Juu ya ki mwalalume waali wakuutua “Ntwani wa ntwani” waalandile nangue kunti ‘wainoona’ bupyani bwakue muine kine wamuupa Rutu? (Rut. 4:1, 6)

Mu nsita ya Bibilia, mwalalume opile lwaali wafua bila kuvyala muana, kwaali kwaaluka biipuzio paleepale byaali byapala kwasukua nga beebi: Kyakaba kwaluka siani palua kazonga kakue muine? Eba, liina lya lupua lwakue lyakaba kuzeezasie loonse? Muzilo wakue Musa waali wakwasia kwasuka biipuzio bya evio.

Kyaali kyaaluka siani palua kazonga ka muntu olia wafua ao waaluka mupabi ni kusisia kazonga kakue? Lupua ao muntu wa peepi wa mu lupua, waali wakombola ao kusita kupia kaako kazonga. Kukita evio kwaali kwakwasia kazonga kasiale kali mu lupua.​—Bal. 25:23-28; Mpen. 27:8-11.

Ale liina lya lupua lwa mwalalume afuile, lyaali lyasuungua siani? Kupitila kyupo kya kupyana ao kuupa bukue, nga evelia vikyaakitikile palwakue Rutu. Mwalalume waali waupa muka lupua wakue wakifwilua na mulume, eevi avyale muana wa kupyana liina lya mwalalume waakifua, kabili ni kupyana bunoonsi bwakue. Kabili ozo mupaango wa ntono, waali wakwasia kwemena ba mukanfwilua.​—Mal Miz. 25:5-7; Mat. 22:23-28.

Tontonkania palua mufuano wakue Naomi. Waaupilue na mwalalume waali wakuutua Elimeleki. Musita Elimeleki pamo ni baana babo babili lubaafuile, mu lupua te mubanga mwali kabili mwalalume wa kumwemena. (Rut. 1:1-5) Lwaabuelele ku Yuda, Naomi waamutunguluile Rutu, muka muana wakue, amuloombe Boazi eevi asite kupia kazonga kabo. Boazi abanga wali muntu wa peepi ni Elimeleki. (Rut. 2:1, 19, 20; 3:1-4) Inzi, Boazi waainikile nangue, muntu unge wa mu lupua, olia ali wakuutua na Bibilia nangue “Ntwani wa ntwani,” i waali wa peepi saana. Pakaako, weene i waali wapalile kuya wali wa kuanza kusita kupia kaako kazonga.​—Rut. 3:9, 12, 13.

Ku ntendeko, “Ntwani wa ntwani” waali watonene kukwasia. (Rut. 4:1-4) Anzia kine kyali kyaloombele kuzeezia nfalanga, ozo muntu waainikile nangue, Naomi taviinda kuvyala muana wa kupyana kazonga kakue Elimeleki. Pakaako, kaako kazonga ka kupyana nga kaaongeziiziwe ku kazonga kakue Ntwani wa ntwani, kabili weene nga i waanoonkeelemo.

Inzi, Ntwani wa ntwani waaluluile maano akue musita lwaainikile nangue Rutu i waali waiteaniizie palua kuupua kupia. Ozo mwalalume waalandile eevi: “Nsiviinda kubusita, paantu kunti nainoona bupyani bwane ne muine.” (Rut. 4:5, 6) Juu ya ki ozo muntu waaluluile maano akue?

Ntwani wa ntwani ao muntu unge amuupenge Rutu ni kisia wavyala muana mwalalume, ozo muana nga waaizile kupyana kazonga kakue Elimeleki. Ale, keekio nga ‘kyaainoonene’ siani “bupyani” bwakue Ntwani wa ntwani? Bibilia te ilandile, inzi, paange kunti kyaya kyali eevi.

• Kya kuanza, nfalanga yaasiile kulipa ozo muntu, yaasiile kumoneka nga evelia yazeeza mwa mpuni, paantu ku mpela yakue kazonga kakue Elimeleki, nga te kaalukile kakue ozo muntu. Nga kaalukile kakue muana mwalalume mwina Rutu.

• Kya bubili, nga waalukile ni miilo ya kubakebela byakulia ni kubeemena ba Rutu ni Naomi.

• Kya butatu, Rutu avyalenge baana bange kuli Ntwani wa ntwani, nga baamukasaniizieko bupyani kila muana wakue ozo muntu.

• Kya buna, kine ozo Ntwani wa ntwani taali na baana bakue muine, olia muana mwalalume wasiile kuvyalua na Rutu, nga waalukile ni nsaambu ya kupyana kazonga kakue Elimeleki ni kakue Ntwani wa ntwani. Pakaako, kisia kufua kwakue, kazonga kakue nga kaatwemue na muana akuutilue mu liina lyakue Elimeleki, apana mu liina lyakue. Ntwani wa ntwani taali watonene kubiika bupyani bwakue mu buavia juu ya kumukwasia Naomi. Pakaako, waapinguile kumulekelela Boazi, muntu unge wa mu luvyalo, olia waali ni nsaambu ya kusita kupia bupyani, eevi akite evio. Boazi waakitile evio paantu waatonene “kubuezia liina ku bupyani lya mwalalume waafuile.”​—Rut. 4:10.

Kimwenekele nangue, Ntwani wa ntwani abanga watonene saana kusiala wasuungile liina lyakue muine ni bupyani. Abanga wali ni butani saana. Anzia kine Ntwani wa ntwani waaikwindile saana eevi kusuunga liina lyakue, loonu, te tumanine atasie liina lyakue. Kabili waazeeziizie ni lisyuko liibeleele lyaaizile kupata Boazi lya kwaluka umo wa babikolue bakue Masia, Yesu Kristu. Kakiine, kukaana juu ya butani kumukwasia muntu akabiile kukwasiiwa, kwaamuleteele Ntwani wa ntwani mazabo abiipile!​—Mat. 1:5; Luk. 3:23, 32.