1. Kerea pěndangu sěngkatau su tempong taumata ikẹ̌kěndage nisěbang bọu sidang?

APA taumata ikẹ̌kěndagu nisěbang bọu sidang? Ene sěbạe makasusah naung! Sěngkatau saudari arenge Hilda nẹ̌bera, ”Su tempong kawingku nate su apang pẹ̌kakawing i kami seng 41 su taunge karěngụe, iạ nẹ̌pikirẹ̌ ene hal᷊ẹ̌ kawěhạkenge si siạ. * Katewe su tempong anạku esẹ, kawinge, dingangu anạe něněntang sidang, ene hal᷊ẹ̌ limembong kawěhạkenge si siạ.”

2-3. Tumuhụ Mazmur 78:40, 41, kerea pěndang i Yehuwa su tempong ělang’E něněntang si Sie?

² Pẹ̌tiněna kerea susah naung i Yehuwa su tempong piram baụ malaekatẹ̌ nakoạ bageang bọu kěluarga-Ne něněntang si Sie. (Yud. 6) Kụ pẹ̌tiněna susah naung i Yehuwa su tempong tau Israel ikẹ̌kěndag’E masau něněntang si Sie. (Basa Mazmur 78:40, 41.) Pangimangke i Amang i kitẹ makěndagẹ̌ su sorga lai nasusah naung su tempong taumata ikẹ̌kěndagu něněntang si Sie. I Sie nakaěna susah naungu. I Sie dingangu matal᷊ěntụ sarung mẹ̌tul᷊ung lai měnoghasẹ̌ si kau.

³ Su pěngangěndungang ini, i kitẹ sarung měngěndung apa wotonge koateng tadeạu makatarimạ tul᷊umang i Yehuwa su tempong taumata ikẹ̌kěndagi kitẹ něněntang si Sie. I kitẹ lai sarung měngěndung kerea mẹ̌tul᷊ung anạu sěmbaụ su sidang apang timatěngo situasi kerene. Katewe humotong, mahịe měngěndung tiněna kerea tawe wotonge piạ si kitẹ.

4. Kerea pěndangu matatimadẹ̌ su tempong anạ i sire něněntang si Yehuwa?

⁴ Su tempong anạ ikẹ̌kěndagẹ̌ něněntang si Yehuwa, matimadẹ̌ biasane mẹ̌tiněna i sire harusẹ̌ měkoạ limembong  mal᷊awọ tadeạu anạ i sire tatapẹ̌ su ral᷊ungu katěngadẹ̌. Su apang anạe nisěbang bọu sidang, sěngkatau saudara arenge Luke nẹ̌bera, ”Iạ napẹ̌sal᷊ang watangengku. Iạ sarang naipi dal᷊akị soal u hal᷊ẹ̌ ene. Pẹ̌sěngsul᷊ẹ iạ sụsangị kụ natědụ naung.” Elizabeth, sěngkatau saudari timatěngo situasi mẹ̌sul᷊ung, masau mẹ̌pikirẹ̌, ”Ěndịu iạ sěngkatau matimadẹ̌ wawine lawọ pẹ̌sasal᷊a. Iạ nẹ̌pěndang iạ seng tawe nakakoạ něhiking anạku su ral᷊ungu katěngadẹ̌.”

5. Su tempong sěngkatau něněntang si Yehuwa, i sai nẹ̌sal᷊a?

⁵ I kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tahěndung, Yehuwa seng něgělị si kitẹ pẹ̌sěngkatau kawawebasẹ̌ gunang měmile. Ini mangal᷊ene i kitẹ botonge měmile tumuhụ si Sie arau tala. Pirang katau mangangudạ tawe nakaěbạ contoh mapaelẹ̌ bọu matimadi sire, katewe i sire němile nẹ̌tahamawu si Yehuwa kụ tatapẹ̌ satia si Sie. Sěnggạ lai matimadi sire něhal᷊ẹ̌ masěghadẹ̌ gunang měněntiro si sire tadeạu kuměndagẹ̌ si Yehuwa, katewe samurine i sire něněntang si Yehuwa. Hakị u ene, i kitẹ pẹ̌sěngkatau harusẹ̌ měmile apa i kitẹ mẹ̌tahamawu si Yehuwa. (Yos. 24:15) Ual᷊ingu ene, matimadẹ̌ apang nasusah naung ual᷊ingu anạu něngědo nẹ̌tahamawu si Yehuwa, abe mẹ̌pikirẹ̌ ene pẹ̌sasal᷊anu.

6. Kerea pěndangu sěngkatau mangudạ su tempong i papạe něněntangu Mawu?

⁶ Pẹ̌sěngsul᷊ẹ sěngkatau matimadẹ̌ něněntang katěngadẹ̌ lai kěluargane. (Mz. 27:10) Ene tawe gampang su manga anạ apang němanda matimade kai tatěnoěng. Esther, kụ i papạe nisěbang bọu sidang, nẹ̌bera, ”Iạ masau sụsangị ual᷊ingu iạ nasadarẹ̌ i sie bal᷊inẹ kětạeng nẹ̌těngkarau bọu katěngadẹ̌. I sie seng němutusẹ̌ bal᷊inẹ kětạeng mẹ̌těngkarau, katewe lai madiri mẹ̌tahamawu si Yehuwa. Iạ makěndagẹ̌ si papạku, hakị u ene su tempong i sie nisěbang bọu sidang, iạ turusẹ̌ gụgěnggang soal i sie. Iạ sarang pẹ̌sěngkělěndịu balisa.”

7. Kerea pěndang i Yehuwa su mangangudạ apang matimade nisěbang bọu sidang?

⁷ Mangangudạ, mạeng sěngkatau matimadu nisěbang bọu sidang, i kami lai nasusah naung. Pangimangke i Yehuwa lai masingkạ kerea pěndangu. I Sie makěndagẹ̌ si kau dingangu mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu i kau tatapẹ̌ satia nẹ̌tahamawu si Sie. Kụ i kami, anạu sěmbaụ su sidang lai mal᷊uasẹ̌. Pẹ̌tahěndung lai, i kau tawe bertanggung jawab su putusang nikoạ u matimadu. Kere seng nilahẹ, Yehuwa seng něgělị su kěbị kawawebasẹ̌ gunang měmile. Kụ pẹ̌sěngkatau apang něgělị watangenge si Yehuwa lai nibaptisẹ̌ harusẹ̌ ”měmikul᷊ẹ̌ bawawaěnge hala”.​—Gal. 6:5.

8. Kạpěngampal᷊e taumata ikẹ̌kěndagi sire mẹ̌bal᷊ị sarang i Yehuwa, apa wotonge koatengu anggota keluarga apang masatia? (Pěmanda lai kotak ” Pẹ̌bal᷊ị Sarang i Yehuwa”.)

⁸ Su tempong sěngkatau ikẹ̌kěndagu něněntang si Yehuwa, i kau tawe nẹ̌sal᷊a mạeng měharapẹ̌ i sie saụ mẹ̌bal᷊ị. Kạpěngampal᷊e ene, apa wotonge koatengu? Sěngapang botonge diagạ pangangimangu tatapẹ̌ matoghasẹ̌. Mạeng měkoạ ene, i kau sarung makoạ contoh mapaelẹ̌ su kěluarganu dingangu ěndịu su taumata nisěbang bọu sidang. I kau lai sarung makaěbạ katatoghasẹ̌ gunang mẹ̌tatahang tumatěngo susah naungu. Hakị u ene, apa wotonge koatengu gunang měndiagạ pangangimangu tatapẹ̌ matoghasẹ̌?

9. Apa wotonge koatengu gunang měndiagạ pangangimangu tatapẹ̌ matoghasẹ̌? (Pěmanda lai kotak ” Manga Ayatẹ̌ Makatěnang Mạeng Sěngkatau Ikẹ̌kěndagu Něněntang si Yehuwa”.)

⁹ Pẹ̌tawakal᷊i sěngapang botonge gunang měndiagạ pangangimangu tatapẹ̌ matoghasẹ̌. Sěbạe penting i kau turusẹ̌ měnoghasẹ̌ watangengu dingangu kěluarganu. Kerea carane? Pědeạ katatoghasẹ̌ bọu i Yehuwa carane marading mẹ̌basa lai mẹ̌tiněna Hengetangu Mawu, kụ duměnta su pěngangibadang. Joanna, kụ i papạe dingangu wawinene něněntang katěngadẹ̌, nẹ̌bera, ”Iạ limembong natěnang su tempong nẹ̌basa běke soal i Abigail, i Ester, i Ayub, i Yusuf, dingangi Yesus. Contoh bọu i sire nakatoghasẹ̌ dingangu nakatul᷊ung si siạ nakoạ limembong positif. Manga kakantarị i kitẹ lai nakatoghasẹ̌ si siạ.”

10. Kerea Mazmur 32:6-8 makatul᷊ung si kitẹ mẹ̌tatahang tumatěngo susah naung?

¹⁰ Pẹ̌běke si Yehuwa kěbị kaghaghěnggangu. Su tempong i kau nasusah naung, abe pěngědo mẹ̌doa si Sie. Turusẹ̌ pẹ̌dorong su Mawung i kitẹ makěndagẹ̌ tadeạu mẹ̌tul᷊ung si kitẹ mẹ̌tiněna situasine kere cara i Sie mẹ̌tiněna dingangu gunang ”měkoạ si kau makaěna kụ měnodẹ saranga i kau harusẹ̌ dumal᷊eng”. (Basa Mazmur 32:6-8.) Tantu, tawe gampang mẹ̌běke si Yehuwa kerea pěndangu. Katewe i Yehuwa sěbạe masingkạ susah naungu. I Sie sěbạe makěndagẹ̌ si kau kụ mapulu i kau mẹ̌běke apa nikapěndangengu.​—Kel. 34:6; Mz. 62:7, 8.

11. Tumuhụ Ibrani 12:11, kawe nụe i kitẹ harusẹ̌ mangimang su disiplin makěndagẹ̌ bọu i Yehuwa? (Pěmanda lai kotak ” Pemecatan Něnodẹ Kakěndagi Yehuwa si Kitẹ”.)

¹¹ Todẹ i kau mendukung putusangu manga penatua. Pemecatan ene kai pengaturan i Yehuwa. Disiplin makěndagẹ̌ bọu i Yehuwa ene gunang kapiang kěbị taumata, nasuẹ̌ lai taumata někoạ pẹ̌sasal᷊a. (Basa Ibrani  12:11.) Pirang katau su sidang ěndịu mẹ̌bera manga penatua tawe někoạ putusang nihino soal u měněbang sěngkatau bọu sidang. Katewe pẹ̌tahěndung, taumata kerene biasane tawe maul᷊ị barang dal᷊akị soal u taumata někoạ pẹ̌sasal᷊a. I kitẹ běga kěbị faktane. Hakị u ene, pangimangke su manga penatua apang nakoạ panitia pengadilan kụ nẹ̌tawakal᷊i timol᷊e prinsip Alkitapẹ̌ dingangu mengadili ”gunang i Yehuwa”.​—2 Taw. 19:6.

12. Apa hasilẹ̌ mapaelẹ̌ nikapěndangengu pirang katau ual᷊ingu mendukung disiplin bọu i Yehuwa?

¹² Mạeng mendukung putusang nikoạ u manga penatua soal u měněbang taumata ikẹ̌kěndagu bọu sidang, i kau sěběnarẹ̌e makatul᷊ung si sie gunang saụ mẹ̌bal᷊ị sarang i Yehuwa. Elizabeth, seng nisěbạ kanini, nẹ̌bera, ”Tawe mẹ̌bisara dingangu anạ i kami esẹ iakang ene tawe gampang. Katewe su apang i sie saụ nẹ̌bal᷊ị, i sie nẹ̌bera seng nihino i sie nisěbang. Samurine, i sie nẹ̌bera i sie nakaěbạ lawọ tatěntiro. Iạ něngěndung disiplin bọu i Yehuwa ene sěntiniạ nihino.” Kawinge, i Mark, naul᷊ị, ”Samurine, anạ i kami nẹ̌bera i sie mapulu saụ mẹ̌bal᷊ị ual᷊ingu i kami tawe nẹ̌bisara dingange. Iạ sěbạe mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu i Yehuwa nẹ̌tul᷊ung si kami gunang tumuhụ.”

13. Apa makatul᷊ung si kau tumatěngo pěndang nakadodọ naung?

¹³ Pẹ̌bisara dingangu hapị apang nakaěna pěndangu. Pẹ̌dal᷊ahapịe dingangu tau Kristen matělang su rohani kụ makatul᷊ung si kau tatapẹ̌ positif. (Amsal 12:25; 17:17) Joanna, seng nisěbạ kanini, nẹ̌bera, ”Iạ kesepian. Maning kerene, mẹ̌bawěke dingangu hapị kapěngimangeng ene sěbạe nakatul᷊ung si siạ.” Katewe, apa koatengu mạeng piạ sěngkatau su sidang naul᷊ị sěmbaụ hal᷊ẹ̌ kụ nakakoạ i kau limembong natědụ naung?

14. Kawe nụe i kitẹ perlu měkoạ sasasa su Kolose 3:13?

¹⁴ Pakasabarẹ̌ su anạu sěmbaụu. I kitẹ tawe měharapẹ̌ kěbị taumata sěntiniạ mẹ̌bera barang nihino. (Yak. 3:2) I kitẹ kěbị tawe nasukụ, hakị u ene abe huměkosẹ̌ mạeng piạ u běga mẹ̌berang apa arau maul᷊ị sěmbaụ hal᷊ẹ̌ makatědụ naung i kitẹ maning i sire tawe sangaja. Pẹ̌tahěndung sasasang i Rasul Paulus ini: ”Maning piạ alasang gunang mẹ̌pědu, i kamene harusẹ̌ tatapẹ̌ masabarẹ̌ sěmbaụ su wal᷊inẹ lai mẹ̌papangampung dingangu kaguwạu naung.” (Kol. 3:13) Sěngkatau saudari kụ piạ kěluargane nisěbang bọu sidang nẹ̌bera, ”Yehuwa nẹ̌tul᷊ung si siạ něgělị ampung su anạu sěmbaụ apang mapulu měnoghasẹ̌ si siạ katewe nakatědụ naungku.” Apa wotonge koatengu sidang gunang mẹ̌tul᷊ung keluarga apang tatapẹ̌ satia?

15. Apa wotonge koateng i kitẹ gunang mẹ̌tul᷊ung anggota keluarga apang masatia?

¹⁵ Pakahimumu měněnsomahẹ̌ anggota keluarga apang masatia. Sěngkatau saudari arenge Miriam gụgěnggang duměnta su pěngangibadang su apang mahuanene nisěbang bọu sidang. I sie nẹ̌bera, ”Iạ matakụ apa sarung ul᷊ịkangu taumata. Katewe piạ lawọ anạu sěmbaụ lai nasusah naung ual᷊ingu apa seng nariadi, kụ i sire tawe nẹ̌pědu  su mahuaneku. Ual᷊ingu i sire, maning iạ nasusah naung, iạ tawe kesepian.” Saudari wal᷊inẹ nẹ̌bera, ”Su apang anạ i kami nisěbang bọu sidang, hapị mapia diměnta něhiborẹ̌ si kami. Piạ u naul᷊ị i sire běga mẹ̌berang apa. Piạ u simangị dingangku kụ piạ lai něndingọ suratẹ̌ nakawahangsang si siạ. Apa nikoạ i sire sěbạe nakatul᷊ung si siạ.”

16. Kerea sidang botonge turusẹ̌ mẹ̌tul᷊ung?

¹⁶ Turusẹ̌ tul᷊ung anggota keluarga apang masatia. Lembone orasẹ̌ ini i sire membutuhkan kakěndagẹ̌ dingangu padul᷊i. (Ibr. 10:24, 25) Pẹ̌sěngsul᷊ẹ, anggota keluarga bọu taumata seng nisěbang bọu sidang nẹ̌pěndang anạu sěmbaụ seng madiri mědal᷊ahapị dingangi sire. I kitẹ madiri i sire mẹ̌pěndang kerene! I kitẹ perlu mẹ̌dalo dingangu měnoghasẹ̌ mangangudạ apang matimade něngědo nẹ̌tahamawu si Yehuwa. Maria, kụ kawinge nisěbang bọu sidang dingangu něněntang kěluargane, nẹ̌bera, ”Pirang katau hapịku diměnta su wal᷊e, něnasạ, dingangu nẹ̌tul᷊ung si siạ něněntiro anạku. I sire nakapěndang susah naungku kụ simangị dingangku. I sire timatawang su tempong piạ u měsẹ̌sampuhẹ̌ soal u iạ. I sire sěbạe nakatoghasẹ̌ si siạ.”​—Rm. 12:13, 15.

17. Apa wotonge koatengu manga penatua gunang měhiborẹ̌ si sire apang nasusah naung?

¹⁷ Penatua, sabang tempo pakẹ gunang měnoghasẹ̌ anggota keluarga apang masatia. I kau piạ tanggung jawab gunang měhiborẹ̌ anạu sěmbaụ apang taumata ikẹ̌kěndage něněntang si Yehuwa. (1 Tes. 5:14) Gunang měnoghasẹ̌ si sire pẹ̌bisara su tempong pěngangibadang bědang tawe něnětạ dingangu su apang ibadah seng nasue. Tiwoi kụ pẹ̌doa dingangi sire. Pěnginjilẹ̌ dingangi sire, arau pẹ̌sěngsul᷊ẹ paringang gunang tumol᷊e ibadah kěluarganu. Manga penatua harusẹ̌ měngurusẹ̌ i sire apang nasusah naung, kụ měnodẹ tatal᷊ěntụ lai kakěndagẹ̌ tuhụ kebutuhan i sire.​—1 Tes. 2:7, 8.

18. Tumuhụ 2 Petrus 3:9, apa kẹ̌kapulungu Mawu bọu i sire apang někoạ pẹ̌sasal᷊a?

¹⁸ Yehuwa ”madiri sarang sěngkatau mawinasa. I Sie mapulu kěbị mẹ̌tobatẹ̌”. (Basa 2 Petrus 3:9.) Maning sěngkatau někoạ pẹ̌sasal᷊a gěguwạ, pěbawiahe bědang maarěga  su Mawu. Pẹ̌tahěndung i Yehuwa seng něměli dingangu arěga mal᷊ěghadẹ̌, ene kai pěbawiahu Ahus’E, gunang i kitẹ pẹ̌sěngkatau. Yehuwa dingangu makěndagẹ̌ mẹ̌tawakal᷊i mẹ̌tul᷊ung si sire apang něněntang si Sie gunang saụ mẹ̌bal᷊ị. I Sie něharapẹ̌ i sire měmile měkoạ ene, kere nikasilong i kitẹ su sasihing i Yesus soal u anạ nailang. (Luk. 15:11-32) Lawọ něněntang katěngadẹ̌ samurine saụ nẹ̌bal᷊ị si Amang i sire makěndagẹ̌ su sorga. Kụ anạu sěmbaụ sěbạe mal᷊uasẹ̌ měněnsomahẹ̌ si sire. Elizabeth, seng nisěbạ kanini, sěbạe mal᷊uasẹ̌ su tempong anạe saụ nitarimạ. I sie nẹ̌bera, ”Iạ sěbạe mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu piạ lawọ něnoghasẹ̌ si kami tadeạu tawe kailangengu pělaharapẹ̌.”

19. Kawe nụe i kitẹ botonge turusẹ̌ mangimang si Yehuwa?

¹⁹ I kitẹ sěntiniạ botonge mangimang si Yehuwa. Sasasa bọu i Sie sěntiniạ makatul᷊ung si kitẹ. I Sie kai Amang maělugẹ̌ dingangu matal᷊ěntụ, kụ sěbạe makěndagẹ̌ su kěbị apang měněmbah lai makěndagẹ̌ si Sie. Pangimangke i Yehuwa tawe měněntang si kau su tempong i kau nasigěsạ. (Ibr. 13:5, 6) Mark, seng nisěbạ kanini, nẹ̌bera, ”Yehuwa tawe měněntang si kitẹ. I Sie sěntiniạ mẹ̌tul᷊ung su tempong i kitẹ tumatěngo masalah.” Yehuwa sarung turusẹ̌ měgělị si kau ”kesanggupan . . . kụ sěbạe makạlaherang”. (2 Kor. 4:7) Nal᷊ahẹ, i kau botonge tatapẹ̌ satia dingangu piạ pělaharapẹ̌ maning taumata ikẹ̌kěndagu něněntang si Yehuwa.