Langsung ke konten

Langsung ke daftar isi

Saudara Rutherford něnasẹ̌ su kebaktian su Cedar Point, Ohio, 1919

1919—Mahasụ su Taunge Tamai

1919—Mahasụ su Taunge Tamai

SU PĚNGĚNGSUENGU taung 1918, Sekẹ Gěguwạ, samurine nisěbạ Perang Dunia I, něngědo. Sekẹ ene nariadi karěngụe nal᷊iu wọu ěpạu taung. Kụ su tanggalẹ̌ 18 Januari 1919, Konferensi Perdamaian nikoạ su Paris. Sěmbaụ hasilu konferensi ene ute Perjanjian Versailles. Su tanggalẹ̌ 28 Juni 1919, Jerman dingangu manga negara limawang si sie nẹ̌tanda tangan perjanjian ene. Perjanjian ene nakaědo Perang Dunia I.

Su perjanjian ene, i sire kěbị setuju gunang měndarisị sěmbaụ organisasi wuhu, kụ ene nisěbạ Liga Bangsa-Bangsa. Timonang organisasi ene ute ”tadeạu piạ kerja sama internasional dingangu mapakarěntang pẹ̌darame lai keamanan dunia”. Lawọ gaheda mendukung Liga Bangsa-Bangsa. Majelis Nasional bọu Gaheda-Gaheda Kristus su Amerika něnodẹ dukungan i sire kụ nẹ̌bera, ”Liga Bangsa-Bangsa ene kai organisasi politik nakoạ wakilu Kararatuangu Mawu su dunia.” Majelis ene něndolohẹ̌ pirang katau delegasi sarang Konferensi Perdamaian su Paris gunang měnodẹ dukungan i sire. Sěngkatau bọu delegasi ene nẹ̌bera konferensi ene kai ”tětạu sěmbaụ era wuhu su sějarang dunia”.

Memang sěmbaụ era wuhu nitětạ taung 1919, katewe ene tawẹ apa sěmpụe dingangu konferensi perdamaian su Paris. Manga ělang i Yehuwa simuẹ̌ su era wuhu su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌. Yehuwa někoạ si sire saụ masěmangatẹ̌ měnginjilẹ̌ su limembong lawọ taumata, něngělembo wọu kal᷊imona. Katewe, tadeạu ene mariadi, keadaan Siswa-Siswa Alkitab harusẹ̌ mẹ̌bal᷊ui kal᷊imona.

SĚMBAỤ PUTUSANG MASIGĚSẠ

Joseph F. Rutherford

Pemilihan dewan direksi Lembaga Alkitab dan Risalah Menara Pengawal rěncanane koateng su Kaehẹ̌, 4 Januari 1919. Katewe, i Joseph F. Rutherford, nakoạ těmbonangu organisasi su tempo ene, bědang nipěnjara ual᷊ingu tuduhan palsu. I sie dingangu pitung katau saudara wal᷊inẹ nipěnjara su Atlanta, Georgia, AS. Saudara-saudara apang tawe nipěnjara harusẹ̌ měmutusẹ̌ apa i sire apang nipěnjara sarung saụ pileng makoạ pengurus arau gantiang.

Evander J. Coward

Su penjara, Saudara Rutherford gụgěnggang soal u apa sarung mariadi su organisasi. I sie masingkạ pirang katau saudara nẹ̌pěndang harusẹ̌ měmile saudara wal᷊inẹ gunang makoạ presiden Lembaga. Ual᷊ingu ene, i sie němohẹ suratẹ̌ gunang saudara-saudara apang měrapatẹ̌. Su surate, Saudara Rutherford něgělị usulẹ̌ tadeạu Evander J. Coward makoạ presiden. Rutherford naul᷊ị Coward kai saudara ”matěnang”, ”matahuěna”, dingangu ”masatia si Tuang”. Katewe, lawọ saudara piạ pendapat wal᷊inẹ. I sire mapulu pemilihan dewan direksi tundang ěnungu wul᷊ang tuhụe. Tim kuasa hukum bọu ual᷊u saudara su penjara lai setuju. Su tempong i sire kěbị nẹ̌bisara apa harusẹ̌ koateng, pirang katau saudara su rapatẹ̌ ene nẹ̌pědu.

Richard H. Barber

Bọu ene piạ sěngkatau saudara nẹ̌bera barang nakatěnang situasi. Saudara ene nẹ̌bera, ”Iạ bal᷊inẹ ahli hukum, katewe iạ masingkạ apa harusẹ̌ koateng mạeng i kitẹ masatia. Mawu mapulu i kitẹ masatia. Tumuhụ si siạ, cara kapaelange měnodẹ kasasatiang i kitẹ su Mawu ute měkoạ pemilihan orasẹ̌ ini kụ saụ měmile si Saudara Rutherford makoạ presiden.”​—Mz. 18:25.

Alexander H. Macmillan

A. H. Macmillan, nipěnjara dingangi Saudara Rutherford, samurine nẹ̌běke apa nariadi dịěllone. Saudara Rutherford něnětụ darěndungu selẹ̌e kụ nẹ̌bera, ”Ul᷊uhẹ̌ko limanu.” Bọu ene, Rutherford něgělị sěmbaụ telegram si sie. Macmillan němanda pesan manibụ su telegram ene kụ apidu nakasingkạ apa mangal᷊ene pesan ene. Lohong pesan ene: ”RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY DINGANGI SPILL TATĚLU DIREKSI HUMOTONG PENGURUS SALAM GUNANG KĚBỊ.” Mangal᷊ene, kěbị anggota dewan direksi seng saụ nipile, kụ Joseph Rutherford dingangi William Van Amburgh tatapẹ̌ nakoạ pengurus. Ene mangal᷊ene Saudara Rutherford tatapẹ̌ nakoạ presiden Lembaga.

NAWEBASẸ̌!

Su tempong ual᷊ung katau saudara ene nipěnjara, Siswa-Siswa Alkitab masatia nẹ̌dorong su lawọ taumata mẹ̌tanda tangan petisi tadeạu saudara-saudara ene mawebasẹ̌. Anạu sěmbaụ bahani ini něngomol᷊ẹ̌ nal᷊iu wọu 700.000 tanda tangan. Těntal᷊ang petisi ene bědang tawe nighělị su pěměrenta, Saudara Rutherford dingangu pitung katau saudara apang nipenjara ringange nipakawebasẹ̌ su Arěbạ, 26 Maret 1919.

Su tempong Saudara Rutherford nawěbasẹ̌, i sie nẹ̌bisara su taumata apang něněnsomahẹ̌ si sie. I sie nẹ̌bera, ”Iạ mangimang apa nikahombangeng i kitẹ něnadia si kitẹ gunang tumatěngo situasi limembong masigěsạ. . . . Perjuangan i kamene bal᷊inẹ gunang mapakawebasẹ̌ anạu sěmbaụ i kamene bọu penjara. Ene bal᷊inẹ timona sěběnarẹ̌e bọu hal᷊ẹ̌ i kamene. . . . Timonang perjuangan i kamene kai gunang měgělị kesaksian soal u Katěngadẹ̌, kụ taumata apang někoạ ene seng nakaěbạ al᷊amatẹ̌ sěbạe gěguwạ.”

Kakělaěng, manga hal᷊ẹ̌ nariadi su tempong saudara-saudara nisidang něnodẹ piạ tul᷊umang i Yehuwa. Su tanggalẹ̌ 14 Mei 1919, pengadilan banding něgělị putusang: ”Manga terdakwa su kasus ini tawe nakaěbạ . . . persidangan maadilẹ̌, sěmbal᷊ia i sire piạ hakẹ̌ makaěbạ ene, kụ ual᷊ingu ene dakwaan gunang i sire nisawụ.” Saudara-saudara ini seng nitoke někoạ karal᷊akisẹ̌ gěguwạ. Mạeng i sire kětạeng makaěbạ grasi arau hukumang i sire nipakakurang, i sire tatapẹ̌ piạ catatan kriminal. Katewe, ual᷊ingu dakwaan ene nisawụ kụ seng tawẹ apa tuduhan wal᷊inẹ, catatan kriminal i sire botonge ěmụkang. Hasile, Hakim Rutherford botonge saụ tumatawang ělang i Yehuwa su těngong Mahkamah Agung Amerika Serikat. I sie pirang sul᷊ẹ někoạ ene su apang bọu nipakawebasẹ̌.

MAPULU TURUSẸ̌ MĚNGINJILẸ̌

Saudara Macmillan nẹ̌běke, ”I kami madiri kětạeng kumaiang kụ tawe měkoạ apa-apa su tempong měngampal᷊ẹ̌ Tuang měhengkẹ si kami sarang sorga. I kami nasadarẹ̌ harusẹ̌ měkoạ sěmbaụ hal᷊ẹ̌ gunang makasingkạ apa sěběnarẹ̌e kapulung Tuang.”

Katewe, saudara-saudara apang mělẹ̌hal᷊ẹ̌ su percetakan su kantor pusat tawe apidu nakakoạ hal᷊ẹ̌ seng taunge kẹ̌koateng i sire. Kawe nụe? Ual᷊ingu su tempong ual᷊u saudara ene nipěnjara, kěbị plat cetak pẹ̌paketang gunang měncetakẹ̌ publikasi seng nirusa. Ini nakakadodọ naung, kụ pirang katau saudara mětẹ̌tiněna apa hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ seng nasue.

Apa bědang piạ taumata mapulu dumaringihẹ̌ habaru Kararatuang lẹ̌habarengu Siswa-Siswa Alkitab? Gunang makasingkạ ene, Saudara Rutherford němutusẹ̌ mělahẹ sěmbaụ nasẹ̌. Kěbị taumata ninotẹ̌. Saudara Macmillan nẹ̌bera, ”Mạeng tawẹ apa taumata duměnta, ene mangal᷊ene hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ seng nasue.”

Iklan nasẹ̌ i Saudara Rutherford su koran tatěmbọe ”Harapan Bagi Umat Manusia yang Menderita” su Los Angeles, California, taung 1919

Hakị u ene, su Misa, 4 Mei 1919, maning masakị mawěhạ, Saudara Rutherford nělahẹ nasẹ̌ tatěmbọe ”Harapan Bagi Umat Manusia yang Menderita”, su Los Angeles, Kalifornia. Piạ ěndịu 3.500 su kataune diměnta, kụ hasụe taumata wal᷊inẹ tawe nakasuẹ̌ ual᷊ingu seng tawẹ apa tampạ. Dịěllone, piạ 1.500 taumata wal᷊inẹ diměnta. Saudara-saudara nakasingkạ taumata bědang mapulu dumaringihẹ̌ habarẹ̌ mapia!

Bọu ene, saudara-saudara někoạ sěmbaụ hal᷊ẹ̌ piạ pěngarune su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ sarang orasẹ̌ ini.

SADIA GUNANG HAL᷊Ẹ̌ MĚNGINJILẸ̌ SARUNG TURUSẸ̌ KAKẠTUWONE

The Watch Tower 1 Agustus 1919, němohang su tětạu September, sěmbaụ kebaktian umum sarung koateng su Cedar Point, Ohio. ”Kěbị taumata nẹ̌pěndang i sire harusẹ̌ duměnta su acara ene,” ěngkuěng Clarence B. Beaty, sěngkatau Siswa Alkitab mangudạ bọu Missouri. Nal᷊iu wọu 6.000 anạu sěmbaụ diměnta su kebaktian, kụ ene limembong mal᷊awọ bọu apa lẹ̌harapeng i sire. Kebaktian ene limembong istimewa ual᷊ingu piạ nal᷊iu wọu 200 su kataune nibaptisẹ̌ su Danau Erie maraning tampạu kebaktian ene.

Sampul edisi humotong The Golden Age, edisi 1 Oktober 1919

Su tanggalẹ̌ 5 September 1919, su ěllo kal᷊imane kebaktian ene, Saudara Rutherford nělahẹ nasẹ̌ tatěmbọe ”Imbauan bagi Sesama Pekerja”. Su nasẹ̌ ene, i sie němohang piạ sěmbaụ majalah wuhu seng nikoạ, arenge The Golden Age. * Majalah ini ”mělahẹ habarẹ̌ kawuhuange soal u manga peristiwa penting dingangu mělahẹ bọu Alkitapẹ̌ kawe nụe manga peristiwa ene nariadi”.

Kěbị Siswa-Siswa Alkitab dẹ̌dorongang gunang bahani měnginjilẹ̌ měpakẹ majalah wuhu ini. Piạ sěmbaụ suratẹ̌ nělahẹ kerea hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ koateng. Su suratẹ̌ ene niul᷊ị, ”Kěbị apang nẹ̌tahamawu [seng nibaptisẹ̌] harusẹ̌ mẹ̌tahěndung mẹ̌tahamawu ene kai kehormatan gěguwạ, kụ i sire harusẹ̌ měpakẹ kesempatan ini dingangu mẹ̌tawakal᷊i měhabarẹ̌ su dunia.” Lawọ penyiar masěmangatẹ̌ někoạ ene! Su wul᷊ang Desember, manga penyiar Kararatuang něngomol᷊ẹ̌ nal᷊iu wọu 50.000 permintaan gunang berlangganan majalah The Golden Age.

Saudara-saudara su Brooklyn, New York, dingangu oto lohone The Golden Age

Su pěngěngsuengu taung 1919, manga ělang i Yehuwa saụ niatorẹ̌ pakapia dingangu saụ nasěmangatẹ̌. Bọu ene lai, piram baụ těbal᷊ẹ̌ penting soal u ěllo pěngěngsuenge seng nariadi. Pengujian dingangu pemurnian manga ělangu Mawu kere nitěbal᷊ẹ̌ su Maleakhi 3:1-4 seng nasue. Ělang i Yehuwa seng nawebasẹ̌ bọu pẹ̌tatahuělangu ”Babelẹ̌ Gěguwạ”, kụ i Yesus seng něhengkẹ ”ělang masatia dingangu matahuěna”. * (Why. 18:2, 4; Mat. 24:45) Siswa-Siswa Alkitab seng sadia gunang měkoạ manga hal᷊ẹ̌ seng nighělị i Yehuwa si sire.

^ par. 22 Areng The Golden Age nẹ̌bal᷊ui nakoạ Consolation su taung 1937, bọu ene nakoạ Awake! su taung 1946.

^ par. 24 Pěmanda Menara Pengawal 15 Juli 2013, hlm. 10-12, 21-23; Maret 2016, hlm. 29-31.