1, 2. Apa pẹ̌tatěntange i Yehuwa dingangu taumata piạ kawasane mẹ̌parenta taumata wal᷊inẹ?(b) Apa sarung ěndungang i kitẹ?

TAUMATA piạ kawasane biasane měpẹ̌parenta taumata wal᷊inẹ arau lai memaksa si sire. (Matius 20:25; Pengkhotbah 8:9) Yehuwa bal᷊inẹ kerene! Maning i Sie Makawasa, i Sie mětẹ̌tiněna pěndangu taumata marosa. I Sie mapia lai mapadul᷊i su pěndang dingangu kebutuhan i kitẹ. I Sie mětẹ̌tahěndung i kitẹ tawe nasukụ dingangu masingkạ karal᷊omeng i kitẹ, hakị u ene i Sie tawe mẹ̌dorong barang tawe ikakoạ i kitẹ.​—Mazmur 103:13, 14.

² Su Alkitapẹ̌, i kitẹ měngěndung i Yehuwa mětẹ̌tiněna pěndangu manga ělang’E. Contone, Yehuwa dingangu kapiang naung nětul᷊ung si Samuel gunang maul᷊ị habarẹ̌ pělahukung si Imang Mawantugẹ̌ Eli. Yehuwa lai masabarẹ̌ si Musa tempong i Musa nẹ̌pěndang tawe makamampo měngahạ tau Israel suměbang bọu Misirẹ̌. I kitẹ sarung měngěndung tatělu contoh ini.  Apa kaěndungang i kitẹ soal i Yehuwa bọu manga contoh ini, kụ kerea i kitẹ mẹ̌těno si Sie?

3. Apa nariadi su sěhěbi su tempong i Samuel mětẹ̌tikị, dingangu kakiwal᷊o apa ěndịu tětiněnang i kitẹ? (Pěmanda gambarẹ̌ humotong su pěngangěndungang ini.)

³ Samuel melayani su tabernakel dongkeng kadodọ. (1 Samuel 3:1) Piạ su sěhěbi, tempong i sie mětẹ̌tikị, piạ barang tawe wiasa nariadi. * (Pěmanda catatan kaki.) (Basa 1 Samuel 3:2-10.) I sie nakaringihẹ̌ piạ u nẹ̌kui arenge. I Samuel měnẹ̌nikạ Imang Mawantugẹ̌ Eli nẹ̌kui. I sie nẹ̌kiwal᷊o, ”Ini iạ Tuang, i Tuang nẹ̌kui si siạ? ”Katewe Eli naul᷊ị, ”Tala.” Su apang hal᷊ẹ̌ ene nariadi karuang sul᷊ene, Eli nasadarẹ̌ kai Mawu nẹ̌kui si Samuel. Hakị u ene i Eli něněntiro si Samuel apa harusẹ̌ koatenge, kụ i Samuel timuhụ. Kawe nụe i Yehuwa tawe naul᷊ị langsung si Samuel kawe i Sie nẹ̌kui si Samuel? Alkitapẹ̌ tawe naul᷊ị alasange. Katewe, ěndịu Yehuwa sangaja někoạ ene ual᷊ingu i Sie mapadul᷊i su pěndang i Samuel.

4, 5. (a) Apa nikoạ i Samuel su tempong Yehuwa nědorong si sie paul᷊ị habarẹ̌ bọu Mawu si Eli? (b) Bọu wěke ini, apa kaěndungang i kitẹ soal i Yehuwa?

⁴ Basa 1 Samuel 3:11-18. Hukung i Yehuwa nẹ̌parenta su manga rariọ gunang měngadatẹ̌ maghaghurang, něngělembo si sire apang piạ wewenang. (Keluaran 22:28; Imamat 19:32) Ual᷊ingu i Samuel bědang mangudạ, tantu tawe gampang si sie mẹ̌sombang i Eli dịěllone mal᷊ukadẹ̌ gunang měhabarẹ̌ hukumang bọu Mawu. Alkitapẹ̌ naul᷊ị, i Samuel ”matakụ měhabarẹ̌ si Eli soal u penglihatan ene”. Katewe, Mawu napakal᷊ahẹ si Eli i Sie nẹ̌kui si Samuel. Hasile, Eli nẹ̌dorong i Samuel abe pěmuni apa seng niul᷊ị i Yehuwa si sie. I Samuel dimaringihẹ̌ si Eli kụ ”i sie nẹ̌běke kěbị”.

⁵ I Eli tawe tumanịu himěkosẹ̌ nakaringihẹ̌ habarẹ̌ ene, ual᷊ingu ”sěngkatau ělangu Mawu” seng bọu naul᷊ị hal᷊ẹ̌ ene kal᷊imona. (1 Samuel 2:27-36) Běke ini něněntiro si kitẹ Yehuwa sěbạe mapelesa dingangu mětẹ̌tiněna pěndangu taumata.

6. Apa kaěndungang i kitẹ bọu carang Mawu nẹ̌tul᷊ung si Samuel?

⁶ Mangangudạ, běkeng soal i Samuel ini něnodẹ Yehuwa masingkạ masalah dingangu pěndang i kamene. Ěndịu i kamene meang, kụ tawe gampang měnginjilẹ̌ su maghaghurang arau matakụ pandaěng nẹ̌tatěntang dingangu hapị i kamene. Pangimangke, Yehuwa sarung mẹ̌tul᷊ung si kamene. Hakị u ene pẹ̌doạe kụ pẹ̌běke pěndang i kamene si Sie. (Mazmur 62:8) Pětiněna manga contoh soal u mangangudạ su Alkitapẹ̌ kere i Samuel. Pẹ̌bawěke dingangu hapịu sěngumurẹ̌ arau limembong iakang, apang bọu timatěngo masalah mẹ̌sul᷊ung dingangu. I sire ěndịu mẹ̌běke kerea Yehuwa nẹ̌tul᷊ung si sire, dingangu cara tawe nikatikạ i sire.

7, 8. Kerea i Yehuwa něnodẹ i Sie mapadul᷊i su pěndang i Musa?

⁷ Su tempong umuri Musa 80, Yehuwa něgělị tugasẹ̌ tawe gampang si sie, ene kai mapakawebasẹ̌ tau Israel bọu Misirẹ̌. (Keluaran 3:10) I Musa tantu himěkosẹ̌ nakaěbạ tugasẹ̌ ene. Ual᷊ingu su tempo ene i Musa nakoạ měngangaha domba su Midian karěngụe 40 su taunge. I sie naul᷊ị, ”I sai iạ ini sarang iạ harusẹ̌ makoạ sarang i Firaun kụ mẹ̌bawa tau Israel suměbang bọu Misirẹ̌?” Yehuwa naul᷊ị si Musa, ”Iạ sarung duměndingang si kau.” (Keluaran 3:11, 12) Yehuwa lai nẹ̌diandi manga těmbonang su Israel ”mang dumaringihẹ̌” si Musa. Katewe i Musa nẹ̌kiwal᷊o, ”Kerea mạeng i sire tawe mangimang kụ tawe dumaringihẹ̌ si siạ?” (Keluaran 3:18; 4:1) I Musa sěběnarẹ̌e naul᷊ị i Yehuwa nẹ̌sal᷊a pile! Katewe Yehuwa masabarẹ̌ si Musa. I Sie lai něgělị si Musa kawasa gunang měkoạ mukjizat. Kụ i Musa kai taumata humotong nisěbạ su Alkitapẹ̌ nighělịkangu kawasa gunang měkoạ mukjizat.​—Keluaran 4:2-9, 21

⁸ Katewe i Musa bědang piạ alasang bal᷊inẹ. I sie naul᷊ị i sie tawe pande mẹ̌bisara. Hakị u ene Mawu naul᷊i, ”Su tempong i kau mẹ̌bisara, iạ mẹ̌tul᷊ung si kau. Iạ sarung měněntiro si kau tadeạu i kau masingkạ harusẹ̌ mẹ̌bera apa.” Apa i Musa nangimang? Tala. I sie nẹ̌dorong Mawu pěndolohẹ̌ taumata wal᷊inẹ! Yehuwa nẹ̌pědu si sie. Katewe, Yehuwa bědang mapadul᷊i su pěndang i Musa, hakị u ene i Sie něpakẹ si Harun pěndingang si Musa makoạ juru bicara.​—Keluaran 4:10-16.

9. Kerea kasasabarẹ̌ dingangu kapiang naung i Yehuwa nakatul᷊ung si Musa nakoạ těmbonang mapaelẹ̌?

⁹ Apa kaěndungang i kitẹ bọu wěke ini soal i Yehuwa? Ual᷊ingu Yehuwa Makawasa, i Sie botonge měpakẹ kawasa-Ne gunang měmatakụ si Musa tadeạu měkoạ kapulu-Ne. Katewe Yehuwa masabarẹ̌ dingangu mapia, kụ i Sie nẹ̌diandi sarung duměndingang su ělang’E masanạ naunge ini. Apa cara ene  berhasil? Iya! Musa nakoạ těmbonang mapaelẹ̌ gunang manga ělangu Mawu. Kere Yehuwa, i Musa nẹ̌tawakal᷊i něnodẹ sipatẹ̌ sikome naung dingangu mětẹ̌tiněna pěndangu taumata wal᷊inẹ.​—Bilangan 12:3.

10. Apa gunane mẹ̌těno si Yehuwa dingangu mẹ̌tiněna pěndangu taumata wal᷊inẹ?

¹⁰ Apa kaěndungang i kitẹ? Mạeng i kamene kawing esẹ, papạ, arau penatua, i kamene piạ wewenang su taumata wal᷊inẹ. Hakị u ene sěbạe penting si kamene mẹ̌těno si Yehuwa. Carane ute i kamene harusẹ̌ mětiněna pěndang i sire, mapia, dingangu masabarẹ̌ měkoạ keluarga arau anạu sěmbaụ su sidang. (Kolose 3:19-21; 1 Petrus 5:1-3) Mạeng i kamene mẹ̌těno su Mawu Yehuwa dingangi Yesus Kristus, Musa Limembong Gěguwạ, anạu sěmbaụ limembong gampang mẹ̌bisara dingangi kamene, kụ i kamene botonge měnoghasẹ̌ si sire. (Matius 11:28, 29) I kamene lai makoạ tatěnong si sire.​—Ibrani 13:7.

11, 12. Kerea Yehuwa někoạ tau Israel nakapěndang aman su tempong i sire siměbang bọu Misirẹ̌?

¹¹ Aramanung, nal᷊iu bọu tatělu juta tau Israel siměbang bọu Misirẹ̌ su taung 1513 SM. Su komol᷊ang ene, piạ manga rariọ, maghaghurang, dingangu ěndịu piạ masasakị arau peosẹ̌. Tantu komol᷊ang gěguwạ ene harusẹ̌ piạ Těmbonang mapadul᷊i dingangu matahuěnas. Yehuwa kai Těmbonang kerene, kụ i Sie němile si Musa nakoạ wakil’E. Pul᷊ise, tau Israel nakapěndang aman su tempong něněntang bal᷊eng i sire su Misirẹ̌.​—Mazmur 78:52, 53.

¹² Kerea Yehuwa něndiagạ manga ělang’E tadeạu aman? I Sie něngatorẹ̌ tadeạu bangsa Israel suměbang bọu Misire ”naatorẹ̌, kere pasukan tentara”. (Keluaran 13:18) Ual᷊ingu i sire niatorẹ̌ dingangu cara kerene, i sire mangimang Mawu makaatorẹ̌ kěbị situasine. Yehuwa lai něgělị si sire ”binawa su tempong ěllo” dingangu ”tualagu putung” su tempong hěbi, tadeạu i sire mẹ̌tahěndung Yehuwa sěntiniạ měngẹ̌ngahạ dingangu měnděndiagạ si sire. (Mazmur 78:14) Bangsa Israel harusẹ̌ mangimang kěbị ene ual᷊ingu apa sarung tatěngong i sire.

13, 14. (a) Su Laudẹ̌ Mahamụ, kerea Yehuwa něnodẹ i Sie mapadul᷊i su tau Israel? (b) Kerea Yehuwa něnodẹ i Sie limembong makawasạ bọu tau Misirẹ̌?

¹³ Basa Keluaran 14:19-22. Kěnang pẹ̌tiněna i kau ene dingangu tau Israel. I kau tawe makatal᷊ang. Těntarang Misirẹ̌ ene su likudu, kụ su těngonu Laudẹ̌ Mahamụ. Bọu ene Mawu nẹ̌karadiahang. Binawa su mukane,  něngal᷊ing sarang bělakange, su tal᷊oarang i kamene dingangu tau Misirẹ̌. Su tau Misirẹ̌ piạ kararěndung, katewe si kamene sěbạe matualagẹ̌! Bọu ene i kau nakasilo i Musa něngul᷊uhẹ̌ těkinge sarang laudẹ̌, kụ anging dakị sěbạe maihạ nẹ̌tiụ nakakoạ laudẹ̌ napahiạ darua. Hakị u ene piạ dal᷊eng botonge kal᷊iuang. Bọu ene dingangu kěluarganu, lai manga binatang, i kau dimal᷊eng su dasaru laudẹ̌ dingangu tau Israel bal᷊inẹ, kụ i kamene sěbạe naatorẹ̌. I kau naherang ual᷊ingu ěntanane tawe mal᷊egẹ dingangu mal᷊iewehẹ̌. Ěntanane mamara dingangu makětị, hakị u ene gampang dumal᷊eng sene. Hasile, sarang taumata mal᷊ongge rumal᷊eng botonge nasal᷊amatẹ̌ nahumpạ su sěmběka.

¹⁴ Basa Keluaran 14:23, 26-30. Su tempong kěbị ene nariadi, i Firaun maobotẹ̌ dingangu wodokẹ̌, něnětạ něnahusu si kau dingangu tau Israel wal᷊inẹ. Bọu ene, i Musa saụ něngul᷊uhẹ̌ těkinge sarang laudẹ̌, kụ laudẹ̌ su sěmběka kaihi dingangu koaneng nahaka. Akẹ ene nělěmisẹ̌ si Firaun dingangu těntarane, kụ tawẹu sarang sěngkatau nasal᷊amatẹ̌!​—Keluaran 15:8-10.

15. Bọu běke ini, apa lai kaěndungang i kitẹ soal i Yehuwa?

¹⁵ Bọu běke ini, piạ lai kaěndungang i kitẹ soal i Yehuwa. I Sie kai Mawu naatorẹ̌, kụ ene nakakoạ si kitẹ piạ pěndang aman. (1 Korintus 14:33) Kere sěngkatau měngangahạ domba měpẹ̌padul᷊i dingangu makěndagẹ̌ su manga dombane, Yehuwa mapadul᷊i su manga ělang’E. I Sie něndiagạ dingangu něnal᷊amatẹ̌ si sire bọu manga sědụ. Ini makatoghasẹ̌ dingangu makahiborẹ̌  si kitẹ ual᷊ingu i kitẹ masingkạ pěngěnsuengu dunia ini seng marani.​—Amsal 1:33.

16. Apa gunane měngěndung cara Yehuwa něnal᷊amatẹ̌ tau Israel?

¹⁶ Orasẹ̌ ini, Yehuwa bědang mapadul᷊i su manga ělang’E secara kelompok. I Sie nẹ̌tul᷊ung si sire tadeạu tatapẹ̌ mědal᷊ahapị dingang’E lai něndiagạ si sire bọu sědụ. Kụ i Sie lai sarung měkoạ ene su tempong kasasusah masaria, seng tawe kararěngụe mariadi. (Wahyu 7:9, 10) Hakị u ene tawẹ soal e i sire mangudạ arau maghurang, sehatẹ̌ arau piạ kurange, ělangu Mawu tawe matakụ arau guměnggang su tempong kasasusah masaria mariadi. * (Pěmanda catatan kaki.) Sěběnarẹ̌e i sire kai sarung mawahani! I sire sarung mẹ̌tahěndung bawerang i Yesus: ”Darisịe pakatul᷊idẹ̌, dal᷊ingarạe, ual᷊ingu kasasal᷊amati kamene seng marani.” (Lukas 21:28) Maning i sire darihangu Gog, komol᷊angu bangsa limembong matoghasẹ̌ bọu Firaun, ělangu Mawu mang mangimang Yehuwa sarung měndiagạ si sire. (Yehezkiel 38:2, 14-16) Kawe nụe? Ual᷊ingu i sire masingkạ Yehuwa tawe nẹ̌bal᷊ui. I Sie saụ měnodẹ i Sie kai Měnanal᷊amatẹ̌ makěndagẹ̌ dingangu mapadul᷊i su manga ělang’E.​—Yesaya 26:3, 20.

17. (a) Apa gunane měngěndung běkeng Alkitapẹ̌ soal u carane Yehuwa měpẹ̌padul᷊i manga ělang’E? (b) Apa sarung ěndungang i kitẹ su pěngangěndungang tuhụe?

¹⁷ Su pěngangěndungang ini, i kitẹ seng nakasilo piram baụ contoh kerea Yehuwa mapia dingangu mětẹ̌tiněna pěndangu taumata su tempong i Sie mapadul᷊i, měngẹ̌ngahạ dingangu něnal᷊amatẹ̌ manga ělang’E. Su tempong mẹ̌tiněna manga běke kerene, kěnang pěngěndung hal᷊ẹ̌ buhu soal i Yehuwa, carane ute pědeạ perincian bědang tawe nikasilong i kitẹ. Mạeng i kau měngěndung limembong mal᷊awọ soal u manga sipati Yehuwa, i kau sarung limembong makěndagẹ̌ dingangu mangimang si Sie. Su pěngangěndungang tuhụe, i kitẹ sarung měngěndung carane mẹ̌těno si Yehuwa kụ mẹ̌tiněna pěndangu keluarga, anạu sěmbaụ su sidang, dingangu taumata apang nipẹ̌sombangeng i kitẹ su tempong měnginjilẹ̌.