Jack ni Marie-Line bonse bali mu miilo ya nsita yonse kutendekela mu 1988. Bamanikile buino juu ya buviinde bwabo bwibeeleele bwa kwipatanisia ni aali. Kabili baaitabiile miilo ingi ibapeelue mu Guadeloupe ni mu Guyane française. Loonu, ezio nkeende yonse ibili, imaniinue na musambo wa mu kyalo kya France. Kansi tubeepuzienke biipuzio paleepale ba Jack ni Marie-Line.

Ni kiki kyamisonseziizie mutendeke miilo ya nsita yonse?

Marie-Line: Lunaali nakula mu kyalo kya Guadeloupe, lingi naali nasimikila busiku bwalingi pamo ni mama wane, abanga wali Kasininkizia ali ni mute. Mbatonene bantu, pakaako, lunapuile masomo mu muaka wa 1985, natendekele miilo ya bupainia.

Jack: Lunaali nakili mwanike naali nazyungulukiilue na babombi ba nsita yonse baali batonene miilo ya kusimikila. Mu mafungo a masomo, naali nakita bupainia bwa kukwasia. Ku mpeleezio ya milungu, twali twaya lwa motoka eevi kubomba pamo ni bapainia mu tuzonga twabo. Twali twasimikila busiku bwalingi, kisia twali twaya ku musenga wa mu mbali lyezi. Ezio nsiku yaali yasaansamusia kakiine!

Musita uniini kisia kuupana ni Marie-Line mu 1988, naailanziizie eevi ne bunke: ‛Loonu, tuli ni buntungua, juu ya ki te kunti tukite bingi mu miilo ya kusimikila?’ Ni neene natendekele miilo ya nsita yonse nga Marie-Line. Muaka umo kisia paapo, twaalukile bapainia bebeeleele, kisia kusoma masomo a bupainia. Twapeelue miilo ingi ya kusaansamusia mu kyalo kya Guadeloupe ntaanzi ya kukupua eevi tukuukile mu Guyane française.

Mu miaka ingi yakipita, miilo yeenu yakiba yapilibuka-pilibuka lingi. Ni kiki kili kyamikwasia kwipatanisia ni aali ya leenu?

Marie-Line: Balupua ba ku Beteli ya Guyane française baali bamanine nangue lileembo lyetu litutonene saana ni Isaya 6:8. Pakaako, musita ubaali batukuuta, lingi baali batendeka na bulanzi bwa kusekia, balanda eevi: “Eba, mulangulukile lileembo lyenu limutonene saana?” Twaali twainika nangue kwasyala bapilibule miilo yeetu. Pakaako, twaali twaasuka eevi: “Fwe Baanu! Ale Tutume!”

Tuli twatiina kupalania miilo yeetu ya leenu ni elia itwakiba nayo ntaanzi, paantu kukita evio kunti kwatwanzia kusekelela miilo yeetu ya leenu. Kabili  tuli twakita mipaango ya kubamana balupua ni bankazi mu miilo yeetu.

Jack: Mu musita waapitile, babibuza bange babanga baali ni maano aweeme, baeziizie kututiona mutima paantu baali batonene tuye twaikeele peepi nabo. Inzi, musita utwafumine mu Guadeloupe, lupua umo waatulangulusiizie milandu yakue Yesu ili mu Mateo 13:38 ili yalanda eevi: “Kyalo i bukaba.” Pakaako, musita miilo yeetu luili yapilibuka, tuli twalanguluka nangue tukilisie mukubomba mu kazonga kalyakenka anzia tuye twali kupi. Kisinka, bantu ni kazonga i bintu bya mana saana!

Musita utuli twafika mu kazonga ka leenu, tuli twamona nangue bantu bange bali baviinda kwikala baali ni nsaansa. Pakaako, tuli twaikwinda kwikala nga vikeele bekala muzi. Paange kyakulia kunti kyaibeela. Inzi, tuli twalia beelia bibali balia ni kumina beelia bibali bamina, twakoonkele malaizio apalile palua kusuunga bukose. Tuli twaikwinda kulanda bintu biweeme palua kila miilo ituli twapeelua.

Marie-Line: Kabili tuli twasambiliila bingi kufuma ku balupua bekala muzi. Nalanguluka kintu kyakitikile lutwaali twakifikilesie buleenu mu Guyane française. Nvula yaali yanoka saana, pakaako twamwene nangue tupalile kupembelanke nvula ikate ntaanzi ya kuya mu kusimikila. Inzi, nkazi umo waangipuziizie eevi: “Ati, tuli kuya?” Naapapile ni kumwasuka eevi: “Kuya siani?” Waangasukile eevi: “Twama munvuli obe, tuli kuya lwa makinga.” Pakaako, nasambiliile vya kuchofa nkinga ni kooku natwekele munvuli. Kabenge nsinasambiliile kukita evio, nga nsyasimikiile ata limo musita wa nvula!

Temusyakuukile miku 15. Eba, muli ni masoke kampanda akubapeela bange palua kukuuka?

Marie-Line: Kukuuka kunti kwaaluka buavia. Inzi, ni kintu kya mana kukeba nkeende kuuli kuya waikeele waiunvuile buino kisia kufuma mu miilo ya kusimikila.

Jack: Lingi, naali napeenta kupia mu nsesi yeetu. Balupua ba ku musambo lubaali bamona nangue te tukaba kukokola mu miilo kampanda, lunge baali bangana eevi: “Jack, onu musita, te kwiemia kupeenta!”

Marie-Line wakyaluka fundi wa kukaka bifunda! Ali wabiika kila kintu mu bisanduku ni kulamikako tupapie twaleembeluepo eevi: “Lusasa,” “kiumba,” “mafika” ni bingeko. Musita utuli twafika mu nsesi yeetu ya leenu, tuli twabiika kila kisanduku mu kiumba kyakue twalengeelue. Ali waleemba ntantiko ya bintu bili mu  kila kisanduku, kukita evio kuli kwatukwasia kuleenga kupata kantu katukabiile.

Marie-Line: Paantu tusambiliile kwipanga buino, tuli twatendeka bila kukokola kukoonka ntantiko ya miilo yeetu.

Mutantikile siani musita weenu eevi muviinde ‘kufikilizia miilo yeenu mu kupuililika?’​—2 Tim. 4:5.

Marie-Line: Nsiku ya Kuanza, tuli twatuuzia ni kuteania kulonghaana. Kutendeka Nsiku ya Pili ni kutwalilila, tuli twaya mukusimikila.

Jack: Anzia kine tuli ni nsa ituloombelue kufikia, tetuizi kutonta maano etu ku ezio nsa ituloombelue. Miilo ya kusimikila i kintu kya mana mu buikazi bwetu. Kutendekela pa musita utuli twafuma ku nsesi mpaka musita wa kubwela, tuli twakita maka kulondolola na bantu bonse batuli twasaakaana nabo.

Marie-Line: Kwa mufuano, musita utuli twaya mu kwienzia panze pa muzi eevi kwisaansamusia, ndi natwama matrakti. Bantu bange bali batupalama ni kutuloomba bitabu anzia kine te tubabuilile nangue tuli Bakasininkizia Bakue Yehova. Keekio i kili kyatulenga tuye twapooza maano ku nvwalilo ni mibeele yeetu. Bantu bali bamona bebio bintu.

Jack: Kabili tuli twasimikila kupitila kukita bintu biweeme ku bantu batwikeele nabo. Ndi natoola mapapie ni kuya kuapooza mu kiina, kupakula kizyalala kabili kuzoola maani ni kuya kuapooza. Bantu batupalameene nabo baali bamona ni musita unge baali bangipuzia eevi: “Ukweteko ni Bibilia umpeele?”

Lingi mwakisimikila mu tuzonga twa kule. Eba, kunti mwalanguluka kintu kibeeleele kimwakisaanga mu ezi nghendo yeenu?

Jack: Tuzonga tunge twa mu Guyane, tukolele kufikamo. Lingi twaali twaenda kilometre mia sita (600) mu mulungu umo kabili mu musebo wabiipile. Lwendo lwetu lwa kuya ku muzi wa St. Élie, uli mu muitu wa Amazoni, te lwakulaba. Twakitile nsa ingi pa kufika kooko, twali lwa motoka uli wapita mu misebo ibiipile ni lwa buato. Bantu bengi baali baikala kooko, baali baimba oro. Eevi kutasia juu ya bitabu bitwaali twabapeela, bange batupeele bulongio bwa tukapande twa oro! Kyungulo, twalangiliile viideo imo pakati ka ma viideo a mu kuteania. Bekala muzi bengi baizile kuimona.

Marie-Line: Bila kukokola bamulandile Jack aye alande lyasi lya Kibukisio mu muzi wa Camopi. Pa kufika kooko, twaaendele nsa 4 lwa booti mu mumana wa Oyapock. Loolo lwali lwendo lwaali ni bintu byakupapia.

Jack: Mu nkeende mwaali menda aniini, lingi mwali mwaikala mukuko wabiipile kakiine. Kunti namisininkiziizia nangue, kili kyaleeta muenzo kumona booti yapalama ezio mikuko ibiipile. Katungulula wa booti apalile wamanine vya kukita mu ezio nkeende. Inzi, loolo lwaali lwendo lwaweeme. Anzia kine kwaali kwalisie Bakasininkizia 6, bantu makumi asaano (50) eevi, basaangilue ku Kibukisio, kubiika pamo ni Bahindi bekeele ku Amerika!

Marie-Line: Bamisepuka kunti baimwena aali iweeme nga eezi kine bamupeela bingi Yehova. Mu aali nga ezio, upalile kumuswapila Yehova ni kiketekelo kyobe kili kukosa. Lyonse tuli twamona kuboko kwakue Yehova vikuli kwabomba.

Mwakisambilila ndimi ingi. Eba, mwe muleengeeluesie kusambilila ndimi?

Jack: Bila. Nasambiliile ezio ndimi eevi nviinde kusimikila ni kukwasia kilonghaano. Naatunguluile Lisambililo lya Lupungu Lwakue Kamwenenena mu lulimi lwa Sranantongo * ntaanzi nsinapeelue ata kiputulua kya kusoma Bibilia! Namwipuziizie lupua vinapisiizie keekio kiputulua. Waangasukile eevi: “Musita unge, tetwile twaunvua inge milandu, inzi lyakiba lyaweeme saana.” Baanike baali bankwasia saana. Musita unaali nakita kilubo mu kutenda, baanike baali bambuila, inzi bakulu bila. Nasambiliile bingi kupitila baanike.

Marie-Line: Mu kazonga kamo naali ni masambililo a Bibilia mu lulimi lwa Kifaransa, Kireno ni lwa Sranantongo. Nkazi umo waansokele nangue ntendekenke masambililo a Bibilia a mu lulimi lukolele ni kupuililila na a mu lulimi luumwene lwaleengele saana. Bila kukokola, natendekele kumona nangue mu ozo musoko mwali mulangue.

Busiku bumo, naali ni lisambililo lya Bibilia mu lulimi lwa Sranantongo, ni lya bubili mu lulimi lwa Kireno. Musita unatendekele lisambililo lya bubili, nkazi  unaali nakue waalandile eevi: “Marie-Line, namona nangue kuli ni buavia!” Naainikile nangue naali natenda na mwanakazi wa mu kyalo kya Brésil, mu lulimi lwa Sranantongo, paali pa kulanda nakue mu lulimi lwa Kireno!

Mutonenue saana na baalia bamwakiba mwabomba nabo. Muli mwaviinda siani kukita bukibuza pamo ni balupua?

Jack: Lileembo lya Tuswalo ni Mafunde 11:25 lili lyalanda eevi: “Muntu ali wapeelana wakaba kunoonkelamo.” Tetuizi kutiina kupisia musita pamo ni bange. Palua kubomba miilo ya busaka mu Nsesi ya Bukolo, bange baandandile eevi: “Basiile bakasimika babombe ezio miilo.” Inzi naasukile eevi: “Kilisie buino, ni neene ndi wenka kasimika. I kili kyalenga, kine kuli miilo ya kubombua, ntone kusaanguako.” Anzia kine musita kampanda tuli twakabila kuya twali pa bunke, lyonse tuli twalanguluka nangue ozo musita teupalile kutwanzia kubakitila bange bintu biweeme.

Marie-Line: Tuli twakita maka kubapoozako saana maano balupua ni bankazi kila muntu palwakue. Kukita evio, kuli kwatukwasia kumana musita ubakabiile muntu kampanda abasuungile baana babo ao kubatwama pa kufuma ku masomo. Kisia tuli twapanga kabili buino ntantiko yeetu eevi tuye twaleengele kubakwasia. Keekio kili kyatukwasia kukuzia bukibuza bwa peepi pamo ni bange, kuya twaleengele kubakwasia musita ubakabiile kukwasiiwa.

Mwakipata mpaalo ki mu kubombela kolia kukabiilue saana bakasimika?

Jack: Miilo ya nsita yonse yakituleetela mpaalo ingi mu buikazi bwetu. Lingi, tuli twaikala ni lisyuko lya kusaansamukila bibumbua byakue Yehova bipusene-puseene. Anzia kine muli mwasaangua ni maavia, tuli ni mutende mu maano, paantu tuli twakwasiiwa na bantu bakue Leeza anzia tuye twali kupi.

Lunaali nakili mulumendo, naakakilue ku buloko mu Guyane française paantu nakeene kwingila mu bintu bya politike. Nsyatontonkaniizie ata limo nangue busiku bumo kunti nabuela kooko nali misionere, ni kupeelua nsaambu ya kwendela ma buloko naali kasimika. Kisinka, Yehova ali wapeelana mpaalo yakue!

Marie-Line: Kwipeela ne muine juu ya bantu bange i kuli kwandeetela nsaansa ikata. Tuli ni nsaansa ya kuya twali mu miilo yakue Yehova. Kabili yakitulengia tukile kupalamana mu kyupo kyetu. Mu nsita inge, Jack ali wangipuzia kine kunti twakupako ba mukazi ni mulume batiokele mutima eevi tulie nabo kyakulia. Lingi, ndi naasuka eevi: “Ni neene nafuma natontonkania enka evio!” I vikili kyakitika.

Jack: Leenusie, nakipiimua ni kukwatua buluele bwa kapoopo ka kasuusu (kafuko ka masu). Anzia kine Marie-Line teezi kutona kunvua nalanda evio, nakimulanda eevi: “We mukazi wane, nsinaaluke mukote, inzi kine nafua leenu, manine nangue nakibombia bukose bwane mu bintu bya mana, kumubombela Yehova. Ni keekio kili mukundetela nsaansa.”​—Kut. 25:8.

Marie-Line: Yehova wakitwizuila muliango utusyakiba twaswapiile ni kutupeela buviinde bwa kukita bintu bitusyaeziiziepo ata limo kutontonkania. Kakiine buikazi bwetu buizuzimo bintu biweeme. Konse kutwakaba kulandua kuya na kuteania kwakue Yehova, i kwenka kutwakaba kuya, paantu tumuswapiile saana Yehova!