1-2. (a) Kai apa tahun Yobel ene? (Pěmanda kotak ” Kai Apa Tahun Yobel Ene?”) (b) Su Lukas 4:16-18, Yesus nẹ̌bisara soal u apa?

SU PIRAM BAỤ negeri, biasane piạ perayaan khusus kẹ̌koateng su taung ka-50ne bọu pěmamarentang sěngkatau datu arau ratu. Perayaan ene aramanung kẹ̌koateng sahěllo tiwatu, sěngkamisa, arau limembong marěngụ. Katewe samurine, su apang perayaan ene seng nasueng koạe, taumata masahawụ miwul᷊e ene.

² Bangsa Israel kangerẹ lai měkẹ̌koạ perayaan sabang taung ka-50ne, kụ ene kẹ̌koateng karěngụe sěntaung. Perayaan ene nisěbạ taung Yobel. Taung Yobel nakakoạ tau Israel nakapěndang kawawebasẹ̌. Kawe nụe i kitẹ harusẹ̌ měngěndung soal u ini? Ual᷊ingu taung Yobel nakakoạ si kitẹ mẹ̌tahěndung sěmbaụ pengaturan makạlaherang seng nikoạ i Yehuwa gunang i kitẹ. Pengaturan ene makarěntang kawawebasẹ̌ kěkalẹ̌, kụ i kitẹ botonge makaěbạ gunane měnětạ orasẹ̌ ini. Yesus lai nẹ̌bisara soal u kawawebasẹ̌ ini.​—Basa Lukas 4:16-18.

3. Tumuhụ Imamat 25:8-12, kerea tau Israel nakaěbạ gunane bọu pengaturan soal u taung Yobel?

³ I kitẹ limembong gampang makaěna bawerang i Yesus ene mạeng měngěndung kal᷊imona soal u pengaturan taung Yobel seng nikoạ u Mawu gunang tau Israel. Yehuwa naul᷊ị su tau Israel, ”Taung ka-50ne ene masusi, kụ i kamene harusẹ̌ měmohang kawawebasẹ̌ su kěbị taumata apang mětẹ̌tanạ su wanua ene. Ene kai taung Yobel gunang i kamene, hakị u ene i kamene harusẹ̌ pẹ̌bal᷊ị sarang ěntanang i kamene dingangu sarang kěluargang i kamene sěngkatau-sěngkatau.” (Basa Imamat 25:8-12.) Su misa tamai, i kitẹ seng něngěndung kerea tau Israel nakaěbạ gunane bọu pengaturan soal u Sabatẹ̌ sabang misa. Katewe, kerea tau Israel  botonge makaěbạ gunane bọu pengaturan soal u taung Yobel? Contone, kěnang pẹ̌tiněna soal u sěngkatau tau Israel piạ utange mal᷊awọ kụ i sie harusẹ̌ mẹ̌bal᷊ụ ěntanane gunang pěmaehẹ̌ utang. Su taung Yobel, ěntana ene saụ sul᷊eng si sie. Hakị u ene, tau ene botonge ’mẹ̌bal᷊ị sarang ěntanane’, kụ pusakạ gunang manga anạe tawe mailang. Arau contoh wal᷊inẹ, sěngkatau esẹ aramanung piạ utang sěbạe mal᷊awọ hakị u i sie harusẹ̌ mẹ̌bal᷊ụ watangenge arau anạe makoạ ělang gunang pěmaehẹ̌ utang ene. Su taung Yobel, ělang ene sarung mawebasẹ̌ kụ mẹ̌bal᷊ị ’sarang kěluargane’. Hakị u ene, tawẹ apa tau Israel sarung makoạ ělang sarang karěngụe. Pengaturan ini něnodẹ Yehuwa sěbạe mapadul᷊i su manga ělang’E.

4-5. Kawe nụe penting si kitẹ měngěndung soal u taung Yobel?

⁴ Apa gunane wal᷊inẹ pengaturan taung Yobel? Yehuwa nělahẹ, ”I kamene tawe makoạ taumata masusah ual᷊ingu Yehuwa sarung měngal᷊amatẹ̌ si kamene su ěntana seng nighělị i Yehuwa Mawung kamene si kamene gunang makoạ pusakạ.” (Ul. 15:4) Ene sěbạe nẹ̌tatěntang dingangu apa nariadi orasẹ̌ ini! I kitẹ masau makasilo tau kalạ sauneng nakalạ, kụ taumata masusah sauneng nasusah.

⁵ I kitẹ tau Kristen seng tawe harusẹ̌ tumuhụ Hukung Musa. Ini mangal᷊ene i kitẹ seng tawe tumol᷊e pengaturan taung Yobel soal u mapakawebasẹ̌ ělang, měngěmụ utang, arau měnul᷊e ěntana. (Rm. 7:4; 10:4; Ef. 2:15) Katewe, penting si kitẹ měngěndung soal u taung Yobel. Kawe nụe? Ual᷊ingu i kitẹ botonge makapěndang kawawebasẹ̌, kụ ene makakoạ si kitẹ mẹ̌tahěndung soal u taung Yobel su Israel kangerẹ.

6. Taumata harusẹ̌ ipakawebasẹ̌ bọu apa?

⁶ I kitẹ kěbị harusẹ̌ ipakawebasẹ̌ ual᷊ingu i kitẹ kai ělangu rosa, ene kai pẹ̌tatahuělang sěbạe matingkaị. Ual᷊ingu nakoạ ělangu rosa, i kitẹ sarung maghurang, masakị, dingangu mate. Lawọ seng nakasilo buktine su tempong nẹ̌kasěnang arau su tempong nakoạ sarang dokterẹ̌ gunang makiundang. I kitẹ lai makadodọ naung  su tempong někoạ dosa. Rasul Paulus něngakui ’su ral᷊ungu wadange piạ hukung dosa’. I sie naul᷊ị, ”O kasiang iạ ini! I sai makasal᷊amatẹ̌ si siạ bọu wadang makarěntang papate ini?”​—Rm. 7:23, 24.

7. Yesaya něněbal᷊ẹ̌ apa soal u kawawebasẹ̌?

⁷ Katewe, i kitẹ mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu Mawu někoạ pengaturan gunang měnal᷊amatẹ̌, arau mapakawebasẹ̌ si kitẹ bọu rosa. Yesus kai kakungsị gunang kawawebasẹ̌. Nal᷊iu wọu 700 taung těntal᷊ang Yesus bědang tawe diměnta su dunia, Nabi Yesaya něněbal᷊ẹ̌ soal u kawawebasẹ̌ gěguwạ. Kawawebasẹ̌ gěguwạ ene limembong mapaelẹ̌ bọu kawawebasẹ̌ nikapěndangengu tau Israel su taung Yobel. I sie němohẹ, ”Rohkẹ̌ masusi bọu Mawu Karangetange Yehuwa ene si siạ, ual᷊ingu Yehuwa něhengkẹ si siạ gunang měhabarẹ̌ habarẹ̌ mapia su taumata masikome naung. I Sie něndolohẹ̌ si siạ gunang měngundang taumata apang naunge nasusah, gunang měhabarẹ̌ taumata apang nitaweng sarung ipakawebasẹ̌.” (Yes. 61:1) Si sai těbal᷊ẹ̌ ene sarung maghanapẹ̌?

8. Těbal᷊i Yesaya soal u kawawebasẹ̌ niwasang i Yesus sarung maghanapẹ̌ gunang i sai?

⁸ Těbal᷊ẹ̌ penting soal u kawawebasẹ̌ něnětạ naghanapẹ̌ su tempong Yesus něnětạ něnginjilẹ̌. Su tempong i sie nakoạ sarang sinagoga su soa asal᷊e, Nazaret, Yesus nẹ̌basa těbal᷊i Yesaya gunang tau Yahudi apang diměnta sene: ”Rohkẹ̌ i Yehuwa ene si siạ, ual᷊ingu i Sie něhengkẹ si siạ gunang měhabarẹ̌ habarẹ̌ mapia su taumata masusah. I Sie něndolohẹ̌ si siạ gunang měhabarẹ̌ taumata apang nitaweng sarung ipakawebasẹ̌, dingangu taumata wuta sarung saụ makasilo, gunang mapakawebasẹ̌ taumata apang tẹ̌tingkaitang, dingangu gunang měhabarẹ̌ tempone i sire sarung al᷊amateng i Yehuwa.” Bọu ene Yesus nẹ̌bisara soal u watangenge. (Luk. 4:16-19, 21) Kerea Yesus něngganapẹ̌ těbal᷊ẹ̌ ini?

9. Su zaman i Yesus, lawọ taumata mělẹ̌harapẹ̌ i sire mawebasẹ̌ bọu apa?

⁹ Su zaman i Yesus, taumata něnětạ nakatarimạ kawawebasẹ̌ seng nitěbal᷊i Yesaya dingangu niwasang i Yesus. I kitẹ botonge mangimang ene ual᷊ingu Yesus němohang, ”Sahěllo ini, ayatẹ̌ nikaringihi kamene naghanapẹ̌.” (Luk. 4:21) Lawọ taumata apang dimaringihẹ̌ apa niwasang i Yesus aramanung mělẹ̌harapẹ̌ i sire mawebasẹ̌ bọu pěmamarentang Roma. Aramanung pěndang i sire mẹ̌sul᷊ung pěndangu duang katau esẹ nẹ̌bera, ”I kami mělẹ̌harapẹ̌ tau ini sarung mapakawebasẹ̌ Israel.” (Luk. 24:13, 21) Katewe, i kitẹ masingkạ Yesus tawe něngoro manga tumatol᷊ene gunang lumawang pěmamarentang Roma. Katewe, i sie něngoro si sire gunang pěgělị  ”tataghuanengu Kaisarẹ̌ su Kaisarẹ̌”. (Mat. 22:21) Mạeng kerene, kerea Yesus napakawebasẹ̌ taumata su tempo ene?

10. Yesus nẹ̌tul᷊ung taumata tadeạu mawebasẹ̌ bọu apa?

¹⁰ Ahusu Mawu diměnta gunang mẹ̌tul᷊ung taumata mawebasẹ̌ bọu darua hal᷊ẹ̌. Humotong, Yesus nẹ̌tul᷊ung taumata tadeạu mawebasẹ̌ bọu těntiro nẹ̌sal᷊a tẹ̌těntirongu těmbonangu agama. Lawọ tau Yahudi su tempo ene nakoạ ělangu tradisi arau těntiro nẹ̌sal᷊a. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) I sire apang něngakụ těmbonangu agama ene mẹ̌sul᷊ungu tau wuta. Ual᷊ingu tawe něnarimạ si Mesias dingangu apa nitěntirone, i sire tawe nakasingkạ soal u Mawu. Hakị u ene, i sire mẹ̌sul᷊ungu tatapẹ̌ wuta kụ dosang i sire tawe niampungang. (Yoh. 9:1, 14-16, 35-41) Bọu těntiro nihino dingangu kakanoạe, Yesus něnodẹ su taumata masanạ naung kerea carane tadeạu mawebasẹ̌ bọu těntiro nẹ̌sal᷊a.​—Mrk. 1:22; 2:23–3:5.

11. Karuane, Yesus nẹ̌tul᷊ung taumata mawebasẹ̌ bọu apa?

¹¹ Karuane, Yesus nẹ̌tul᷊ung taumata tadeạu mawebasẹ̌ bọu pẹ̌tatahuělangu rosa. Ual᷊ingu piạ tatěbusi Yesus, Mawu botonge měngampung dosang taumata apang mangimang dingangu něnarimạ tatěbusẹ̌ seng nisadia-Ne. (Ibr. 10:12-18) Yesus naul᷊ị, ”Mạeng Ahusẹ̌ napakawebasẹ̌ si kamene, i kamene sarung kahěngang-hěngang mawebasẹ̌.” (Yoh. 8:36) Kawawebasẹ̌ ene tantu limembong kapaelange bọu kawawebasẹ̌ nikapěndangengu tau Israel su taung Yobel. Contone, sěngkatau esẹ nawebasẹ̌ su taung Yobel aramanung saụ nakoạ ělang, kụ samurine nate. Katewe, kawawebasẹ̌ nighělị i Yesus ene sarung matahang sarang karěngụe.

12. I sai kahumotongange nakapěndang kawawebasẹ̌ seng niwohang i Yesus?

¹² Su Pentakosta taung 33 M, Yehuwa nělanisẹ̌ manga rasulẹ̌ dingangu esẹ lai wawine apang masatia. I Sie něhengkẹ si sire nakoạ anạ’E tadeạu su tempone i sire sarung saụ ipěbiahẹ̌ kụ mẹ̌parenta dingangi Yesus su sorga. (Rm. 8:2, 15-17) I sire ini kai kahumotongange nakapěndang kawawebasẹ̌ niwohang i Yesus su sinagoga su Nazaret. I sire seng tawe nakoạ ělangu těntiro nẹ̌sal᷊a dingangu haghing tradisi tẹ̌těntirongu manga těmbonangu agama Yahudi. Mawu lai napakawebasẹ̌ si sire bọu tětal᷊ẹ̌ makapate bọu dosang i Adam. Yobel Kristen něněta su tempong tumatol᷊eng i Kristus nilanisẹ̌ taung 33 M, kụ sarung masue su pěngěngsuengu Pěmamarentang i Yesus Sěhiwu su Taunge. Manga hal᷊ẹ̌ mapia apa sarung mariadi měnětạ orasẹ̌ ini  sarang pěngěngsuengu Pěmamarentang i Yesus Sěhiwu su Taunge?

13-14. Selain tau Kristen apang nilanisẹ̌, i sai lai nakatarimạ kawawebasẹ̌ seng niwohang i Yesus?

¹³ Orasẹ̌ ini, jutane taumata bọu haghing bangsa seng nakoạ bageang bọu ”domba wal᷊inẹ”. (Yoh. 10:16) I sire tawe nipileng Mawu gunang mẹ̌parenta dingangi Yesus su sorga. Katewe, Alkitapẹ̌ naul᷊ị i sire sarung měbiahẹ̌ sarang karěngụe su dunia. Apa ene pělaharapẹ̌u?

¹⁴ I kau botonge makapěndang piram baụ hal᷊ẹ̌ mapia kere nikapěndangeng i sire apang nilanisẹ̌. Ual᷊ingu mangimang su tatěbusi Yesus, i kau botonge mẹ̌dorong Yehuwa měngampung dosanu. Hakị u ene, Mawu botonge mal᷊uasẹ̌ si kau kụ ene makakoạ si kau piạ dame su naung. (Ef. 1:7; Why. 7:14, 15) Pẹ̌tiněna lai kawawebasẹ̌ nikapěndangengu ual᷊ingu seng nawebasẹ̌ bọu těntiro nẹ̌sal᷊a. Yesus nẹ̌bera, ”I kamene sarung makasingkạ katěngadẹ̌, kụ katěngadẹ̌ ene sarung mapakawebasẹ̌ si kamene.” (Yoh. 8:32) I kitẹ tantu sěbạe mal᷊uasẹ̌ nakatarimạ kawawebasẹ̌ ini!

15. I kitẹ botonge měharapẹ̌ kawawebasẹ̌ dingangu al᷊amatẹ̌ apa su tempo mahi?

¹⁵ I kau botonge měharapẹ̌ kawawebasẹ̌ limembong gěguwạ sarung mariadi. Seng mal᷊ighạ, Yesus sarung měminasa agama palsu dingangu pěměrenta ral᷊akị. Mawu  sarung měndiagạ ”komol᷊ang gěguwạ” apang mětẹ̌tahamawu si Sie, kụ sarung měgělị si sire al᷊amatẹ̌ su firdaus su dunia. (Why. 7:9, 14) Sěbạe lawọ taumata sarung saụ ipẹ̌biahẹ̌ kụ makaěbạ kesempatan gunang mawebasẹ̌ bọu tětal᷊u dosang i Adam.​—Kis. 24:15.

16. Kawawebasẹ̌ makạlaherang apa sarung kapěndangengu taumata su tempo mahi?

¹⁶ Su kanandụu Pěmamarentang Sěhiwu su Taunge, Yesus dingangu manga ringange sarung mẹ̌tul᷊ung taumata tadeạu piạ badang masukụ dingangu kerohanian masukụ. Tempo gunang mapakapia dingangu mapakawebasẹ̌ ene sarung mẹ̌sul᷊ungu taung Yobel su Israel. Ini mangal᷊ene kěbị taumata apang masatia si Yehuwa sarung kahěngang-hěngang masukụ dingangu mawebasẹ̌ bọu dosa.

17. Tumuhụ těbal᷊ẹ̌ su Yesaya 65:21-23, apa sarung koatengu manga ělangu Mawu? (Pěmanda gambar sampul.)

¹⁷ Sěmbaụ těbal᷊ẹ̌ soal u pěbawiahẹ̌ mahi su dunia niwohẹ su Yesaya 65:21-23. (Basa.) Su tempo ene i kitẹ bal᷊inẹ kětạeng mẹ̌santai arau tawe měkoạ apa-apa. Katewe, Alkitapẹ̌ naul᷊ị manga ělangu Mawu sarung měkoạ hal᷊ẹ̌ piạ gunane dingangu makal᷊uasẹ̌. Su pěngěngsuengu Sěhiwu su Taunge, i kitẹ botonge mangimang ”kěbị diadikang sarung ipakawebasẹ̌ bọu pẹ̌tatahuělangu rosa dingangu papate, dingangu makaěbạ kawawebasẹ̌ mawantugẹ̌ kere nikapěndangengu manga anạu Mawu”.​—Rm. 8:21.

18. Kawe nụe i kitẹ botonge mangimang i kitẹ sarung piạ pěbawiahẹ̌ mal᷊uasẹ̌ su tempo mahi?

¹⁸ Kere Yehuwa něngatorẹ̌ tau Israel tadeạu seimbang soal u měhal᷊ẹ̌ dingangu měngirul᷊e, ene lai sarung koateng’E gunang manga ělang’E su Pěmamarentang Kristus Sěhiwu su Taunge. Su tempo ene, sarung piạ tempo gunang kegiatan rohani. Měngibadah su Mawu ene penting tadeạu mal᷊uasẹ̌ orasẹ̌ ini, kụ su dunia wuhu i kitẹ sarung piạ tempo gunang měkoạ ene. Nal᷊ahẹ, kěbị taumata masatia sarung mal᷊uasẹ̌ su kanandụu Pěmamarentang Kristus Sěhiwu su Taunge. Kawe nụe? Ual᷊ingu i kitẹ kěbị sarung piạ hal᷊ẹ̌ makal᷊uasẹ̌ kụ sarung mẹ̌tahamawu su Mawu.