̌dorong doiti sire sul᷊eng.

² I kitẹ tawe měkoạ kerene su katěngadu Alkitapẹ̌. Sěnsul᷊ẹ i kitẹ ’měměli’ katěngadẹ̌, i kitẹ tawe ’mẹ̌bal᷊ụ’ ene. Ini mangal᷊ene sěnsul᷊ẹ i kitẹ měngěndung katěngadẹ̌, i kitẹ tawe měněntang ene. (Basa Amsal 23:23; 1 Timotius 2:4) Kere nilahẹ su pěngangěndungang kal᷊imona, i kitẹ seng něpakẹ lawọ tempo gunang měngěndung katěngadẹ̌. I kitẹ lai seng něněntang karir makakoạ si kitẹ makalạ. Bọu ene lai, aramanung i kitẹ někoạ penyesuaian soal u pẹ̌dal᷊ahapị dingangu taumata wal᷊inẹ, němal᷊ui tiněna dingangu kakanoạ, arau něněntang kebiasaan tawe makal᷊uasẹ̌ si Yehuwa.  Katewe i kitẹ mangimang kěbị apa seng nitěntang i kitẹ tawe ikasul᷊ung dingangu al᷊amatẹ̌ ual᷊ingu něngěndung katěngadẹ̌.

³ Yesus něgělị papinintu soal u tahapědagang mědẹ̌deạ mutiara mal᷊ěnggihẹ̌. Su tempong i sie nakaěbạ mutiara ene, i sie apidu nẹ̌bal᷊ụ kěbị arětạe kụ něměli mutiara ene. Mutiara ene nělahẹ katěngadẹ̌ bọu Kararatuangu Mawu. Bọu sasihing ini, i Yesus něnodẹ katěngadẹ̌ ene sěbạe maarěgạ su taumata apang mědẹ̌deạ ene. (Matius 13:45, 46) Su tempong i kitẹ něnětạ něngěndung katěngadẹ̌, ene kai katěngadẹ̌ soal u Kararatuangu Mawu dingangu katěngadẹ̌ wal᷊inẹ bọu Alkitapẹ̌, i kitẹ sadia měněntang kěbị haghi tadeạu makaěbạ katěngadẹ̌. Mạeng i kitẹ turusẹ̌ měngarěga katěngadẹ̌, i kitẹ tawe měněntang ene. Katewe, pirang katau ělangu Mawu něngědo něngarěga katěngadẹ̌ kụ něněntang ene. I kite madiri kerene! I kitẹ harusẹ̌ tumol᷊e sasasang Alkitapẹ̌ gunang ’tumol᷊e dal᷊eng katěngadẹ̌’. (Basa 3 Yohanes 2-4.) Ini mangal᷊ene i kitẹ měngal᷊imona katěngadẹ̌ su pěbawiahi kitẹ. Katewe, kawe nụe dingangu kerea sěngkatau ”nẹ̌bal᷊ụ” arau něněntang katěngadẹ̌? Kerea carane tadeạu i kitẹ tawe měkoạ kerene? Kụ kerea i kitẹ mẹ̌tawakal᷊i ’tumol᷊e dal᷊eng katěngadẹ̌’?

4. Su tempong i Yesus, kawe nụe pirang katau něngědo dimal᷊eng su katěngadẹ̌?

⁴ Su tempong i Yesus, pirang katau humotong něnarimạ katěngadẹ̌ katewe samurine něngědọ. Contone, su tempong i Yesus bọu někoạ mukjizat dingangu něgělị kaěng su lawọ taumata, i sire turusẹ̌ timol᷊e si Yesus sarang sěmběkang Laudẹ̌ Galilea. Katewe, bọu ene i Yesus naul᷊ị barang nakahěkosẹ̌ si sire, ”Mạeng i kamene tawe kumaěng gěsing Ahusu taumata dingangu měnginung dahane, i kamene tawe makaěbạ pěbawiahẹ̌”. I sire tawe nẹ̌kiwal᷊o apa mangal᷊ene bawera ene, katewe i sire langsung nẹ̌bera, ”Manga wawera ene tawe ikatarima. I sai wue mapulu dumaringihẹ̌?” Tětal᷊e ”lawọ murite nẹ̌bal᷊ị su urusang i sire kal᷊imona kụ něngědo timol᷊e si sie.”​—Yohanes 6:53-66.

5, 6. (a) Kawe nụe orasẹ̌ ini pirang katau nẹ̌těngkarau bọu katěngadẹ̌? (b) Kerea sarang piạ u naonodẹ̌ bọu katěngadẹ̌?

⁵ I kitẹ nasusah naung ual᷊ingu orasẹ̌ ini pirang katau seng něněntang katěngadẹ̌. Kawe nụe? Pirang katau nasangkong ual᷊ingu pemahaman buhu arau bawera dingangu kakanoạ bọu anạu sěmbaụ su sidang. Sěnggạe wue madiri piạ u měgělị sasasa si sire bọu Alkitapẹ̌, arau i sire nẹ̌sitori dingangu anạu sěmbaụ su sidang. Piạ lai nangimang su těntirong taumata murtad dingangu su taumata apang nẹ̌běkẹ barang konti soal i kitẹ. Ini piram baụ alasang pirang katau nẹ̌těngkarau bọu i Yehuwa dingangu bọu sidang. (Ibrani 3:12-14) Sěběnarẹ̌e limembong kapaelange i sire mangimang si Yesus kere i Rasul Petrus. Su tempong lawọ taumata něněntang si Yesus ual᷊ingu bawerane, Yesus nẹ̌kiwal᷊o su manga rasule apa i sire lai mapulu měněntang si sie. Petrus simimbahẹ̌, ”Tuang, sarang i sai i kami harusẹ̌ matamai? Manga baweranu  makarěntang pěbawiahẹ̌ kěkalẹ̌.”​—Yohanes 6:67-69.

⁶ Tau wal᷊inẹ kadodọ-kadodọ naonodẹ̌ bọu katěngadẹ̌, aramanung i sire tawe sadarẹ̌ ene nariadi. I sire ene kere sakaeng kadodọ-kadodọ naonodẹ̌ kụ narau bọu wiwihu sal᷊ụ. Alkitapẹ̌ něgělị laingatẹ̌ si kitẹ tadeạu i kitẹ ”tawe maonodẹ̌”. (Ibrani 2:1) Biasane, taumata naonodẹ̌ bọu katěngadẹ̌ tawe něharapẹ̌ ene mariadi. Katewe, i sie němala pẹ̌dal᷊ahapịe dingangi Yehuwa nělome, kụ samurine nailang. Kerea carane tadeạu hal᷊ẹ̌ ini tawe mariadi si kitẹ?

7. Apa makatul᷊ung si kitẹ tadeạu tawe mẹ̌bal᷊ụ katěngadẹ̌?

⁷ Tadeạu turusẹ̌ dumal᷊eng su katěngadẹ̌, i kitẹ harusẹ̌ měnarimạ dingangu tumuhụ kěbị parentang Yehuwa. Katěngadẹ̌ harusẹ̌ makoạ hal᷊ẹ̌ sěbạe penting su pěbawiahẹ̌. I kitẹ lai harusẹ̌ tumuhụ prinsip Alkitapẹ̌ su kěbị hal᷊ẹ̌ koateng i kitẹ. Su daroane Datu Daud nẹ̌diandi si Yehuwa, ”Iạ sarung dumal᷊eng su katěngad’U.” (Mazmur 86:11) I kitẹ harusẹ̌ mẹ̌těno si Daud gunang turusẹ̌ dumal᷊eng su katěngadẹ̌. Mạeng tala, i kitẹ sarung saụ mẹ̌tahěndung dingangu mapulu piạ manga hal᷊ẹ̌ seng nitěntang ual᷊ingu něngěndung katěngadẹ̌. Katewe i kitẹ tawe makapěmile katěngadu Alkitapẹ̌ sude sarung tarimakeng dingangu sude tala. I kitẹ harusẹ̌ dumal᷊eng su ”kěbị katěngadẹ̌.” (Yohanes 16:13) Su pěngangěndungang kal᷊imona, seng nilahẹ lima hal᷊ẹ̌ aramanung seng nitěntang i kitẹ ual᷊ingu něngěndung dingangu timuhụ katěngadẹ̌. Orasẹ̌ ini, i kitẹ měngěndung kerea tadeạu tawe saụ mẹ̌bal᷊ị su manga hal᷊ẹ̌ seng nitěntang i kitẹ.​—Matius 6:19.

8. Kerea mạeng tawe matahuěna měpakẹ tempo makaonodẹ̌ si kitẹ bọu katěngadẹ̌? Gělịko contoh.

⁸ Tempo. Tadeạu tawe maonodẹ̌ bọu katěngadẹ̌, i kitẹ harusẹ̌ matahuěna měpakẹ tempo. Mạeng tawe maingatẹ̌, i kitẹ sarung měpakẹ lawọ tempo gunang rekreasi, hobi, měnal᷊ang internet, dingangu mẹ̌biala televisi. Maning manga hal᷊ẹ̌ ene tawe nẹ̌sal᷊a, i kitẹ sarung kailangengu lawọ tempo botonge paketang i kitẹ gunang měngěndung dingangu měnginjilẹ̌. Ini nariadi si Emma. * (Pěmanda catatan kaki.) Dongkeng kadodọ, i sie puluang sumake kawal᷊o. Katewe, i sie nẹ̌pěndang nẹ̌sal᷊a ual᷊ingu seng něpakẹ lawọ tempo gunang hobine. I sie němutusẹ̌ někoạ pẹ̌bawal᷊ui soal u apa harusẹ̌ makoạ kahumotongange su pěbawiahe. Emma lai něngěndung bọu pengalaman Cory Wells, sěngkatau saudari puluang sumake kawal᷊o su rodeo. * (Pěmanda catatan kaki.) Orasẹ̌ ini, Emma něpakẹ limembong lawọ tempo gunang měkoạ kapulung Yehuwa lai gunang kěluargane dingangu anạu  sěmbaụ. I sie mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu matahuěna něpakẹ tempo. I sie lai nẹ̌pěndang limembong marani dingangi Yehuwa.

9. Kerea arětạ makoạ hal᷊ẹ̌ sěbạe penting si kitẹ?

⁹ Arětạ. Tadeạu botonge dumal᷊eng su katěngadẹ̌, i kitẹ tawe wotonge měngal᷊imona arětạ su pěbawiahi kitẹ. Su tempong něngěndung katěngadẹ̌, i kitẹ masingkạ měkoạ kapulung Yehuwa ene limembong penting bọu arětạ, kụ i kitẹ sadia měněntang arětạ ual᷊ingu katěngadẹ̌. Katewe, kakạděngụe aramanung i kitẹ nakasilo taumata wal᷊inẹ něměli perangkat elektronik kawuhuange arau i sire sěbạe mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu piạ doitẹ̌. I kitẹ něnětạ nẹ̌sasěsilẹ̌ su apa seng nitěntang kụ limembong mapulu saụ piạ arětạ sul᷊ungu měkoạ kapulung Yehuwa. Ini nariadi si Demas. I sie sěbạe ”kụkěndagu dunia ini” kụ něněntang tugase gunang měnginjilẹ̌ dingangi rasul Paulus. (2 Timotius 4:10) Aramanung i Demas limembong makěndagẹ̌ su arětạ sul᷊ungu měkoạ kapulung Mawu. Arau i sie seng madiri měbiahẹ̌ masigěsạ ual᷊ingu něnginjilẹ̌ dingangi Paulus. Apa kaěndungang i kitẹ? Aramanung su tempo tamai i kitẹ sěbạe puluang su arětạ. Mạeng i kitẹ tawe maingatẹ̌, pěndang ene saụ suměpụ kụ makoạ matoghasẹ̌ sarang makailang kakěndagi kitẹ su katěngadẹ̌.

10. Pẹ̌dal᷊ahapị kerea harusẹ̌ tihọkang i kitẹ?

¹⁰ Pẹ̌dal᷊ahapị dingangu taumata wal᷊inẹ. Tadeạu tatapẹ̌ dumal᷊eng su katěngadẹ̌, i kitẹ tawe měmala taumata bal᷊inẹ ělang i Yehuwa makapěngaru si kitẹ. Su tempong něngěndung katěngadẹ̌, pẹ̌dal᷊ahapị i kitẹ dingangi sire apang bal᷊inẹ Sahiding Yehuwa lai keluarga nẹ̌bal᷊ui. Aramanung, pirang katau měngarěga pangangimang i kitẹ katewe sěnggạ tala. (1 Petrus 4:4) Tantu, i kitẹ mẹ̌tawakal᷊i měkoạ mapia si sire. Katewe i kitẹ harusẹ̌ limembong matuhụ si Yehuwa sul᷊ungu makal᷊uasẹ̌ si sire. Kụ kere niěndungang i kitẹ bou 1 Korintus 15:33, hapị i kitẹ harusẹ̌ taumata apang makěndagẹ̌ si Yehuwa.

11. Kerea i kitẹ mẹ̌těngkarau bọu tiněna dingangu kakanoạ dalakị?

¹¹ Tiněna dingangu kakanoạ dal᷊akị. Tadeạu tatapẹ̌ dumal᷊eng su katěngadẹ̌, i kitẹ harusẹ̌ masusi, arau wurěsi su těngong Yehuwa. (Yesaya 35:8; basa 1 Petrus 1:14-16.) Su tempong něngěndung katěngadẹ̌, i kitẹ někoạ pěbawal᷊ui su pěbawiahi kitẹ gunang tumuhụ standar u Alkitapẹ̌. Pirang katau seng někoạ pěbawal᷊ui gěguwạ. Katewe i kitẹ tatapẹ̌ harusẹ̌ maingatẹ̌ tadeạu tawe měnal᷊iu pěbawiahẹ̌ seng burěsi dingangu pěbawiahẹ̌ amoral. Apa makatul᷊ung si kitẹ lumawang sasal᷊ukạ měkoạ amoral? Pẹ̌tiněnạe apa seng nikoạ i Yehuwa tadeạu i kitẹ masusi. Yesus kai Ahuse ikẹ̌kěndag’E. Yehuwa seng něgělị pawiahẹ̌ maarěga i Yesus Kristus! (1 Petrus 1:18, 19) Tadeạu i kitẹ tatapẹ̌ burěsi su těngong Yehuwa, i kitẹ harusẹ̌ turusẹ̌ měngarěga pěbawiahẹ̌ seng nighělị i Yesus.

12, 13. (a) Kawe nụe i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tiněna pěndang i Yehuwa soal u manga perayaan? (b) Apa sarung ěndungang i kitẹ su pěngangěndungang tuhụe?

¹² Kebiasaan dingangu tradisi tawe makal᷊uasẹ̌ Mawu. Keluarga, hapị su pělahal᷊ẹ̌kang, dingangu hapị su sikol᷊ah aramanung měnẹ̌nihasa si kitẹ gunang tumol᷊e manga perayaan i sire. Apa makatul᷊ung  si kitẹ lumawang kebiasaan dingangu tradisi tawe makal᷊uasẹ̌ si Yehuwa? I kitẹ harusẹ̌ masingkạ alasang kawe nụe Yehuwa madiri manga perayaan ene. I kitẹ botonge mědeạ informasi su manga bawasang i kitẹ soal u asal᷊u sěmbaụ perayaan. Su tempong mẹ̌tiněna al᷊asang bọu Alkitapẹ̌ soal u kawe nụe tawe timol᷊e manga perayaan ene, i kitẹ botonge mangimang i kitẹ dụdal᷊eng su ral᷊eng ”makal᷊uasẹ̌ si Tuang.” (Efesus 5:10) Mạeng i kitẹ mangimang si Yehuwa dingangu su Hengetang’E, i kitẹ tawe matakụ apa tẹ̌tiněnangu taumata wal᷊inẹ soal i kitẹ.​—Amsal 29:25.

¹³ I kitẹ mapulu dumal᷊eng su ral᷊eng katěngadẹ̌ sarang karěngụe. Apa makatul᷊ung si kitẹ limembong mapulu turusẹ̌ dumal᷊eng su katěngadẹ̌? Piạ tatělu hal᷊ẹ̌ botonge koateng i kitẹ.

14. (a) Kerea turusẹ̌ měngěndung Alkitapẹ̌ makakoạ si kitẹ limembong mẹ̌tawakal᷊i dumal᷊eng su katěngadẹ̌? (b) Kawe nụe i kitẹ harusẹ̌ piạ pelesa, těntiro, dingangu kasingkạ?

¹⁴ Humotong, turusẹ̌e pěngěndung Alkitapẹ̌ kụ pẹ̌tiněna apa seng niěndungangu. Koạe jadwal mal᷊ahẹ gunang měngěndung dingangu mẹ̌tiněna. Mạeng měkoạ ene, i kau sarung limembong makěndagẹ̌ su katěngadẹ̌ kụ tawe měněntang ene. Amsal 23:23 něngoro si kitẹ gunang ’pěměli katěngadẹ̌’ dingangu pěměli lai ”pelesa, těntiro, dingangu kasingkạ”. Hakị u ene, i kitẹ bal᷊inẹ kětạeng měngěndung Alkitapẹ̌, katewe lai harusẹ̌ měkoạ apa seng niěndungang su pěbawiahi kitẹ. Su tempong nakaěbạ kasingkạ buhu, i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tiněna kerea kasingkạ ini piạ sěmpụe dingangu kěbị těntirong Yehuwa. Pelesa makatul᷊ung si kitẹ měkoạ apa seng nikasingkạ i kitẹ. Pẹ̌sěnsul᷊ẹ katěngadẹ̌ měněntiro si kitẹ apa harusẹ̌ bal᷊uiang su pěbawiahi kitẹ. I kitẹ harusẹ̌ masahawụ tumol᷊e těntiro kerene ual᷊ingu Alkitapẹ̌ naul᷊ị ene limembong maarěga bọu sal᷊aka.​—Amsal 8:10.

15. Kerea katěngadẹ̌ makariagạ si kitẹ kere papehẹ?

¹⁵ Karuane, pẹ̌tawakal᷊ịe gunang tumuhụ těntirong katěngadẹ̌ su pěbawiahẹ̌ ěllo-ěllo. Alkitapẹ̌ napẹ̌sul᷊ung katěngadẹ̌ kere papehẹ u sěngkatau prajurit. (Efesus 6:14) Su tempong Alkitapẹ̌, papehẹ botonge makatul᷊ung dingangu makariagạ prajurit su tempong mẹ̌sekẹ. Katewe ene harusẹ̌ ikịtang pakatoghasẹ̌. Mạeng tala, papehẹ ene tawe makatul᷊ung si sie. Kerea katěngadẹ̌ makariagạ si kitẹ kere papehẹ? Mạeng i kitẹ měndiagạ katěngadu Alkitapẹ̌ tatapẹ̌ ene su naung i kitẹ, ini sarung makariagạ si kitẹ bọu tiněna dal᷊akị dingangu makatul᷊ung měkoạ  putusang nihino. Su tempong piạ sigěsạ arau piạ sasal᷊ukạ měkoạ barang nẹ̌sal᷊a, katěngadu Alkitapẹ̌ makatoghasẹ̌ si kitẹ měkoạ barang nihino. Kere prajurit tawe mẹ̌sekẹ mạeng tawẹ apa papehẹe, i kitẹ lai tawe měněntang katěngadẹ̌. I kitẹ harusẹ̌ měmarikěsa apa i kitẹ seng timuhụ katěngadu Alkitapẹ̌ su patikụ pěbawiahi kitẹ. Sěngkatau prajurit lai mẹ̌bawa tumbaka su papehẹe. Mahịe i kitẹ měngěndung kerea i kitẹ botonge měkoạ hal᷊ẹ̌ mẹ̌sul᷊ung.

16. Kerea měněntiro katěngadẹ̌ makatul᷊ung si kitẹ tatapẹ̌ dumal᷊eng su katěngadẹ̌?

¹⁶ Katělune, marading měněntiro katěngadu Alkitapẹ̌. Alkitapẹ̌ ene kere tumbaka. Kere sěngkatau prajurit mapia měněngal᷊ẹ̌ matoghasẹ̌ tumbakane, i kitẹ lai harusẹ̌ měněngal᷊ẹ̌ matoghasẹ̌ Hengetangu Mawu. (Efesus 6:17) I kitẹ kěbị botonge makoạ guru limembong mapaelẹ̌, kụ ”mahino měpakẹ bawerang katěngadẹ̌.” (2 Timotius 2:15) Su tempong i kitẹ měpakẹ Alkitapẹ̌ gunang měněntiro taumata wal᷊inẹ, i kitẹ sarung limembong makasingkạ dingangu kuměndagẹ̌ katěngadẹ̌. Kụ i kitẹ sarung limembong mapulu dumal᷊eng su katěngadẹ̌.

17. Kawe nụe katěngadẹ̌ maarěga si kau?

¹⁷ Katěngadẹ̌ kai hadiah maarěga bọu Yehuwa. Ene nakakoạ si kitẹ botonge mědal᷊ahapị mapia dingangi Amang i kitẹ su sorga. Ini kai hal᷊ẹ̌ sěbạe maarěga botonge kaěbakeng i kitẹ. Yehuwa seng něněntiro lawọ si kitẹ, katewe ini buhudeng tětạe! I Sie nẹ̌diandi sarung měněntiro si kitẹ sarang karěngụe. Hakị u ene, pěngarěgạe katěngadẹ̌ kere i kitẹ měngarěga mutiara kal᷊ěnggihange. Turusẹ̌ ’pěměli katěngadẹ̌ kụ abe wal᷊ụ ene’. Bọu ene, kere i Daud, i kitẹ botonge měkoạ apa seng nirianding i kitẹ si Yehuwa: ”Iạ sarung dumal᷊eng su katěngad’U”.​—Mazmur 86:11.