1. Nga vilandile lileembo lya Mateo 24:9, juu ya ki te tupalile kupapa kine kyalo kyatusuula?

YEHOVA waatubumbile eevi tuye twabatona bange, ni beene baye batutona. Keekio i kili kyalengia tunvue ovio saana aosie kunvua mwenzo kine muntu kampanda watusuula. Kwa mufuano, nkazi umo ali wakuutua Georgina, ali waikala ku Bulaya, walanda eevi: “Musita unaali na miaka 14, mama wane waansuulile juu ya kumubombela Yehova. Naaiunvuile kuya napoozelue kabili naatendekele kutontonkania nangue nsili buino.” * Lupua umo ali wakuutua Danylo, waleemba eevi: “Musita balukale lubaangumine, ni kuntuka, kabili ni kulanda nangue bali kunkita ovio paantu ndi umo wa Bakasininkizia Bakue Yehova, naaunvuile mwenzo ni kwisaanga nazyelekaniiziwe.” Musita bantu lubali batukitila evio, tuli twakisua. Inzi, keekio tekiizi kutupapia. Yesu waalandile ntaanzi nangue twakaba kusuulua.​—Soma Mateo 24:9.

2-3. Juu ya ki basambi bakue Yesu basuulilue?

² Kyalo kisuulile basambi bakue Yesu. Juu ya ki? Paantu nga Yesu, ni fwefue ‘te tuli bekala kyalo.’ (Yoan. 15:17-19) Pakaako, anzia kine tuli twakindika buteeko bwa bantu, tuli twakaana kubapupa ao kupupa mifuano ilangiliile buteeko bwabo. Tuli twamupupasie Yehova bunke. Twitabiile nangue Leeza i ali ni nsaambu ya kuteeka bantu, inzi, Sataana pamo ni “luvyalo” lwakue bali balanda nangue Leeza tali na ezio nsaambu. (Kut. 3:1-5, 15) Tuli twasimikila nangue Bukolo Bwakue Leeza i bwakaba kupuisia maavia a bantu, kabili nangue leenusie, bwakaba kwinoona baalia bonse bali babukaana. (Dan. 2:44; Nfy. 19:19-21) Ezio mpunda, iweeme ku bantu bafuukile, inzi, te iweeme ku bantu babiipile.​—Malum. 37:10, 11.

 ³ Kabili, tusuulilue paantu tukoonkele mafunde akue Leeza mu buikazi bwetu. Beelia bili byalanda Leeza nangue biweeme, i bisuulilue na bantu ba mu keeno kyalo. Kabili beelia byali walanda nangue bibiipile, i bibatonene saana. Kwa mufuano, leenu bantu bali mukuitabizia bila busoni bintu bya bupuungue beelia byaalengiizie Leeza enoone muzi wa Sodoma ni Gomora! (Yud. 7) Paantu tuli twakoonka mafunde ali mu Bibilia alandile palua bintu bya bupungue nga bebio, bantu bengi bali batupunika ni kutulanda nangue fwefue tukililemo.​—1 Pet. 4:3, 4.

4. Ni mibeele ki ili kutupeela maka kine twasuulua na bantu?

⁴ Ni kiki kili kuviinda kutukwasia kusipikizia kine bantu batusuula ni kututuka? Tukabiile kuya twali ni kiketekelo kyalumine nangue Yehova ali kutukwasia. Nga evelia kisoolelo, kiketekelo kyetu kunti ‘kyaviinda kuzimia mivui yonse ya mulilo ili yalasua na Olia Mubi.’ (Baef. 6:16) Inzi, te tupalile kuya twalisie ni kiketekelo. Tupalile kabili kuya twali ni ntono. Juu ya ki? Paantu ntono ‘teizi kufiitua.’ Ili yasipikizia bintu byonse bili byakisia. (1 Bakor. 13:4-7, 13) Ale kansi, tumone kumutona Yehova, kutona bazumizi neetu, ni kutona atasie baluani betu vikuli kwatukwasia kusipikizia kine bantu batusuula.

5. Paantu Yesu waali wamutonene Baba wakue, waviindile kukita ki?

⁵ Musita wa busiku, ntaanzi baluani bakue te banamukwate ni kumwipaya, Yesu waabalandile eevi basambi bakue ba kisinka: “Mutonene Tawe [Baba], kabili ndi nakita munaalailue na Tawe.” (Yoan. 14:31) Paantu Yesu waali wamutonene Yehova, waaviindile kusipikizia maavia aali akolele saana. Kumutona Yehova kunti kwatukwasia ni fwefue kukita enka evio.

6. Kukoonkana ni Baroma 5:3-5, babombi bakue Yehova bali baiunvua siani palua kusipikizia kusuulua na kyalo?

⁶ Lyonse, kumutona Leeza i kuli kwakwasia babombi bakue Yehova basipikizie kine bakyuziiwa. Kwa mufuano, kabungue kakata ka Bayuda kabanga kali ni maka, kaabakaaniizie batumua kusimikila. Inzi, kumutona Leeza kwaabakinkiziizie ‘kunakila Leeza, bantu abe.’ (Miil Bat. 5:29; 1 Yoan. 5:3) Ni leenu, ezio ntono ili mukubakwasia balupua basiale bali ba kisinka musita ubali mukukyuziiwa na ma buteeko alumine kabili asasiile. Musita kyalo lukili kyatusuula, te twizi kutioka mutima, inzi, tuli twaikala twali ni nsaansa.​—Miil Bat. 5:41; soma Baroma 5:3-5.

7. Tupalile kukita siani kine bantu ba mu lupua lwetu batupinga?

⁷ Kine bantu ba mu lupua lwetu batupinga, bobo kunti bwaya bwali buavia bukata saana bukolele kusipikizia. Bange bantu ba mu lupua lwetu kine bamona nangue tutonene kusambilila palwakue Yehova, kunti bamona nangue twazeeza. Bange kunti batontonkania nangue twazambuka. (Patanisia ni Marko 3:21.) Kunti batukitila mu nzila ibiipile saana. Te tupalile kupapa kine twakitilua evio. Yesu waalandile eevi: “Baluani ba muntu, baakaba ba mu nganda yakue.” (Mat. 10:36) Kakiine, anzia bantu ba mu lupua lwetu batumona siani, te twizi kubakitila nga evelia baluani betu. Inzi, musita ntono yeetu kuli Yehova luili yakila kukosa, i vituli twakila kubatona ni bantu bange. (Mat. 22:37-39) Anzia evio, tetukaba kulekela kukindika mizilo ni mafunde ali mu Bibilia juu ya kubasaansamusia bantu.

8-9. Ni kiki kyaamukwasiizie nkazi umo aviinde kusipikizia musita lubaamupingile saana?

⁸ Georgina, utwazimbulanga ntaanzi, waaviindile kwimana sinta anzia kine waali wapingua na mama wakue. Georgina walanda eevi: “Neene ni mama wane twaatendekele kusambilila Bibilia pamo ni Bakasininkizia. Inzi, miezi sita kisia paapo lunaatonene kutendeka  kulonghaana, mama wane waatendekele kumpinga. Naainikile nangue waatendekele kunvua bintu byaali byalanda babisanguka, kabili waali wabombia milandu yabo musita lwaali walanda ni neene. Waali wantuka, waali wankula misisi, wankitila ovio, ni kumpoozela kule bitabu. Lunaalukile ni miaka 15, naabatiziiziwe. Mama wane waaeziizie kundengia ndekele kumubombela Yehova kupitila kuntwala ku nsesi kwaali kwaikala bakaziana bamo. Pakati kaabo, bange baali bamina miti ili yakozia ni kukita bintu bibiipile. Kine muntu olia apalile kukulangilila ntono ni kukwemena i watendeka kukupinga, keekio kili kyasaangua kyakolele kusipikizia.”

⁹ Ni kiki kyaamukwasiizie Georgina aviinde kusipikizia? Walanda eevi: “Busiku bwaangalukiile mama wane, naali napuilesie leenu kusoma Bibilia yonse. Ozo musita, naali nasininkiziizie nangue napata kisinka, kabili naali naiunvuile kuya nali peepi saana ni Yehova. Lingi naali napepa kuli Yehova, ni weene waali wangunvua. Musita unaali naikeele ku ezio nsesi, nkazi umo waankupile ku nsesi yakue, kabili twaasambiliile Bibilia pamo. Mu ozo musita, naali nakoseleziiwa na balupua ni bankazi musita unaali naya ku kulonghaana ku Nsesi ya Bukolo. Baangaluile kuya nali umo wa mu lupua lwabo. Naamwene paswetele nangue Yehova ali ni maka saana kupita baluani betu, anzia kine ni baani.”

10. Tuli ni kisinka ki palwakue Yehova Leeza weetu?

¹⁰ Mutumua Paulo waaleembele nangue te kuli kintu kyakaba kuviinda ‘kutufumia ku ntono itutonenue na Leeza kupitila muli Yesu Kristu Mulopue weetu.’ (Bar. 8:38, 39) Anzia kine kunti twaema mu musita kampanda, lyonse Yehova wakaba kuya wali pamo ni fwefue eevi kutukoselezia ni kutupeela maka. Kabili, nga evelia bintu byaamusaangile Georgina vibyalangilila, Yehova kunti watukwasia kupitila balupua ni bankazi ba mu kilonghaano.

11. Ntono yaalondoluele Yesu mu Yoane 15:12, 13 yaali ya kubakwasia siani basambi bakue? Leeta mufuano.

¹¹ Mu busiku ntaanzi afue, Yesu waabalangulusiizie basambi bakue baye batonaneene. (Soma Yoane 15:12, 13.) Waali wamanine nangue kulangilila ntono ya kwipeela kwakaba kubakwasia bakabe kusiala bali mu buumo kine kyalo kyabasuula. Tumone mufuano waalangiliilue na kilonghaano kya Tesalonika. Kubambilasie musita ukyatendekele, balupua ni bankazi ba mu keekio kilonghaano baakyuziiziwe. Anzia evio, balupua ni bankazi baasiile mufuano uweeme kupitila kusiala bali ba  kisinka kabili batonaneene. (1 Bat. 1:3, 6, 7) Paulo waabakinkiziizie batwalilile kulangililana ntono, kabili ‘bakile kubatona’ Bakristu naabo. (1 Bat. 4:9, 10) Ntono yaali ya kubakinkizia bakoselezie baalia batiokele mutima ni kubakwasia baalia batopele. (1 Bat. 5:14) Baakoonkele azo masoke, paantu kisia muaka umo, Paulo waabaleembeele mukanda wa bubili wabalanda eevi: “Ntono imutonene bange ili mukukililako.” (2 Bat. 1:3-5) Ntono yabo yaabakwasiizie kusipikizia maavia ni kusaanzua.

12. Balupua ni bankazi ba mu kyalo kimo baalangilileene siani ntono mu musita wa vita?

¹² Mona kyaamusaangile Danylo, utwaalondoluelanga ntaanzi, pamo ni mukazi wakue. Musita vita luyaafikile mu muzi wabo, baatwaliliile kuya ku kulonghaana, kusimikila kukoonkana ni buviinde bwabo bonse, ni kubapeelako balupua ni bankazi byakulia byabo. Busiku bumo, balukale baaizile ku nsesi yakue Danylo batweme ma bunduki. Danylo walanda eevi: “Baandandile ndekele kuya nali Kasininkizia. Lunaakeene, baangumine, ni kulasa bunduki pa muulu mutue wane nga evelia bakebele kungipaya. Ntaanzi bafume, baantisiizie balanda nangue bali kubuela kulala ni mukazi wane na maka. Inzi bila kukokola, balupua baatwingiziizie mu tre ni kutukusiizia mu muzi unge. Nsikalabapo ata limo ezio ntono inalangiliilue na babo balupua batonua. Kabili, musita utwaafikile mu ozo muzi wa leenu, balupua ba moomo baatupeele byakulia ni kutukwasia kupata miilo ni nsesi! Pakaako, ni fwefue twaalukile ni buviinde bwa kubapeela fuasi ya kwikala Bakasininkizia bange baali babutukile vita mu muzi wabo.” Bebio bintu byaakitikile, byalangilila nangue ntono ya Kikristu kunti yatukwasia kusipikizia maavia.

13. Mupasi utakatiifu uli watukwasia siani kusipikizia mu miilo yakue Yehova anzia kine bantu batusuula?

¹³ Yesu waabalandile basambi bakue baye batona baluani babo. (Mat. 5:44, 45) Eba, kileengele kukita evio? Bila, te kileengele! Inzi, kunti kyakitika kupitila kukwasiiwa na mupasi utakatiifu wakue Leeza. Lizabo lya mupasi wakue Leeza libiikile mukati ntono, enka evelia ni kupembelela, kuwaamiziana, bufuuke, ni kwitiinia. (Bag. 5:22, 23) Ezio mibeele ili yatukwasia kusipikizia kusuulua. Musita bantu bali batupinga lubali balangililua ezio mibeele na mulume azumiine, mukazi, baana ao bekazi naabo, bali balekela kutupinga. Bamo pakati kaabo baakyaluka balupua ni bankazi betu batonua. Pakaako, kine umwene kyakolele kumutona muntu olia akusuulile paantusie  uli wamubombela Yehova, pepa eevi Yehova akupeele mupasi utakatiifu. (Luk. 11:13) Kabili uye wali ni kisinka nangue lyonse, nzila yakue Yehova i ikilile kuwaama.​—Tus Maf. 3:5-7.

14-15. Lileembo lya Baroma 12:17-21, lyaamukwasiizie siani Yasmeen kumulangilila ntono mulume wakue anzia kine waali wamupinga?

¹⁴ Mona mufuano wakue Yasmeen. Musita lwaalukile umo wa Bakasininkizia Bakue Yehova, mulume wakue waatontonkaniizie nangue mukazi wazeeza. Pakaako, waaeziizie kumulengia alekele kumubombela Leeza. Waamutukile ni kubakinkizia balupua bakue ba kimubili pamo ni mukulu umo wa kanisa ni ndozi umo bamutinsie nangue bali kumukita ovio, ni kumulanda nangue akebele kwinoona lupua. Mulume wakue waabatukile balupua ba mu kilonghaano wasamuine musita ubabanga bali mu kulonghaana! Lingi Yasmeen waali walila paantu waali wakitilua mu nzila isiweeme.

¹⁵ Musita lwabanga waya ku Nsesi ya Bukolo, lupua lwa kimupasi lwakue Yasmeen lwaali lwamuteekia mutima ni kumukoselezia. Bakote baamusokele abombie milandu ili mu Baroma 12:17-21. (Soma.) Yasmeen walanda eevi: “Kyaali kyakolele. Inzi, naamuloombele Yehova ankwasie, kabili naakitile yane yonse eevi kubombia beelia bilandile Bibilia. Pakaako, musita mulume wane lwaali wapooza na bufue busapia mu mafika, naali napyanga. Musita lwaali wantuka, naali naasuka nafuukile. Kabili musita lwaali waluala, naali namwemena.”

16-17. Wasambilila ki kupitila mufuano wakue Yasmeen?

¹⁶ Yasmeen waapatilemo bintu biweeme paantu waamulangiliile mulume wakue ntono. Walanda eevi: “Mulume wane waatendekele kunswapila paantu waali wamanine nangue lyonse ndi kuya namubuilasie kisinka. Waatendekele kuya wantuilizia wali ni mukinzi musita utwali twalondoluela bintu bya diini, kabili waaitabiile kuleeta mutende mu nsesi. Loonu, ali wankinkizia kuya naya ku kulonghaana. Loonu, neene ni mulume wane tuli ni bukibuza bwaweeme saana kabili tuli ni mutende mu nsesi yeetu. Nswapiile nangue mulume wane wakaba kwitabila kisinka ni kutendeka kumubombela Yehova pamo ni neene.”

¹⁷ Mufuano wakue Yasmeen walangilila nangue ntono ‘ili yaketekela mu bintu byonse, . . . ili yasipikizia mu bintu byonse.’ (1 Bakor. 13:4, 7) Kine twabalangilila bange ntono, kunti balekela kutupinga. Kabili kukita evio kunti kwalengia mutima wakue Yehova usaansamuke. Inzi, anzia kine baalia bali batupinga batwalilila kutusuula, kunti twaya twalisie ni nsaansa. Mu nzila ki?

18. Juu ya ki kunti twaya twali ni nsaansa anzia kine twasuulua?

¹⁸ Yesu waalandile eevi: “Bali ni nsaansa ni mwemue musita umwasuulua na bantu.” (Luk. 6:22) Te twizi kusaakula kusuulua. Te twizi kusekelela kukyuziiwa juu ya kiketekelo kyetu. Ale, juu ya ki kunti twaaluka ni nsaansa musita utwasuulua? Tumone nsaambu itatu. Ya kuanza, musita utuli twasipikizia, tuli twaitabilua na Leeza. (1 Pet. 4:13, 14) Ya bubili, kiketekelo kyetu kili kyakila kwaluka kya kisinka, kabili kili kyakila kuluma. (1 Pet. 1:7) Ni ya butatu, twakaba kupata kilambu kikiindeme saana​—bukose bwa loonse.​—Bar. 2:6, 7.

19. Juu ya ki batumua baali ni nsaansa kisia kusepulua?

¹⁹ Musita uniini kisia Yesu kutuntumunua, batumua baalukile ni nsaansa elia yaalandile Yesu. Kisia kusepulua ni kulandua balekele kusimikila, baansansamukile. Juu ya ki? “Paantu baamwene nangue bapalile kumoniiwa busoni pa mulandu wakua Yesu.” (Miil Bat. 5:40-42) Baali bamutonene saana Mulopue wabo kukila mwenzo ubaali nao wa kusuulua na baluani babo. Kabili baalangiliile ntono yabo kupitila kusimikila mpunda iweeme “bila kulekela.” Ni leenu, balupua betu bengi batwaliliile kumubombela Leeza bali ba kisinka anzia maavia. Bamanine nangue Yehova takaba kulaba ata kaniini miilo yabo ni ntono yabo palua liina lyakue.​—Baeb. 6:10.

20. Twakaba kulondoluela ki mu lyasi likoonkelepo?

²⁰ Kyalo kyakaba kutwalilila kutusuula musita onse ukyakaba kuya kyaliko. (Yoan. 15:19) Inzi, te tupalile kutiina. Nga vitwakaba kumona mu lyasi likoonkelepo, Yehova wakaba ‘kulumia ni kukingilila’ bantu bakue ba kisinka. (2 Bat. 3:3) Kansi, tutwalilile kumutona Yehova, kubatona balupua ni bankazi betu, ni kutona atasie bantu baalia bali batusuula. Kine twakoonka ozo musoko, twakaba kusiala twali ni buumo ni kuya twakosele kimupasi, twakaba kumulumbania Yehova, kabili twakaba kulangilila nangue ntono ili ni maka kupita kusuulua.