1-2. (a) Apa nakatul᷊ung si kitẹ timatěngo haghing masalah bọu ěllo sarang ěllo? Lahẹko. (b) Apa sarung ěndungang i kitẹ su pěngangěndungang ini?

SU TEMPONG nẹ̌tahěndung masalah bọu nikahombangeng i kitẹ, i kitẹ aramanung nẹ̌tiněna, ”Iạ tawe makakoạ tumatěngo masalah ene dingangu katatoghasẹ̌ku hala.” Kal᷊awokange bọu i kitẹ tantu bọu nẹ̌tiněna kerene. Aramanung piạ bọu i kitẹ nakaěbạ sakị mawěhạ arau nikapatengu taumata ikẹ̌kěndagi kitẹ. Su tempong mẹ̌tahěndung apa nikahombangeng i kitẹ, i kitẹ ěndịu nasadarẹ̌ i kitẹ botonge nẹ̌tatahang bọu ěllo sarang ěllo ual᷊ingu rohkẹ̌ masusi bọu i Yehuwa něgělị si kitẹ ”katatoghasẹ̌ sěbạe luar biasa”.​—2 Kor. 4:7-9.

² I kitẹ lai membutuhkan rohkẹ̌ masusi gunang mẹ̌tul᷊ung si kitẹ lumawang pengaruh bọu dunia dal᷊akị ini. (1 Yoh. 5:19) Kụ i kitẹ membutuhkan katatoghasẹ̌ gunang lumawang ”komol᷊angu rohkẹ̌ dal᷊akị”. (Ef. 6:12) Humotong, i kitẹ sarung měngěndung darua cara rohkẹ̌ masusi botonge mẹ̌tul᷊ung si kitẹ. Bọu ene, i kitẹ sarung měngěndung apa harusẹ̌ koateng i kitẹ tadeạu makaěbạ gunane bọu rohkẹ̌ masusi.

3. Apa sěmbaụ cara rohkẹ̌ masusi bọu Yehuwa mẹ̌tul᷊ung si kitẹ?

³ Rohkẹ̌ masusi bọu Yehuwa botonge makaghělị katatoghasẹ̌ gunang měkoạ tanggung jawab i kitẹ maning piạ haghing sasal᷊ukạ. Rasul Paulus nakapěndang i sie botonge tatapẹ̌ někoạ hal᷊ẹ̌ i Yehuwa maning piạ sasal᷊ukạ ual᷊ingu i sie něngumbala su ”kawasang Kristus”. (2 Kor. 12:9) Su perjalanan utusan injil karuane, Paulus tawe kětạeng sibukẹ̌ něnginjilẹ̌ katewe lai harusẹ̌ měhal᷊ẹ̌ gunang měnukụ biahe ěllo-ěllo. I sie nẹ̌tanạ su Korintus, su wal᷊eng i Akuila dingangi Priskila. I Akuila dingangi Priskila kai tahakoạ tenda. Ual᷊ingu i Paulus lai masingkạ měkoạ tenda, i sie něhal᷊ẹ̌ dingangi rẹ̌dua pira ěllo su ral᷊ungu sěngkamisa. (Kis. 18:1-4) Rohkẹ̌ masusi něgělị katatoghasẹ̌ si Paulus gunang měkoạ hal᷊ẹ̌e dingangu lai měnginjilẹ̌.

4. Tumuhụ 2 Korintus 12:7b-9, kasasigěsạ apa nikahombangeng i Paulus?

 ⁴ Basa 2 Korintus 12:7b-9. Su ayatẹ̌ ini, Paulus naul᷊ị si sie piạ ”tune su ral᷊ungu gěsi”. Apa mangal᷊ene bawerane? Mạeng piạ tune su wadang i kitẹ, ene tantu sěbạe matědụ-tědụ. Hakị u ene, tune niul᷊ị i Paulus ini mangal᷊ene pěndang matědụ nikapěndangenge. I sie naul᷊ị masalane ene mẹ̌sul᷊ungu ”piạ malaekatẹ̌ bọu Setang turusẹ̌ měmẹ̌meru” si sie (”měngẹ̌ngoka” si sie, catatan kaki). Setang arau rohkẹ̌ dal᷊akị wal᷊inẹ aramanung tawe langsung nakasigěsạ si Paulus, kere něnusụ tune su gěsine. Katewe, su tempong manga rohkẹ̌ dal᷊akị nakasingkạ ”tune” nikahombangeng i Paulus, i sire aramanung mapulu měnědạ tune ene tadeạu Paulus limembong matědụ-tědụ. Apa nikoạ i Paulus?

5. Kerea Yehuwa simimbahẹ̌ manga kakiwal᷊ong i Paulus?

⁵ Humotong, Paulus mapulu Yehuwa mapakailang ”tune” ene. I sie naul᷊ị, ”Seng tělung sul᷊ẹ iạ nẹ̌dorong si Tuang [Yehuwa] tadeạu tune ene mailang bọu iạ.” Maning i Paulus seng nẹ̌doa, tune ene tatapẹ̌ ene su wadange. Apa ene mangal᷊ene Yehuwa tawe dimaringihẹ̌ manga daroang i Paulus? Tala. I Sie simimbahẹ̌ daroang i Paulus. Memang, Yehuwa tawe napakailang masalang i Paulus, katewe i Sie něgělị si Paulus katatoghasẹ̌ gunang tumatěngo ene. Yehuwa nẹ̌bera, ”Su tempong i kau lome, kawasa-Ku kasilong mal᷊ahẹ.” (2 Kor. 12:8, 9) I Paulus botonge turusẹ̌ makapěndang dame dingangu karal᷊uasẹ̌, ual᷊ingu tul᷊umangu Mawu.​—Flp. 4:4-7.

6. (a) Aramanung kerea Yehuwa sumimbahẹ̌ daroang i kitẹ? (b) Bọu manga ayatẹ̌ su paragraf ini, diandi sude nakatoghasẹ̌ si kau?

⁶ Kere i Paulus, apa i kau bọu nẹ̌dorong si Yehuwa gunang mapakailang masalanu? Aramanung i kau masau mẹ̌doa soal u hal᷊ẹ̌ ene, katewe masalanu tawe nailang arau masalanu nakoạ limembong mawěhạ. Apa ene nakakoạ si kau nẹ̌tiněna ěndịu Yehuwa seng tawe mal᷊uasẹ̌ si kau? Mạeng kerene, pẹ̌tahěndung contoh Paulus. Yehuwa simimbahẹ̌ daroang i Paulus, i Sie lai tantu sarung sumimbahẹ̌ daroanu. Aramanung Yehuwa tawe mapakailang masalanu. Katewe lumiung rohkẹ̌ masusi, i Sie sarung měgělị katatoghasẹ̌ si kau gunang tumatěngo masalanu. (Mz. 61:3, 4) I kau aramanung ”nikoka sarang nanawo” katewe Yehuwa tawe měněntang si kau.​—2 Kor. 4:8, 9; Flp. 4:13.

7-8. (a) Kerea rohkẹ̌ masusi botonge isul᷊ung dingangu anging? (b) Kerea i Petrus nělahẹ carane rohkẹ̌ masusi mẹ̌karadiahang?

⁷ Apa cara wal᷊inẹ rohkẹ̌ masusi mẹ̌tul᷊ung si kitẹ? Rohkẹ̌ masusi botonge isul᷊ung dingangu anging. Anging tụtiụ sarang tampạ tẹ̌timonang makatul᷊ung kapalẹ̌ masal᷊amatẹ̌ mahumpạ su tampạ ene maning laudẹ̌ maihạ. Kerene lai, rohkẹ̌ masusi makatul᷊ung si kitẹ tatapẹ̌ mẹ̌tahamawu si Yehuwa sarang i kitẹ mahumpạ su dunia wuhu seng nirianding Mawu, maning piạ haghing sasal᷊ukạ.

⁸ Ual᷊ingu i Rasul Petrus kai tahasomạ, i sie masingkạ mal᷊awọ soal u mẹ̌senggọ. Aramanung ene alasange i sie něpakẹ sasihing mẹ̌senggọ gunang mělahẹ carane rohkẹ̌ masusi mẹ̌karadiahang. I sie němohẹ, ”Těbal᷊ẹ̌ tawe nihabarẹ̌ ual᷊ingu kapulung taumata. Katewe, apa nihabaru taumata ene asal᷊e bọu Mawu, ual᷊ingu i sire niahạu rohkẹ̌ masusi.” Bawera Yunani nitěrjěmah ”niahạ” ene mangal᷊ene niwawa.​—2 Ptr. 1:21.

9. I Petrus mapulu taumata mẹ̌tiněna soal u apa su tempong i sie naul᷊ị taumata ”niwawang” rohkẹ̌ masusi?

⁹ Sěběnarẹ̌e apa mangal᷊ene bawerang i Petrus su tempong i sie něpakẹ bawera ”niwawa”? Bawera Yunani nipakẹ i Petrus ini, lai nipakẹ i Lukas, měmamohẹ bukẹ̌ Kisah, gunang mělahẹ kapalẹ̌ ”niwawang anging”.  (Kis. 27:15) Tumuhụ sěngkatau pakar Alkitapẹ̌, su tempong i Petrus naul᷊ị manga měmamohẹ Alkitapẹ̌ niwawang rohkẹ̌ masusi, Petrus něpakẹ istilah makakoạ taumata mẹ̌tiněna soal u mẹ̌senggọ. Nal᷊ahẹ, bawerang i Petrus mangal᷊ene kere kapalẹ̌ niwawang anging sarang tampạ tẹ̌timonang, kerene lai manga měmamohẹ Alkitapẹ̌ niwawang rohkẹ̌ masusi gunang měkoạ tugasi sire. Pakar ene lai naul᷊ị manga měmamohẹ Alkitapẹ̌ ene mẹ̌sul᷊ung kere kapal᷊ẹ̌ seng ”něnduị senggọe”. I sire sadia měkoạ hal᷊ẹ̌ niahạu rohkẹ̌ masusi gunang koateng i sire. Yehuwa někoạ bageang’E. I Sie něnadia ”anging”, arau rohkẹ̌ masusi. Měmamohẹ Alkitapẹ̌ někoạ bageang i sire. I sire něhal᷊ẹ̌ timol᷊e laahạu rohkẹ̌ ene.

10-11. Darua hal᷊ẹ̌ apa harusẹ̌ koateng i kitẹ tadeạu rohkẹ̌ masusi měngahạ si kitẹ? Gělịko sasihinge.

¹⁰ Tantu, orasẹ̌ ini Yehuwa seng tawe něpakẹ rohkẹ̌ masusi gunang mẹ̌tul᷊ung taumata měmohẹ Alkitapẹ̌. Katewe, Yehuwa bědang měpẹ̌pakẹ rohkẹ̌ masusi gunang měngahạ manga ělang’E. Yehuwa bědang měkẹ̌koạ bageang’E. Kerea tadeạu i kitẹ makaěbạ tul᷊umang bọu rohkẹ̌ masusi? I kitẹ harusẹ̌ turusẹ̌ měkoạ bageang i kitẹ. Kerea carane?

¹¹ Pẹ̌tiněna contoh ini. Tahawaẹ harusẹ̌ měkoạ darua hal᷊ẹ̌ tadeạu anging makatul᷊ung si sie. Humotong, i sie harusẹ̌ měngul᷊ing sakaenge tadeạu mapantuhụ su anging. Sakaenge tawe tumondo mạeng tahawaẹ ene tatapẹ̌ su wiwihu apeng kụ marau bọu anging. Karuane, i sie harusẹ̌ měnduị dingangu měmuka senggọe. Sěběnarẹ̌e, maning anging seng timiụ, sakaeng ene hědo tumondo mạeng senggọ nakaěbạ anging. Kerene lai, i kitẹ botonge tatapẹ̌ mẹ̌tahamawu si Yehuwa mạeng i kitẹ makaěbạ tul᷊umang bọu rohkẹ̌ masusi. Tadeạu makaěbạ tul᷊umang, i kitẹ harusẹ̌ měkoạ darua hal᷊ẹ̌. Humotong, i kitẹ harusẹ̌ měkoạ manga hal᷊ẹ̌ nẹ̌tatahino dingangu laahạ bọu rohkẹ̌ u Mawu. Karuane, i kitẹ harusẹ̌ ”měnduị senggọ i kitẹ”, mangal᷊ene mẹ̌tawakal᷊i měkoạ manga hal᷊ẹ̌ ene. (Mz. 119:32) Mạeng měkoạ darua hal᷊ẹ̌ ene, rohkẹ̌ masusi sarung měnuhudẹ̌ tadeạu  i kitẹ tumondo lumiu luạ u sasal᷊ukạ dingangu kasasigěsạ. Rohkẹ̌ masusi ene lai sarung měnoghasẹ̌ si kitẹ tadeạu tatapẹ̌ masatia mẹ̌tahamawu si Yehuwa sarang i kitẹ mahumpạ su dunia wuhu.

12. Apa sarung ěndungang i kitẹ?

¹² I kitẹ seng něngěndung darua cara rohkẹ̌ masusi mẹ̌tul᷊ung si kitẹ. Rohkẹ̌ masusi měgělị si kitẹ katatoghasẹ̌ dingangu mẹ̌tul᷊ung si kitẹ tatapẹ̌ masatia su tempong piạ sasal᷊ukạ. Rohkẹ̌ masusi lai měngahạ dingangu mẹ̌tul᷊ung si kitẹ měkoạ manga hal᷊ẹ̌ nighělị i Yehuwa, kụ ene makarěntang pěbawiahẹ̌ kěkalẹ̌. I kitẹ sarung měngěndung ěpạ hal᷊ẹ̌ harusẹ̌ koateng i kitẹ tadeạu makaěbạ tul᷊umang bọu rohkẹ̌ masusi.

13. Tumuhụ 2 Timotius 3:16, 17, Alkitapẹ̌ makatul᷊ung si kitẹ měkoạ apa, katewe apa harusẹ̌ koateng i kitẹ?

¹³ Humotong, měngěndung Hengetangu Mawu. (Basa 2 Timotius 3:16, 17.) Bawera Yunani nitěrjěmahkan ”asal᷊e bọu Mawu” mangal᷊ene ”nitiụ u Mawu”. Mawu něpakẹ rohkẹ̌’E gunang ”měniụ” arau mẹ̌taho tiněna-Ne su tiněnang měmamohẹ Alkitapẹ̌. Mạeng mẹ̌basa dingangu mẹ̌tiněna lohong Alkitapẹ̌, laahạ bọu Mawu sarung masuẹ̌ su tiněna lai naung i kitẹ. Ene makakoạ si kitẹ měkoạ pẹ̌bawal᷊ui nẹ̌tatahino dingangu kapulung Mawu. (Ibr. 4:12) Katewe, tadeạu makaěbạ tul᷊umang bọu rohkẹ̌ masusi, i kitẹ harusẹ̌ měnadia tempo gunang měngěndung Alkitapẹ̌ dingangu mẹ̌tiněna apa seng niěndungang i kitẹ. Mạeng měkoạ ene, Hengetangu Mawu sarung makaahạ bawera dingangu kakanoạ i kitẹ.

14. (a) Kawe nụe i kitẹ botonge mẹ̌bera ”anging timiụ” su pěngangibadang i kitẹ? (b) Kerea carane i kitẹ duměnta su pěngangibadang dingangu ”senggọ seng mạbawuka”?

¹⁴ Karuane, sěngkasio měngibadah su Mawu. (Mz. 22:22) Su tempong duměnta su pěngangibadang, ene mẹ̌sul᷊ungu i kitẹ diměnta su tampạ ”anging timiụ”. Rohkẹ̌ i Yehuwa ene su pěngangibadang. (Why. 2:29) Kawe nụe i kitẹ botonge mẹ̌bera kerene? Ual᷊ingu su tempong i kitẹ něngibadah dingangu anạu sěmbaụ, i kitẹ mẹ̌doa mẹ̌dorong rohkẹ̌ masusi, mẹ̌kantarị kakantarị u Kararatuang dasarẹ̌ bọu Hengetangu Mawu, dingangu dumaringihẹ̌ nasẹ̌ bọu Alkitapẹ̌ nilahẹ u sěngkatau saudara apang nipileng rohkẹ̌ masusi. Kụ, rohkẹ̌ masusi nakatul᷊ung saudari-saudari gunang měnadia dingangu měkoạ tugasi sire. Katewe, tadeạu makaěbạ tul᷊umang bọu rohkẹ̌ masusi, i kitẹ harusẹ̌ měkoạ persiapan gunang měgělị komentarẹ̌ su pěngangibadang. Mạeng měkoạ ene, i kitẹ diměnta su pěngangibadang mẹ̌sul᷊ungu sakaeng kụ ”senggọe seng mạbawuka”.

15. Kerea rohkẹ̌ masusi botonge mẹ̌tul᷊ung si kitẹ su tempong měnginjilẹ̌?

¹⁵ Katělune, měnginjilẹ̌. Su tempong měpakẹ Alkitapẹ̌ su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ dingangu měněntiro, i kitẹ měmala rohkẹ̌ masusi mẹ̌tul᷊ung si kitẹ. (Rm. 15:18, 19) Katewe, tadeạu makaěbạ tul᷊umang bọu rohkẹ̌ masusi, i kitẹ harusẹ̌ marading měnginjilẹ̌ dingangu masau měpakẹ Alkitapẹ̌. Tadeạu limembong mapaelẹ̌ měnginjilẹ̌, i kitẹ botonge tumol᷊e contoh carane mẹ̌bawěke bọu Pelayanan dingangu Pěbawiahẹ̌ Kristen Bageang Pěngangěndungang.

16. Apa cara langsung makaěbạ rohkẹ̌ masusi?

¹⁶ Kaěpạe, pẹ̌doa si Yehuwa. (Mat. 7:7-11; Luk. 11:13) Cara langsung makaěbạ rohkẹ̌ masusi ene kai mẹ̌dorong si Yehuwa bọu daroa. Tawẹ apa makasahaghe daroang i kitẹ mahumpạ si Yehuwa arau makasahaghe si Yehuwa měgělị rohkẹ̌ ene si kitẹ. Rohkẹ̌ masusi makatul᷊ung si kitẹ maning i kitẹ su penjara, arau maning Setang měnahaghe. (Yak. 1:17) Kerea i kitẹ mẹ̌doa tadeạu makaěbạ tul᷊umang bọu rohkẹ̌ masusi? Gunang makaěbạ sasimbahe, mahịe měngěndung soal u daroa  bọu sěmbaụ sasihing kětạeng niwohẹ su Injilẹ̌ Lukas. *

17. Bọu sasihing i Yesus niwohẹ su Lukas 11:5-9, 13, apa kaěndungang i kitẹ soal u mẹ̌doa?

¹⁷ Basa Lukas 11:5-9, 13. Sasihing i Yesus něnodẹ kerea i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌doa mẹ̌dorong rohkẹ̌ masusi. Su sasihing ene, sěngkatau esẹ nakatarimạ apa dẹ̌dorongange ual᷊ingu i sie ”tawe něngědo nẹ̌dorong”. I sie tawe mamea mẹ̌dorong tul᷊umang su hapịe maning tempo ene seng kẹ̌kal᷊oarane. (Luk. 11:8) * Kerea Yesus něpakẹ sasihing ini gunang měněntiro soal u daroa? I sie nẹ̌bera, ”Turusẹ̌e pẹ̌dorong, kụ ene sarung gělịkang si kamene; turusẹ̌e pědeạ, kụ i kamene sarung makaěbạ; turusẹ̌e pěnětụ, kụ ene sarung bukaěng gunang i kamene.” Hakị u ene, apa těntirone si kitẹ? Tadeạu makatarimạ rohkẹ̌ masusi, i kitẹ tawe wotonge měngědo mẹ̌doa.

18. Tumuhụ sasihing i Yesus, kawe nụe i kitẹ botonge mangimang Yehuwa sarung měgělị si kitẹ rohkẹ̌ masusi?

¹⁸ Sasihing i Yesus lai nakatul᷊ung si kitẹ nakaěna kawe nụe Yehuwa něgělị rohkẹ̌ masusi si kitẹ. Tau esẹ su sasihing ene mapulu makoạ taghuangu wal᷊e mapia. I sie nẹ̌pěndang harusẹ̌ měnadia kaěng gunang sakene maning sakene nasongo hěbi ral᷊ung. Katewe si sie tawẹ apa kaěng su tempo ene. Yesus naul᷊ị lampungu tau ene samurine něgělị borotẹ̌ ual᷊ingu i sie tawe něngědo nẹ̌dorong. Sěběnarẹ̌e, těntiro apa mapulu lahẹkang i Yesus? Mạeng taumata tawe nasukụ mapulu mẹ̌tul᷊ung lampunge ual᷊ingu lampunge turusẹ̌ mědẹ̌dorong, apa lai Yehuwa, i Amang i kitẹ makěndagẹ̌ su sorga. I Sie tantu mẹ̌tul᷊ung taumata apang tawe měngědo mẹ̌dorong rohkẹ̌ masusi. Hakị u ene, i kitẹ botonge mangimang Yehuwa sarung sumimbahẹ̌ daroang i kitẹ su tempong i kitẹ mẹ̌doa mẹ̌dorong rohkẹ̌ masusi.​—Mz. 10:17; 66:19.

19. Kawe nụe i kitẹ mangimang i kitẹ botonge mẹ̌tatahang?

¹⁹ I kitẹ mangimang i kitẹ botonge mẹ̌tatahang maning Setang tawe měngědo dumokạ si kitẹ. Kawe nụe? Ual᷊ingu rohkẹ̌ masusi makatul᷊ung si kitẹ dingangu darua cara. Humotong, rohkẹ̌ masusi botonge měgělị katatoghasẹ̌ gunang tumatěngo masalah. Karuane, rohkẹ̌ masusi makasuhudẹ̌ ”senggọ i kitẹ”, arau makatul᷊ung si kitẹ tatapẹ̌ mẹ̌tahamawu si Yehuwa sarang i kitẹ mahumpạ su dunia wuhu. Hakị u ene, karimạko i kitẹ mẹ̌tawakal᷊i gunang makaěbạ tul᷊umang bọu rohkẹ̌ masusi!