Baba wane abanga wali mukote mu kanisa kamo ka mu Kanada (United Church of Canada), pakaako kila mulungu waali wantwala neene pamo ni dada wane ku masambilizio a banike mu kaako kanisa Nsiku ya Saba. Kisia kufuma mu azo masambilizio, twaali twaya pamo ni baba mu miilo ya kanisa pa nsa ya onzere (11:00) ya lukele-keele. Kyungulo twaali twaya ku Nsesi ya Bukolo pamo ni mama. Bila kukokola twaafikiile kumona ezio diini ibili viipuseene.

Mama waabambile kubabuilako bintu byaali wasambilila mu Bibilia, babibuza bakue baweeme, ba Bob Hutcheson ni Marion, mukazi wakue. Ni beene baafikiile kwaluka Bakasininkizia Bakue Yehova. Mu 1958, lupua Hutcheson pamo ni mukazi wakue, baantweme pamo ni baana babo batatu balalume ku Kulonghaana Kukata kwa Ntundu Ingi, kwa nsiku munane kwaali ni mutue ulandile, Kutona Kwakue Leeza, koolia kwaakitikile mu Muzi wa New York. Loonu, nginikile nangue te kyaali kyaleengele kuli beene kuntwama neene, inzi kooko kulonghaana, kuli pakati ka bintu bya mana saana bindangulukile mu buikazi bwane.

Mu kipindi kya miaka yane ya bulumendo, twaali twaikala ku makaba koolia kunaali natona saana kusuunga banama. Naatontonkaniizie palua kusoma masomo a kwaluka munganga wa banama (vétérinaire). Mama wane waamubuilileko mukote umo wa mu kilonghaano. Ozo mukote waandangulusiizie mu nzila ya buwaame nangue twikeele mu “nsiku ya mpeleezio,” kabili waangipuziizie  kine kukoonka masomo a iniversite mu miaka ingi kunti kwakumia siani bukibuza bwane pamo Yehova. (2 Tim. 3:1) Keekio kyaalengiizie mpingule kwikala bila kuya ku iniversite.

Kisia kupua masomo a sekondere, naatwaliliile kutontonkania keelia kimpalile kukita. Atasie kine ku mpela ya kila mulungu naali naya mu kusimikila, nsyaali nasekelela kusimikila, kabili nsyaali natontonkania nangue kunti naaluka painia. Mu wenka ozo musita, baba wane pamo ni miyomba, baalia basyali bazumiine, baali bankinkizia eevi ngie nabomba nsita yonse palua kiwanda kikata kya kompani ya asiranse mu Toronto. Miyomba abanga wali ni kifulo kikata kooko, pakaako naaitabiile ezio miilo.

Mu Toronto, naali nakita musita wingi saana ku miilo, ni kupisia musita wingi pamo ni bantu basili Bakasininkizia. Ku ntendeko, naali naikeele kuli babu wane asyaali Kasininkizia, inzi kisia kufua kwakue, naali nakabiile kuya kwikala kunge.

Hutcheson pamo ni mukazi wakue, baalia baantweme ku kulonghaana kukata mu 1958, baalukile nga baviazi bane. Baankuutile mbambe kwikala ku nsesi yabo, kabili baankwasiizie kukita buyantanzi bwa kimupasi. Mu 1960, naabatiziiziwe pamo ni muana wabo John. John waatendekele bupainia, kabili keekio kyaansonseziizie nkile kwaluka ni mute wa kusimikila. Balupua mu kilonghaano baamwene buyantanzi bwane bwa kimupasi. Kisia naafikiile kusaakulua ni kwaluka mubombi wa Masomo a Miilo ya Kiteokrasi. a

Mu 1966, naamuupile Randi Berge, painia abanga wali ni mute, olia abanga watonene kubombela ku fuasi kubanga kwakabiilue saana bakasimika. Kangalila weetu wa muputule, waatupoozeleko saana maano, kabili waatukinkiziizie tuye tukwasie kilonghaano mu Orillia, ku Ontario. Pakaako, twaaile kooko bila kukokola.

Musita uniini kisia kufika ku Orillia, ni neene naalukile painia wa loonse nga Randi. Naatonene saana ezio miilo nga evelia weene vyaali waitonene! Musita unaatendekele kwikwinda saana eevi kwaluka painia aweeme, naabambile kunvua nsaansa ya kubombia Bibilia ni kumona bantu baitabila mpunda. Naalukile ni nsaansa ikata ya kukwasia ba mulume ni mukazi bamo mu Orillia  eevi baalulule buikazi bwabo, ni kwaluka babombi bakue Yehova.

Lutwaaendeele ku Toronto, naasaakeene ni Arnold MacNamara, olia abanga wali pakati ka balupua babanga batungulula miilo ku Beteli. Waatwipuziizie kine kunti twatona kubomba bupainia bwibeleele. Bila kukokola naasukile eevi: “Een, kunti twabomba, ku fuasi yonse, kufumiakosie mu Québec!” Mbanga natwaminiinue na malanga asiweeme abanga ali na bantu babanga balanda Kingereza mu Kanada palua bantu ba mu provense ya mu Québec, baalia baali balanda Kifaransa. Pa ozo musita, bantu baali bapinga buteeko. Kabili baatonene provense ya Québec ibambe kwitungulula ine, kupusana ni seemu inge ya kyalo kya Kanada.

Arnold waasukile eevi: “Loonu, mu Québec i mulisie fuasi ili mukutumuamo bapainia bebeleele na musambo.” Bila kukokola, naaitabiile kuya. Naali namaniine mbeela nangue Randi atonene kuya kubombela kooko. Kisia musita, naafikiile kwinika nangue bobo bubanga bwaali pakati ka bupinguzi buweeme saana mu buikazi bwetu!

Kisia kusoma masomo a milungu isano mu Kifaransa, neene ni Randi pamo ni ba mulume ni mukazi bamo, twaaile ku Rimouski, ku kilometre 540 eevi, pakati ka nkungua (nord) ni kutula koba kwa Montréal. Tubanga twakilisie ni bingi bya kusambilila, kabili i vikyaamwenekele musita unaasomene mpunda paleepale ku kulonghaana kumo. Kuliko kulanda nangue “baalia bakaba kutumua kufuma mu kyalo kya Autriche,” naabombiizie bila kumana mulandu ungesie inzi upaleene saana mu kuzimbula, ni kulengia ozo musemua waluke na mana ya “baalia bakaba kutumua bakaba bali byoni bikata.”

Mu Rimouski, fwe bonse bana twaaile kwikala ni bapainia bana banakazi basinaupue kabili baali ni mute, pamo ni lupua Huberdeau ni mukazi wakue ni baana babo banakazi babili. Huberdeau pamo ni mukazi wakue, baali balipila nsesi ya bapainia ya biumba saba, kabili ni baalia bapainia bonse babanga baikeele moomo, baali bakwasia kulipila nsesi. Ezio nsesi tubanga twaikuuta nangue Nsesi Yasue, paantu mapumpu pamo ni kibumba kya ku ntaanzi bibanga byaliko rangi yasue. Lingi, mu ezio nsesi mubanga mwaikala pakati ka bantu 12 ni 14. Paantu tubanga twali bapainia, neene ni Randi twaali twasimikila mu nsita ya lukele-keele, kyungulo, ni mu kyungulo saana. Pakaako twaali twatasia saana kupata muntu eteaniizie lyonse wa kututwala mu miilo ya kusimikila, atasie kyungulo saana mu nsita ya kasama saana.

Twaali twaikeele twapalameene saana pamo ni babo bapainia ba kisinka, kabili baalukile nga bantu ba mu lupua lwetu. Nsita inge twaali twaonta mulilo fwe bonse pamo ao kuya twali ni busiku bwa kweleka pamo fwe bonse. Umo pakati ka balupua waali wamanine komba muziki, pakaako, Nsiku ya Sita busiku lingi twaali twaimba ni kukinda.

Mu Rimouski bengi baali batona kusambilila Bibilia. Mu kipindi kya miaka isano, twaalukile ni nsaansa ya kumona basambi ba Bibilia bakita buyantanzi ni kubatiziiwa. Kilonghaano kyaafikiile kutana ni kwalukamo bakasimika 35 eevi.

Mu Québec, twaapatile kibeelezio kiweeme saana twali bakabilambila. Twaamwene Yehova vyaatukwasiizie mu miilo ya kusimikila, ni mu bintu bya kimubili bitwaali twakabiile. Kukila pakaako, twaasambiliile kubatona bantu bali balanda Kifaransa, lulimi lwabo pamo ni tubeelela twabo. Keekio kyaalengiizie tutone ni tubeelela tunge.​—2 Bakor. 6:13.

Bila twaketekeele, musambo waatulandile tukuukile ku muzi wa Tracadie, seemu ya mu mbali menda ya kutula-koba kwa Nouveau Brunswick. Keekio kyaaleetele buavia paantu tubanga twasyasiniizie palua kulipila nsesi imo, kabili mbanga nabomba ni miilo ya kufundisia ku masomo amo, isili ya kukita koba kalingi. Kukila pakaako, bange pakati ka basambi betu ba Bibilia babanga bakilisie tebanakokole tangia kwaluka bakasimika, kabili tubanga twakilisie mukukuula Nsesi ya Bukolo.

 Twaali twapepa kila ku mpela ya mulungu palua kukuuka, kabili twaaile kupempula muzi wa Tracadie. Ozo muzi, ubanga waibeleele saana ni muzi wa Rimouski. Inzi, twaapinguile nangue twakaba kuya, paantu Yehova atonene tuye tubombele kooko. Twaamweziizie Yehova, kabili twaamwene wafumia maavia onse a kulengia twandue kukuuka. (Mal. 3:10) Lyonse, Randi abanga wakosele kimupasi, wali ni mutima wa kwipeela, kabili wasaansamukile. Keekio kyaakwasiizie maavia amoneke kuya aleengele.

Mu kilonghaano kyetu kya leenu, mwaalisie mukote umo waali wakuutua Robert Ross. Waali wabomba bupainia pamo ni Linda, mukazi wakue. Kabili lubaavyele muana wabo wa kuanza, baapinguile kusiala kwenka kooko. Atasie lubaali basuunga muana wabo olia waali wakili muniini, baatukinkiziizie saana paantu babanga bali ni mibeele ya kupokelelana, kabili baali ni mute mu miilo ya kusimikila.

Kisia kubomba bupainia mu miaka ibili mu Tracadie, twaapatile mpunda inge ya kupapia mukusitukilasie. Twaakupilue kubombela mu miilo ya muputule. Twaakitile miaka saba, twabombela mu muputule wa lulimi lwa Kingereza. Kisia paapo, twaatuminue kuya kubombela mu muputule wa lulimi lwa Kifaransa, mu Québec. Mu Québec, kangalila weetu wa wilaya Léonce Crépeault, waali wantasia musita unaali nalanda maasi. Inzi kisia, lyonse waali wangipuzia eevi, “Kunti wakita siani eevi alia maasi aye akilile kukwasia?” b Ozo kangalila lwaali wampoozako maano mu ezio nzila, keekio kyaali kyankwasia mpooze saana maano ku nzila yane ya kusambilizia, eevi ngie nalanda bintu bikilile kumanika, bya kukumia saana bange, kabili mu nzila ileengele kunvuika.

Ku Montréal, ku Kulonghaana Kukata kwa Ntundu Ingi, kwa mu 1978, koolia kwaali ni mutue ulandile, “Kiketekelo Kili Kyaviinda,” naapeelue miilo elia ili pakati ka miilo indangulukile saana. Naabombeele mu Miilo ya Kuteania Byakulia. Twaali twaswapiile bantu makumi munane elufu (80 000), kabili twaali twapalile kubateaniizia byakulia mu nzila ipuseene ni elia itwaali twakita lwa ntaanzi. Kila kintu kibanga kyaibeleele saana: biombo bya kubombia, ntantiko ya byakulia ni nzila ya kwelekelamo. Kabili kubanga kwali ni mafrigo 20 eevi, inzi nsita inge aali ainooneka. Ntaanzi busiku bwa kuanza butendeke, te twaaviindile atasie kwingila mu kiwanja juu ya kuteania kila kintu paantu kwaali misaapo ya kyalo yaali yapaangilue ntaanzi, elia yaali yafikia busiku saana. Kabili kyaaloombele kubuuka ku makia eezi kuleemia bionto juu ya kuteania kyakulia kya lukele-keele. Twaatopele, inzi naasambiliile bintu bingi kupitila babombi nane ba kwipeela, baalia baali babomba kwa mute, baali bakosele kimupasi kabili basaansamukile.  Twaalukile babibuza mpaka loonu. Kakiine twaapatile nsaansa ikata ya kusaangua ku kulonghaana kukata mu Québec, elia yenka provense ibanga yalimo bukyuzi bukata pakati ka muaka wa 1940 ni 1960!

Naasambiliile bintu bingi kupitila bakangalila bange musita wa kulonghaana kukata kwa mu Montréal. Muaka umo, David Splane, olia ali wabombela loonu mu Kabungue Kali Katungulula, i abanga waaimaniine kulonghaana. Ku kulonghaana kukata kwaakoonkelepo, musita unaalandilue ngimanine kulonghaana, David waankwasiizie saana.

Mu 2011, kisia kukita miaka 36 twali mu miilo ya muputule, naakupilue kubomba nali mwalimu ku Masomo a Bakote ba Kilonghaano. Mu miaka ibili, neene pamo ni Randi twaaleele pa bitanda 75 bipusene-puseene, keekio kibanga kwaloombele kwipeela saana. Ku mpela ya kila mulungu, bakote baali batasia saana paantu baali bamona nangue Kabungue Kali Katungulula kali kabeemena saana eevi baye bali ni bukibuza bwa peepi pamo ni Yehova.

Kisia miaka, naalukile mwalimu ku Masomo a Bakabilambila ba Bukolo. Lingi, basambi babanga batopa ni kwema juu ya ntantiko buingi ya bintu bya kukita, paantu babanga bakita nsa 7 eevi baikeele mu masomo, ni nsa itatu kila busiku mu nsita ya kyungulo saana babomba miilo ibaali bapeelua palua masomo. Kabili baali bapisia biputulua bina ao bisano mu mulungu. Neene pamo ni mwalimu unge twaali twalanda nangue tebaviinda kukita bebio bintu bila kukwasiiwa na Yehova. Lyonse ndi nalanguluka basambi vibaapapile lubaamwene nangue kupitila kumuswapila Yehova, baaviindile kufikilizia bintu bingi saana bipitile pa beelia bibaali batontonkania.

Paantu mama waalangiliile mibeele ya kubapoozako maano bantu bange, keekio kyaakwasiizie basambi bakue ba Bibilia bakite buyantazi, kabili kyaamukwasiizie ni baba aaluke ni malanga aweeme palua kisinka kya Bibilia. Nsiku itatu kisia mama kufua, baba waatupapiizia lwaaizile kutuilizia lyasi limo lya bantu bonse ku Nsesi ya Bukolo, kabili waatwaliliile kulonghaana mu miaka 26 yaakoonkelepo. Atasie kine baba taabatiziiziwe, bakote baanganine nangue lyonse weene waali wafika wa kuanza ku kulonghaana kila mulungu.

Kabili mama waatubiikiile mufuano uweeme saana, neene pamo ni ba dada wane. Ba dada bonse batatu pamo ni balume babo, bali bamubombela Yehova mu kisinka. Ba dada babili bali babombela ku ma biro a misambo​—umo ku Portugal ni unge ku Haiti.

Loonu, neene pamo ni Randi tuli mukubomba twali bapainia bebeleele mu Hamilton, ku Ontario. Musita utubanga twali mu miilo ya muputule, twaali twasekelela kubatwala bange mukusimikila baya kubuelela bantu ni kutungulula masambililo abo a Bibilia. Inzi loonu, tuli ni nsaansa ya kumona basambi betu fwe beene bakita buyantanzi bwa kimupasi. Kabili paantu tuli ni bukibuza pamo ni balupua ni bankazi mu kilonghaano kyetu kya leenu, tuli mukukoseleziiwa saana kumona Yehova vyali mukubakwasia mu nsita iweeme ni mu nsita yaviizie.

Kine twalanguluka musita waapitile, tuli mukutasia saana paantu bantu bengi baatupoozeleko maano. Ni fwefue, tuli twaikwinda ‘kwemena kakiine’ bange, ni kubakoselezia batwalilile kumubombela Yehova. (2 Bakor. 7:6, 7, NWT) Kwa mufuano mu lupua lumo, mukazi, muana mwalalume pamo ni muana mwanakazi, bonse babanga mu miilo ya nsita yonse. Naamwipuziizie kine waali watontonkania siani palua kubomba bupainia. Waasukile nangue weene i waali wabakwasia babo bapainia batatu. Pakaako naamwipuziizie, “Weewe kunti waviinda kubakwasia buino saana kuliko Yehova vyali kubakwasia?” Naamukoseleziizie eevi asekelele nsaansa ibaali bapata beene. Kisia miezi sita ni weene waalukile painia.

Neene ni Randi twakaba kutwalilila ‘kulubuila luvyalo lukoonkelepo’ palua “miilo . . . iweeme saana” yakue Yehova, kabili tuswapiile nangue bakaba kusekelela saana kumubombela Yehova nga fwefue benka.​—Malum. 71:17, 18.