1. Su tempong sěngkatau saudari měmutusẹ̌ i sai sarung makoạ kawinge, manga kakiwal᷊o apa harusẹ̌ kiwal᷊onge?

KĚBỊ tau Kristen su al᷊ungu wewenang i Yesus Kristus, těmbonang nasukụ. Katewe, su tempong sěngkatau wawine Kristen nẹ̌kawing, i sie su al᷊ungu wewenangu esẹ tawe nasukụ. Ene tawe gampang. Su tempong sěngkatau wawine měmile esẹ gunang makoạ kawinge, i sie harusẹ̌ mẹ̌kiwal᷊o su watangenge: ’Apa esẹ ene botonge makoạ těmbonangu keluarga mapia? Apa měkoạ kapulung Yehuwa nakoạ kahumotongange su pěbawiahe? Mạeng tala, apa i sie makatul᷊ung si kandua turusẹ̌ mědal᷊ahapị mapia dingangi Yehuwa su apang bọu nẹ̌kawing?’ Sěngkatau saudari lai harusẹ̌ mẹ̌kiwal᷊o su watangenge: ’Apa manga sipatẹ̌ seng piạ si siạ, kụ makatul᷊ung si siạ su tempong mẹ̌kawing? Apa iạ masabarẹ̌ dingangu maělugẹ̌? Apa iạ piạ pẹ̌dal᷊ahapị matoghasẹ̌ dingangi Yehuwa?’ (Pkh. 4:9, 12) Mạeng sěngkatau wawine někoạ putusang mapaelẹ̌ těntal᷊ang bědang tawe nẹ̌kawing, ene makatul᷊ung pẹ̌kakawinge mal᷊uasẹ̌ dingangu berhasil.

2. Apa sarung ěndungang i kitẹ su pěngangěndungang ini?

² Jutane saudari Kristen nakoạ pẹ̌tatěnoěng mapaelẹ̌ ual᷊ingu matuhụ su kawing i sire. I sire harusẹ̌ dalong. I kitẹ mal᷊uasẹ̌ sěngkasio nẹ̌tahamawu si Yehuwa dingangu manga wawine masatia ene. Su pěngangěndungang ini, i kitẹ sarung mědeạ sasimbahu tatělu kakiwal᷊o ini: (1) Manga sasal᷊ukạ apa aramanung tẹ̌tatěngongu manga kawing wawine? (2) Kawe nụe kawing wawine němile gunang tumuhụ su kawing esẹ? (3) Apa kaěndungangu kawing esẹ dingangu kawing wawine Kristen bọu i Yesus, i Abigail, dingangi Maria kawing i Yusuf?

3. Kawe nụe kěbị apang nẹ̌kawing nakahombang masalah?

³ Pẹ̌kakawing ene kai hadiah maarěga bọu Mawu, katewe sěngkawingang ene tawe nasukụ. (1 Yoh. 1:8) Hakị u ene, Hengetangu  Mawu seng něgělị laingatẹ̌ su sěngkawingang. I sire sarung makahombang masalah arau ”kasasigěsạ su ral᷊ungu gěsi”. (1 Kor. 7:28, catatan kaki.) I kitẹ sarung měngěndung piram baụ masalah aramanung tẹ̌tatěngongu kawing wawine.

4. Kawe nụe kawing wawine ěndịu nẹ̌pěndang i sie kere tawẹ arěgane mạeng matuhụ su kawinge?

⁴ Pẹ̌sěngsul᷊ẹ ual᷊ingu latar belakang, kawing wawine ěndịu nẹ̌pěndang mạeng matuhụ su kawing esẹ ene makakoạ si sire kere tawẹ arěgane. I Marisol mětẹ̌tana su Amerika Serikat nẹ̌bera, ”Su tampạku wawine nitěntiro harusẹ̌ mẹ̌sul᷊ung dingangu esẹ su kěbị hal᷊ẹ̌. Iạ masingkạ Yehuwa něgělị wewenang su kawing esẹ, kụ i Sie seng němutusẹ̌ kawing wawine harusẹ̌ matuhụ su kawing esẹ. Maning kerene, kawing wawine lai harusẹ̌ arěgang. Katewe, masigěsạ gunang měngarěga wewenang kawing esẹ. Ual᷊ingu dunia ini nẹ̌bera iạ tawe harusẹ̌ tumuhụ.”

5. Kebiasaan dal᷊akị apa piạ su pirang katu esẹ soal u wawine?

⁵ Katewe aramanung, piạ wawine nẹ̌kawing dingangu esẹ kụ piạ pěndang wawine tawe limembong penting sul᷊ungu esẹ. Sěngkatau saudari arenge Ivon, mětẹ̌tanạ su Amerika Selatan, nẹ̌bera, ”Su tampạ iạ mětẹ̌tanạ, kawing esẹ kumaěng kal᷊imona kụ kawing wawine hědo samuri. Manga rariọ wawine nioro gunang měmurěsi lai měnasạ. Katewe, manga rariọ esẹ lẹ̌urusang i mamạe dingangu manga wawinene, kụ manga rariọ esẹ sarung mẹ̌bera i sire kai ’datu su wal᷊e.’” Sěngkatau saudari arenge Yingling mětẹ̌tanạ su Asia, nẹ̌bera, ”Su baweraku piạ peribahasa něnodẹ wawine ene tawe harusẹ̌ pande arau piạ kemampuan. Hal᷊ẹ̌ i sire kai kětạeng měngurusẹ̌ bal᷊e, kụ i sire tawe wotonge měgělị těgu su kawing esẹ.” Kawing esẹ tawe něnodẹ kakěndagẹ̌ dingangu tawe timuhụ apa niul᷊ịu Alkitapẹ̌ makakoạ pěbawiahu kawing wawine masigěsạ, tawe makapẹ̌těno si Yesus, lai tawe makal᷊uasẹ̌ si Yehuwa.​—Ef. 5:28, 29; 1 Ptr. 3:7.

6. Apa harusẹ̌ koatengu kawing wawine gunang měnoghasẹ̌ pẹ̌dal᷊ahapịe dingangi Yehuwa?

⁶ Kere seng niěndungang su pěngangěndungang kal᷊imona, Yehuwa mapulu kawing esẹ Kristen měnadia kebutuhan rohani, emosi, dingangu materi gunang kěluargane. (1 Tim. 5:8) Katewe, kawing wawine lai harusẹ̌ měnadia tempo ěllo-ěllo gunang mẹ̌basa Hengetangu Mawu dingangu mẹ̌tiněna ene, kụ mẹ̌doa si Yehuwa bọu dal᷊ungu naunge. Ene tawe gampang. Kawing wawine kai masibukẹ̌. Hakị u ene, i sire nẹ̌pěndang seng tawẹ apa tempo dingangu katatoghasẹ̌ gunang měkoạ ene. Katewe, měnadia tempo ene kai sěbạe penting. Kawe nụe? Ual᷊ingu Yehuwa mapulu i kitẹ pẹ̌sěngkatau měnoghasẹ̌ lai měndiagạ pẹ̌dal᷊ahapị i kitẹ dingang’E.​—Kis. 17:27.

7. Apa makakoạ kawing wawine limembong gampang měngarěga lai matuhụ su kawinge?

⁷ Aramanung, kawing wawine harusẹ̌ mẹ̌tawakal᷊i gunang tumuhụ kawinge tawe nasukụ. Katewe, kawing wawine sarung limembong gampang měkoạ tugasẹ̌ bọu i Yehuwa, mạeng i sie nakaěna dingangu něnarimạ manga alasang su Alkitapẹ̌ soal u kawe nụe i sie harusẹ̌ měngarěga lai matuhụ su kawinge.

8. Tumuhụ Efesus 5:22-24, kawe nụe kawing wawine Kristen němile gunang tumuhụ su kawinge?

⁸ Kawing wawine Kristen němile gunang tumuhụ su kawinge ual᷊ingu ene kai dẹ̌dorongang i Yehuwa. (Basa Efesus 5:22-24.) I sie masingkạ Yehuwa makěndagẹ̌ si sie, kụ apa dẹ̌dorongang’E ene kai kapaelange gunang i sie.​—Ul. 6:24; 1 Yoh. 5:3.

9. Apa sarung mariadi mạeng sěngkatau wawine Kristen měngẹ̌ngarěga wewenang kawinge?

⁹ Dunia němahangsang wawine gunang  tawe tumuhụ standar i Yehuwa, kụ měmanda katatuhụ kai sěmbaụ hal᷊ẹ̌ makakoạ si sire tawẹ arěgane. Taumata piạ tiněna kerene kai běgang Mawung i kitẹ makěndagẹ̌. Yehuwa tawe měgělị parenta kụ makakoạ manga anạ’E wawine tawẹ arěgane. Mạeng sěngkatau saudari timuhụ parentang i Yehuwa kụ matuhụ su kawinge, i sie sarung makakoạ kěluargane mararame. (Mz. 119:165) I sie, kawinge, dingangu anạe sarung makaěbạ gunane.

10. Bọu apa niwerangi Carol, apa kaěndungang i kitẹ?

¹⁰ Mạeng kawing wawine matuhụ su kawinge ene něnodẹ i sie makěndagẹ̌ lai měngẹ̌ngarěga si Yehuwa seng někoạ kekepalaan. I Carol mětẹ̌tanạ su Amerika Selatan, nẹ̌bera, ”Iạ masingkạ kawingku sarung měkoạ pẹ̌sasal᷊a. Iạ lai masingkạ apa koatengku su tempong i sie někoạ sal᷊a sarung měnodẹ kerea kaguwạe pěngangarěga su pẹ̌dal᷊ahapịku dingangi Yehuwa. Hakị u ene, iạ nětawakal᷊i gunang tatapẹ̌ tumuhụ ual᷊ingu iạ mapulu makal᷊uasẹ̌ si Amang su sorga.”

11. Apa nakatul᷊ung si saudari Aneese gunang měgělị ampung, kụ apa kaěndungang i kitẹ bọu apa niwerane?

¹¹ Makoạ sasal᷊ukạ su kawing wawine gunang měngarěga kawing esẹ, mạeng i sie mẹ̌pěndang kawinge tawe padul᷊i su kaghaghěnggange dingangu pěndange. Katewe, kěnang pẹ̌tiněna apa nikoạu sěngkatau saudari seng bọu nẹ̌kawing arenge Aneese. I sie nẹ̌bera, ”Iạ nẹ̌tawakal᷊i gunang tawe mẹ̌pědu. Iạ nẹ̌tahěndung i kitẹ kěbị měkẹ̌koạ pẹ̌sasal᷊a. Iạ mapulu měgělị ampung dingangu kaguwạu naung kere nikoạ i Yehuwa. Su tempong něgělị ampung, iạ nakapěndang matěnang.” (Mz. 86:5) Su tempong kawing wawine měgělị ampung ene makakoạ si sie limembong gampang tumuhụ.

12. Manga contoh apa nilahẹ su Alkitapẹ̌?

¹² Pirang katau aramanung nẹ̌pěndang mạeng taumata matuhụ ene kai lome. Katewe ene tiněna sěbạe nẹ̌sal᷊a. Su Alkitapẹ̌ piạ lawọ contoh nělahẹ soal u taumata matuhụ katewe sěbạe matoghasẹ̌ dingangu bahani. Pẹ̌tiněna apa kaěndungang i kitẹ bọu i Yesus, i Abigail, dingangi Maria.

13. Kawe nụe i Yesus matuhụ si Yehuwa? Lahẹko.

¹³ Yesus matuhụ si Yehuwa, katewe bal᷊inẹ  ual᷊ingu i Yesus tawe pande arau tawẹ apa keterampilan. Cara i Yesus měněntiro ene kai sederhana dingangu mal᷊ahẹ, kụ ene něnodẹ i sie sěbạe pande. (Yoh. 7:45, 46) Yehuwa masingkạ i Yesus kai sěbạe terampil. Hakị u ene, i Sie něpakẹ si Yesus su tempong někoạ haghing diadikang su sorga dingangu su dunia. (Amsal 8:30; Ibr. 1:2-4) Kụ su tempong i Yesus saụ nipěbiahẹ̌ bọu papate, Yehuwa něgělị si sie ”kěbị kawasa su sorga dingangu su dunia”. (Mat. 28:18) Maning i Yesus piạ lawọ kemampuan, i sie bědang mědẹ̌dorong sasasa bọu i Yehuwa. Kawe nụe? Ual᷊ingu i sie makěndagẹ̌ si Amange.​—Yoh. 14:31.

14. Apa kaěndungangu kawing esẹ bọu (a) cara Yehuwa měmanda wawine? (b) apa niwohẹ su Amsal 31?

¹⁴ Apa kaěndungangu kawing esẹ. Yehuwa někoạ kawing wawine tumuhụ su kawing esẹ, bal᷊inẹ ual᷊ingu Yehuwa němanda wawine limembong masanạ bọu esẹ. Buktine, Yehuwa němile wawine dingangu esẹ gunang mẹ̌parenta sěngkasio dingangi Yesus. (Gal. 3:26-29) Yehuwa něnodẹ i Sie mangimang su Ahus’E, su tempong Yehuwa negělị wewenang si sie. Kerene lai, kawing esẹ matahuěna sarung měgělị wewenang piạ batase su kawinge. Alkitapẹ̌ něnodẹ manga hal᷊ẹ̌ apa botonge koatengu kawing wawine matahuěna. Contone, i sie botonge bertanggung jawab su hal᷊ẹ̌u wal᷊e, měměli dingangu mẹ̌bal᷊ụ ěntana, lai mẹ̌bisnisẹ̌. (Basa Amsal 31:15, 16, 18.) I sie bal᷊inẹ ělang kụ tawe wotonge měgělị těgu. Kawing esẹ harusẹ̌ mangimang dingangu dumaringihẹ̌ těgune. (Basa Amsal 31:11, 26, 27.) Mạeng kawing esẹ měkoạ kawing wawine kerene, kawing wawine sarung mal᷊uasẹ̌ tumuhụ si sie.

15. Apa kaěndungangu kawing wawine bọu i Yesus?

¹⁵ Apa kaěndungangu kawing wawine. Maning i Yesus bọu někoạ lawọ hal᷊ẹ̌ mapaelẹ̌, i sie tawe pernah nẹ̌pěndang tawẹ arěgane ual᷊ingu timuhụ wewenang i Yehuwa. (1 Kor. 15:28; Flp. 2:5, 6) Kerene lai, wawine mapelesa apang nẹ̌těno si Yesus tawe mẹ̌pěndang i sie tawẹ arěgane su tempong tumuhụ su kawinge. I sie sarung mẹ̌tul᷊ung kawinge bal᷊inẹ kětạeng ual᷊ingu i sie makěndagẹ̌ su kawinge. Katewe lai kahumotongange, ual᷊ingu i sie makěndagẹ̌ dingangu měngẹ̌ngarěga si Yehuwa.

16. Tumuhụ 1 Samuel 25:3, 23-28, sasal᷊ukạ apa nikahombangeng i Abigail? (Pěmanda gambarẹ̌ sampul.)

¹⁶ Kawing i Abigail arenge Nabal. Kawinge ene kai egois, maobotẹ̌, dingangu esẹ dal᷊akị. Mạeng i Abigail mapulu měněntang kawinge, i sie aramanung sarung měmala si Daud dingangu tumatol᷊ene gunang měmate kawinge. Katewe i sie tawe někoạ ene. I sie němutusẹ̌ gunang měndiagạ si Nabal dingangu kěbị kěluargane. Pẹ̌tiněna kerea kawawahani nitodẹ i Abigail su tempong i sie nẹ̌těngkarani sarang 400 prajuritẹ̌ lai su tempong nẹ̌bisara maadatẹ̌ si Daud. I sie lai sadia mẹ̌dorong ampung ual᷊ingu pẹ̌sasal᷊a nikoạu kawinge. (Basa 1 Samuel 25:3, 23-28.) Daud nasadarẹ̌ Yehuwa seng něpakẹ wawine bahani ini gunang měgělị sasasa tadeạu i sie tawe měkoạ pẹ̌sasal᷊a gěguwạ.

17. Bọu běkeng i Daud dingangi Abigail, apa kaěndungangu kawing esẹ?

¹⁷ Apa kaěndungangu kawing esẹ. Abigail kai wawine mapelesa, kụ ual᷊ingu i Daud matahuěna, i sie dimaringihẹ̌ sasasa bọu i Abigail. Hasile, i Daud tawe němate taumata tawẹ sal᷊ane. Kerene lai, kawing esẹ matahuěna sarung mẹ̌tiněna pakapia těgung kawinge těntal᷊ang bědang tawe někoạ putusang penting. Aramanung těgung kawinge sarung makakoạ si sie tawe měkoạ putusang nẹ̌sal᷊a.

18. Apa kaěndungangu kawing wawine bọu i Abigail?

¹⁸ Apa kaěndungangu kawing wawine. Kawing wawine makěndagẹ̌ dingangu měngẹ̌ngarěga si Yehuwa sarung mapia měkoạ kěluargane, maning kawinge tawe  měnẹ̌němbah si Yehuwa arau tawe měbẹ̌biahẹ̌ tuhụ standar i Yehuwa. I sie tawe mědeạ cara gunang měněntang kawinge. Katewe dingangu pěngangarěga lai katatuhụ, i sie sarung měmahangsang kawinge gunang měngěndung soal i Yehuwa. (1 Ptr. 3:1, 2) Kụ maning lai kawinge tawe němutusẹ̌ gunang mẹ̌tahamawu si Yehuwa, i Yehuwa mal᷊uasẹ̌ nakasilo i sie matuhụ su kawinge dingangu masatia si Sie.

19. Su situasi kerea kawing wawine tawe harusẹ̌ tumuhụ su kawinge?

¹⁹ Kawing wawine Kristen matuhụ tantu tawe tumol᷊e su tempong kawinge měngoro si sie měkoạ sěmbaụ hal᷊ẹ̌ tawe nẹ̌tatahino dingangu hukung arau prinsip su Alkitapẹ̌. Contone, kawinge bal᷊inẹ Sahiding Yehuwa aramanung měngoro si sie gunang mẹ̌konti, mẹ̌tako, arau měkoạ hal᷊ẹ̌ tawe nẹ̌tatahino dingangu apa niwohẹ su Alkitapẹ̌. Kěbị tau Kristen, sarang lai wawine apang seng bọu nẹ̌kawing, harusẹ̌ kahumotongange tumuhụ su Mawu Yehuwa. Mạeng sěngkatau saudari nirorongang gunang měkoạ hal᷊ẹ̌ tawe nẹ̌tatahino dingangu prinsip su Alkitapẹ̌, i sie mẹ̌bisara ene dingangu mapia katewe těgasẹ̌ kawe nụe i sie madiri měkoạ apa dẹ̌dorongangu kawinge.​—Kis. 5:29.

20. Bọu apa i kitẹ masingkạ i Maria piạ pẹ̌dal᷊ahapị mapia dingangi Yehuwa?

²⁰ Maria piạ pẹ̌dal᷊ahapị mapia dingangi Yehuwa. I sie tantu nakaěna mapia Binohẹ Susi. Su tempong nẹ̌bisara dingangi Elisabet, mamạ i Yohanes Pembaptis, i Maria něngutip Manga Bukẹ̌ Ibrani nal᷊iu wọu 20 su sul᷊ẹe. (Luk. 1:46-55) Kụ kěnang pẹ̌tiněna fakta ini: Maning i Maria seng nẹ̌tunangan dingangi Yusuf, malaekatẹ̌ i Yehuwa tawe diměnta si Yusuf. Malaekatẹ̌ ene nẹ̌bisara langsung si Maria kụ nẹ̌bera i sie sarung makaěbạ anạ kụ nisěbạ Ahusu Mawu. (Luk. 1:26-33) Yehuwa sěbạe masingkạ si Maria, kụ i Sie mangimang i Maria sarung měhiking anạ’E pakapia. I Maria tatapẹ̌ nědal᷊ahapị mapia dingangi Yehuwa sarang su apang i Yesus seng nate kụ saụ nipěbiahẹ̌ sarang sorga.​—Kis. 1:14.

21. Apa kaěndungangu kawing esẹ bọu běkeng Alkitapẹ̌ soal i Maria?

²¹ Apa kaěndungangu kawing esẹ. Kawing esẹ tantu mal᷊uasẹ̌ mạeng kawing wawine  masingkạ lohong Binohẹ Susi. I sie tawe lusiang kụ tawe měpikirẹ̌ kawinge mapulu makoạ těmbonangu keluarga. I sie masingkạ mạeng kawinge nakaěna prinsip dingangu lohongu Alkitapẹ̌, kawinge sarung makatul᷊ung kěluargane. Maning lai, kawing wawine piạ sikol᷊ah limembong marangẹ bọu kawing esẹ, tatapẹ̌ tanggung jawab kawing esẹ gunang mẹ̌tul᷊ung kěluargane mẹ̌tahamawu si Yehuwa. Contone, kere měkoạ ibadat keluarga.​—Ef. 6:4.

22. Apa kaěndungangu kawing wawine bọu i Maria?

²² Apa kaěndungangu kawing wawine. Wawine harusẹ̌ tumuhụ su kawinge, katewe i sie hala bertanggung jawab gunang měnoghasẹ̌ pangangimange. (Gal. 6:5) Ual᷊ingu ene, penting si sie měnadia tempo gunang měngěndung hala lai mẹ̌tiněna apa seng niěndungange. Ene sarung makatul᷊ung si sie tatapẹ̌ makěndagẹ̌ lai měngarěga si Yehuwa. Kụ i sie sarung limembong mal᷊uasẹ̌ tumuhụ su kawinge.

23. Mạeng kawing wawine matuhụ, apa gunane si sie, su kěluargane, dingangu su sidang?

²³ Manga kawing wawine apang tụtuhụ su kawinge ual᷊ingu makěndagẹ̌ si Yehuwa sarung makapěndang puas dingangu sarung limembong mal᷊uasẹ̌ sul᷊ungu taumata apang tawe tụtol᷊e atorang i Yehuwa soal u kekepalaan. I sire nakoạ tatěnoěng mapaelẹ̌ gunang esẹ lai wawine mangudạ. Kụ i sire sarung makakoạ piạ pẹ̌darame lai kakěndagẹ̌ bal᷊inẹ kětạeng su keluarga, katewe lai su ral᷊ungu sidang. (Tit. 2:3-5) Orasẹ̌ ini, kal᷊awokange bọu ělang i Yehuwa masatia ene kai wawine. (Mz. 68:11) I kitẹ kěbị, esẹ arau wawine, piạ tugasẹ̌ penting su sidang. Su pěngangěndungang tuhụe, i kitẹ sarung měngěndung kerea i kitẹ pẹ̌sěngkatau měkoạ tugasẹ̌ ene.