1. I sai-sai něndarisị sidang Filipi?

SU TEMPONG nahumpạ su soa Filipi, i Rasul Paulus, Silas, Lukas, dingangi Timotius nẹ̌sombang dingangu lawọ taumata mapulu makasingkạ soal u habaru Kararatuang. Ěpạ saudara masěmangatẹ̌ ini něndarisị sidang sene, kụ kěbị muritẹ̌ něnětạ něngibadah sěngkasio, aramanung su wal᷊eng sěngkatau muritẹ̌ maělugẹ̌ arenge Lidia.​—Kis. 16:40.

2. Sasal᷊ukạ apa apidu nikahombangengu sidang ene?

² Sidang buhu ene apidu nakahombang sasal᷊ukạ. Setang někoạ manga sědụ limawang hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ kẹ̌koatengu tau Kristen masatia ene. I Paulus dingangi Silas nisamẹ, niwěbahu těking, kụ niselẹ̌. Su apang seng nawebasẹ̌, i rẹ̌dua nẹ̌tiwo manga muritẹ̌ buhu sene kụ něnoghasẹ̌ si sire. Bọu ene, i Paulus, Silas, dingangi Timotius něněntang soa ene, katewe i Lukas aramanung tatapẹ̌ sene. Kerea keadaan sidang buhu ene su tempo ene? Ual᷊ingu tul᷊umang rohkẹ̌ i Yehuwa, manga muritẹ̌ buhu ene tatapẹ̌ masěmangatẹ̌ nẹ̌tahamawu si Sie. (Flp. 2:12) I Paulus sěbạe mal᷊uasẹ̌ si sire!

3. Kere nilahẹ su Filipi 1:9-11, i Paulus nẹ̌doa soal u apa?

³ Aramanung mapul᷊o taung bọu ene, i Paulus němohẹ suratẹ̌ gunang sidang Filipi. Su tempong mẹ̌basa suratẹ̌ ene, i kitẹ botonge makasingkạ kakěndagi Paulus su anạu sěmbaụe. I sie němohẹ, ”Iạ mapulu mẹ̌sombang dingangi kamene, ual᷊ingu iạ sěbạe makěndagẹ̌ si kamene mẹ̌sul᷊ung i Kristus Yesus makěndagẹ̌ si kamene.” (Flp. 1:8) I sie lai naul᷊ị i sie nẹ̌doa gunang i sire. I sie nẹ̌dorong si Yehuwa gunang mẹ̌tul᷊ung si sire tadeạu kakěndagi sire mědẹ̌dal᷊embo, i sire měmarikěsa hal᷊ẹ̌ limembong penting, měbiahẹ̌ matul᷊idẹ̌,  tawe makasangkong taumata wal᷊inẹ, dingangu turusẹ̌ měkoạ manga hal᷊ẹ̌ nihino. Orasẹ̌ ini, i kitẹ lai botonge měngěndung bọu manga bawerang i Paulus. Hakị u ene, mahịe mẹ̌basa surati Paulus gunang sidang Filipi. (Basa Filipi 1:9-11.) Bọu ene, i kitẹ sarung měngěndung manga hal᷊ẹ̌ seng nisěbạe dingangu kerea i kitẹ botonge měkoạ ene.

4. (a) Tumuhụ 1 Yohanes 4:9, 10, kerea Yehuwa něnodẹ kakěndag’E si kitẹ? (b) Harusẹ̌ kerea kaguwạe kakěndagi kitẹ su Mawu?

⁴ Yehuwa něnodẹ kakěndag’E kaguwạkenge si kitẹ su tempong i Sie něndolohẹ̌ Ahus’E sarang dunia tadeạu mate gunang i kitẹ. (Basa 1 Yohanes 4:9, 10.) Kakěndagu Mawu makawahangsang si kitẹ gunang kuměndagẹ̌ si Sie. (Rm. 5:8) Harusẹ̌ kerea kaguwạe kakěndagi kitẹ su Mawu? Yesus simimbahẹ̌ kakiwal᷊o ene su tempong i sie nẹ̌bera su tau Farisi, ”Kěndagẹ̌ko Yehuwa Mawunu ringangu kaguwạu naungu, kaguwạu pěbawiahu, lai kaguwạu tiněnanu.” (Mat. 22:36, 37) I kitẹ madiri kuměndagẹ̌ su Mawu tawe dingangu kaguwạu naung. Katewe, i kitẹ mapulu kakěndagi kitẹ si Sie kakạtoghase bọu ěllo sarang ěllo. Paulus naul᷊ị su tau Filipi kakěndagi sire harusẹ̌ ”sauneng mědẹ̌dal᷊embo”. Apa harusẹ̌ koateng i kitẹ gunang měnoghasẹ̌ kakěndagi kitẹ su Mawu?

5. Kerea tadeạu kakěndagi kitẹ sauneng kakạtoghase?

⁵ Tadeạu kuměndagẹ̌ Mawu, i kitẹ harusẹ̌ masingkạ si Sie. Alkitapẹ̌ naul᷊ị, ”I saing tawe kuměndagẹ̌, i sie běgang Mawu, ual᷊ingu Mawu kai kakěndagẹ̌.” (1 Yoh. 4:8) Tumuhụ si Rasul Paulus, kakěndagi kitẹ su Mawu sarung kakạtoghase mạeng makaěbạ ”kasingkạ nihino dingangu tiněna matahuěna” soal i Sie. (Flp. 1:9) Su tempong buhudeng něngěndung Alkitapẹ̌, i kitẹ něnětạ kiměndagẹ̌ su Mawu maning tawe masingkạ kěbị soal i Sie. Kakạl᷊awọe i kitẹ měngěndung soal i Yehuwa, kakạtoghase kakěndagi kitẹ si Sie. Hasile, i kitẹ sarung mẹ̌pěndang měngěndung dingangu mẹ̌tiněna Hengetangu Mawu kai hal᷊ẹ̌ sěbạe penting su pěbawiahi kitẹ!​—Flp. 2:16.

6. Tumuhụ 1 Yohanes 4:11, 20, 21, i sai lai harusẹ̌ kěndageng i kitẹ tadeạu kakěndagi kitẹ mědẹ̌dal᷊embo?

⁶ Kakěndagu Mawu si kitẹ sarung makawahangsang si kitẹ kuměndagẹ̌ anạu sěmbaụ. (Basa 1 Yohanes 4:11, 20, 21.) Aramanung, i kitẹ nẹ̌pikirẹ̌ sarung gampang kuměndagẹ̌ anạu sěmbaụ, ual᷊ingu i kitẹ kěbị ělang i Yehuwa dingangu mětẹ̌těno manga sipat’E. I kitẹ lai nẹ̌těno si Yesus, seng kiměndagẹ̌ si kitẹ dingangu nate gunang i kitẹ. Katewe, pẹ̌sěngsul᷊ẹ i kitẹ masigěsạ kuměndagẹ̌ sěmbaụ su wal᷊inẹ. Pẹ̌tiněna sěmbaụ contoh su sidang Filipi.

7. Apa kaěndungang i kitẹ bọu sasasa gunang i Euodia dingangi Sintikhe?

⁷ Euodia dingangi Sintikhe kai duang katau saudari masěmangatẹ̌ kụ něhal᷊ẹ̌ ”sěngkasio” dingangi Rasul Paulus. Katewe, aramanung i sire nẹ̌sitori kụ seng tawe nědal᷊ahapị. Su surate gunang sidang i sire, Paulus nẹ̌sěbạ areng i Euodia dingangi Sintikhe, kụ něgělị sasasa si rẹ̌dua tadeạu ”piạ tiněna mẹ̌sul᷊ung”. (Flp. 4:2, 3) I Paulus lai nẹ̌pěndang i sie harusẹ̌ maul᷊ị su kěbị anggota sidang ene, ”Koạko kěbị hal᷊ẹ̌ tawẹ simbulunge dingangu tawẹ sitorine.” (Flp. 2:14) Tantu, sasasa mal᷊ahẹ bọu i Paulus bal᷊inẹ kětạeng nakatul᷊ung darua saudari masatia ene, katewe lai kěbị anggota sidang. I sire kěbị sauneng kiměndagẹ̌ sěmbaụ su wal᷊inẹ.

8. Apa makakoạ si kitẹ masigěsạ kuměndagẹ̌ anạu sěmbaụ, katewe apa makatul᷊ung si kitẹ?

 ⁸ Kere i Euodia dingangi Sintikhe, pẹ̌sěngsul᷊ẹ i kitẹ lai masigěsạ kuměndagẹ̌ anạu sěmbaụ, kụ i kitẹ kětạeng měmẹ̌manda pẹ̌sasal᷊ang i sire. I kitẹ kěbị měkẹ̌koạ sal᷊a sabang ěllo. Mạeng i kitẹ turusẹ̌ měpẹ̌pikirẹ̌ pẹ̌sasal᷊ang taumata wal᷊inẹ, i kitẹ sarung limembong masigěsạ kuměndagẹ̌ si sire. Contone, mạeng sěngkatau saudara tawe někoạ tugase měmurěsi Banalang Kararatuang, aramanung i kitẹ lusiang si sie. Bọu ene, mạeng i kitẹ mětẹ̌tahěndung pẹ̌sasal᷊ane wal᷊inẹ, ene sauneng makal᷊usiang si kitẹ dingangu makailang kakěndagi kitẹ si sie. Mạeng ene nariadi si kau, kěnang pẹ̌tiněna ini: Yehuwa nakasilo pẹ̌sasal᷊ang i kitẹ dingangu anạu sěmbaụ i kitẹ. Maning kerene, i Sie tatapẹ̌ makěndagẹ̌ si kitẹ kěbị. Hakị u ene, i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌těno si Yehuwa dingangu tatapẹ̌ piạ tiněna mapia soal u anạu sěmbaụ i kitẹ. Mạeng i kitẹ mẹ̌tawakal᷊i kuměndagẹ̌ anạu sěmbaụ, i kitẹ kěbị sarung masěmbaụ.​—Flp. 2:1, 2.

9. Apa contoh hal᷊ẹ̌ ”limembong penting” nisěbạ i Paulus su surate gunang sidang Filipi?

⁹ Ual᷊ingu laahạ rohkẹ̌ masusi, Paulus něgělị sasasa gunang sidang Filipi, dingangu kěbị tau Kristen, gunang ”měmarikěsa manga hal᷊ẹ̌ sude limembong penting”. (Flp. 1:10) Manga hal᷊ẹ̌ penting ini contone kai areng i Yehuwa ipakasusi, kapulu-Ne mariadi, dingangu sidang mararame lai masěmbaụ. (Mat. 6:9, 10; Yoh. 13:35) Mạeng manga hal᷊ẹ̌ ene makoạ sěbạe penting su pěbawiahi kitẹ, i kitẹ něnodẹ i kitẹ makěndagẹ̌ si Yehuwa.

10. Apa harusẹ̌ koateng i kitẹ tadeạu Yehuwa měmanda i kitẹ seng něbiahẹ̌ matul᷊idẹ̌?

¹⁰ Paulus lai naul᷊ị i kitẹ harusẹ̌ ”měbiahẹ̌ matul᷊idẹ̌”. Ini bal᷊inẹ mangal᷊ene i kitẹ harusẹ̌ masukụ. I kitẹ tawe makakoạ měbiahẹ̌ matul᷊idẹ̌ kere i Yehuwa. Katewe, Yehuwa sarung měmanda i kitẹ seng něbiahẹ̌ matul᷊idẹ̌ mạeng i kitẹ měkoạ kapaelange gunang měnoghasẹ̌ kakěndagi kitẹ, dingangu měmarikěsa manga hal᷊ẹ̌ sude limembong penting. Sěmbaụ cara i kitẹ měnodẹ kakěndagẹ̌ ene kai mẹ̌tawakal᷊i tawe makasangkong taumata wal᷊inẹ.

11. Kawe nụe i kitẹ tawe wotonge makasangkong taumata wal᷊inẹ?

¹¹ Parenta gunang tawe makasangkong taumata wal᷊inẹ ene kai parenta sěbạe těgasẹ̌. Kerea sarang i kitẹ makasangkong taumata wal᷊inẹ? Ene kai bọu hiburan, pakeang, arau hal᷊ẹ̌ nipileng i kitẹ. Aramanung, i kitẹ tawe někoạ pẹ̌sasal᷊a. Katewe, mạeng apa nipileng i kitẹ makasangkong taumata wal᷊inẹ, ene nẹ̌sal᷊a. Yesus naul᷊ị mạeng i kitẹ nakakoạ sěmbaụ dombane nasangkong, mapiangbe batu mawěhạ ikịtang su lehẹ i kitẹ, kụ i kitẹ děmẹkang su laudẹ̌.​—Mat. 18:6.

12. Apa kaěndungang i kitẹ bọu apa nikoạ u sěngkawingang perintis?

¹² Pěmanda kerea sěngkawingang perintis timuhụ laingati Yesus. Su sidang i sire, piạ sěngkawingang buhudeng nibaptisẹ̌ kụ naguwạ su ral᷊ungu keluarga mal᷊awọ atorange. Sěngkawingang ini mangimang tau Kristen tawe wotonge mẹ̌biala su bioskop, maning film ene tawe nẹ̌sal᷊a. I sire nasangkong su tempong nakasingkạ sěngkawingang perintis ene nẹ̌biala su bioskop. Bọu ene, sěngkawingang perintis ene nẹ̌kakědang tawe nẹ̌biala su bioskop sarang anạu sěmbaụ buhu ene seng nělatih hati nuraning i sire dingangu nakaěna mapia sude nihino dingangu nẹ̌sal᷊a. (Ibr. 5:14) Sěngkawingang perintis ene něnodẹ i sire kụkěndagẹ̌ su anạu sěmbaụ buhu ene,  bal᷊inẹ kětạeng bọu bawera katewe lai bọu kakanoạ.​—Rm. 14:19-21; 1 Yoh. 3:18.

13. Aramanung, kerea sarang i kitẹ makaologẹ̌ taumata wal᷊inẹ měkoạ dosa?

¹³ Cara wal᷊inẹ i kitẹ makasangkong taumata wal᷊inẹ ute mạeng měngologẹ̌ si sie měkoạ dosa. Kerea sarang ene mariadi? Pẹ̌tiněna situasi ini. Piạ sěngkatau měngangěndung Alkitapẹ̌ seng marěngụ nẹ̌tawakal᷊i tawe měnginung alkoholẹ̌, kụ i sie nakakoạ nẹ̌kakědang. I sie masingkạ i sie tawe wotonge měnginung sarang kadodọ. I sie nẹ̌bal᷊ui kụ nibaptisẹ̌. Bọu ene, sěngkatau saudara němaringang si sie sarang acara su wal᷊ene. Saudara ene něgělị alkoholẹ̌ si sie, kụ naul᷊ị, ”I kau seng nibaptisẹ̌, to? Yehuwa seng něgělị rohkẹ̌ masusi si kau. Ene makatul᷊ung si kau mẹ̌kakědang. Hakị u ene, i kau botonge měnginung, o? Kětạeng kadodọ wue!” Kěnang pẹ̌tiněna, mạeng saudara wuhu ene timol᷊e sasasa nẹ̌sal᷊a ene, i sie sarung měkoạ pẹ̌sasal᷊a!

14. Kerea pěngangibadang makatul᷊ung si kitẹ tumol᷊e sasasa su Filipi 1:10?

¹⁴ Pěngangibadang makatul᷊ung si kitẹ tumol᷊e sasasa su Filipi 1:10 dingangu lawọ cara. Humotong, apa niěndungang i kitẹ sene něnodẹ apa tẹ̌tiněnang i Yehuwa ene sěbạe penting. Karuane, i kitẹ něngěndung carane měkoạ apa seng niěndungang tadeạu měbiahẹ̌ matul᷊idẹ̌. Kụ katělune, i kitẹ nawahangsang gunang ”měnodẹ kakěndagẹ̌ dingangu kapia”. (Ibr. 10:24, 25) Kakạsaune i kitẹ nipakatoghasẹ̌ karạ u anạu sěmbaụ, kakạguwạe  kakěndagi kitẹ su Mawu dingangu anạu sěmbaụ. Mạeng naung i kitẹ napenẹu kakěndagẹ̌ su Mawu dingangu anạu sěmbaụ, i kitẹ sarung mẹ̌tawakal᷊i tawe makasangkong anạu sěmbaụ i kitẹ.

15. Apa mangal᷊ene ”turusẹ̌ měkoạ manga hal᷊ẹ̌ nihino”?

¹⁵ Paulus nẹ̌doa dingangu kaguwạu naunge tadeạu anạu sěmbaụ su Filipi ”turusẹ̌ měkoạ manga hal᷊ẹ̌ nihino”. (Flp. 1:11) ”Manga hal᷊ẹ̌ nihino” ene kai kere kakěndagẹ̌ i sire si Yehuwa dingangu su ělang’E. Ene lai mẹ̌bisara su taumata wal᷊inẹ soal u pangangimang i sire si Yesus dingangu pělaharapi sire. Filipi 2:15 něpakẹ sasihing wal᷊inẹ, ene kai, ”siměnang něnualagẹ̌ dunia”. I kitẹ nakatahěndung i Yesus nẹ̌sěbạ manga murite ”tualagu dunia”. (Mat. 5:14-16) Yesus lai něngoro manga murite gunang ’měkoạ muritẹ̌’, kụ i sie lai naul᷊ị i sire sarung ’makoạ manga sahidiku sarang pondol᷊u dunia’. (Mat. 28:18-20; Kis. 1:8) I kitẹ měkoạ ”manga hal᷊ẹ̌ nihino” mạeng marading měkoạ manga hal᷊ẹ̌ penting ini.

16. Kerea Filipi 1:12-14 něnodẹ i kitẹ botonge makoạ tualagẹ̌ maning situasine tawe gampang? (Pěmanda gambarẹ̌ sampul.)

¹⁶ Tawe soale kerea situasine, i kitẹ botonge makoạ tualagẹ̌. Pẹ̌sěngsul᷊ẹ, manga hal᷊ẹ̌ kakělaěng makasahaghe si kitẹ měnginjilẹ̌ nakoạ kesempatan gunang měmahiạ habarẹ̌ mapia. Contone, Rasul Paulus nakoạ tahanan rumah su Roma su tempong i sie němohẹ suratẹ̌ gunang sidang Filipi. Maning kerene, i sie tawe něngědo něnginjilẹ̌ su prajurit měnděndiagạ si sie dingangu su taumata apang nẹ̌tiwo si sie. I Paulus masěmangatẹ̌ něnginjilẹ̌ su situasi kerene. Ene nakakoạ anạu sěmbaụe ’něhabarẹ̌ Hengetangu Mawu, kụ tawẹ apa pěndang matakụ’.​—Basa Filipi 1:12-14; 4:22.

17. Gělịko contoh něnodẹ kerea anạu sěmbaụ tatapẹ̌ někoạ hal᷊ẹ̌ nihino maning masigěsạ.

 ¹⁷ Kere i Paulus, lawọ anạu sěmbaụ něnodẹ kawawahani. I sire mětẹ̌tanạ su negeri nẹ̌sěding hal᷊ẹ̌ i kitẹ. Hakị u ene, i sire nědeạ cara gunang měhabarẹ̌ habarẹ̌ mapia. (Mat. 10:16-20) Su sěmbaụ negeri, sěngkatau pengawas wilayah něgělị těgu tadeạu penyiar piạ ”daerah” hala gunang měnginjilẹ̌, contone keluarga, lampung, hapị su sikol᷊ah arau su pělahal᷊ẹ̌kang, dingangu hapị wal᷊inẹ. Su ral᷊ungu dua taung, sidang su wilayah ene natambah mal᷊awọ. Aramanung, i kitẹ tawe mětẹ̌tanạ su negeri kerene. Katewe, bọu apa nikoạ u anạu sěmbaụ marading ene, i kitẹ botonge měngěndung ini: Sěntiniạ pědeạ haghing cara tadeạu botonge měnginjilẹ̌, kụ pangimangke i Yehuwa sarung měgělị katatoghasẹ̌ si kau gunang tumatěngo kasasigěsạ.​—Flp. 2:13.

18. I kitẹ mapulu měkoạ apa?

¹⁸ Su tempo sěbạe penting ini, karimạko i kitẹ mapulu tumuhụ sasasa bọu Mawu su surati Paulus gunang sidang Filipi. Karimạko i kitẹ měmarikěsa hal᷊ẹ̌ limembong penting, měbiahẹ̌ matul᷊idẹ̌, tawe makasangkong taumata wal᷊inẹ, dingangu měkoạ manga hal᷊ẹ̌ nihino. Mạeng měkoạ ene, kakěndagi kitẹ mang sarung mědẹ̌dal᷊embo dingangu i kitẹ mang sarung makawantugẹ̌ si Amang i kitẹ makěndagẹ̌, Yehuwa.