1. Naani ali kutukwasia kumana palua bintu byakakitika musita uli waiza?

 WAUNVUILE kale mpunda ku radio ao kumona ku televizio ni kwiipuzia, ‘Kyalo kilimukuya pi?’ Kuli masaanzo engi ni bintu bya bungipaani, ni keekio kilengiizie bantu kampanda bazumine nangue tuli peepi ni mpela ya kyalo. Eba, keekio ni kisinka? Eba, kunti kyaviindikana kumana bintu byakakitika musita uli waiza? Een. Anzia kine bantu tebaviinda kulanda ntaanzi palua bintu byakakitika musita uli waiza, Yehova Leeza ali kuviinda. Mu Bibilia, ali watubuila palua musita weetu uli waiza ni wa kyalo.​—Isaya 46:10; Yakobo 4:14.

2, 3. Basambi bakue Yesu baakebele kumana ki, ni Yesu waabasukile siani?

² Mpela ya kyalo ituli twasoma mu Bibilia, te mpela ya keenu kyalo kitwikeelepo, inzi, ni mpela ya bubiifi. Yesu waabasambiliziizie bantu nangue Bukolo Bwakue Leeza bwakateeka kyalo kyonse. (Luka 4:43) Basambi bakue baakebele kumana musita Bukolo Bwakue Leeza lubwakeeza, kabili baamwipuziizie Yesu eevi: “We Mulopue twane. Beebi byonse byakabako musita ki? Kabili ni biki byakakitika pakuti tukamone nangue i musita wa kuiza kobe ni wa mpeleezio ya kyalo?” (Mateo 24:3) Yesu taabapeele nsiku ni muaka, inzi, waababuilile bintu byakakitika ntaanzi ya mpela ya keenu kyalo. Beelia byaalandile Yesu nangue byakakitika, bili mukukitika leenu.

³ Mu leeli lyasi, twakaba kusambilila kisininkiziizie nangue twikeele mu nsita ili peepi ni mpela ya kyalo. Tutendekenke  na kusambilila palua vita yaakitikile ku muulu, kusiali tumane juu ya ki bintu bibiipile saana paanu pa kyalo.

4, 5. (a) Ni kiki kyaakitikile ku muulu kisiasie Yesu kwaluka Likolo? (b) Nga vilandile Nfyulo 12:12, ni kiki kyali kyakukitika pa kyalo kisiasie Sataana kupoozuapo?

⁴ Mu lyasi lya 8 twakisambilila nangue Yesu waalukile Likolo mu muaka wa 1914. (Danieli 7:13, 14) Kitabu kya Nfyulo kili kyatubuila keelia kyaakitikile: “Bului [vita] bwaatendekele mwiulu. Mikaeli [i kulanda, Yesu] ni ba malaika bakue baalwile na Nghina nzoka [Sataana] ni ba malaika bakue.” a Sataana pamo ni bibanda byakue baandilue vita ezio ni kupoozua pa kyalo. Tontonkania palua nsaansa yaaunvuile ba malaika! Ale bantu ku kyalo? Bibilia ili yalanda nangue ozo musita waaluka wa lyemo saana ku bantu. Juu ya ki? Paantu Kibanda afipilue saana, ‘amanine nangue musita wakue wakeepa’​—Nfyulo 12:7, 9, 12.

⁵ Sataana ali mukukita maka akue onse eevi kuleeta maavia pa kyalo. Afipilue paantu ali ni musita uniini ntaanzi Leeza amufumiepo. Kansi, tumone vyaalandile Yesu palua beelia byakakitika mu musita ozo ntaanzi Kibanda afumiwepo. Ozo musita uli wakuutua “nsiku ya mpeleezio.”​—Mona Bulondolozi Bunge bwa 24 ku lubali lwa 220.

6, 7. Milandu yakue Yesu palua vita ni nzala ili mukufikiliziiwa siani leenu?

⁶ Vita. Yesu waalandile eevi: “Byalo byaakalwisiania,  Bukolo bwakasokozia bukolo nakue.” (Mateo 24:7) Bantu bengi tebasyaipailue mu vita mu enu nsita yeetu kukila nsita inge yonse ya kale. Mpunda imo kufuma ku kabungue kamo kali kakebulula mpunda ya bili byakitika mu kyalo (World Watch Institute) yalangilila nangue kutendeka mu muaka wa 1914, vita yaaipaile bantu bakilile pa milioni 100. Bantu baaipailue mu vita kutendeka mu muaka wa elufu imo ni mia kenda (1900) mpaka elufu ibili (2000), baali bavulile saana kukila baalia baaipailue ntaanzi ya muaka wa 19 00. Tontonkania bulanda ni misa ili yaunvuiwa na mamilioni a bantu palua vita!

⁷ Nzala. Yesu waalandile eevi: “Kwakaba kimina kya nzala.” (Mateo 24:7) Anzia kine leenu byakulia bivulile saana kukila kale, bantu bengi tebeezi kupata byakulia bibakabiile. Pa kafii ki? Paantu tebakuete nfalanga ya kusitilako bilio ao tebali na tuzonga twakulimamo. Bantu bengi saana ni bapabi kakiine. Kuteania kwa Kyalo Kyonse Kuli Kwaemena Bukose (OMS), kwalanda nangue kila muaka mamilioni a baana bali mukufua na kupusua bilio.

8, 9. Ni kiki kilangiliile nangue bukabika bwakue Yesu palua ntensi ni maluele buli mukufikiliziiwa?

 ⁸ Ntensi. Yesu waalandile ntaanzi nangue: “Kwaakaba ntensi ikata.” (Luka 21:11) Loonu, ntensi ingi ikata ili mukukitika kila muaka. Kutendeka mu muaka wa 1900, bantu bakilile pa milioni ibili tebasyafuile ku ntensi. Kabili, anzia kine tekinolojia ili mukukwasia kwinika kuiza kwa ntensi, bantu batwaliliilesie kufua ku ntensi.

⁹ Maluele. Yesu waalandile ntaanzi nangue kwakaba kimina kya “maluele.” Maluele abiipile saana aali a kusalangana lubilo ni kwipaya bantu bengi. (Luka 21:11) Anzia kine ba munghanga basambiliile vya kuundapa ao kutunza maluele engi, maluele asiviinda kuundapua akilikosie. Pakaako, mpunda imo ilondoluele nangue kila muaka mamilioni a bantu bali mukufua na maluele, nga evelia buluele bwa nkulo, malaria, ni buluele bwa kusuuka ao kolera. Te eziosie, ba munghanga tebasyavumbuile maluele 30 a leenu, ni ange pa azo te ali na miti.

10. 2 Timoteo 3:1-5 ili mukufikiliziiwa siani leenu?

¹⁰ Mu 2 Timoteo 3:1-5, Bibilia ilandile eevi: “Mana nangue mu nsiku ya mpeleezio kwakaba kwali musita waviizie saana.” Mutumua Paulo waalondoluele vyakaba bantu bengi mu nsiku ya mpeleezio. Waalandile nangue bantu baakaba

•   Baitonene

•   Batonene nfalanga

•   Basiizi kunakila baviazi

•   Basiizi kupupa Leeza

•   Basuleene

•   Basokoziania

•   Basasile

•   Batonene biwamiine mibili kukila kutona Leeza

•   Baali nga bapupi kooku bakaana maka a kisinka akua Leeza

11. Nga vilandile Malumbo 92:7, bantu babiipile baakaba kusaangua na ki?

¹¹ Eba, bantu bengi bali ni ezio mibeele ku nkeende kuuli waikala? Mu kyalo, bengi bali naayo. Inzi leenusie, Leeza wakaba kukita kintu kampanda palua bantu baabo. Alaile nangue: ‘Musita babiifi lubasakuka nga ndao, ni musita bankita  tubi bonse lubavumba, ni eevi benoonue loonse.’​—Malumbo 92:7.

12, 13. Yehova atusambiliziizie ki mu enu nsiku ya mpeleezio?

¹² Bibilia yaalandile ntaanzi nangue mu nsiku ya mpeleezio, kyalo kyakeezula misa ni bukyuzi. Inzi, Bibilia ili yalanda kabili nangue bintu biweeme byakakitika.

¹³ Kunvuisia masambilizio a Bibilia. Kabika Danieli waaleembele palua nsiku ya mpeleezio. Waalandile eevi: “Kumana kwa kisinka kwakavula.” (Danieli 12:4) Leeza waali wa kupeela bantu bakue buviinde bwa kumana buino saana Bibilia kukila pa ntaanzi. Yehova afikiliziizie kintu keekio kutendekela mu muaka wa 1914. Kya kumuenako, atusambiliziizie kumana nangue liina lyakue ni lya mana saana, ali ni mupaango palua kyalo, kabili atusambiliziizie kisinka palua kilubula mulandu, ni keelia kili kyakitika musita utuli twafua, ni palua kutuntumunua. Twakisambilila nangue Bukolo Bwakue Leeza sie i bwakapuisia maavia onse atuli nao. Kabili, twakisambilila vya kusaanga nsaansa ni vya kwikala buikazi buli bwamuleetela Yehova nsaansa. Inzi, babombi bakue Yehova bali baakita ki palua beelia bibali basambilila? Bukabika bunge buli kutupeela kyasuko.​—Mona Bulondolozi Bunge bwa 21 ku lubali lwa 216 ni bwa 25 ku lubali lwa 221.

14. Mpunda iweeme ya Bukolo ili mukusimikilua pi, kabili ni baani bali mukusimikila?

¹⁴ Miilo ya kusimikila mu kyalo kyonse. Lwaali walondolola palua nsiku ya mpeleezio, Yesu waalandile eevi: “Eezi mpunda iweeme ya Bukolo, yakasimikiluanke mu kyalo kyonse.” (Mateo 24:3, 14) Mpunda iweeme ya Bukolo ili mukusimikilua mu byalo 240 ni mu ndimi ikilile pa 900. Kakiine, mu kyalo kyonse, Bakasininkizia Bakue  Yehova kufuma mu “ntundu yonse ni mu mikoa” bali mukukwasia bantu kumana Bukolo ni kiki, kabili bwakakitila ki bantu. (Nfyulo 7:9) Kabili bali baakita evio bila kuloomba kantu. Anzia kine basuulilue ni kukyuziiwa na bantu bengi, te kuli kintu kili kwanzia miilo ya kusimikila, nga evelia vyaalandile Yesu.​—Luka 21:17.

15. (a) Eba, wazumina nangue twikeele mu nsiku ya mpeleezio? Kabili juu ya ki? (b) Baalia bali bamunakila Leeza bakasaanga ki? Baalia basiizi kumunakila Leeza bakasaangua na ki?

¹⁵ Eba, wazumina nangue tuli mu nsiku ya mpeleezio? Bukabika buingi buli mu Bibilia bulandiile nsiku ya mpeleezio, buli mukufikiliziiwa. Leenusie Yehova wakaba kupingula kwimika miilo ya kusimikila mpunda iweeme ni “mpela” yakeeza. (Mateo 24:14) Mpela yakeeza musita ki? Pa Armagedoni, musita Leeza lwali wakafumiapo bubiifi bonse. Yehova wakamubombia Yesu ni bamalaika bakue bali ni maka, eevi kwinoona kubalua olia ali wakaana kumukindika Weene pamo ni Muana wakue. (2 Batesalonika 1:6-9) Kisia paapo, Sataana ni bibanda byakue tebakazeezia kabili bantu. Ni baalia bonse bali bamunakila Leeza ni kwitabila Bukolo bwakue, bakamona kubalua bulayo bwakue Leeza bwali mukufikiliziiwa.​—Nfyulo 20:1-3; 21:3-5.

16. Paantu mpela yapalama saana, upalile kukita ki?

¹⁶ Keeno kyalo kiteekelue na Sataana kyakaba kufikiila ku mpela leenusie. Kansi ni kintu kya mana kwiipuzia, ‘Mpalile kukita ki?’ Yehova atonene weewe ukite maka obe onse eevi kusambilila Bibilia. Upalile kukwata lisambililo lyobe wafiniizie. (Yoane 17:3) Kila mulungu, Bakasininkizia Bakue Yehova bali balonghaana eevi kukwasia bantu bonvue Bibilia. Ikwinde kuya ku kulonghaana lyonse. (Soma Baebrania 10:24, 25.)  Kine wamana nangue ukabiile kukita bupilibuko te kunvua mwenzo wa kukita evio. Kine wakita bupilibuko bobo, bukibuza bobe pamo ni Yehova buli kukosa.​—Yakobo 4:8.

17. Juu ya ki bantu bengi bakatulumuka musita wakeeza mpela?

¹⁷ Mutumua Paulo waalondoluele nangue kwinoonua kwa babiifi kwakeeza musita bantu bengi ubasikaba baswapiile, nga “kabooko musita usiketekeelue [ao, busiku].” (1 Batesalonika 5:2) Yesu waalandile ntaanzi nangue bengi bakapuulula bintu bisininkiziizie nangue tuli mu nsiku ya mpeleezio. Waalandile eevi: ‘Kuiza kwa Mwina muntu [ao, nsiku ya mpeleezio] kwakaba nga evelia vikyaakitikile pa musita wakua Noa. Mu ezio nsiku ntaanzi ya kibunda, bantu baali baalia ni kumina, baali baupa ni kuupua mpaka pa bobo busiku bwaingiile Noa mu bwato. Baaba bantu baikeele te kuba baketekeele [ao, baapuuluile] nangue kuti kyakitika mpaka busiku bubabunziiziwe bonse na kibunda. Evio i vyakaba ni kuiza kwa Mwina muntu.’​—Mateo 24:37-39.

18. Yesu waatupeele musoko ki?

¹⁸ Yesu waatusokele nangue te tupalile kupuululua na “kulia ni kumina pamo ni buikazi bwa mu keeno kyalo.” Waalandile nangue mpela yakeeza mu kutulumukilasie “nga muteo.” Kabili waalandile nangue yakeeza “kubekala kyalo bonse.” Kupuako, waatwaliliile eevi: “Kansi twalilile kuya mwalabukile, lyonse muye mwapepa mwapapaata [ao, mwapepa na mutima onse] eevi mukaviinde kupita mu beebi byonse byakaba kukitika, ni kwimana pa ntaanzi yakue Muana mwina muntu.” (Luka 21:34-36, NWT) Juu ya ki ni kya mana saana kutuilizia musoko wakue Yesu? Paantu, leenusie kyalo kibiipile kyakue Sataana kyakaba kwinoonua. Ni baaliasie betabiilue na Leeza ni Yesu i bakapusuka mpela ni kwikala loonse pa kyalo kya leenu.​—Yoane 3:16; 2 Petro 3:13.