1-2. (a) Nga vilandile Baefeso 6:16, juu ya ki tukabiile kuya twali ni “kiketekelo nga kisoolelo [kikata]”? (b) Tuli kwasuka biipuzio ki?

 EBA, ULI ni “kiketekelo nga kisoolelo [kikata]”? (Soma Baefeso 6:16.) Kakiine uli nakio. Nga evelia kisoolelo vikili kyakingilila seemu ikata ya mubili, kiketekelo kyobe kili kyakukingilila mu bintu bibiipile bya keeno kyalo, nga evelia bintu bya bupungue, bya bungipaani, ni bintu byonse bisipateene ni mafunde akue Leeza.

² Inzi, twikeele “mu nsiku ya mpeleezio,” ni kiketekelo kyetu kyakaba kutwalilila kuya kyaeziiwa. (2 Tim. 3:1) Kunti watoosia siani kisoolelo kya kiketekelo kyobe eevi usininkizie nangue kilumine? Kabili upalile kukita ki eevi utwalilile kusuunga kiketekelo kyobe kyakosele? Tulondoluele byasuko bya beebi biipuzio.

3. Balukale baali bakitako ki ku kisoolelo kyabo, kabili juu ya ki?

³ Musita wa kale, liingi balukale baali ni bisoolelo byaali byalamikiluepo kipapa pa muulu. Baali basuba bunasi ao mafuta ku kisoolelo eevi kusuunga kipapa te kunti kiinooneke ni kyuma te kunti kyaluke na kuutu. Kine lukale wamona nangue kisoolelo kyakue kyakiinooneka, waali wasininkizia nangue kyakiwamiwa. Kukita evio kwamukwasiizie kuya waiteaniizie lyonse ku bului bwakaba kuiza. Ozu mufuano kunti wabomba siani palua kiketekelo kyobe?

4. Juu ya ki upalile kutoosia kisoolelo kya kiketekelo kyobe, kabili upalile kutoosia siani?

⁴ Nga balukale ba musita wa kale, upalile kutoosia ni kusuunga kisoolelo kya kiketekelo kyobe kubalua busiku. Kukita evio kwakaba kukukwasia kuya waiteaniizie lyonse ku bului. Paantu  tuli Bakristu, tuli ni lizibo lya kimupasi, ni balwani betu ni mipasi ibi. (Baef. 6:10-12) Kabili, te kuli muntu unge wa kukusuungila kisoolelo kya kiketekelo kyobe. Kunti wasininkizia siani nangue kiketekelo kyobe kyakaba kuya kyalumine saana musita uwakaba kweziiwa? Kya kuanza, upalile kupepa kuli Leeza akukwasie. Upalile kubombia Mulandu Wakue Leeza eevi ukukwasie kuya waimuene nga evelia Leeza vyakumuene. (Baeb. 4:12) Bibilia yalanda eevi: “Muswapile Yehova kwa mutima obe onse, kabili te kuketekela maano obe we muine.” (Tus Maf. 3:5, 6) Kisia kulanguluka milandu ezio, juu ya ki te kunti upitulukemo kabili mu bupinguzi buwakikitasie leenu? Kwa mufuano, eba, waali ni buavia bukata bwa kupusua nfalanga? Watontonkaniizie palua bulayo bwakue Yehova buli mu Baebrania 13:5 bulandile: “Nsikakusia, kabili nsikakulekeela” musita luwaali wakeba vya kupuisia bobo buavia? Eba, bobu bulayo bwakusininkiziizie nangue Yehova wakaba kukukwasia? Kine i evio, keekio kyasininkizia nangue kisoolelo kya kiketekelo kyobe kitwaliliile kuya kyali buino.

5. Paange kunti wavuumbula ki kine watoosia kiketekelo kyobe?

⁵ Kunti wapapa saana beelia biuli kuvuumbula kine watoosia kiketekelo kyobe wapozeleko maano. Kunti waimona ni butope bolia buusyakiba waimuene musita kampanda. Kwa mufuano, kunti wainika nangue kwema kusipalile, bufi, ni kutioka mutima byakiinoona kiketekelo kyobe. Kine kyakitikile kale evio kuli weewe, kunti wakingilila siani kiketekelo kyobe te kunti kikile kwinooneka?

6. Ni mifuano ki paleepale ilangiliile kwema kuweeme?

⁶ Ni kintu kya mana kwemena palua bintu kampanda. Kwa mufuano, tumwene kyaweeme kwemena vya kumusaansamusia Yehova ni Yesu. (1 Bakor. 7:32) Kine twakita kilubo kikata, tuli twaemena saana vya kubuezia bukibuza bwetu pamo ni Leeza. (Malum. 38:18) Tuli twaemena saana vya kumusaansamusia mukazi ao mulume, kabili tuli twaemena bantu ba mu lupua lwetu ni bazumizi neetu.​—1 Bakor. 7:33; 2 Bakor. 11:28.

7. Nga vyalanda Tuswalo ni Mafunde 29:25, juu ya ki te tupalile kutiina bantu?

⁷ Mu nzila inge, kwema kusipalile kunti kwainoona kiketekelo kyetu. Kwa mufuano, kunti twatualilila kwema vya kupata byakulia ni maubo avulileko. (Mat. 6:31, 32) Eevi kukefiako leelio lyemo, kunti twapoza maano etu ku kukeba bintu biingi bya kimubili. Kabili, kunti twabamba kukuzia ntono ya nfalanga. Kine twalekelela ezio ntono, Kiketekelo kyetu kuli Yehova kili kukeepa ni bukibuza bwetu pamo ni weene buli kwinooneka. (Mark. 4:19; 1 Tim. 6:10) Ao kunti twabamba kwemena saana vili mukutontonkania bantu baange juu yeetu. Kunti twabamba kutiina kusekua ao kukendua na bantu kukila vituli twaunvua mwenzo wa kumukisia Yehova. Eevi te kunti tuponene mu ozu muteo, tupalile kumuloomba Yehova atupeele kiketekelo ni kukinkimana kutukabiile eevi tuluisie buavia.​—Soma Tuswalo ni Mafunde 29:25; Luka 17:5.

8. Tupalile kukita siani kine muntu wabamba kutubuila bya bufi?

⁸ Sataana, “ntuntuko ya bufi,” ali wabombia bantu baali watungulula eevi kusalangania bufi palwakue Yehova ni palua balupua ni bankazi betu. (Yoane 8:44) Kwa mufuano, bakisanguka ba kiketekelo bali mukusalangania bufi ni kuvulungania matontonkanio palua kuteania kwakue Yehova kupitila Enternete, televizio, radio ni nzila inge. Bobu bufi buli pakati ka “mivui yonse ya mulilo” yakue Sataana. (Baef. 6:16) Tupalile kukita siani kine muntu wabamba kutubuila palua bufi nga bobo?  Tuli kukaana kumutuilizia! Juu ya ki? Paantu tuli ni kiketekelo kuli Yehova, kabili tubasuapiile balupua ni bankazi betu. Kisinka, tuli twakaana kukita bukibuza buli bonse pamo ni bakisanguka ba kiketekelo. Te tupalile kukankabula naabo palua kintu ata kimo aosie juu ya sababu ili yonse, atasie kine tuli ni nkulu ikata ya kukeba kumana kibakebele kulanda.

9. Kutioka mutima kuli kwalengia tukite ki?

⁹ Kutioka mutima kunti kwatopia kiketekelo kyetu. Nsita inge tuli twaiunvua kutioka mutima juu ya maavia atuli nao. Kakiine, te tupalile kupuulula azo maavia. Inzi, te tupalile kulekelela maavia atitikile matontonkanio etu. Kine twakita evio, kakiine tuli kubamba kulaba bintu byonse biweeme bitwalailue na Yehova. (Nfy. 21:3, 4) Lyemo lya kutioka mutima kunti lyakefia maka etu ni kutulengia tulekele kumubombela Yehova. (Tus Maf. 24:10) Inzi, te kipalile kukitika evio kuli fwefue.

10. Wasambililako ki ku mukanda waaleembelue na nkazi umo?

¹⁰ Tumone nkazi umo, wa mu kyalo kya États-Unis, vyasuungile kiketekelo kyakue musita luaali wamuemena mulume wakue waali waluele saana. Watumine mukanda ku kitente kikata kya Bakasininkizia Bakue Yehova, waleembele eevi: “Aali yeetu yakilile kwavia ni kututiona mutima musita unge, inzi kiswapilo kyetu kilumine. Natasia saana kuli Yehova palua bintu byonse byatupeele eevi kukosia kiketekelo ni kututeekia mutima. Kisinka, tukabiile ozo musoko ni kuteekiwa mutima. Beebio bintu bili byatukwasia tutwalilile kumubombela Yehova ni kabili tusipikizie maavia ali aleetua na Sataana eevi kututopia.” Twasambilila ku bulondolozi bwakue ozu nkazi nangue kunti twaviinda kuanzia aali ya kutioka mutima! Kuviinda siani? Languluka nangue maavia obe ni buezio kufuma kuli Sataana. Mumone Yehova kuya waali ntuntuko ao nsulo ya kututeekia mutima. Kabili saansamukila byakulia bya kimupasi byali watupeela.

11. Pakunti tumone kine kiketekelo kyetu kilumine, tupalile kwiipuzia biipuzio ki?

¹¹ Eba, wamona ni nkeende ki ipalile kuwamiiwa ku kisoolelo kya kiketekelo kyobe? Mu miezi yakipita, eba, wakiba ni buviinde bwa kutiina kwiingizia mu kwema kusipalile? Eba,  wakikaana kutuilizia ao kulanziana na bakisanguka ba kiketekelo palua bufi bubali basalangania? Eba, wakiba ni buviinde bwa kuluisia beelia byationa mutima? Kine wakiviinda, kiketekelo kyobe kili mu aali iweeme. Inzi, tupalile kuya twakengeele, paantu Sataana akwete ni mivui inge, yali waezia kubombia kuli fwefue. Kansi tumoneko muvui umo.

12. Kunti kwaaluka ki kine twaemena saana bintu bya kimubili?

¹² Kine twatona saana bintu bya kimubili, kiketekelo kyetu kunti kyakeepa, kabili kunti twaandua kubombesia miilo yakue Yehova. Mutumua Paulo walandile: “Pantu lukale aliwabomba mwilo wa bulukale, tezi kwiingizia mu miilo ya bekala muzi. Aliwakeba sie kuwamiizia mukulu wakue wa miilo.” (2 Tim. 2:4) Kisinka, lukale wa ku Roma taali wapeelue nsaambu ya kubomba miilo inge. Kunti kwaaluka ki kine lukale wapuulula azo malaizio?

13. Juu ya ki lukale taali wapeelue nsaambu ya kusuluzia?

¹³ Tontonkania eezi aali. Libumba lya balukale lyapisia musita wa lukeele-keele lyaitenia bului, inzi lukale umo taliipo. Ali mu busulu waali mukusisia byakulia ku nsoko. Mu kyungulo, balukale bapisia musita waabo bawaminizia biluilo ni kunoona bipanga byabo. Inzi olia elewasisia byakulia, wapisia musita wakue wateania byakusisia lukeele lwakue. Inzi, lukeele-keele, bila baketekeele, muluani waabo wabengilila. Pa baaba balukale bonse, naani ali kuya waiteaniizie ku bului kabili ali kumusaansamusia ntunguluzi wakue? Kine ni weewe uli ku bului bobo, kunti watona kuya waimeene peepi ni lukale wapipo​—olia waakiteania ao olia wakiba wapuulwilue?

14. Pakuba tuli balukale bakue Kristu, ni kiki kikilile kuwaama kuli fwefue?

¹⁴ Ni fwefue, tuli nga baalia balukale baweeme. Kintu kikilile kuwaama kuli fwefue ni kukeba kubasaansamusia bantunguluzi betu, Yehova ni Kristu. Tumwene nangue keekio ni kintu kya mana saana kukila kintu kyonse kituli kuviinda kupata mu kyalo kyakue Sataana. Tuli twasininkizia nangue, tuli ni musita ni maka atukabiile eevi tumubombele Yehova,  kabili tutwalilile kusuunga kisoolelo kya kiketekelo ni biluilo biinge bya kimupasi mu aali iweeme.

15. Ni lisoke ki lyatupeele Paulo, kabili juu ya ki?

¹⁵ Tupalile kuya twali menso musita onse! Juu ya ki? Mutumua Paulo waasokele eevi: “Balia balibakeba kunonka” bakaba ‘kupona mu kiketekelo.’ (1 Tim. 6:9, 10) Mulandu ‘kupona’ ulangiliile nangue kunti twabamba kutontonkaniasie lyonse vya kupata bintu bitusikabiile. Kunti twakuzia “lwinso lwa bupuba ni lwa bubi.” Inzi, tupalile kulanguluka nangue, Sataana ali mukubombia eezi mivui eevi kukeefia kiketekelo kyetu.

16. Mufuano uli mu Marko 10:17-22 upalile kutukinkizia kutontonkania palua biipuzio ki?

¹⁶ Tulande tuli ni nfalanga iingi ya kusitilako bintu bingi bya kimubili. Kine twasita bintu bituli twatona inzi bitusikabiile leenu, eba, twaluvia? Kunti kyaba evio ao abe. Inzi, tontonkanianke palua beebi biipuzio: Anzia kine tukuete nfalanga iingi ya kusita kintu kampanda, eba, tuli ni musita ni maka a kukisuunga ao kukibombia? Ao kunti kyalangilila nangue tuli twatonesia bintu bya kimubili? Ntono yeetu palua bintu bya kimubili, yatulengia tukite nga olia mulumendo wakeene mukupo wakue Yesu wa kutania miilo yakue kuli Leeza?  (Soma Marko 10:17-22.) Kunti kyawaama saana kuli fwefue kine twaleengia buikazi buetu ni kupisia nsita ni maka etu twakita kutona kwakue Leeza!

17. Te tupalile kulaba ki ata kaniini?

¹⁷ Te tupalile kulaba nangue tuli ku bului, kabili tupalile kuya twaleengele kulua kila busiku. (Nfy. 12:17) Balupua ni bankazi netu tebaviinda kututwamina kisoolelo kya kiketekelo kyetu. Tupalile kila muntu kusuunga kiketekelo kyakue kyalumine.

18. Juu ya ki balukale ba musita wa kale, baali bapozako saana maano ku kisoolelo kyabo?

¹⁸ Kale, lukale waali wakindikuwa musita luaali wakinkimeene ku bului. Inzi, waali wamonua kuya wali kipuba kine waabwelele ku muzi te kuba watueme kisoolelo kyakue. Tacitus, mwalalume umo waali walondoluela palua istoria, waaleembele: “Kine lukale wasia kisoolelo kyakue ku kyamba, kyaali kintu kya nsoni ikata saana.” I kyalengele balukale baye bapozeleko saana maano ku kisoolelo kyabo.

19. Kunti twatwalilila siani kupozako maano ku kisoolelo kya kiketekelo kyetu?

¹⁹ Tuli twatwalilila kukwatisia kisoolelo kya kiketekelo kyetu, kupitila kuya twali ni mute wa kuya ku kulonghaana kwa bwina Kristu, ni kupitila kubabuilako baange palua liina lyakue Yehova ni Bukolo bwakue. (Baeb. 10:23-25) Kabili, tuli twasoma Mulandu Wakue Leeza kubalua busiku ni kumuloomba Yehova atukwasie tubombie beelia bilandilue palua byonse bituli twakita. (2 Tim. 3:16, 17) Kine twakita evio, te kuli muvui wakaba kubombia Sataana juu yeetu uli wakaba kuya watualiliile kutukisia. (Is. 54:17) ‘Kisoolelo kikata kya kiketekelo’ kyetu kyakaba kutusuunga. Twakaba kubomba miilo pamo ni balupua ni bankazi twakinkimeene. Kabili, twakaba kukita biingi kukila kuviinda bului bwetu bwa kila busiku​—twakaba kupata mukinzi wa kuya twali ku lubali lwakue Yesu musita luakaba kuviinda bului bwakue ni Sataana ni bantu bakue.​—Nfy. 17:14; 20:10.