1, 2. (a) Ni kiki kili kulengia umone bupe kuba bwa mana? (b) Juu ya ki kilubula mulandu i bupe bukilile kuwaama kufuma kuli Leeza?

 NI BUPE ki bukilile kuwaama buwapeelue kale? Te iloombele bupe buye bwali bwa mutengo eevi ubumone kuba bwa mana. Kine bupe bwakusaansamusia ao bupe bobo i kintu kiukabiile kakiine, uli wabusekelela.

² Pa bupe bonse butwapeelue na Leeza, pali bumo butukabiile saana. Ni bupe bukilile kuwaama kufuma kuli Leeza bwapeele bantu. Mu leeli lyasi, twakaba kusambilila nangue Yehova waamutumine Muana wakue, Yesu Kristu, eevi twikale loonse. (Soma Mateo 20:28.) Kupitila kumutuma Yesu ku kyalo eevi aaluke kilubula mulandu, Yehova waalangiliile nangue atutonene kakiine.

3. Juu ya ki bantu bali bafua?

³ Kilubula mulandu ni nzila yakue Yehova ya kufumia bantu mu lizaambi ni lufu. (Baefeso 1:7) Eevi kumana juu ya ki kilubula mulandu kyali kyakabiilue, tupalile kumana kyakitikile mu busitani bwa Edeni maelufu a miaka yapitile. Adamu ni Eva baviazi betu ba kuanza, baakitile lizaambi. Paantu baakitile lizaambi, baafuile. Ni fwe benka tuli twafua paantu twapyene lizaambi lyakue Adamu ni Eva.​—Mona Bulondolozi Bunge bwa 9 ku lubali lwa 210.

4. Adamu waali ni, kabili waali ni kiki?

⁴ Musita Yehova lwaamubumbile Adamu muntu wa kuanza, waamupeele kintu kampanda kya mana saana.  Waamupeele Adamu bukose bupuililikile. Waali ni maano ni mubili upuililikile. Nga taaluelepo ata limo, nga taakotelepo ata limo, kabili nga taafuile. Paantu Yehova waamubumbile Adamu, waalukile nga baba wakue. (Luka 3:38) Yehova waali wamulanzia lyonse. Leeza waamubuilile Adamu bila kumufiika, beelia byaali waatonene akite kabili wamupeele miilo iweeme ya kukita.​—Kutendeka 1:28-30; 2:16, 17.

5. Ili na mana ki musita Bibilia luili yalanda nangue Adamu waabumbilue “mu kipalo kyakue Leeza”?

⁵ Adamu waabumbilue “mu kipalo kyakue Leeza.” (Kutendeka 1:27) Yehova waamupeele mibeele ili nga yakue, nga evelia ntono, mulangue, nsaambu ni maka. Waamupeele Adamu buntungua ao uuru wa kusaakula. Adamu taali nga robo ao masini. Leeza waamubumbile wali ni buntungua bwa kusaakula kukita biweeme ao bibiipile. Adamu asaakuleenge kumunakila Leeza, nga waikeele loonse mu paradiso.

6. Adamu waazeziizie ki musita lwaasaakuile kusimunakila Leeza? Ni keekio kyatuleteele ki?

⁶ Musita Adamu lwaakeene kumunakila Leeza ni kupingulua kufua, waazeziizie bintu bingi. Waazeziizie bukibuza bwakue bwibeleele pamo ni Yehova, bukose bwali bwapuililikile, ni paradiso mwaali waikeele. (Kutendeka 3:17-19) Paantu Adamu ni Eva baasaakuile kusimunakila Leeza, te baali kabili na kiswapilo kya kwikala loonse. Kupitila keekio kyakitile Adamu, “lizaambi lyaingiile mwaya kyalo ni lufu kupitila lizaambi, ni pakaako lufu lwaakumeene ku bantu bonse paantu bonse baakitile lizaambi.” (Baroma 5:12, NWT) Musita Adamu lwaakitile lizaambi, ‘waaisisiizie’ ni kutusisia fwefue mu buzia bwa lizaambi ni lufu. (Baroma 7:14, NWT) Eba, tuli ni kiswapilo? Een, tuli nakio.

7, 8. Kilubula mulandu ni kiki?

 ⁷ Kilubula mulandu ni kiki? Kilubula mulandu kili na mana ibili. Ya kuanza, kilubula mulandu ni mutengo uli walipua eevi kumukombola muntu ao kukombola kintu kampanda. Ya bubili, kilubula mulandu ni mutengo uli wafumiiwa eevi kulipilamo ao kubueziiziamo kintu kampanda.

⁸ Tekuli muntu waasiile kulipila bintu bingi byainoonenue na Adamu musita lwaakitile lizaambi ni kutuleetela lufu. Inzi, Yehova waateaniizie nzila ya kutufumia mu lizaambi ni lufu. Ale tumone vili vyabomba kilubula mulandu, ni vituli kunoonkelamo.

9. Ni kiki kyali kyaloombelue eevi kulipa kilubula mulandu?

⁹ Tekuli muntu pakati keetu wasiile kulipa kilubula mulandu palua bukose bupuililikile bwaazeeziiziwe na Adamu. Juu ya ki? Paantu fwe bonse te tupuililikile. (Malumbo 49:7, 8) Kilubula mulandu kyaali kyapalile kulipua, kyaali bukose bwa muntu unge apuililikile. I kilengele kikuutue “kilubula mulandu kilingheene.” (1 Timoteo 2:6, NWT) Kilubula mulandu keekio kyali kyapalile kuya kyalingheene ni bukose bupuililikile bwazeeziizie Adamu.

10. Yehova waateaniizie siani kilubula mulandu?

¹⁰ Yehova waateaniizie siani kilubula mulandu? Yehova waamutumine pa kyalo Muana wakue watonene saana. Ozo Muana Yesu, waali kibumbua kyenka kya kuanza kyakue Leeza. (1 Yoane 4:9, 10) Yesu waaitabiile kumusia Baba wakue ni kufuma ku muulu kwabanga waikeeke. (Bafilipi 2:7) Yehova waamukusiizie Yesu kufuma ku muulu ni kumuleeta pa kyalo, ni Yesu waavyelue waali muntu apuililikile, asili na lizaambi.​—Luka 1:35.

11. Nga kyaviindikeene siani muntu umo aaluke kilubula mulandu palua bantu bonse?

¹¹ Musita muntu wa kuanza Adamu lwaakeene kumunakila  Leeza, waazeziizie bukose bupuililikile bwa bantu bonse. Eba, kuli ni muntu waasiile kubafumiziapo lufu baana bena Adamu? Een. (Soma Baroma 5:19.) Yesu asiakitilepo lizaambi ata limo, waafumiizie bukose bwakue bupuililikile eevi buye bwali kilubula mulandu. (1 Bakorinto 15:45) Bukose bwakue bupuililikile nga bwabombiiziwe eevi kubafumiziapo lufu baana bena Adamu.​—1 Bakorinto 15:21, 22.

12. Juu ya ki Yesu waali wapalile kukyula saana evio?

¹² Bibilia ili yalondolola vyaakyulile Yesu ntaanzi afue. Waasepuilue bila nkumbu, ni kusipikizia lufu lwa misa ikata. (Yoane 19:1, 30) Juu ya ki Yesu waakyulile saana evio? Paantu Sataana waalandile nangue tekuli muntu ali kusiala waali wa kisinka kuli Leeza kine waeziiwa saana. Yesu waalangiliile nangue muntu apuililikile kunti wasiala waali wa kisinka anzia kine wapita mu maavia saana. Tontonkania Yehova vyaitoneene palwakue Yesu!​—Tuswalo ni Mafunde 27:11; mona Bulondolozi Bunge bwa 15 ku lubali lwa 213.

13. Kilubula mulandu kyaalipilue siani?

¹³ Kilubula mulandu kyalipilue siani? Yesu waamupeele Baba wakue mutengo wa bukose bwakue. Pa nsiku 14 muezi wa Nisani muaka wa 33 wa kalenda ya Bayuda, Yehova waalekeleele baluani bakue Yesu bamwipaye. (Baebrania 10:10) Kisia nsiku itatu, Yehova waamutuntumuine Yesu te kuba wali na mubili nga wa muntu, inzi wali ni mubili wakimupasi. Kisia, lwaabuelele ku muulu kuli Baba wakue, Yesu waamupeele Yehova mutengo wa bukose bwakue bupuililikile bwaali naabo pa kyalo eevi kuba kilubula mulandu. (Baebrania 9:24) Paantu kilubula mulandu kyalipilue, tuli ni lisyuko lya kufumiiwa mu lizaambi ni lufu.​—Soma Baroma 3:23, 24.

14, 15. Tupalile kukita ki eevi mazaambi etu eleelue?

¹⁴ Tuli twanoonkelamo mu bupe bwakue Leeza bukilile kuwaama. Ale tumone vituli kuviinda kunoonkelamo loonu, ni vitwakanoonkelamo musita uli mukuiza.

¹⁵ Mazaambi etu ali aeleelua. Kikolele saana kukita biweeme mu nsita yonse. Tuli twakita bilubo, ni musita unge tuli twalanda ni kukita bintu bibiipile. (Bakolosai 1:13, 14) Tupalile kukita ki eevi tweleelue? Tupalile kunuuna kisinka juu ya bilubo bitwakikita, ni kumuloomba Yehova twaikeefiizie eevi atweleeleko. Kisia kukita evio kunti twaaluka ni kisinka nangue mazaambi etu aeleelua.​—1 Yoane 1:8, 9.

16. Tupalile kukita ki eevi twaluke ni kampingu kaweeme?

¹⁶ Kunti twaaluka ni kampingu kaweeme. Kine kampingu keetu katubuila nangue twakikita kintu kampanda kisiweeme, tuli twaipingula fwe beene ni kwimona kuya twali ba bilubo ni paange kubula kiswapilo ni kwimona kuya twali baabule. Inzi, te tupalile kutioka mutima. Kine twamulilila Yehova atweleele, tuli kuya twali ni kisinka nangue ali kututuilizia ni kutweleela. (Baebrania 9:13, 14) Yehova atonene tumubuile kubalua buavia ni butope bwetu. (Baebrania 4:14-16) Kine twakita evio, kunti twaaluka mu mutende pamo ni Leeza.

17. Kunti twapata mpaalo ki paantu Yesu watufuiliile?

¹⁷ Tuli ni kiswapilo kya kwikala loonse. “Paantu kilambu kya bibalo ni lufu, inzi kya bupe kyakue Leza ni bukose bwa muyayaya kupitila . . . Yesu Kristu Mulopue weetu.” (Baroma 6:23) Paantu Yesu waatufuiliile, kunti twaikala loonse ni kusekelela bukose bupuililikile. (Nfyulo 21:3, 4) Inzi, ni kiki kitupalile kukita eevi tukapate mpaalo ezio?

18. Twamana siani nangue Yehova atutonene?

¹⁸ Tontonkania viuli waiunvua ku mutima kine muntu kampanda wakupeela bupe bwaweeme. Kilubula mulandu i bupe bukilile kuwaama kupita bupe bunge bonse, pa kaako tupalile kulangilila sante ikata saana kuli Yehova. Yoane 3:16 ili yalanda nangue “Leeza waatoneesie bantu ba mu kyalo i kiapeleele Mwana wakue lyonga.” Kakiine, Yehova atutonene saana i kyalengele amutume Yesu muana wakue watonene saana. Kabili tumanine nangue Yesu atutonene paantu waali waiteaniiziesie kutufuila. (Yoane 15:13) Bupe bwa kilubula mulandu bupalile kukusininkiziizia nangue Yehova ni Yesu bakutonene kakiine.​—Bagalatia 2:20.

19, 20. (a) Kunti waaluka siani kibuza wakue Yehova? (b) Kunti walangilila siani nangue uketekeele kilubula mulandu kya ngeleelo yakue Yesu?

¹⁹ Pakuba waakisambilila palua ntono ikata yakue Leeza, kunti waaluka siani kibuza wakue? Kili kyasaangua kyakolele kutona muntu uusimanine. Yoane 17:3 ili yalanda nangue kunti twafikiila kumumana Yehova. Kine watwalilila kukita evio, wakaba kukila kumutona Yehova, wakaba kutona kumusaansamusia, kabili wakaba kwaluka kibuza wakue. Kansi, twalilila kumumana Yehova kupitila kusambilila Bibilia.​—1 Yoane 5:3.

²⁰ Ketekela kilubula mulandu kyakue Yesu. Bibilia ili yalanda nangue “olia amuketekeele Mwana ali ni bukose bwa muyayaya.” (Yoane 3:36) Kumuketekela Yesu kuli na mana ki? Mana yakue ni kukita beelia byatusambiliziizie Yesu tukite. (Yoane 13:15) Te tupalile kulandasie nangue tumuzumiine Yesu. Eevi kulangilila nangue tuketekeele kilubula mulandu, tupalile kukita kintu kampanda eevi kulangilila  kiketekelo kyetu. Mu Yakobo 2:26, twasoma eevi: “Kiketekelo bila bikitua kifuile.”

21, 22. (a) Juu ya ki tupalile kusanguako ku Kibukisio kya kila muaka kya lufu lwakue Kristu? (b) Lyasi lya 6 ni lya 7 lyakalondoluela ki?

²¹ Sanguako ku Kibukisio kya lufu lwakue Kristu. Kyungulo ntaanzi Yesu afue, waatusambiliziizie nangue tupalile kukita kibukisio kya kulanguluka lufu lwakue. Tuli twakita evio kila muaka, kabili kili kyakuutua Kibukisio ao “Kyakulia kya Lyungulo Kyakue Mulopue.” (1 Bakorinto 11:20; Mateo 26:26-28) Yesu atonene tulanguluke nangue waafumiizie bukose bwakue bupuililikile kuba kilubula mulandu juu yeetu. Waalandile eevi: “Twalilile kukita eevi mu kundanguluka neene.” (Soma Luka 22:19) Musita luwasaanguako ku kibukisio, waalangilila nangue ulangulukile kilubula mulandu pamo ni ntono ikata yakue Yehova pamo ni Yesu ibatulangiliile.​—Mona Bulondolozi Bunge bwa 16 ku lubali lwa 214.

²² Kilubula mulandu i bupe bukilile kuwaama pa bupe bonse butuli kuviinda kupata. (2 Bakorinto 9:14, 15) Bupe bobo bwa mana bwakaba kunoonsia ni mamilioni a bantu baafuile kale. Lyasi lya 6 ni lya 7 lyakalondolola vyakaviindikana kintu keekio.