1-2. Ni kiki kili kukwasia lupupo lwetu lwitabilue kuli Leeza?

 MUSITA luuli waunvua mulandu “lupupo,” uli watontonkania siani? Paange uli watontonkania palua lupua afukeeme juu ya kupepa, wali mukulanda ni Yehova ntaanzi ya kuya kulaala. Ao paange uli watontonkania palua bantu ba mu lupua lumo bali ni nsaansa, bali mukukita lisambililo lya Bibilia.

² Mu ezio aali yonse ibili, babo bantu bali mukukita lupupo. Eba, Yehova ali kwitabila lupupo lwabo? Ali kwitabila kine babo bantu bali baikwinda kukita kukoonkana ni mupaango wakue, kabili bamutonene ni kumukindika weene. Tumutonene saana Yehova. Tumanine nangue apalile kupeelua lupupo, kabili tutonene kumukitila lupupo mu nzila iweeme saana.

3. Tuli kulondoluela ki mu leeli lyasi?

³ Mu leeli lyasi tuli kulondoluela palua lupupo lwali lwaitabila Yehova mu nsita ya kale, kabili tuli kumona nzila munane ya kumupupilamo Yehova, yatonene tuye twakoonkele loonu. Musita utuli kuya twakita evio, kunti twatontonkania fwefue palwetu vituli kuviinda kukita eevi kuwaamia lupupo lwetu. Kabili tuli kumona juu ya ki kumupupa Yehova mu nzila yaitabiile kuli kwatuleetela nsaansa.

4. Bantu babanga bamupupa Yehova ntaanzi Yesu tanaize pa kyalo, baalangiliile siani nangue baali bamutonene Yehova kabili baali bamukindika?

⁴ Bantu ba kisinka, nga evelia ba Abeli, Noa, Abrahamu, ni Yobu, baalangiliile mukinzi ni ntono kuli Yehova. Baalangiliile  siani? Baamunakiile Leeza, baalangiliile kiketekelo ni kwipeela kuli weene. Bibilia teizi kutubuila kila kintu palua beelia bibaakitile. Inzi, kimonekele buino nangue baaikwindile saana eevi kumukindika Yehova, ni weene waaitabiile lupupo lwabo. Kisia, Yehova waabapeele Muzilo Wakue Musa bantu ba mu luvyalo lwakue Abrahamu. Ezio mizilo ibiikile mukati malaizio engi alangiliile Yehova vyatonene bantu baye bamupupa.

5. Yehova atonene basambi bakue Yesu baye bamupupa siani?

⁵ Kisia Yesu kufua ni kutuntumunua, Yehova taaloombele kabili bantu baye bamupupa kukoonkana ni mizilo yaabapeele Baisraeli. (Bar. 10:4) Bakristu baali bapalile kukoonka muzilo wa leenu, i kulanda “muzilo wakue Kristu.” (Bag. 6:2) Baali bapalile kukindika “muzilo” ozo apana kupitila kuubiikilila ni kukoonka mizilo ingi, inzi kupitila kupala mufuano wakue Yesu ni kukoonka masambilizio akue. Ni loonu, Bakristu bali bakita maka abo onse eevi kumukoonka Kristu ni kumusaansamusia Yehova ni ‘kutuuzia’ bo beene.​—Mat. 11:29.

6. Leeli lyasi kunti lyatukwasia siani?

⁶ Musita utuli kuya twalondoluela kila seemu ya lupupo lwetu, uye waiipuzia eevi: ‘Ni buyantanzi ki bunakikita kale mu eezi seemu?’ Kabili kunti waaiipuzia eevi: ‘Eba, kunti nawaamia nzila yane ya kupupa?’ Kunti wasaansamukila beelia byuli mukukita leenu, inzi kabili kunti watona kumuloomba Yehova akukwasie kumona keelia kyupalile kukila kuwaamia mu lupupo lobe.

7. Yehova ali wamona siani mapepo etu a kufuma ku mutima?

⁷ Tuli twamupupa Yehova musita utuli twapepa kuli weene. Maleembo apalaniizie mapepo etu ni buvumba buteaniiziwe buino bubanga bwafumiiwa ku liema lya kupupilamo, ni kisia paapo ku ekalu. (Malum. 141:2) Bobo buvumba bubanga bwafumia bunu bwaweeme bwaali bwamusaansamusia Leeza. Evio vyenka, ni mapepo etu a kufuma ku mutima ali ‘amusaansamusia’ weene, atasie kine twabombia milandu ileengele saana. (Tus Maf. 15:8; Mal Miz. 33:10) Tuli ni nsaambu iweeme ya kuzumina nangue tuli twasaansamusia mutima wakue Yehova musita lwali waunvua twamulangilila ntono ni kumutasia. Atonene tumubuile bintu bili byatwemia, bintu bituswapiile ni beelia bitutonene. Ntaanzi ya kulanda ni Yehova, wamona siani kine watontonkania wapoozeleko maano bintu byupalile kulanda mu lipepo? Kine wakita evio uli kumupeela Baba obe wa ku muulu “buvumba” buweeme kukoonkana ni buviinde bobe.

8. Ni nzila ki iweeme ituli kuviinda kubombia eevi kumutasia Leeza?

⁸ Tuli twamupupa Yehova musita utuli twamutasia. (Malum. 34:1) Tuli twamutasia Yehova musita utuli twalondolola palua miilo ni mibeele yakue ya kupapia. Kine tuli twamutasia, tuli kuya twali ni bintu bingi biweeme bya kulanda palwakue Yehova. Kine twatontonkania palua bintu byonse biweeme bili byatukitila Yehova, tuli kuya twali ni nsaambu ingi ya kumutasia. Miilo ya kusimikila ili yatupeela fuasi iweeme saana ya kufumia “ngeleelo yeetu . . . ya kumutasia Leeza.” (Baeb. 13:15) Nga evelia vitupalile kutontonkania twapoozeleko maano milandu ya kulanda ntaanzi ya kumupalama Yehova kupitila lipepo, tupalile kutontonkania twapoozeleko maano milandu ya kulanda ntaanzi ya kusimikila muntu. Tutonene ‘ngeleelo yeetu . . . ya kutasia’ iye yaweeme saana. Keekio i kili kyalengia tuye twasaansamukile musita utuli twasimikila.

9. Nga Baisraeli ba kale, kulonghaana pamo kuli kwatukwasia siani? Leeta mufuano ulangiliile kulonghaana vikuli kwakukwasia weewe.

⁹ Tuli twamupupa Yehova musita utuli twaya  ku kulonghaana. Baisraeli ba kale baalandilue eevi: “Litatu ku muaka, balalume beenu bonse bapalile kumoneka ntaanzi yakue Yehova pa fuasi pasaakuile.” (Mal Miz. 16:16) Baali bapalile kusia masesi ni makaba abo bila kusiila muntu wa kusuunga. Inzi Yehova waabalaile eevi: “Te kuli muntu wakaba kunvuila nkulu kyalo kyenu musita umwakaba kuya mwapiluka eevi kuya kumona lukebu lwakue Yehova Leeza weenu.” (Kuf. 34:24) Paantu Baisraeli baali bamuswapiile saana Yehova, baali baya ku nsiku nkulu ya kila muaka. Kabili, baali banoonkelamo mu nzila ingi. Kwa mufuano, baali basambilila bintu bingi palua mizilo yakue Leeza, baali batontonkania Yehova vyaali wabalangilila buwaame, kabili baali basekelela kuya bali pamo ni bantu bange bamutonene Yehova. (Mal Miz. 16:15) Ni fwefue, tuli twanoonkelamo evio vyenka musita utuli twaikwinda saana kusaangua ku kulonghaana kwa Kikristu. Kabili tontonkania Yehova vyali wasekelela musita utuli twaya ku kulonghaana twateaniizie byasuko bifupi kabili byali buino.

10. Juu ya ki kwimba ni seemu ya mana ya lupupo lwetu?

¹⁰ Tuli twamupupa Yehova musita utuli twamwimbila twali pamo ni balupua ni bankazi. (Malum. 28:7) Baisraeli baali bamwene kwimba kuya yali seemu ya mana ya lupupo lwabo. Likolo Daudi waasaakuile Balawi mia ibili ni makumi munane na munane (288), eevi baye baimba ku ekalu. (1 Mil Nsi. 25:1, 6-8) Loonu kunti twalangilila ntono yeetu kuli Leeza kupitila kwimba nghimbo ya kumutasia. Te iloombele kuya twali ni lizui liweeme lya kwimba eevi tuviinde kumwimbila Leeza. Palania na keeki kintu kituli twakita: Musita utuli twalanda, “fwe bonse lingi tuli twaluvia,” inzi keekio te kiizi kutulengia tulekele kulanda mu kilonghaano ni mu kusimikila. (Yak. 3:2) Evio vyenka, tupalile kutwalilila kumwimbila Yehova twamutasia anzia kine tuli twatontonkania nangue mazui etu te ali buino pa kwimba.

11. Nga vilandile lileembo lya Malumbo 48:13, juu ya ki tupalile kwibiikila ntantiko ya kusambilila Bibilia mu lupua?

¹¹ Tuli twamupupa Yehova musita utuli twasambilila Mulandu wakue ni kusambilizia baana beetu palwakue. Mu busiku bwa Sabata, Baisraeli te baali babomba miilo, kabili baali babombia bobo busiku eevi kukosia bukibuza bwabo pamo ni Yehova. (Kuf. 31:16, 17) Bantu ba kisinka pakati kaabo, baali babasambilizia baana babo palwakue Yehova ni palua buwaame bwakue. Ni loonu, tupalile kwibiikila ntantiko ya kusoma ni kusambilila Mulandu Wakue Leeza. Ezio ni seemu ya lupupo lwetu kuli Yehova kabili ili yatukwasia kukila kumupalama. (Malum. 73:28) Kabili, musita utuli twasambilila Bibilia mu lupua lwetu, kunti twabakwasia baana betu kukosia bukibuza bwa peepi pamo ni Baba weetu wantono wa ku muulu.​—Soma Malumbo 48:13.

12. Twasambilila ki kupitila Yehova vyaamwene miilo ya baalia baakitile biombo bya mu liema lya kupupilamo?

¹² Tuli twamupupa Yehova musita utuli twakuula ni kusuunga fuasi ya kumupupilapo. Bibilia ili yalanda nangue miilo ya kukita liema lya kupupilamo ni biombo byakue ibanga yaali “miilo itakatiifu.” (Kuf. 36:1, 4) Kabili ni loonu, Yehova ali wamona miilo ya kukuula Masesi a Bukolo pamo ni bikuulua binge bya kiteokrasi kuya yali miilo itakatiifu. Balupua ni bankazi bamo bali bapisia nsita ingi baali mukukwasia ezio miilo. Kakiine tuli twabatasia baalia bali bakwasia ezio miilo ya Bukolo. Kabili, bali bakita ni miilo ya kusimikila. Bange pakati kaabo kunti batona kwaluka bapainia. Bakote ba mu kilonghaano kunti balangilila nangue bali mukukwasia miilo ya kukuula kupitila kubetabizia babo balupua ni bankazi bali babomba kwa mute, eevi baaluke bapainia  kine bafikilizia mibeele iloombelue. Anzia kine tuli ni bufundi bwa kukuula ao abe, fwe bonse kunti twakwasia kusuunga bikuulua eevi biye byaswetele, kabili biye byali mu aali yaweeme.

13. Tupalile kumona siani bulongio butuli twafumia juu ya kukwasia miilo ya Bukolo?

¹³ Tuli twamupupa Yehova musita utuli twakwasia miilo ya Bukolo kupitila bulongio bwetu. Baisraeli baalandilue nangue te bapalile kumoneka ntaanzi yakue Yehova balisie minue. (Mal Miz. 16:16) Baali bapalile kufumia bupe bwabo kukoonkana ni buviinde bwabo. Lubaali bakita evio, baali balangilila nangue baali batasia palua bintu byonse byaali byabakitila Yehova. Kunti twalangilila siani ntono yeetu kuli Yehova ni kutasia palua byakulia bya kimupasi bituli mukupeelua? Nzila imo ya kukita evio ni kupitila kufumia bulongio bwa kukwasia mu kilonghaano kyetu ni bwa kukwasia miilo ya kyalo kyonse kukoonkana ni aali yeetu. Mutumua Paulo waalandile eevi: “Kine mwabuula pa bintu bimukwete ni kupeela mwawamiinue, mupalile kumana nangue Leeza ali wapokelela bupe bwenu. Weene tatonene mumupeele bintu bimusikwete.” (2 Bakor. 8:4, 12) Yehova ali wamona bupe bonse butuli twafumia kwa mutima weetu onse kuya bwali bwa mana anzia kine buye bwali buniini ao bukata.​—Mark. 12:42-44; 2 Bakor. 9:7.

14. Nga vilandile Tuswalo ni Mafunde 19:17, Yehova ali wamona siani kukwasia kutuli twabakwasia balupua ni bankazi bakabiile kukwasiiwa?

¹⁴ Tuli twamupupa Yehova musita utuli twabakwasia Bakristu neetu bakabiile kukwasiiwa. Yehova waabalaile Baisraeli nangue wakabalipa baalia bali babapeela bapabi bintu, bali ni mutima uweeme. (Mal Miz. 15:7, 10) Kakiine, musita onse utuli twakwasia lupua ao nkazi akabiile kukwasiiwa, Yehova ali wamona bobo kuya bwali bupe butuli twamupeela weene. (Soma Tuswalo ni Mafunde 19:17.) Kwa mufuano, musita Bakristu ba ku Filipi lubaatumine bupe kuli Paulo lwaali wakakilue, Paulo waakuutile bupe bobo nangue “mununkilo wa kantu kaweeme . . . bupe buli bwapokelelua na Leeza.” (Baf. 4:18) Kenta mu kilonghaano kyenu, kisia iipuzie eevi: ‘Eba, kuli ni muntu undi kuviinda kukwasia?’ Yehova ali wasekelela musita lwali watumona twabombia nsita, maka, bufundi ni bintu byetu bya kimubili eevi kukwasia baalia bakabiile kukwasiiwa. Ali wamona keekio kuya kyali seemu ya lupupo lwetu.​—Yak. 1:27.

15. Lupupo lwa kisinka luli lwaloomba nsita ni maka, inzi, juu ya ki te mutembo ufinine?

¹⁵ Lupupo lwa kisinka luli lwaloomba nsita ni maka. Inzi te mutembo ufinine. (1 Yoan. 5:3) Juu ya ki? Paantu tuli twamupupa Yehova twakinkiziiziwe na ntono kuli weene. Tontonkania palua muana atonene kumupeela baba wakue kintu kimo. Kunti wapisia nsa ingi wali mukuchanja foto ya kumupeela baba wakue. Muana taviinda kunvua ovio palua musita wapisia wali mukuchanja. Amutonene baba wakue, kabili asekeleele kumupeela baba wakue bobo bupe. Evio vyenka, paantu tumutonene Yehova, tuli ni nsaansa ya kubombia musita ni maka etu eevi kumupupa weene.

16. Nga vilandile lileembo lya Baebrania 6:10, Yehova ali waiunvua siani palua kintu kili kyakita kila muntu pakati keetu eevi kumusaansamusia weene?

¹⁶ Baviazi bali ni ntono, te beezi kusaangua baswapiile kila muana abapeele bupe bwa namuna imo. Bali basaangua bamanine nangue kila muana ebeleele kabili ali ni buviinde bwakue bwibeleele bwa kukita tuntu. Evio vyenka ni Baba weetu wa ku muulu amanine buviinde bwa kila muntu. Paange, uli ni buviinde bwa kukita bingi kuliko bantu bengi baumanine kabili bautonene. Ao paange te uli na buviinde bwa  kukita bingi nga evelia vili vyakita bange, paange juu ya miaka yobe, aali yobe ya bukose ao juu ya miilo yuli nayo mu lupua. Te kutioka mutima. (Bag. 6:4) Yehova taviinda kulaba miilo yobe. Kine uli mukufumia kintu kikilile kuwaama, kabili wakinkiziiziwe na nsaambu iweeme, Yehova wakaba kusekelela. (Soma Baebrania 6:10.) Yehova ali wamona atasie beelia bili ku mutima obe byutonene kukita. Atonene uye wali ni nsaansa palua bintu byuli ni buviinde bwa kumukitila weene.

17. (a) Kunti twakita siani kine twamona kyakolele kukita seemu inge ya lupupo lwetu? (b) Weewe pa lobe, wakwasiiwa siani kupitila seemu imo ya lupupo ili mu kisanduku kilandile “ Ongezia Nsaansa Yobe”?

¹⁷ Kunti twakita siani kine twamona kyakolele kukita bintu bitwafuma mukulondoluela, nga evelia kusambilila Bibilia ni kusimikila? Kine tuli twakita bintu bebio lingi, kipalile twakaba kukila kusekelela ni kunoonkelamo saana. Kunti twapalania lupupo lwetu ni kwibeelezia mu nzila imo eevi, ao kusambilila bufundi bwa kulizia kiombo kya muziki. Kine te twizi kwibeelezia ao kulizia lingi kiombo keekio kya muziki, tetukaba kumana saana. Inzi, kunti kwaaluka ki kine twapingula kuya twakita evio kila busiku? Ku ntendeko, kunti twatendeka kukita evio mu dakika iniini kila musita, inzi kisia, kunti twatendeka kuya twaongeziako nsita bukebuke. Musita utwakaba kuya twamona bintu biweeme bili mukufuma mu kwikwinda kwetu, kipalile tuli kuya twatonene saana ozo musita uleenge ufike, kabili twakaba kukila kusekelela ezio nsita. I vikili kyasaangua ni palua lupupo lwetu.

18. Ni kintu ki kya mana saana kituli kuviinda kukita, kabili kunti kwaaluka ki kine twakita evio?

¹⁸ Tuli twafikilizia kintu kya mana saana mu buikazi bwetu kupitila kumupupa Yehova na mutima weetu onse. Kukita evio, kuli kwatulengia kusekelela buikazi buli ni mana, kabili tuli ni kiswapilo kya kumupupa Yehova loonse. (Tus Maf. 10:22) Loonu tuli ni mutende mu maano paantu tumanine nangue Yehova ali wakwasia baalia bali bamupupa musita ubali basaakaana ni maavia. (Is. 41:9, 10) Kakiine tuli ni nsaansa ya kumupupa Baba weetu wantono, paantu ‘bulumba ni mukinzi . . . ni byakue’ kufuma ku kila kibumbua!​—Nfy. 4:11.