1. Pengorbanan apa seng nikoạu lawọ ělang i Yehuwa, kụ kawe nụe i sire někoạ pengorbanan kerene?

JUTANE ělang i Yehuwa orasẹ̌ ini seng někoạ pengorbanan. Lawọ anạu sěmbaụ němile tawe nẹ̌kawing. Apang seng nẹ̌kawing lai němile tawe nědeạ anạ. Lawọ keluarga něndiagạ pěbawiahi sire tatapẹ̌ sederhana. I sire kěbị někoạ ene ual᷊ingu sěmbaụ alasang penting. Ene kai ual᷊ingu i sire mapulu mẹ̌tahamawu si Yehuwa dingangu kaguwạu katatoghasi sire. I sire mal᷊uasẹ̌ dingangu mangimang Yehuwa sarung měnadia kebutuhan i sire. Apa pangangimang i sire nẹ̌sal᷊a? Tala! Kawe nụe i kitẹ mangimang kerene? Ual᷊ingu su tempong tamai, Yehuwa seng něnadia kebutuhan manga ělang’E. Contone, Yehuwa něngal᷊amatẹ̌ si Abraham, ”amangu kěbị taumata mangimang”.​—Rm. 4:11.

2. (a) Tumuhụ Ibrani 11:8-10, 16, kawe nụe i Abraham rela něněntang Ur? (b) Apa sarung ěndungang i kitẹ su pěngangěndungang ini?

² Abraham rela něněntang pěbawiahẹ̌ mal᷊uasẹ̌ su soa Ur. Kawe nụe? Ual᷊ingu i sie měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ ”soa piạ fondasine matoghasẹ̌”. (Basa Ibrani 11:8-10, 16.) Kai apa ”soa” ene? Kasasigěsạ apa nikahombangeng i Abraham su tempong i sie měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ soa ene makoạ? Kụ, kerea i kitẹ botonge mẹ̌těno si Abraham dingangu su manga ělang i Yehuwa orasẹ̌ ini apang nẹ̌těno si Abraham? Pěngangěndungang ini sarung sumimbahẹ̌ manga kakiwal᷊o ene.

3. Kai apa soa lẹ̌ampal᷊eng i Abraham?

³ Soa lẹ̌ampal᷊eng i Abraham ene kai Kararatuangu Mawu. Yesus Kristus kai Datung Kararatuang ene. Bọu ene lai, 144.000 tau Kristen apang nilanisẹ̌ sarung mẹ̌parenta sěngkasio dingange. Paulus nẹ̌sěbạ Kararatuang ene kai ”soang Mawu  wiahẹ̌, ene kai Yerusalem su sorga”. (Ibr. 12:22; Why. 5:8-10; 14:1) Yesus něněntiro manga murite gunang mẹ̌doa tadeạu Kararatuang ene duměnta kụ měkoạ kapulung Mawu mariadi su dunia kere su sorga.​—Mat. 6:10.

4. Tumuhụ Kejadian 17:1, 2, 6, kerea kal᷊awọe kasingkạ i Abraham soal u soa, arau Kararatuang, seng nirianding Mawu?

⁴ Apa i Abraham masingkạ kerea Kararatuangu Mawu sarung koateng? Tala. Hasụe su taunge karěngụe, informasi soal u ene nakoạ ”rahasia masusi”. (Ef. 1:8-10; Kol. 1:26, 27) Katewe, i Abraham masingkạ pirang katau hitene sarung makoạ datu. Yehuwa seng nẹ̌diandi si sie soal u hal᷊ẹ̌ ene. (Basa Kejadian 17:1, 2, 6.) Abraham sěbạe mangimang su dianding Mawu ene hakị u i sie nẹ̌pikirẹ̌ i sie sarung makasilo Pribadi seng Nipile, arau Mesias, kụ sarung makoạ Datung Kararatuangu Mawu. Ual᷊ingu alasang ene, Yesus nẹ̌bera su tau Yahudi, ”Abraham amang i kamene sěbạe mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu sarung makasilo ěllong kararěntaku. I sie nẹ̌tiněna ene kụ i sie mal᷊uasẹ̌.” (Yoh. 8:56) Nal᷊ahẹ, Abraham masingkạ manga hitene sarung makoạ bageang bọu Kararatuang sarung koateng i Yehuwa, kụ i sie měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ Yehuwa měngganapẹ̌ diandi-Ne ene.

5. Kerea i kitẹ masingkạ i Abraham měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ ”soa” sarung koatengu Mawu?

⁵ Kerea i Abraham něnodẹ i sie měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ ”soa”, arau Kararatuang, sarung koatengu Mawu? Humotong, Abraham tawe nakoạ rakyatu haghing kararatuang su dunia. I sie turusẹ̌ měngẹ̌ngal᷊ing bọu tampạ sěmbaụ sarang tampạ sěmbaụ, tawe někoạ bal᷊e permanen, dingangu tawe mendukung datung taumata. Bọu ene lai, Abraham tawe někoạ kararatuange hala. Katewe, i sie turusẹ̌ timuhụ si Yehuwa dingangu něngampal᷊ẹ̌ Yehuwa měngganapẹ̌ diandi-Ne. Apidu kạpěngampal᷊e, Abraham něnodẹ pangangimang sěbạe matoghasẹ̌ si Yehuwa. Mahịe měmanda piram baụ kasasigěsạ nikahombangenge dingangu měmanda kerea i kitẹ botonge mẹ̌těno si sie.

6. Soa Ur kai soa kerea?

⁶ Soa Ur nitěntang i Abraham kai soa aman, makalạ, dingangu taumatane nasikol᷊ah. Soa ene lai nilikutangu těndạ gěguwạ dingangu sal᷊ụ maral᷊ung su tatělu  sěndihange. Tau Ur kai pande měmohẹ dingangu měndekeng. Kụ kakělaěng soa ene kai nakoạ pusat taumata mẹ̌dagang ual᷊ingu lawọ dokumen bisnis nikaěbạ sene. Manga wal᷊e su soa ene nikoạ bọu tela kụ darěndunge niplesterẹ̌ dingangu nicetẹ̌ mawira. Piram baụ bal᷊e ene piạ kamare 13 arau 14, kụ ene nělikụ sěmbaụ taman.

7. Kawe nụe Abraham harusẹ̌ mangimang Yehuwa sarung měndiagạ si sie dingangu kěluargane?

⁷ Abraham harusẹ̌ mangimang Yehuwa sarung měndiagạ si sie dingangu kěluargane. Kawe nụe? Pẹ̌tahěndung, i Abraham seng něněntang bal᷊e aman dingangu nyaman su soa Ur, kụ nẹ̌tanạ su kemah su kěhu su Kanaan. I sie dingangu kěluargane seng tawe nal᷊indungu těndạ matoghasẹ̌ dingangu sal᷊ụ maral᷊ung, kụ sědụ gampang měnekẹ si sire.

8. Su sěngkatempo, kasasigěsạ apa nikahombangeng i Abraham?

⁸ Abraham někoạ kapulung Mawu, katewe su sěngkatempo i sie nasigěsạ měnadia kaěng gunang kěluargane ual᷊ingu piạ karal᷊unusẹ̌ su Kanaan. Karal᷊unusẹ̌ ene sěbạe nakasigěsạ, sarang i Abraham němutusẹ̌ gunang mẹ̌bawa kěluargane měngal᷊ing sementara sarang Misirẹ̌. Katewe, su tempong su Misirẹ̌, Firaun, měngangawasa negeri ene, nẹ̌bawa si Sara sarang istanane gunang koateng kawinge. Abraham tantu sěbạe gụgěnggang, kụ kaghaghěnggange hědo nailang su tempong Yehuwa něhukung si Firaun, kụ i Firaun něnul᷊e kawing i Abraham.​—Kej. 12:10-19.

9. Masalah gěguwạ apa nikahombangeng i Abraham?

⁹ Piạ lai masalah gěguwạ wal᷊inẹ su kěluargang i Abraham. Kawinge, i Sara, tawe nakaěbạ anạ. Taunge karěngụe tantu i rẹ̌dua sěbạe nasusah naung. Samurine, Sara něgělị ělange wawine, i Hagar, si Abraham tadeạu i sie botonge makaghělị anạ si Abraham dingangi Sara. Katewe, su tempong i Hagar natiang i Ismael, i sie něnětạ nẹ̌pandang enteng si Sara. Masalah ene sauneng nakoạ gěguwạ ual᷊ingu i Sara něnokol᷊ẹ̌ si Hagar.​—Kej. 16:1-6.

10. Darua peristiwa apa nakasal᷊ukạ pangangimang i Abraham?

¹⁰ Samurine i Sara natiang kụ nakaghělị anạ esẹ si Abraham, kụ anạ ene niareng Ishak. Abraham makěndagẹ̌ su darua anạe, i Ismael dingangi Ishak. Katewe, ual᷊ingu Ismael dal᷊akị měkoạ si Ishak, Abraham nipaksa gunang měnokol᷊ẹ̌ si Ismael dingangi Hagar. (Kej. 21:9-14) Taunge bọu ene, Yehuwa nẹ̌dorong si Abraham gunang měgělị Ishak makoạ sasěmbah. (Kej. 22:1, 2; Ibr. 11:17-19) Su darua tempo ene, Abraham tantu harusẹ̌ mangimang Yehuwa sarung měngganapẹ̌ diandi-Ne soal u manga anạ i Abraham.

11. Kawe nụe i Abraham harusẹ̌ masabarẹ̌ měngampal᷊ẹ̌ si Yehuwa?

¹¹ Su kanandụu tempo ene, i Abraham harusẹ̌ měngěndung gunang masabarẹ̌ měngampal᷊ẹ̌ si Yehuwa. Umure nal᷊iu wọu 70 su taunge su tempong i sie dingangu kěluargane něněntang Ur. (Kej. 11:31–12:4) Kụ ěndịu mahasụ su taunge i sie nẹ̌tanạ su kemah apidu mělẹ̌likụ ěntanang Kanaan. Abraham nate su tempong umure 175 su taunge. (Kej. 25:7) Katewe, i sie tawe nakasilo kaghaghanapu dianding Yehuwa gunang měgělị ěntana seng nilikutange su manga hitene. Kụ i sie tawe nakasilo soa, Kararatuangu Mawu, nirarisị. Maning kerene, Abraham niul᷊ị nate ”maghurang dingangu puas”. (Kej. 25:8) Maning apa kasasigěsạ nikahombangeng i Abraham, pangangimange tatapẹ̌ matoghasẹ̌ kụ i sie mal᷊uasẹ̌ měngampal᷊ẹ̌ si Yehuwa. Kawe nụe i sie botonge nẹ̌tatahang? Ual᷊ingu su kanandụu pěbawiahi Abraham, Yehuwa měnděndiagạ si sie, dingangu někoạ si sie kere hapị.​—Kej. 15:1; Yes. 41:8; Yak. 2:22, 23.

12. I kitẹ měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ apa? Kụ apa sarung ěndungang i kitẹ?

 ¹² Kere i Abraham, i kitẹ lai měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ soa piạ fondasine matoghasẹ̌. Katewe, i kitẹ seng tawe měngampal᷊ẹ̌ soa ene koateng. Kararatuangu Mawu seng nikoạ su taung 1914 kụ seng měpẹ̌parenta su sorga. (Why. 12:7-10) Katewe, i kitẹ měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ Kararatuang ene mẹ̌parenta su dunia. Kạpěngampal᷊e ene mariadi, piạ lawọ situasi harusẹ̌ tatěngong i kitẹ kụ mẹ̌sul᷊ung dingangu apa tẹ̌tatěngong i Abraham. Lawọ manga ělang i Yehuwa orasẹ̌ ini seng nẹ̌těno si Abraham. Běkeng pěbawiahẹ̌ niwohẹ su Menara Pengawal něnodẹ lawọ ělang i Yehuwa piạ pangangimang matoghasẹ̌ dingangu masabarẹ̌ kere i Abraham. Mahịe i kitẹ měngěndung bọu piram baụ pengalaman i sire.

13. Apa wotonge kaěndungangu bọu pengalaman i Saudara Walden?

¹³ Sadia měkoạ pengorbanan. Mạeng mapulu Kararatuang makoạ kahumotongange su pěbawiahẹ̌, i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌těno si Abraham, kụ měkoạ pengorbanan tadeạu makal᷊uasẹ̌ Mawu. (Mat. 6:33; Mrk. 10:28-30) Pěmanda contoh sěngkatau saudara arenge Bill Walden. * Su taung 1942, Bill seng maraning iwisuda bọu sěmbaụ universitas su Amerika Serikat dingangu titelẹ̌ sarjana teknik arsitektur. Su tempo ene, i sie něnětạ něngěndung Alkitapẹ̌ dingangu Sahiding Yehuwa. Sěngkatau profesor i Bill něngatorẹ̌ tadeạu i Bill makaěbạ hal᷊ẹ̌ su apang bọu iwisuda, katewe i Bill madiri. I sie naul᷊ị i sie seng němutusẹ̌ měpakẹ pěbawiahe gunang měkoạ kapulung Mawu sul᷊ungu měnarimạ hal᷊ẹ̌ gajine marangẹ. Tawe nararěna bọu ene, pěměrenta něngoro si Bill gunang makoạ tentara. Katewe, i Bill madiri, suwụe i sie harusẹ̌ měgělị lawọ doitẹ̌ gunang měmaehẹ̌ denda dingangu sarung iselẹ̌ karěngụe lima taung. Katewe, su apang nal᷊iu tělu taung, i sie nawebasẹ̌. Samurine, i sie nakaěbạ undangan gunang tumol᷊e Sekolah Gilead kụ nakoạ utusan injil su Afrika. Bill nẹ̌kawing dingangi Eva, kụ i rẹ̌dua melayani su Afrika. Sene, i rẹ̌dua harusẹ̌ měkoạ pengorbanan.  Bọu ene, i rẹ̌dua nẹ̌bal᷊ị sarang Amerika Serikat gunang mẹ̌tangkiang si mamạ i Bill. Bill nẹ̌bisara soal u pěbawiahe: ”Iạ sěbạe mal᷊uasẹ̌ dingangu makitarimakasẹ su tempong nẹ̌tiněna kehormatan gěguwạ ual᷊ingu nẹ̌tahamawu si Yehuwa nal᷊iu wọu 70 su taunge. Iạ masau makitarimakasẹ si Yehuwa ual᷊ingu i Sie nẹ̌tul᷊ung si siạ něpakẹ pěbawiahẹ̌ku gunang měkoạ kapulu-Ne.” Apa i kau lai mapulu dinas sepenuh waktu makoạ dal᷊engu wiahu?

14-15. Apa wotonge kaěndungangu bọu pengalaman i Saudara dingangi Saudari Apostolidis?

¹⁴ Abe mẹ̌pikirẹ̌ pěbawiahu mawebasẹ̌ bọu masalah. Bọu contoh i Abraham i kitẹ nakaěndung sarang taumata apang nẹ̌tahamawu si Yehuwa dingangu kaguwạu pěbawiahi sire lai nakaěbạ masalah. (Yak. 1:2; 1 Ptr. 5:9) Pěmanda kerea hal᷊ẹ̌ ene nal᷊ahẹ bọu pengalaman i Aristotelis Apostolidis. * I sie nibaptisẹ̌ su taung 1946 su Yunani. I sie kai Sahiding Yehuwa masěmangatẹ̌, kụ su taung 1952 i sie nẹ̌tunangan dingangu sěngkatau saudari arenge Eleni. I rẹ̌dua piạ cita-cita mẹ̌sul᷊ung. Katewe, Eleni nasakị, kụ sakịe kai tumor otak. Tumor ene nihengkẹ, katewe pira taung bọu i rẹ̌dua nẹ̌kawing, tumor ene saụ siměpụ. Dokter saụ něngoprasi si Eleni, katewe i Eleni napěrlamen sěmběka kaihi, kụ tawe makapẹ̌bisara mapaelẹ̌. I sie tatapẹ̌ masěmangatẹ̌ měnginjilẹ̌ maning masakị dingangu maning su sěngkatempo pěměrenta měnděndariha Sahiding Yehuwa.

¹⁵ Tělum pul᷊o su taunge Saudara Apostolidis něngurusẹ̌ kawinge. Su kanandụu tempo ene, i sie nakoạ penatua, nakoạ panitia kebaktian, dingangu nẹ̌tul᷊ung pembangunan Balai Kebaktian. Bọu ene, su taung 1987, su tempong něnginjilẹ̌, Eleni nasilakạ ual᷊ingu nikahinongu tukadẹ̌ uase su likude. I sie koma tělu taung, bọu ene nate. Aristotelis nělahẹ kerea kěbị pengalaman ene piạ pěngarune si sie. Su pěngěngsuengu běkeng pěbawiahe, i sie nẹ̌bera, ”Taunge karěngụe iạ nakahombang masalah, kụ piram baụ masalah ene sěngkělěndịu nariadi, kụ tawe nikatikạ. Hakị u ene, iạ nẹ̌tawakal᷊i nẹ̌tatahang dingangu tawe němala manga masalah ene makal᷊ome si siạ. Yehuwa lai sěntiniạ měgẹ̌gělị si siạ katatoghasẹ̌ gunang tumatěngo  manga masalah ene.” (Mz. 94:18, 19) Yehuwa tantu sěbạe makěndagẹ̌ su manga ělang’E apang nẹ̌tawakal᷊i někoạ apa wotonge ikakoạ i sire maning i sire nakahombang lawọ masalah.

16. Sasasa mapaelẹ̌ apa nighělị i Saudara Knorr su kawinge?

¹⁶ Turusẹ̌e pẹ̌tiněna soal u tempo mahi. Abraham turusẹ̌ nẹ̌tiněna soal u hadiah sarung gělịkang i Yehuwa si sie, kụ ene nakatul᷊ung si sie nẹ̌tatahang su tempong piạ sigěsạ. Saudari Audrey Hyde nẹ̌tawakal᷊i tatapẹ̌ piạ tiněna positif, maning kawinge humotong, i Nathan H. Knorr, nate ual᷊ingu kanker kụ kawinge karuane, i Glenn Hyde, sěbạe nasigěsạ ual᷊ingu sakị Alzheimer. * Saudari ene naul᷊ị i sie botonge tatapẹ̌ mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu apa niwerang kawinge humotong, i Saudara Knorr maraning papatene. Saudari ene nẹ̌běke, ”Natan naul᷊ị si siạ, ’Mạeng seng nate, pělaharapi kitẹ seng pasti, kụ i kitẹ seng tawe masigěsạ.’ Bọu ene, i sie naul᷊ị, ’Turusẹ̌e pẹ̌tiněna hadiah su tempo mahi. Tatapẹ̌e sibukẹ̌, kụ pakẹ pěbawiahu gunang mẹ̌tul᷊ung taumata wal᷊inẹ. Ini sarung makatul᷊ung si kau tatapẹ̌ mal᷊uasẹ̌.’” Ene kai sasasa sěbạe mapaelẹ̌ gunang tatapẹ̌ sibukẹ̌ měkoạ barang mapia gunang taumata wal᷊inẹ dingangu tatapẹ̌ ’mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu pělaharapẹ̌’.​—Rm. 12:12.

17. (a) Kawe nụe si kitẹ piạ alasang limembong gěguwạ gunang turusẹ̌ mẹ̌tiněna soal u tempo mahi? (b) Kerea tumol᷊e bawera su Mikha 7:7 makatul᷊ung si kitẹ makatarimạ al᷊amatẹ̌ su tempo mahi?

¹⁷ Orasẹ̌ ini, si kitẹ piạ alasang limembong gěguwạ gunang turusẹ̌ mẹ̌tiněna soal u tempo mahi. Manga peristiwa dunia seng napakal᷊ahẹ i kitẹ kai seng su pěngěngsuengu ěllo pěngěngsuenge. Seng mal᷊ighạ tempone soa piạ fondasine matoghasẹ̌ sarung mẹ̌parenta su dunia. Sěmbaụ al᷊amatẹ̌ sarung kapěndangeng i kitẹ ene kai mẹ̌sombang dingangu taumata ikẹ̌kěndagi kitẹ apang seng nate. Su tempo ene, Yehuwa sarung měngal᷊amatẹ̌ si Abraham ual᷊ingu pangangimang dingangu kasasabare, kụ saụ mapakawiahẹ̌ si sie dingangu kěluargane gunang měbiahẹ̌ su dunia. Apa i kau sarung měněnsomahẹ̌ si sire? I kau botonge, mạeng kere i Abraham, i kau měkoạ pengorbanan gunang Kararatuangu Mawu, tatapẹ̌ piạ pangangimang matoghasẹ̌ maning piạ haghing masalah, dingangu tatapẹ̌ masabarẹ̌ měngampal᷊ẹ̌ si Yehuwa.​—Basa Mikha 7:7.