Skip to content

Skip to table of contents

LYASI LYA KUSAMBILILA LYA 6

Bibilia Ili Yatubuila ki Palua Muine Waaitungile?

Bibilia Ili Yatubuila ki Palua Muine Waaitungile?

“Leemba mu kitabu milandu yonse inakubuila.”​—YER. 30:2.

LWIMBO 96 (Lwa Kiswahili) Kitabu Kyakue Leeza Ni Bunoonsi

KIFUPI KYA LYASI a

1. Juu ya ki weewe uli watasia palua Bibilia?

 KAKIINE tuli mukumutasia saana Yehova palua Bibilia! Kupitila Bibilia, ali watupeela masoke a mulangue a kutukwasia kuluisia buino maavia atuli mukusaakaana nao loonu. Kabili weene, ali watupeela kiswapilo kiweeme saana palua musita uli waiza. Kintu kya mana saana ni keeki, Yehova ali wabombia Bibilia eevi kulangilila mibeele ingi palua bumuntu bwakue. Musita utuli twatontonkania palua mibeele yakue iweeme saana, mitima yeetu ili yakumiiwa saana, kabili tuli twatona kwaluka babibuza ba peepi pamo nakue.​—Malum. 25:14.

2. Yehova waali wailangilila ku bantu mu nzila ki paleepale?

2 Yehova atonene bantu bamumane. Mu musita waapitile, weene waali wailangilila ku bantu mu nzila paleepale nga evelia biloto, bimonua, atasie kupitila bamalaika. (Mpen. 12:6; Miil Bat. 10:3, 4) Inzi, fwefue twaasiile kuviinda siani kusambilila bebio biloto, bimonua, mpunda kufuma ku bamalaika kabenge te byaaleembelue? Keekio i kyaalengele Yehova abombie balalume ‘baleembe mu kitabu’ beelia byatonene fwefue tumane. (Yer. 30:2) Paantu “nzila yakue Leeza wakisinka ipuililikile,” kunti twaya twasininkiziizie nangue nzila yakue ya kutusambilizia ikilile kuwaama, kabili yakaba kutukwasia.​—Malum. 18:30.

3. Yehova waasininkiziizie siani nangue Bibilia yakaba yaliko mpaka loonu? (Isaya 40:8)

3 Soma Isaya 40:8. Mu ma elufu a miaka, Mulandu Wakue Leeza wabapeela kale balalume ni banakazi ba kisinka butunguluzi bwa mulangue. Keekio kili mukuviindikana siani? Lwa kale, Maleembo aaleembelue ku bintu bili byainooneka, pakaako, bitabu biine bya kukunzua bya pa kaako kale, tebiliiko loonu. Inzi, Yehova waasininkiziizie nangue azo maleembo atakatiifu akopiiwa. Anzia kine baalia baakopiizie te baali bapuililikile, babanga bapoozeleko saana maano. Kwa mufuano, palua Maleembo a Kiebrania, musomi umo waaleembele eevi: “Tusininkiziizie nangue te kuli kitabu kinge kya kale kyaakopiiziwe mu nzila ya kisinka nga ezio.” Pakaako, anzia kine Bibilia yaaleembelue lwa kale saana pa bintu bili byainooneka, kabili anzia kine baalia baaleembele te baali bapuililikile, kunti twaya twasininkiziizie nangue milandu ituli twasoma mu Bibilia yeetu loonu, ipateene ni malanga akue olia Waaitungile, Yehova.

4. Tuli kulondoluela ki mu leeli lyasi?

4 Yehova ali watupeela ‘kubalua . . . bupe buweeme ni bupuililikile.’ (Yak. 1:17) Bibilia ili pakati ka bupe bwa mana saana butwapeelue na Yehova. Musita muntu lwali watupeela bupe, bobo bupe buli bwalangilila nangue ozo muntu atumanine buino, kabili amanine bintu bitukabiile. I vikili ni palua Bibilia. Musita utuli twatoosia bobo bupe, tuli twasambilila bingi palwakue Yehova. Tuli twasambilila nangue atumanine buino fwefue, kabili amanine buino bintu bitukabiile. Mu leeli lyasi, tuli kulondoluela bintu bituli kuviinda kusambilila kupitila Bibilia palua mibeele itatu ili pakati ka mibeele yakue Yehova: mulangue wakue, nsaambu yakue, ni ntono yakue. Kansi tulondoluelenke Bibilia viilangiliile nangue Leeza ni wamulangue.

BIBILIA ILANGILIILE MULANGUE WAKUE LEEZA

5. Ni nzila ki imo ilangiliile nangue Bibilia ilangiliile mulangue wakue Leeza?

5 Yehova amanine nangue fwefue tukabiile masoke akue a mulangue. Kabili bupe bwakue, i kulanda Bibilia, bwizuzimo mulangue wakue. Masoke a Bibilia ali akwasia buino bantu. Bibilia ili yaalulula buikazi. Musita Musa lwaaleembele bitabu bya kuanza bya Bibilia, waabalandile eevi bantu bakue Leeza, Baisraeli: “Ozu te mulandu wa mpuni kuli mwemue, inzi ulangiliile bukose kuli mwemue.” (Mal Miz. 32:47) Baalia baali bakindika Maleembo, baali baaluka ni buikazi buli ni nsaansa. (Malum. 1:2, 3) Anzia kine Mulandu Wakue Leeza waaleembelue lwa kale saana, ukilisie ni buviinde bwa kuwaamia buikazi bwa bantu. Kwa mufuano, mu jw.org, mu maasi ali ni mutue ulandile: “Biblia Inabadilisha Maisha ya Watu,” kunti wapata mpunda palua buikazi bwa bantu ikilile pa 50, ilangiliile Bibilia viili ‘yabomba mu . . . baalia baiketekeele’ loonu.​—1 Bat. 2:13.

6. Juu ya ki kunti twalanda nangue Bibilia te ili nga kitabu kinge kyonse?

6 Te kuli kitabu kinge kili nga Mulandu Wakue Leeza. Juu ya ki? Paantu olia Waatungile keekio kitabu, Yehova Leeza, weene ni wamaka onse, waloonse, kabili ali ni mulangue usiviinda kupalaniiwa. Bitabu binge bingi bili byatwalilila kusomua atasie kine olia waabitungile waafuile kale. Inzi masoke ali asaangua mu bebio bitabu, lingi ali alekela kubomba kisia musita. Kupusana ni bebio bitabu, mafunde ali mu Bibilia a mulangue, ene ni a loonse. Ali akwasia bantu ba mukila kipindi kya musita. Musita utuli twasoma keekio kitabu kitakatiifu ni kutontonkania palua beelia bituli twasambilila, olia Waakitungile ali wabombia mupasi wakue utakatiifu ulumine eevi kutukwasia tumone vituli kubombia masoke a Bibilia mu buikazi bwetu. (Malum. 119:27; Mal. 3:16; Baeb. 4:12) Kakiine, olia Waatungile Bibilia, kabili olia aliko loonse, atonene kukukwasia. Keekio kipalile kutulengia kuya twatonene kusoma Bibilia lyonse!

Bibilia yaakwataniizie siani bantu bakue Yehova ba mu nsita ya kale, kabili ikwataniizie siani bantu bakue ba mu nsiku yeetu? (Mona lifungu lya 7-8)

7. Bibilia yaakwataniizie siani bantu bakue Leeza mu nsita ya kale?

7 Kuli kintu kinge kilangiliile nangue Bibilia ilimo mulangue wakue Leeza. Keekio kintu ni keeki, Bibilia ili yakwasia bantu bakue Leeza baye bakwateene. Musita Baisraeli lubaaingiile mu Kyalo kya Bulayo, baaikeele mu fuasi ipusene-puseene. Bamo baalukile balobi, bange baalukile basuungi ba nghombe, ba mikooko, ni ba mbuzi, inzi bange babanga baali balimi. Baisraeli baalia babanga baikala mu fuasi imo, nga baalekeelesie lubilo kwemena Baisraeli benaabo babanga baikala mu fuasi inge ya kyalo. Inzi, Yehova waakitile mipaango eevi Baisraeli baye basaakaana lwa pamo, mu bipindi bipusene-puseene eevi baye batuilizia Mulandu wakue uleembelue, olia waali wasomua ni kulondololua. (Mal Miz. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18) Ezia kutontonkania Mwisraeli wa kisinka vyabanga waiunvua musita lwaali wafika mu Yerusalemu, ni kumona paange mamilioni a bantu baali bafuma mu kila fuasi ya kyalo! Mu ezio nzila, Yehova waali wabakwasia basiale bakwateene. Kisia musita, kilonghaano kya Kikristu lukyaaundilue, kyaali kyaundilue na balalume ni banakazi baali balanda ndimi ingi ipusene-puseene. Bamo pakati kaabo baali bantu bakindeeme, ni bange babanga bali ni buikazi bulingiliilesie. Bamo babanga banoonkele, ni bange babanga bali bapabi. Inzi, paantu bonse baali batonene Maleembo, baali bakwateene mu kumupupa Leeza wakisinka. Kipalile baalia baafikiile kuzumina baaunvuile mana ya Mulandu Wakue Leeza, kupitilasie kukwasiiwa na bazumizi benaabo, ni kupitila kuya ku kulonghaana pamo naabo.​—Miil Bat. 2:42; 8:30, 31.

8. Bibilia ili yakwatania siani bantu bakue Yehova loonu?

8 Leeza weetu wa mulangue atwaliliile kusambilizia ni kukwatania bantu bakue kupitila Bibilia. Ezio, i nsulo ya kyakulia kya kimupasi kituli mukusekelela saana. Lyonse tuli twakolonghana ku kulonghaana kutuli twakita mu bilonghaano, ku kulonghaana kwa muputule, ku kulonghaana kwa kalaale, ni kunvua Maleembo asomua ni kulondololua. Pakaako, Bibilia i kiombo kikata kili kyabombia Yehova eevi kukwasia bantu bakue “bamubombele kikoope kwa kikoope.”​—Zef. 3:9.

9. Ni mibeele ki itupalile kuya twali naayo eevi tuviinde kunvua mana ya mpunda ya Bibilia? (Luka 10:21)

9 Mona kintu kinge kilangiliile mulangue wakue Yehova. Ali ni seemu ingi ya Maleembo aleembelue mu nzila ya kukwasiasie baalia bekefiizie bonvue. (Soma Luka 10:21.) Bantu mu fuasi yonse bali basoma Bibilia. Musomi umo waalandile nangue Bibilia ili yasomua na bantu bengi saana kuliko kitabu kinge kyonse, kabili bali baisoma bapoozeleko saana maano kuliko kitabu kinge kyonse. Inzi, baaliasie bekefiizie i bali baunvua mana ni kubombia beelia bili byalanda Bibilia.​—2 Bakor. 3:15, 16.

10. Bibilia ilangiliile mulangue wakue Yehova mu nzila ki inge?

10 Bibilia ilangiliile kabili mulangue wakue Yehova mu nzila inge. Yehova ali wabombia Maleembo apana juu ya kutusambiliziasie twali kikundi, inzi kabili ali wasambilizia ni kuteekia mutima kila umo pakati keetu. Musita utuli twasoma Mulandu wakue Yehova, kunti twafikiila kwinika nangue weene ali wapooza maano ku kila umo weetu. (Is. 30:21) Musita luuli wasaakaana ni buavia, ni linga lyuli wabombia Bibilia ni kupata lileembo limonekele nangue lyaaleembeluesie pa lobe? Kabili, mpunda ili mu Bibilia ili yasonsezia mamilioni a bantu apoozeko maano. Ni kiki kilengiizie Bibilia iye yalimo mpunda elia isiizi kupitua na musita, kabili elia yenka yukabiile weewe kakiine? Ili evio paantu olia Waatungile Bibilia, ni muntu ali ni mulangue ukata saana mu myulu ni kyalo.​—2 Tim. 3:16, 17.

BIBILIA ILANGILIILE NSAAMBU YAKUE LEEZA

11. Musita Bibilia luyaali yaleembua Leeza waalangiliile siani nangue tali na kapatulula?

11 Nsaambu, i mibeele inge yakue Yehova. (Mal Miz. 32:4) Muntu wa nsaambu, lingi teezi kusaangua wali na kapatulula. Kabili ni Yehova tali na kapatulula. (Miil Bat. 10:34, 35; Bar. 2:11) Mibeele yakue yakusiba na kapatulula, imonekele kupitila ndimi yaabombiiziwe eevi kuleemba Bibilia. Bitabu 39 bya kuanza bya Bibilia, byaaleembelue saana mu Kiebrania, lulimi lwaali lwaleengele kunvuika ku bantu bakue Leeza pa ozo musita. Anzia evio, mu nsita ya Bakristu ba ku ntendeko, bantu bengi baali balanda Kigiriki, pakaako bitabu 27 bya Bibilia byaaleembelue saana mu lulimi lwa Kigiriki. Yehova taapinguile Mulandu wakue uleembue mu lulimi lumosie. Loonu, bantu bali mu peepi ni bilioni munane mu kyalo, bali balanda ndimi ingi. Ale babo bantu bengi evio, kunti bafikiila siani kusambilila palwakue Yehova?

12. Danieli 12:4 ili mukufikiliziiwa mu nzila ki imo mu enu nsiku ya mpeleezio?

12 Kupitila kabika Danieli, Yehova waalandile ntaanzi nangue mu nsita ya mpela, “kumana kwa kisinka” kuli mu Bibilia, “kwakavula.” Bantu bengi bakonvua kumana kooko. (Soma Danieli 12:4.) Nzila imo ili mukukwasia kooko kumana kuvule ni eezi, kupilibulua, kupundua, ni kusalanghaniiwa kwa Bibilia ni mpapulo iswapiile Bibilia. Bibilia i kitabu kipilibwilue ni kusalanghaniiwa saana mu kyalo. Mpilibulo paleepale ya Bibilia, elia ili yaafumiiwa na basulu, lunge ili yasaangua yali bei saana. Bantu bakue Yehova bapilibula saana Mulandu Wakue Leeza, walingi ao waali seemu mu ndimi ikilile pa 240, kabili kila muntu kunti wapata Bibilia bila kulipa nfalanga. Keekio kili mukulengia bantu ba mu ntundu yonse basambilile “mpunda iweeme ya Bukolo” ntaanzi mpela teinaize. (Mat. 24:14) Leeza weetu wansaambu atonene kubapeela bantu bengi fuasi ya kumumana weene kupitila kusoma Mulandu wakue. Ali wakita evio paantu atutonene saana fwe bonse.

BIBILIA ILANGILIILE NANGUE LEEZA ATUTONENE

13. Juu ya ki kunti twalanda nangue Bibilia ilangiliile ntono yakue Yehova? (Yoane 21:25)

13 Bibilia ili yatukwasia kwinika nangue ntono i mibeele ikata saana yakue Yehova. (1 Yoan. 4:8) Tontonkania palua bintu byaabiikile Yehova mu Bibilia ni beelia byaasyabiikilemo. Waatupeelesie beelia bitukabiile eevi tuviinde kukita bukibuza bwa peepi pamo nakue, twikale buikazi bwa nsaansa loonu, kabili tukapate bukose bwa loonse. Anzia evio, paantu Yehova atutonene, taatupeele mpunda ingi saana itusikabiile kumana pa kufikiila kumubombela.​—Soma Yoane 21:25.

14. Bintu bili mu Bibilia bilangiliile mu nzila ki inge nangue Leeza atutonene?

14 Kabili, Yehova waalangiliile ntono yakue kupitila kuya walondolola ni fwefue mu nzila ilangiliile nangue atukindikile. Yehova teezi kutupeela liste isili na mpela ya mizilo ilangiliile keelia kitupalile kukitasie ao keelia kitusipalile kukita mu kila seemu ya buikazi bwetu. Inzi ali wabombia mpunda ya kisinka palua buikazi bwa bantu, bukabika bwa kusonsezia, ni masoke a mana eevi bitukwasie kukwata bupinguzi buweeme. Mu ezio nzila, Mulandu Wakue Leeza uli watukinkizia tumutone ni kumunakila weene kufuma ku mutima.

Juu ya ki tupalile kutontonkania Yehova vyaabakitiile babombi bakue mu nsita ya kale? (Mona lifungu lya 15)

15. (a) Yehova waalangiliile siani nangue abapoozeleko maano baalia bali basoma Mulandu wakue? (b) Nga vilangiliile foto, muana mwanakazi akili mwanike, lupua mulumendo, ni nkazi akotele, bali mukutontonkania palua baani bazimbuilue mu Bibilia? (Kut. 39:1, 10-12; 2 Mak. 5:1-3; Luk. 2:25-38)

15 Bibilia ilangiliile nangue Yehova ali watwemena saana fwefue. Mu nzila ki? Mulandu wakue wizuzimo mpunda ilangiliile bantu vibali baiunvua. Kunti twainika vyaali vyaiunvua baalia bazimbuilue mu Bibilia paantu babanga baali ‘bantu nga fwefue.’ (Yak. 5:17) Kintu kya mana saana ni keeki, kupitila kutoosia weene vyaabakitiile bantu bali nga fwefue, tuli ni buviinde bwa kwinika buino saana nangue “Mulopue [ao, Yehova], ali ni nkumbu ni buwaame.”​—Yak. 5:11.

16. Tuli twasambilila ki juu yakue Yehova musita utuli twasoma mu Bibilia palua bantu baakitile bilubo? (Isaya 55:7)

16 Bibilia ilangiliile mu nzila inge ntono yakue Yehova kuli fwefue. Maleembo ali atusininkiziizia nangue Leeza weetu takaba kutusia kine twakita bilubo. Baisraeli baakitile mazaambi mara ingi, inzi musita ubaalapiile mu kisinka, Leeza waaeleele mazaambi abo. (Soma Isaya 55:7.) Bakristu ba mu miaka mia ya ku ntendeko, ni beene baali bamanine nangue Leeza waali wabatonene saana. Kupitila kutungululua na mupasi, mutumua Paulo waabasokele Bakristu benakue ‘bamweleele ni kumukoselezia’ mwalalume umo waali wakita lizaambi likata, inzi kisia waafikiile kulapila. (2 Bakor. 2:6, 7; 1 Bakor. 5:1-5) Ni kintu kya kupapia paantu Yehova taabakeene bantu bakue bali bamupupa paantusie baakitile bilubo! Inzi, waabakwasiizie kwa ntono, waali waboolola, ni kubakupa baaluke kabili babibuza bakue. Alaile kubakitila evio vyenka baalia bonse bali bakita mazaambi loonu ni kufikiila kulapila.​—Yak. 4:8-10.

TWAMA WAFINIIZIE ‘BUPE BUWEEME’ BWA MULANDU WAKUE LEEZA

17. Juu ya ki Bibilia ni bupe buweeme saana?

17 Yehova waatupeele bupe buweeme saana. Juu ya ki Mulandu wakue uweeme saana? Nga vitwafuma mukusambilila, Bibilia ilangiliile mulangue wakue Leeza, nsaambu yakue, ni ntono yakue. Keeki kitabu kilangiliile nangue Yehova atonene fwefue tumumane. Atonene twaluke babibuza bakue.

18. Kunti twalangilila siani nangue tuli mukutasia palua ‘bupe buweeme’ bwakue Yehova bwa Bibilia?

18 Te tutonene kupuulula ‘bupe buweeme’ bwa Mulandu Wakue Leeza. (Yak. 1:17) Kansi, tutwalilile kutasia palua bobo bupe. Kunti twakita evio kupitila kusoma milandu itakatiifu ili mu Bibilia, ni kutontonkania palua milandu ezio. Kine twakita evio, tuli kuya twasininkiziizie nangue olia muine mukulu Waaitungile, wakaba kupaala kwikwinda kwetu, kabili nangue ‘twakaba kumumana Leeza.’​—Tus Maf. 2:5.

LWIMBO 98 (Lwa Kiswahili) Maleembo​—Atungulwilue na Mupasi Wakue Leeza

a Bibilia ili yatukwasia kumupalama Yehova. Kunti twasambilila ki kupitila keekio kitabu kitakatiifu palua mulangue wakue Leeza, nsaambu yakue, ni ntono yakue? Beelia bituli kusambilila, kunti byatukwasia kukila kutasia palua Mulandu Wakue Leeza, ni kwinika nangue kakiine Bibilia ni bupe kufuma kuli Baba weetu wa ku muulu.