Langsung ke konten

Langsung ke daftar isi

PĚNGANGĚNDUNGANG 37

”Abe Wala Limanu Měngirul᷊e”

”Abe Wala Limanu Měngirul᷊e”

”Sawuhe bibitu su tempong mal᷊ukadẹ̌ kụ abe wala limanu měngirul᷊e sarang hěbi.”​—PKH. 11:6.

KAKANTARỊ 68 Měnawuhẹ̌ Bineng Kararatuang

TINJAUAN *

1-2. Kerea Pengkhotbah 11:6 piạ sěmpụe dingangu měhabarẹ̌ habarẹ̌ Kararatuang?

SU PIRAM BAỤ negeri, lawọ taumata mapulu měngěndung mal᷊awọ su tempong i sire nakaringihẹ̌ habarẹ̌ mapia. Ene seng marěngụ dẹ̌deakeng i sire. Su negeri wal᷊inẹ ewue, taumata kal᷊awokange madiri dumaringihẹ̌ soal u Mawu arau Alkitapẹ̌. Kerea taumata su tampạu? Tawẹ soale kerea reaksing i sire, Yehuwa mapulu i kitẹ turusẹ̌ měnginjilẹ̌ sarang i Sie maul᷊ị hal᷊ẹ̌ ini seng nasueng koạe.

2 Yehuwa seng němutusẹ̌ kange hal᷊ẹ̌ ini masueng koạe. Bọu ene, ”kiamatẹ̌ sarung marěnta”. (Mat. 24:14, 36) Kạpěngampal᷊e ene, kerea i kitẹ botonge tumuhụ sasasa ”abe wala limanu měngirul᷊e”? *Basa Pengkhotbah 11:6.

3. Apa sarung ěndungang i kitẹ su pěngangěndungang ini?

3 Su pěngangěndungang kal᷊imona, i kitẹ seng něngěndung ěpạ hal᷊ẹ̌ harusẹ̌ koateng i kitẹ tadeạu makoạ ”měnanomạ taumata” limembong mapaelẹ̌. (Mat. 4:19) Su pěngangěndungang ini, i kitẹ sarung měngěndung tatělu cara tadeạu i kitẹ limembong mapulu měmahiạ habarẹ̌ mapia, tawẹ soale situasi apa nikahombangeng i kitẹ. I kitẹ sarung měngěndung kawe nụe penting (1) tatapẹ̌ fokus, (2) masabarẹ̌, dingangu (3) měndiagạ pangangimang tatapẹ̌ matoghasẹ̌.

TATAPẸ̌E FOKUS

4. Kawe nụe i kitẹ harusẹ̌ tatapẹ̌ fokus su hal᷊ẹ̌ seng nighělị i Yehuwa gunang koateng i kitẹ?

4 Yesus něněbal᷊ẹ̌ soal u peristiwa dingangu keadaan sarung makoạ tatialang ěllong pěngěngsuenge. I sie masingkạ manga hal᷊ẹ̌ ene sarung makasahaghe manga murite tatapẹ̌ fokus měkoạ hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌. Hakị u ene, i sie naul᷊ị su manga murite, ”Turusẹ̌e pakarariagạ.” (Mat. 24:42) Su zaman i Noakẹ̌, piạ lawọ hal᷊ẹ̌ nakakoạ taumata tawe dimaringihẹ̌ laingatẹ̌ lẹ̌habarenge. Manga hal᷊ẹ̌ kerene lai botonge makakoạ si kitẹ tawe fokus. (Mat. 24:37-39; 2 Ptr. 2:5) Hakị u ene, i kitẹ mapulu tatapẹ̌ fokus su hal᷊ẹ̌ seng nighělị i Yehuwa gunang koateng i kitẹ.

5. Tumuhụ Kisah 1:6-8, habarẹ̌ mapia sarung habareng saranga karaune?

5 Orasẹ̌ ini, i kitẹ harusẹ̌ limembong fokus měhabarẹ̌ habaru Kararatuang. Yesus naul᷊ị su apang i sie seng su sorga, hal᷊ẹ̌ ini sarung turusẹ̌ koateng kụ habareng su limembong lawọ taumata. (Yoh. 14:12) Su tempong i Yesus nate, pirang katau manga murite saụ nakoạ měnanomạ kinạ. Su apang Yesus saụ nipěbiahẹ̌, i sie někoạ mukjizat kụ nẹ̌tul᷊ung manga murite ene nakasomạ lawọ kinạ. Bọu někoạ mukjizat ene, Yesus nělahẹ makoạ měnanomạ taumata kai limembong penting sul᷊ungu hal᷊ẹ̌ wal᷊inẹ. (Yoh. 21:15-17) Su tempong seng maawị sarang sorga, Yesus naul᷊ị su manga murite hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ seng nitětạe sarung koateng su patikụ dunia, bal᷊inẹ kětạeng su patikụ u Israel. (Basa Kisah 1:6-8.) Taunge bọu ene, Yesus něgělị penglihatan si Rasul Yohanes soal u apa sarung mariadi ”su ěllong Tuang”. * Apa nikasilong i Yohanes? Sěmbaụ hal᷊ẹ̌ nikasilone ute piạ sěmbaụ malaekatẹ̌ nẹ̌bawa ”habarẹ̌ mapia kěkalẹ̌” kụ ene harusẹ̌ habareng ”su kěbị suku, ras, bawera, dingangu bangsa”. (Why. 1:10; 14:6) Nal᷊ahẹ, kapulung Yehuwa orasẹ̌ ini ute i kitẹ měkoạ hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ sarang hal᷊ẹ̌ ini masueng koạe.

6. Kerea tadeạu i kitẹ tatapẹ̌ fokus su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌?

6 I kitẹ botonge tatapẹ̌ fokus su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ mạeng i kitẹ mẹ̌tiněna kerea Yehuwa nẹ̌tul᷊ung si kitẹ. Contone, i Sie něnadia lawọ kaěng rohani seng nicetakẹ̌ arau su bentuk elektronik, rekaman audio dingangu video, dingangu bọu acara JW Broadcasting®. Pẹ̌tiněna ini: Su situs web i kitẹ, haghing informasi seng nisadia su nal᷊iu bọu 1.000 bawera! (Mat. 24:45-47) Su dunia seng napahiạ ual᷊ingu politikẹ̌, agama, dingangu ekonomi, piạ nal᷊iu wọu ual᷊u juta ělangu Mawu nasěmbaụ. Contone, su Sambaiang, 19 April 2019, Sahiding Yehuwa su patikụ dunia nasěmbaụ ual᷊ingu i sire kěbị nẹ̌biala sěmbaụ video nělahẹ ayat harian su ěllo ene. Hěbine, piạ 20.919.041 taumata nẹ̌tampung gunang měkoạ Pẹ̌tatahěndungang Papateng Yesus. Mạeng mẹ̌tiněna kehormatan ual᷊ingu nakasilo peristiwa makạlaherang ene lai nakapěndang hala hal᷊ẹ̌ ene, i kitẹ sarung tatapẹ̌ fokus su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌.

Yesus tawe němala hal᷊ẹ̌ wal᷊inẹ makasahaghe si sie měhabarẹ̌ katěngadẹ̌ (Pěmanda paragraf 7)

7. Kerea mẹ̌těno si Yesus makatul᷊ung si kitẹ tatapẹ̌ fokus?

7 Cara wal᷊inẹ i kitẹ botonge tatapẹ̌ fokus su hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ ene kai mẹ̌těno si Yesus. I sie tawe němala hal᷊ẹ̌ wal᷊inẹ makasahaghe si sie měhabarẹ̌ katěngadẹ̌. (Yoh. 18:37) I sie tawe nikasal᷊ukateng su tempong Setang měgělị si sie ”kěbị kararatuang su dunia dingangu kawawantuge”. I sie lai tawe nikasal᷊ukateng su tempong taumata wal᷊inẹ mapulu měhengkẹ si sie makoạ datu. (Mat. 4:8, 9; Yoh. 6:15) I sie tawe nikasal᷊ukatengu kapulu su hal᷊ẹ̌ materi, kụ i sie lai tawe natakụ su tempong sědụ měndariha si sie. (Luk. 9:58; Yoh. 8:59) Su tempong piạ sasal᷊ukạ, i kitẹ lai botonge tatapẹ̌ fokus mạeng i kitẹ tumol᷊e sasasang i Rasul Paulus. I sie němahangsang tau Kristen gunang mẹ̌těno si Yesus tadeạu i sire ”tawe mal᷊owe dingangu měngědo.”​—Ibr. 12:3.

PAKASABARẸ̌E

8. Kai apa kasasabarẹ̌ ene, kụ kawe nụe penting piạ sipatẹ̌ ene orasẹ̌ ini?

8 Kasasabarẹ̌ kai kesanggupan gunang matěnang měngampal᷊ẹ̌ sarang situasi mẹ̌bal᷊ui. Tawẹ soale i kitẹ měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ situasi ral᷊akị mẹ̌bal᷊ui arau měngampal᷊ẹ̌ barang mapia mariadi su tempo mahi, i kitẹ harusẹ̌ měnodẹ kasasabarẹ̌. Nabi Habakuk měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ karal᷊akisẹ̌ su Yehuda mailang. (Hab. 1:2) Manga muriti Yesus měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ Kararatuang sarung lighạ duměnta kụ mapakawebasẹ̌ si sire bọu pěmamarentang Roma. (Luk. 19:11) I kitẹ lai měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ Kararatuangu Mawu sarung mapakailang karal᷊akisẹ̌ dingangu měkoạ dunia ini mapenẹu taumata matuhụ su Mawu. (2 Ptr. 3:13) Katewe, i kitẹ harusẹ̌ masabarẹ̌ dingangu měngampal᷊ẹ̌ tempo seng nitantung Yehuwa. Pěmanda piram baụ cara Yehuwa něněntiro si kitẹ gunang masabarẹ̌.

9. Kerea Yehuwa nakoạ pẹ̌tatěnoěng soal u kasasabarẹ̌?

9 Yehuwa nakoạ pẹ̌tatěnoěng kapaelange soal u kasasabarẹ̌. I Sie něgělị tempo si Noakẹ̌ gunang měkoạ bahtera dingangu gunang měgělị laingatẹ̌ su taumata soal u Lěba Maihạ sarung marěnta. (2 Ptr. 2:5; 1 Ptr. 3:20) Yehuwa lai dimaringihẹ̌ su tempong i Abraham pirang sul᷊ẹ nẹ̌kiwal᷊o soal u putusang i Yehuwa gunang měminasa taumata ral᷊akị su Sodom dingangu Gomora. (Kej. 18:20-33) Hasụe su taunge lai, Yehuwa sěbạe masabarẹ̌ su tau Israel. (Neh. 9:30, 31) Orasẹ̌ ini, i kitẹ nakasilo kasasabari Yehuwa ual᷊ingu i Sie něgělị tempo su kěbị taumata apang mapulu makoạ hapị’E gunang mẹ̌tobatẹ̌. (2 Ptr. 3:9; Yoh. 6:44; 1 Tim. 2:3, 4) Kasasabari Yehuwa makakoạ si kitẹ lai mapulu masabarẹ̌ su tempong i kitẹ turusẹ̌ měnginjilẹ̌ dingangu měněntiro. Yehuwa lai něněntiro si kitẹ soal u kasasabarẹ̌ bọu sasihing niwohẹ su Hengetang’E.

Kere mělahěnsinuang marading dingangu masabarẹ̌, i kitẹ harusẹ̌ měngampal᷊ẹ̌ hasilu tawakal᷊ing i kitẹ (Pěmanda paragraf 10-11)

10. Kerea sasihing soal u mělahěnsinuang nisěbạ su Yakobus 5:7, 8 něněntiro si kitẹ soal u kasasabarẹ̌?

10 Basa Yakobus 5:7, 8I kitẹ botonge měngěndung soal u kasasabarẹ̌ bọu sasihing soal u sěngkatau mělahěnsinuang měngẹ̌ngampal᷊ẹ̌ sasuange tumuwo. Memang, piạ sasuang masahawụ tumuwo. Katewe, kal᷊awokange sasuang, něngělembo sasuang piạ buane, diọ marěngụ pěngampal᷊eng sarang botonge kapěngal᷊ạkeng buane. Tempo mẹ̌sinuang su Israel karěngụe ěndịu ěnungu wul᷊ang. Mělahěnsinuang aramanung měnětạ mẹ̌suang su tětạu tempong tahiti, aramanung su tal᷊oarang wul᷊ang Oktober, kụ sarung měnipo hasilu sasuange su pěngěngsuengu tempong tahiti, su tal᷊oarang wul᷊ang April. (Mrk. 4:28) Kere mělahěnsinuang ene, i kitẹ lai harusẹ̌ masabarẹ̌. Katewe, ene aramanung tawe gampang.

11. Kerea kasasabarẹ̌ makatul᷊ung si kitẹ su pelayanan?

11 Taumata tawe nasukụ biasane mapulu lighạ makaěbạ hasilu hal᷊ẹ̌e. Katewe, mạeng mapulu makaěbạ hasilu sasuang i kitẹ, i kitẹ harusẹ̌ měmangka ěntana, mẹ̌suang, marading měněbohẹ̌ sasuang ene dingangu měngěbụ onasẹ̌ su rěduhu sasuang ene. Su tempong měkoạ muritẹ̌, i kitẹ lai harusẹ̌ měhal᷊ẹ̌ masěghadẹ̌. I kitẹ harusẹ̌ masabarẹ̌ mẹ̌tul᷊ung měngangěndung Alkitapẹ̌ tadeạu tawe mawěhạ sěmběka dingangu limembong makěndagẹ̌ su taumata wal᷊inẹ. Mạeng i kitẹ masabarẹ̌ su tempong měnginjilẹ̌, i kitẹ tawe makadodọ naung mạeng piạ u tawe měnarimạ habarẹ̌ bẹ̌bawang i kitẹ. Kụ, maning piạ u mapulu dumaringihẹ̌, i kitẹ mang harusẹ̌ tatapẹ̌ masabarẹ̌. I kitẹ tawe makapěmaksa měngangěndung Alkitapẹ̌ měkoạ kemajuan. Pẹ̌sěngsul᷊ẹ, manga muriti Yesus lai tawe langsung nakaěna apa nitěntirong i Yesus. (Yoh. 14:9) I kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tahěndung tugasi kitẹ kai mẹ̌suang dingangu měněbohẹ̌, katewe mapakatuwo ene kai bageangu Mawu.​—1 Kor. 3:6.

12. Kerea i kitẹ botonge měnodẹ kasasabarẹ̌ su tempong měnginjilẹ̌ su anạu sěngkataung i kitẹ?

12 I kitẹ ěndịu masigěsạ měnodẹ kasasabarẹ̌ su tempong měnginjilẹ̌ su anạu sěngkatau. Prinsip su Pengkhotbah 3:1, 7 botonge makatul᷊ung si kitẹ. Sene niul᷊ị, ”Piạ . . . tempo gunang marěmasẹ̌ dingangu tempo gunang mẹ̌bisara.” Kakanoạ mapia bọu i kitẹ sarung makakoạ anạu sěngkatau mapulu dumaringihẹ̌ habarẹ̌ bẹ̌bawang i kitẹ, kụ i kitẹ harusẹ̌ sěntiniạ sadia mẹ̌běke si sire soal i Yehuwa. (1 Ptr. 3:1, 2) I kitẹ harusẹ̌ masěmangatẹ̌ měnginjilẹ̌ dingangu měněntiro, katewe i kitẹ lai harusẹ̌ sěntiniạ masabarẹ̌ su kěbị taumata, sarang lai su anạu sěngkataung i kitẹ.

13-14. Kerea pirang katau ělang i Yehuwa nakoạ pẹ̌tatěnoěng soal u kasasabarẹ̌?

13 I kitẹ botonge měngěndung kasasabarẹ̌ bọu taumata apang masatia su zaman Alkitapẹ̌ dingangu orasẹ̌ ini. Habakuk mapulu karal᷊akisẹ̌ lighạ mailang, katewe i sie masabarẹ̌ kụ nẹ̌bera, ”Iạ sarung tatapẹ̌ dumarisị su posẹ̌ pěndariagatengku.” (Hab. 2:1) Rasul Paulus lai naul᷊ị i sie mapulu ”měkoạ pakasue” pelayanan kẹ̌koatenge. Katewe, i sie tatapẹ̌ masabarẹ̌ kụ turusẹ̌ ’něgělị kesaksian soal u habarẹ̌ mapia něnodẹ kapiang naungu Mawu makạlaherang’.​—Kis. 20:24.

14 Pẹ̌tiněna contoh sěngkawingang nalulusẹ̌ bọu Gilead kụ nakaěbạ tugasẹ̌ su negeri kětạeng piạ mahal᷊i Sahiding Yehuwa. Kal᷊awokange taumata sene agamane bal᷊inẹ Kristen, kụ kětạeng mahal᷊i mapulu měngěndung Alkitapẹ̌. Arawe hapị i rẹ̌dua apang sěngkasio nalulusẹ̌ bọu Gilead, kụ nakaěbạ tugasẹ̌ su negeri wal᷊inẹ nẹ̌běke kěbị taumata apang něngěndung Alkitapẹ̌ dingangi sire seng nakoạ Sahiding Yehuwa. Maning kemajuan su tampạ i rẹ̌dua mal᷊ongge, sěngkawingang ene tatapẹ̌ masabarẹ̌ někoạ pelayanan. Su apang seng ual᷊u taung něnginjilẹ̌ su tampạ mahal᷊i taumata mapulu dumaringihẹ̌, i rẹ̌dua nakapěndang karal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu piạ sěngkatau měngangěndung Alkitapẹ̌ nibaptisẹ̌. Apa wotonge kaěndungang i kitẹ bọu manga contoh seng niwisarang i kitẹ? Manga ělang i Yehuwa masatia ini tawe nikailangengu sěmangatẹ̌ arau němala limang i sire něngirul᷊e, kụ Yehuwa něngal᷊amatẹ̌ kasasabari sire. Karimạko i kitẹ ”mẹ̌těno taumata apang nakatarimạ diandi ene ual᷊ingu mangimang dingangu masabarẹ̌”.​—Ibr. 6:10-12.

DIAGẠ PANGANGIMANG TATAPẸ̌ MATOGHASẸ̌

15. Kerea pangangimang makatul᷊ung si kitẹ limembong mapulu měnginjilẹ̌?

15 I kitẹ mangimang su habarẹ̌ bẹ̌bawang i kitẹ, i kitẹ mapulu lighạ měmahiạ ene su lawọ taumata. I kitẹ mangimang manga dianding Mawu su Alkitapẹ̌ mang mariadi. (Mz. 119:42; Yes. 40:8) Orasẹ̌ ini, i kitẹ seng nakasilo těbal᷊u Alkitapẹ̌ seng naghanapẹ̌. I kitẹ lai nakasilo kerea pěbawiahu taumata nakoạ limembong mapaelẹ̌ ual᷊ingu timol᷊e sasasang Alkitapẹ̌. Manga hal᷊ẹ̌ ene nakakoạ si kitẹ limembong mapulu měhabarẹ̌ habaru Kararatuang su kěbị taumata.

16. Kere nilahẹ su Mazmur 46:1-3, kerea pangangimang si Yehuwa lai si Yesus makakoạ si kitẹ limembong mapulu měnginjilẹ̌?

16 I kitẹ lai mangimang si Yehuwa, Simbul᷊u habarẹ̌ lẹ̌habareng i kitẹ, dingangu mangimang si Yesus, Datung Kararatuang. (Yoh. 14:1) Tawẹ soale apa sarung mariadi si kitẹ, Yehuwa mang sěntiniạ makoạ pẹ̌kakělungang dingangu katatoghasi kitẹ. (Basa Mazmur 46:1-3.) Bọu ene lai, i kitẹ mangimang Yesus něpakẹ kawasa nighělị i Yehuwa si sie gunang měngahạ hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ bọu sorga.​—Mat. 28:18-20.

17. Gělịko sěmbaụ contoh něnodẹ kawe nụe i kitẹ harusẹ̌ turusẹ̌ měnginjilẹ̌.

17 Pangangimang makakoạ si kitẹ mangimang Yehuwa sarung měngal᷊amatẹ̌ tawakal᷊ing i kitẹ, pẹ̌sěngsul᷊ẹ dingangu cara tawe tẹ̌tiněnang i kitẹ. (Pkh. 11:6) Contone, sabang ěllo, hiwune taumata sụsahe su rak beroda arau meda lektur i kitẹ. Apa cara měnginjilẹ̌ kerene mapaelẹ̌? Iya! Pelayanan Kerajaan Kita wul᷊ang November 2014 nẹ̌běke soal u sěngkatau mahuala kụ bědang měkẹ̌kuliah mapulu měkoạ karya tulis soal u Sahiding Yehuwa. I sie tawe nakaěbạ Banalang Kararatuang, katewe i sie nakaěbạ publikasing i kitẹ su meda lektur su kampus tampạ i sie nẹ̌kuliah. Samurine, i sie nakoạ Sahiding Yehuwa kụ orasẹ̌ ini nakoạ perintis biasa. Pengalaman kerene makakoạ si kitẹ mapulu turusẹ̌ měnginjilẹ̌ ual᷊ingu masingkạ bědang piạ taumata harusẹ̌ makaringihẹ̌ habaru Kararatuang.

ABE WALA LIMANU MĚNGIRUL᷊E

18. Kawe nụe i kitẹ mangimang hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ sarung masueng koạe su tempo seng nitantung Yehuwa?

18 I kitẹ mangimang hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ sarung masueng koạe su tempone. Pẹ̌tiněna apa nariadi su zaman i Noakẹ̌. Yehuwa seng něnantu kange Lěba Maihạ sarung mariadi dongkeng ěndịu 120 taung kal᷊imona. Pul᷊one taung tuhụe, Yehuwa nẹ̌parenta si Noakẹ̌ gunang měkoạ bahtera. Ěndịu 40 arau 50 su taunge těntal᷊ang Lěba Maihạ bědang tawe nariadi, i Noakẹ̌ turusẹ̌ něhal᷊ẹ̌ masěghadẹ̌. Maning taumata madiri dumaringihẹ̌ si sie, i sie turusẹ̌ mělẹ̌habarẹ̌ laingatẹ̌ sarang Yehuwa něgělị parenta si sie gunang mẹ̌bawa haghing binatang sarang dal᷊ungu bahtera. Bọu ene, su tempo seng nitantung Yehuwa, ”Yehuwa něnutu tukadu bahtera”.​—Kej. 6:3; 7:1, 2, 16.

19. Apa seng tawe kararěngụe koateng i Yehuwa?

19 Seng mal᷊ighạ tempone Yehuwa sarung maul᷊ị hal᷊ẹ̌ měnginjilẹ̌ seng nasueng koạe. Bọu ene, i Sie sarung měminasa duniang Setang kụ dunia ini sarung mapenẹu taumata matuhụ su Mawu. Kạpěngampal᷊e hal᷊ẹ̌ ene, mahịe i kitẹ mẹ̌těno si Noakẹ̌, Habakuk, dingangu su taumata wal᷊inẹ apang tawe němala limang i sire měngirul᷊e. Mahịe i kitẹ tatapẹ̌ fokus, masabarẹ̌, lai mangimang si Yehuwa dingangu su kěbị diandi-Ne.

KAKANTARỊ 75 ”Dolohe Iạ!”

^ par. 5 Pěngangěndungang kal᷊imona němahangsang měngangěndung Alkitapẹ̌, apang seng někoạ kemajuan, tadeạu měnarimạ undangan i Yesus gunang makoạ měnanomạ taumata. Su pěngangěndungang ini, i kitẹ sarung měngěndung tatělu cara tadeạu kěbị penyiar, apang buhu arau seng marěngụ, botonge limembong mapulu měmahiạ habarẹ̌ mapia sarang Yehuwa maul᷊ị hal᷊ẹ̌ ini seng nasueng koạe.

^ par. 2 BAWERA NILAHẸ: Su pěngangěndungang ini, bawera ”abe wala limanu měngirul᷊e” mangal᷊ene i kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tawakal᷊i turusẹ̌ měhabarẹ̌ habarẹ̌ mapia sarang Yehuwa maul᷊ị hal᷊ẹ̌ ini seng nasueng koạe.

^ par. 5 ”Ěllong Tuang” něnětạ dongkeng Yesus nakoạ Datu su taung 1914 sarang pěngěngsuengu Pěmamarentang Sěhiwu su Taunge.