1. Ni kiki kyali kyaloombelue ntaanzi ya kumupalama likolo wa ku Perse?

TONTONKANIA kuya waikeele mu kyalo kya Perse mu miaka elufu ibili ni mia isaano (2 500) eevi yapitile. Utonene kumubuila likolo wa kazonga kintu kampanda, pakaako waya mu muzi wa Shushani, mwikeele likolo. Inzi, ntaanzi ya kumulanzia likolo, upalile kupeeluanke nsaambu. Kinesie waezia kumupalama bila wakukuutile, uli kwipaiwa kakiine!​—Esta 4:11.

2. Yehova atonene twiunvue siani palua kumupalama?

² Tuli twasantila kakiine paantu Yehova tali nga ozo likolo wa ku Perse! Yehova ni wa pa muulu saana kukila muntu onse ali wateeka, inzi ali watupokelela kila musita. Atonene tuye twaiunvuile buino kumupalama. Kwa mufuano, anzia kine Yehova ali ni meena a mukinzi a pa muulu saana, nga evelia, Kabumba Mukulu, wa Maka Onse, ni Mulopue wa Buteeko Bukata Saana, atonene tuye twalanda nakue twabombia mulandu ulangiliile ntono “Baba.” (Mat. 6:9) Kili kyasaansamusia saana paantu Yehova atonene twiunvue kuya twamupaleeme saana!

3. Juu ya ki tumukuute Yehova “Baba,” kabili leeli lyasi lili kulondoluela ki?

³ Tuli ni nsaambu ya kumukuuta Yehova “Baba”​—Weene i Nsulo ya bukose bwetu. (Malum. 36:9) Paantu Weene i Baba weetu, tupalile kumukindika. Kine twakita beelia byatuloombele, twakasekelela mpaalo iweeme saana. (Baeb. 12:9) Ezio mpaalo ibiikile mukati bukose bwa loonse, ku muulu ao pa kyalo. Ni leenu, kuli ni mpaalo ituli mukusekelela. Leeli lyasi lili kulondoluela bintu bisininkiziizie nangue Yehova ni Baba weetu ali ni ntono leenu, kabili juu ya ki tuli kuya twali ni kisinka nangue takaba kutusia ata kaniini musita uli waiza. Inzi, tutendekenke kulondoluela juu ya ki tuli kuya twali ni kisinka nangue Baba weetu wa ku muulu atutonene kabili ali watwemena.

4. Juu ya ki bange bali bamona kyakolele kumumona Yehova kuya waali Baba wabo?

⁴ Eba, umwene kyakolele kumumona Leeza kuya waali Baba obe? Bange bali baimona kuya baali ba pansi kabili ba bule-bule musita ubali baipalania ni Yehova. Bali batwisika kine Leeza Wamaka Onse ali wabeemena kila muntu palwakue. Inzi, Baba weetu ali ni ntono tatonene twimone evio. Waatupeele bukose kabili atonene tuye twali ni bukibuza bwa peepi pamo nakue. Kisia kuzimbula keekio kisinka, mutumua Paulo waababuilile bakatuilizia bakue ba mu muzi wa Atene nangue Yehova “tali kule ni fwefue.” (Miilo 17:24-29) Leeza atonene kila muntu pakati keetu amulanzie, nga evelia muana vyali wamulanzia muviazi wakue ali ni ntono kabili ali wamwemena.

5. Twasambilila ki ku keelia kyamusaangile nkazi umo Mukristu?

⁵ Bange kunti baandua kumumona Yehova kuya waali Baba wabo, paantu ba baba wabo ba kimubili baali babatonenesie kakaniini ao paange bila ata kaniini. Unvua vyalanda nkazi umo Mukristu: “Baba wane waali watukana saana.” Waongezia eevi: “Musita lunatendekele kusambilila Bibilia, naali namwene kyakolele kumupalama Baba wa ku muulu. Inzi, lunafikiile kumumana Yehova, byonse byaalulukile.” Eba, ni weewe uli waiunvua enka evio? Kine ni evio, uye wali ni kisinka nangue ni weewe kunti wamumona Yehova kuya waali Baba akililepo kuwaama.

6. Nga vilandile Mateo 11:27, ni nzila ki imo yaabombiizie Yehova eevi kutukwasia tumumone kuya waali Baba weetu ali ni ntono?

⁶ Nzila imo yaabombiizie Yehova eevi kutukwasia tumumone kuya waali Baba weetu ali ni ntono, ni kupitila milandu ni bikitua byakue Yesu bileembelue mu Bibilia. (Soma Mateo 11:27.) Yesu waapalile kakiine mibeele yakue Baba wakue, ni pakaako waali ni nsaambu ya kulanda eevi: ‘Olia wamona neene, wamumona ni Baba.’ (Yoane 14:9) Lingi, Yesu waali walanda nangue, Yehova ni Baba. Mu Nsimiko ina (4) bunke, Yesu waazimbuile mulandu “Baba” miku mia ni makumi sita na tusaano (165) eevi, walandila palwakue Yehova. Juu ya ki Yesu waalandile saana palwakue Yehova? Nsaambu imo ni paantu waali wakebele bantu basininkizie nangue Yehova ni Baba ali ni ntono.​—Yoane 17:25, 26.

7. Twasambilila ki palwakue Yehova kupitila vyaali wamukitila Muana wakue?

⁷ Mona bintu bitwasambilila palwakue Yehova kupitila vyaali wamukitila Yesu, Muana wakue. Lyonse, Yehova waali watuilizia mapepo akue Yesu. Taali watuiliziasie mapepo akue Yesu, inzi kabili waali waasuka. (Yoane 11:41, 42) Ata mu maavia a namuna ki, lyonse Yesu waali wamona Baba wakue vyaali wamutonene ni vyaali wamukwasia.​—Luka 22:42, 43.

8. Yehova waali wamukwasia Yesu mu nzila ki?

⁸ Yesu waali wamanine nangue Baba wakue waali Nsulo kabili waali Wakwasia bukose bwakue. Keekio i kyamulengiizie alande eevi: ‘Kine nkosele, nsyukiile Baba.’ (Yoane 6:57) Yesu waali wamuswapiile saana Baba wakue, kabili Yehova waali wamupeela bintu bya kimubili byaali wakabiile. Kintu kya mana saana ni keeki: Yehova waali wamukwasia Yesu kimupasi.​—Mat. 4:4.

9. Yehova waailangiliile siani kuli Yesu nangue ni Baba ali ni ntono kabili ali waemenana?

⁹ Paantu ni Baba ali ni ntono, Yehova waasininkiziizie nangue Yesu amanine nangue Baba wakue ali wamukwasia. (Mat. 26:53; Yoane 8:16) Anzia kine Yehova taamukingiliile Yesu mu kila buavia, waamukwasiizie eevi asipikizie meezio . Yesu waali wainikile nangue  maavia onse akaba kumusaanga akaba kuya ali a musita uniinisie. (Baeb. 12:2) Yehova waalangiliile nangue waali wamwemena Yesu kupitila kumutuilizia, kumupeela byakabiile, kumubeelezia ni kumukwasia. (Yoane 5:20; 8:28) Kansi, tumone Baba weetu wa ku muulu vyali watwemena mu nzila nga ezio.

10. Nga vilandile lileembo lya Malumbo 66:19, 20, Yehova ali walangilila siani nangue atutonene?

¹⁰ Yehova ali watuilizia mapepo etu. (Soma Malumbo 66:19, 20.) Tatonene twibiikile mipaka palua kupepa; ali watukinkizia tupepe musita onse. (1 Bat. 5:17) Kunti twapepa kuli Leeza weetu musita onse, atasie kine tuli kupi. Teezi kwisaanga kuya waali na bintu bingi byakukita eevi andue kututuilizia. Musita onse aleengelesie kupoozako maano ku mapepo etu. Musita utuli twamona Yehova vyali waasuka mapepo etu, tuli twamupalama saana. Kaleemba umo wa Malumbo waalandile eevi: “Mutonene Yehova paantu ali watuilizia lizui lyane.”​—Malum. 116:1.

11. Yehova ali waasuka siani mapepo etu?

¹¹ Baba weetu teezisie kutuilizia mapepo etu, inzi kabili ali waasuka. Mutumua Yoane watusininkiziizia eevi: ‘Kine twamuloomba Leeza kubalua kantu kukoonkana ni mwatoneene, ali watunvua.’ (1 Yoane 5:14, 15) Kakiine, paange Yehova taviinda kwasuka mapepo etu nga vituketekeele. Amanine ni kintu ki kikilile kuwaama kitukabiile, ni pakaako musita unge kunti wakaana kwasuka ao paange atonene tupembelele.​—2 Bakor. 12:7-9.

12-13. Yehova Baba weetu wa ku muulu ali watukwasia mu nzila ki?

¹² Yehova ali watupeela beelia bitukabiile. Ali wakita beelia byakebele ba baba bonse baye bakita. (1 Tim. 5:8) Ali wafikilizia bintu bya kimubili bikabiile baana bakue. Tatonene tuye twaema palua byakulia byetu, maubo, ao mwakwikala. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Nga muviazi ali ni ntono, Yehova eteaniizie eevi afikilizie bintu byonse bitwakaba kuya twakabiile mu musita uli waiza.

¹³ Kintu kya mana saana ni keeki, Yehova ali watupeela beelia bitukabiile kimupasi. Kupitila Mulandu wakue, ali watubuila kisinka palwakue, kutona kwakue, kitwikaliile pa kyalo, ni palua musita uli waiza. Waatupoozeleko maano kila muntu palwakue musita utwatendekele kusambilila kisinka lya kuanza, kupitila baviazi betu aosie kasambilizia unge eevi atukwasie kumumana Weene. Kabili tutwaliliile kukwasiiwa mu nzila iweeme kupitila bakote ba mu kilonghaano bali ni ntono, kabili ni balupua ni bankazi bakosele kimupasi. Kukila pakaako, Yehova ali watusambilizia kupitila kulonghaana, kutuli twasambilila pamo ni lupua lwetu lwa kimupasi. Mu ezio nzila ni ingeko, Yehova ali walangilila mibeele iweeme ya bu baba, ku kila umo weetu.​—Malum. 32:8.

14. Juu ya ki Yehova ali watubeelezia, kabili ali watubeelezia mu nzila ki?

¹⁴ Yehova ali watubeelezia. Kupusana ni Yesu, fwefue te tupuililikile. Pakaako, eevi atubeelezie, Baba weetu ali ni ntono ali watulapizia kine kyapala. Mulandu wakue uli watulangulusia eevi: “Yehova ali wabalapizia baalia baatonene.” (Baeb. 12:6, 7) Yehova ali watulapizia mu nzila ingi. Kwa mufuano, bintu bituli twasoma mu Mulandu wakue ao kutuilizia ku kulonghaana kwetu kunti byatukwasia kwaluluka. Ao, paange tuli twakwasiiwa bintu bitukabiile na bakote ba mu kilonghaano. Anzia tulapiziiwe mu nzila ki, lyonse malapizio akue Yehova ali akinkiziiwa na ntono.​—Yer. 30:11.

15. Yehova ali watukwasia mu nzila ki?

¹⁵ Yehova ali watukwasia tusipikizie meezio. Nga evelia baba wa kimubili ali ni ntono vyali wakwasia baana bakue kusipikizia mu  nsita ya maavia, Baba weetu wa ku muulu ali watukwasia mu nsita ya maavia. Ali wabombia mupasi utakatiifu, eevi kutukingilila te kunti tusaangue na bintu bili byainoona aali ya kimupasi. (Luka 11:13) Kabili, Yehova ali watukingilila musita ututiokele mutima. Kwa mufuano, ali watupeela kiswapilo kikilile kuwaama. Keekio kiswapilo kya musita uli waiza kili kyatukwasia kusipikizia maavia. Mona: Anzia tusaangua na bintu bibiipile bya namuna ki, Baba weetu ali ni ntono wakaba kufumiapo maavia onse ali atukisia. Meezio onse atuli mukusaanga ni a musita uniini, inzi mpaalo yakue Yehova yeene, ni ya loonse.​—2 Bakor. 4:16-18.

16. Ni kiki kyakitikile musita Adamu lwaandilue kumukindika Baba wakue ali ni ntono?

¹⁶ Kuli kintu kyatusininkiziizia ntono yakue Yehova kuli fwefue lutwatontonkania palua keelia kyakitile Yehova musita Adamu lwaandilue kumukindika. Musita Adamu lwaandilue kumukindika Baba wakue wa ku muulu, waazeziizie nkeende yakue mwine ni ya luvyalo lwakue, mu lupua lwakue Yehova luli ni nsaansa. (Bar. 5:12; 7:14) Inzi Yehova waakitile kintu kya kukwasia luvyalo lwakue Adamu.

17. Kisia Adamu kusanguka, Yehova waakitile ki bila kukokola?

¹⁷ Yehova waamukandile Adamu, inzi taasiile luvyalo lwakue Adamu bila kiswapilo. Waalaile bila kukokola nangue bantu bali banakila bakabueziiwa mu lupua lwakue. (Kut. 3:15; Bar. 8:20, 21) Yehova waakitile evio kupitila ngeleelo ya kilubula mulandu yakue Muana wakue watonene, Yesu. Lwaafumiizie Muana wakue juu yeetu, Yehova waalangiliile nangue atutonene saana.​—Yoane 3:16.

18. Juu ya ki tuli kuya twali ni kisinka nangue Yehova atumwene nga baana bakue, atasie kine twamusiile?

¹⁸ Anzia kine te tupuililikile, Yehova atonene tuye twali mu lupua lwakue, kabili teezi kuya watumwene ata kaniini nangue tuli mutembo.  Kunti twamuluvia ao kumusia Yehova, inzi Weene teezi kutusuulako. Yesu waalangiliile Yehova vyabatonene saana baana bakue kupitila mufuano wa muana azeezele. (Luka 15:11-32) Mu ozo mufuano, Baba taalekeele ata kaniini kuswapila nangue muana wakue wakabuela. Musita muana wakue lwaabuelele ku nsesi, baba waamupokeleele ni nkulu ikata. Kine twamusiile Yehova, kisia twalapila, kunti twaya twali ni kisinka nangue Baba weetu ali ni ntono aleengelesie kabili wakaba kutupokelela buino.

19. Yehova wakaba kupuisia siani maavia aaleetelue kuli Adamu?

¹⁹ Baba weetu wakawaamia bintu byonse byainoonene Adamu. Kisia Adamu kusanguka, Yehova waapinguile kusaakula bantu mia ni makumi ana na bana elufu (144 000), kufuma mu bantu bonse, eevi bakabombe baali ba makolo ni ba makoani ku muulu bali pamo ni Muana wakue. Yesu ni baalia bakaba kuteeka pamo nakue, bakaba kukwasia bantu bafuukile kwaluka bapuililikile mu kyalo kya leenu. Kisia kupita mu buezio bwa kupeleezia bwa kulangilila nangue banakiile, Leeza wakabapeela bukose bwa loonse. I kusiali, Baba weetu wakasaansamuka kumona kyalo kyaizulapo baana bakue balalume ni banakazi bapuililikile. Ozo, wakaba musita waweeme kakiine!

20. Yehova ali watulangilila mu nzila ki nangue atutonene, kabili lyasi likoonkelepo lyakaba kulondoluela ki?

²⁰ Yehova ali walangilila nangue atutonene saana. Weene ni Baba aweeme saana. Ali watuilizia mapepo etu ni kutupeela bintu bitukabiile, bya kimubili ni bya kimupasi. Ali watubeelezia ni kutukwasia. Kabili ali ni mpaalo ingi yaweeme yatubiikiile. Kili kyasaansamusia mitima yeetu kakiine kumana nangue Baba weetu atutonene kabili ali watwemena! Lyasi likoonkelepo lyakaba kulondoluela fwefue baana bakue, vitupalile kutasia palua ntono yakue.