1-2. Tuli kulondoluela ki mu leeli lyasi?

ULI waiunvua siani kine kafunda kalimo kintu kyutonene saana kaanda kufika pa musita uuswapiile? Eba, uli watioka mutima? Paange uli waiunvua nga evelia vili vyalanda Tuswalo ni Mafunde 13:12: “Kintu kipembeelue kine kyakokoziiwa, kili kyalengia mutima waluala.” Ale kine bakubuila nsaambu iweeme yalengia kaako kafunda tekuti kafike pa musita uuswapiile? Mu aali nga ezio, uli kuya watonenesie kuya wapembeleele.

² Mu leeli lyasi tuli kumona mafunde paleepale aswapiile Bibilia ali kuviinda kutukwasia kukuzia ni kutwalilila kuya twali ni “mibeele ya kupembelela.” (Mik. 7:7) Kabili tuli kulondoluela aali ibili mu tupalile kulangilila mibeele ya kumupembelela Yehova. Kupuako, tuli kumona mpaalo yakapata baalia bali balangilila mibeele ya kumupembelela Yehova.

3. Lileembo lya Tuswalo ni Mafunde 13:11 lya tusambilizia ki?

³ Mufuano umo ulangiliile nangue tupalile kuya twali ni mibeele ya kupembelela uli mu lileembo lya Tuswalo ni Mafunde 13:11. Lili lyalanda eevi: “Bunoonsi buli bwapatua lubilo lubilo, bwakaba kukeepa, inzi bunoonsi bwa muntu ali wakolonghania tunini-tuniini, bwakaba kuvula.” Weewe, wamonapo lifunde ki? Muntu ali ni mulangue, ali wakita tuntu wakengeele kabili ali walangilila mibeele ya kupembelela ni kufikiila kupata mazabo aweeme.

4. Lifunde lili mu lileembo lya Tuswalo ni Mafunde 4:18 lilandiile saana palua ki?

⁴ Lileembo lya Tuswalo ni Mafunde 4:18 lili lyatubuila eevi: “Nzila ya muntu wa nsaambu ili nga lubuto luli lwabeeka lwa ku makia luli lwaya lwakila kusanika mpaka busiku bonse bukie.” Ezio milandu, ibombiiziwe mu nzila ipalile saana eevi kulangilila Yehova vyali wafiikula mipaango yakue bukebuke ku bantu  bakue. Anzia evio, lileembo leelio kunti lyabombiiwa kabili eevi kulangilila Mukristu vyali wakita buya ntaanzi bwa kimupasi mu buikazi bwakue. Buyantanzi bwa kimupasi te buizi kukitua lubilo lubilo. Buli bwatwama musita. Kine tuli twasambilila twapoozeleko saana maano ni kubombia masoke atuli twapata kupitila Mulandu Wakue Leeza ni kuteania kwakue, twakaba kuya twakila kwaluka ni mibeele ya Kikristu. Kabili twakaba kukila kumumana Leeza. Mona mufuano waaleetele Yesu palua kaako.

5. Yesu waaleetele mufuano ki eevi kulangilila nangue muntu pa kunti akite bupilibuko, ili yatwama musita waleepele?

⁵ Yesu waabombiizie mufuano umo, eevi kulangilila nangue mpunda ya Bukolo ituli twasimikila ili nga lubezu luniini luli lwaya lwakula bukebuke mu mitima ya baalia bali batona bintu biweeme. Waalandile eevi: “Mbezu yamena ni kukula, weene [olia wabyalanga] tekuba wamanine viili yakula. Bulongo buine i buli bwakuzia bibyelue, ni byo bili byatwama. Kuli kwamonekanke musonga uteku, kukoonkapo musokoti ni kupeleezia na kutwama.” (Mark. 4:27, 28) Yesu waali wakeba kusambilizia ki? Waali wakeba kulanda nangue, nga evelia kintu kibyelue vikili kyaya kyakula bukebuke, ni muntu ali waitabila mpunda ya Bukolo i vyali waya wakula kimupasi bukebuke. Kwa mufuano, musita basambi betu ba Bibilia lubali bamupalama Yehova, tuli twatendeka kumona bakita bupilibuko buingi buweeme. (Baef. 4:22-24) Inzi, tupalile kulanguluka nangue Yehova i ali wakuzia loolo lubezu luniini.​—1 Bakor. 3:7.

6-7. Kunti twasambilila ki kine twatoosia Yehova vyaabumbile kyalo?

⁶ Mu bintu byonse byali wakita, Yehova ali watwama musita ukabiilue eevi abombe miilo yakue ni kooku walangiliile mibeele ya kupembelela. Ali wakita evio eevi liina lyakue litasiiwe ni kukwasia bange banoonkelemo. Kwa mufuano, mona Yehova vyabanga waya wateania bukebuke kyalo kya kwikalapo bantu.

⁷ Luili yalondolola Yehova vyaabumbile kyalo, Bibilia ili yalanda nangue waabiikile “bipiimo byakue” ni kusimpa “bitako byakue” kabili  ni kubiika “libue lyakue lya mu katunfi.” (Yob. 38:5, 6) Kabili, waakitile musita waleepele watoosia miilo yakue. (Kut. 1:10, 12) Tontonkania bamalaika vibaali baaiunvua musita ubaali bamona kila kintu kya leenu kyaali kyabumba Yehova. Kipalile baali bapapiiwa saana! Keekio kyaalengele batendeke ‘kubulula tupundu twa nsaansa.’ (Yob. 38:7) Twasambililapo ki? Yehova waakitile maelufu a miaka wali mukubumba kyalo, ntanda, ni kila kibumbua kili ni bukose. Inzi musita Yehova lwaatosiizie kila kintu kyaabumbile wapoozeleko maano, waalandile nangue kibanga “kyaweeme saana.”​—Kut. 1:31.

8. Loonu kwasiala tulondoluele palua ki?

⁸ Nga vitwafuma mukumona mu mifuano itwafuma mukuzimbula, mu Mulandu Wakue Leeza muli mafunde engi alangiliile nangue kipalile kuya twali ni mibeele ya kupembelela. Loonu, tumone aali ibili mu tupalile kulangilila mibeele ya kumupembelela Yehova.

9. Zimbula aali imo mutupalile kulangilila mibeele ya kumupembelela Yehova.

⁹ Tupalile kumupembelela Yehova aasuke mapepo etu. Musita utuli twapepa eevi tupate maka a kuluisia buavia ao tukwasiiwe kulekela kukita kintu kisiizi kutona Yehova, kunti twamona nangue wakokola bila waasuka mapepo etu. Juu ya ki Yehova teezi kwasuka mapepo etu onse palia penka?

10. Juu ya ki tupalile kumupembelela Yehova eevi afikiile kwasuka mapepo etu?

¹⁰ Yehova ali watuilizia mapepo etu wapoozeleko maano. (Malum. 65:2) Ali wamona mapepo etu a kisinka kuya alangiliile nangue tumuketekeele. (Baeb. 11:6) Kabili, Yehova ali wapoozako maano musita lwali wamona twapingula kukita bintu kukoonkana ni mapepo etu, kabili ni kukita bintu byatonene. (1 Yoan. 3:22) Pakaako, musita utuli twamuloomba Yehova atukwasie kulekela kukita kintu kyasiizi kutona, tupalile kulangilila mibeele ya kupembelela ni kukita maka etu onse eevi kupilibula aali yeetu. Yesu waatukwasiizie kwinika nangue, mapepo ange atuli twapepa teezi kwasukua palia penka. Waalandile eevi: “Twalilile kuloomba, kabili mwakaba kupeelua, twalilile kukeba, kabili mwakaba kupata, twalilile kukokoosia, kabili mwakaba kwizwilua, paantu kila muntu ali waloomba ali wapeelua, kabili kila muntu ali wakeba ali wapata, ni kila muntu ali wakokoosia, wakaba kwizwilua.” (Mat. 7:7, 8, NWT) Kine tuli twakoonka ozu musoko ni ‘kutwalilila mu kupepa,’ kunti twaaluka ni kisininkizio nangue Baba weetu wa ku muulu ali watutuilizia kabili nangue wakaba kwasuka mapepo etu.​—Bakol. 4:2.

11. Lileembo lya Baebrania 4:16 kunti lyatukwasia siani kine twamona nangue Yehova wakokola bila waasuka mapepo etu?

¹¹ Anzia kine mapepo etu akokola bila aasukua, Yehova atulaile nangue wakaba kwasuka mapepo etu “pa musita upalile.” (Soma Baebrania 4:16.) Pakaako, te tupalile ata kaniini kwitendooka palwakue Yehova, kine kintu kitwakiba twakebele te kikitikile lubilo nga evelia vitwakiba twaswapiile. Kwa mufuano, bantu bengi bakita miaka ingi bali mukupepa Bukolo Bwakue Leeza buize bwinoone keenu kyalo. Kabili, Yesu nawe waalandile nangue tupalile kupepa palua kaako. (Mat. 6:10) Kine muntu waatopele kumuketekela Leeza paantu mpela te yaafikile pa musita ubanga waswapiile bantu, kooko ni kubula maano! (Hab. 2:3; Mat. 24:44) Kunti twalangilila nangue tuli ni mulangue kine tutwaliliile kumupembelela Yehova ni kuya twapepa kuli weene twali ni kiketekelo. Mpela yakaba kufika pa musita wenka upalile, paantu Yehova waasaakuile kale “busiku . . . ni musita” wa kwizilapo mpela.​—Mat. 24:36; 2 Pet. 3:15.

12. Ni aali ki imo iibeleele ili kulengia paange mibeele yeetu ya kupembelela yaeziiwa?

 ¹² Tupalile kusipikizia musita utupembeele tukitilue bintu mu nsaambu. Lingi bantu bengi mu keenu kyalo bali babakitila ovio bantu bange, kine bamona nangue bantu babo te balalume ao banakazi naabo, te ba rangi ya mpapa yabo, te ba mu mukowa wabo, te ba kabila yabo ao kine bamona nangue te ba mu kyalo kyabo. Bange bali bakitilua ovio paantu bali ni bulema ku mubili wabo ao paantu bali ni buavia mu maano abo. Bantu bengi bakue Yehova bali mukusipikizia kutionua kwa nsaambu paantu bintu bibazumiine biimaniine pa Bibilia. Kine twakitilua ovio mu ezio nzila, tupalile kulanguluka milandu yaalandile Yesu. Waalandile eevi: “Onse wakasipikizia mpaka ku mpeleezio, i wakapusuka.” (Mat. 24:13) Ale kine wamana nangue muntu umo mu kilonghaano waakikita kilubo kikata? Kisia bakote kumana keekio kilubo, eba wakaba kusia mu maboko abo, wapembeleele bakote babombelepo kukoonkana ni nzila yakue Yehova? Bakote bali bakita siani kine muntu waakikita lizaambi likata?

13. Yehova atonene bakote bakite ki kine muntu wakita lizaambi likata?

¹³ Musita bakote lubali bamana kilubo, bali bapepa ni kuloomba “maano ali afuma mwiulu” eevi baviinde kwinika vili aali ezio. (Yak. 3:17) Kikata kibali bakeba ni kukwasia ‘kufumia mwinabo mu bibalo,ʼ kine kyakitika. (Yak. 5:19, 20) Kabili bali batona kukita maka abo onse eevi kusuunga kilonghaano ni kubateekia mutima baalia bakikisiiwa. (2 Bakor. 1:3, 4) Musita bakote lubali bamana nangue kuli ni muntu waakikita lizaambi likata, bapalilenke kutoosia bintu byaakikitika, kabili keekio paange kunti kyatwama musita waleepele. Kisia, bali bapepa ni kufumia masoke aswapiile Maleembo bakengeele, kabili bali bamulapizia muntu “mu nzila ilingiliile.” (Yer. 30:11) Anzia kine bakote te beezi kupembelela musita waleepele eevi bafikiile kwikalila milandu, te beezi kukwata bupinguzi lubilo lubilo. Musita bakote lubali baikalila mulandu ni kukoonka butunguluzi bwakue Yehova, kilonghaano kyonse kili kyawaaminua saana. Anzia kine bakote kunti bakoonka butunguluzi bwakue Yehova, paange baalia bakikisiiwa na kilubo kyakikita ozo muntu, kunti basyalasie bakisikile. Kine waiunvua evio, kunti wakita siani eevi te kunti utwalilile kuya wakisikile?

14. Ni mufuano ki uli mu Bibilia uli kuviinda kukuteekia mutima kine waakisiiziwe saana na Mukristu mwinobe?

¹⁴ Eba waakitiilue kale bintu mu nzila ibiipile  saana na muntu umo, paange wali lupua ao nkazi obe? Kunti wapata mifuano iweeme mu Mulandu Wakue Leeza ili yatukwasia kumupembelela Yehova eevi awaamie bintu. Kwa mufuano, anzia kine Yosefu waaemene juu ya kukitilua bintu bila nsaambu na balupua bakue, taalekeleele mazaambi abo amulengie asiale wafipilue. Inzi, waapoozele maano akue kuli Yehova, kabili ni Yehova waamupeele Yosefu kilambu paantu waalangiliile mibeele ya kupembelela ni kusipikizia. (Kut. 39:21) Kisia, Yosefu waafikiile kubeleela baalia baamukisiizie kabili waamwene Yehova vyaamupaalile. (Kut. 45:5) Nga Yosefu, tuli twakoseleziiwa musita utuli twamupalama saana Yehova ni kumusiila weene alangilile nsaambu pa musita upalile.​—Malum. 7:17; 73:28.

15. Ni kiki kyaamukwasiizie nkazi umo aviinde kusipikizia kukitilua bintu bila nsaambu?

¹⁵ Kakiine, te bintu byonse bituli twakitilua bila nsaambu bili kupalana ni beelia byaakitiilue Yosefu, inzi fwe bonse tuli twakisika kine twakitilua bintu ovio mu nzila imo ao mu nzila inge. Kine tuli ni buavia pamo ni muntu umo, kubiika mukati ni muntu asiizi kumubombela Yehova, kunti twanoonkelamo kine twabombia mafunde a Bibilia. (Baf. 2:3, 4) Mona mufuano umo. Nkazi umo waakisikile saana musita lwaamanine nangue mubombi nakue umo waali wasalanghania juu yakue, mpunda ya bufi ku bange. Kuliko kukita bintu lubilo lubilo, ozo nkazi waakwete musita wa kutontonkania palua mufuano wakue Yesu. Yesu lwaatukilue, taabueziizie kibuelezi. (1 Pet. 2:21, 23) Kulanguluka evio, kwaamukwasiizie apingulesie kusuulako. Kisia, waafikiile kwinika nangue ozo mubombi nakue abanga wali ni buluele bwaaviizie, kabili abanga waemene saana. Nkazi waafikiile kwinika nangue kipalile ozo mubombi nakue waalandile evio bila wamanine. Pakaako, ozo nkazi waaunvuile buino saana paantu waapembeleele wasipikiziizie ezio aali ya kukitilua ovio, kisia, waalukile kabili ni mutende.

16. Ni kiki kili kuviinda kukukwasia kine uli mukusipizikia kukitilua bintu bila nsaambu? (1 Petro 3:12)

¹⁶ Kine uli mukusipikizia kukitilua bintu bila nsaambu, ao aali inge ili yakisia, languluka nangue Yehova ali peepi ni baalia “bali ni mitima ili ni bulanda.” (Malum. 34:18) Akutonene paantu umupembeleele kabili paantu uli wamupoozela bifunda byobe. (Malum. 55:22)  Weene i mupinguzi wa kyalo kyonse. Ali wamona kila kantu kali kakitika. (Soma 1 Petro 3:12.) Kine uli ni maavia ausiviinda kupuisia, eba uli kutona kumupembelela Yehova?

17. Nga vilandile Isaya 30:18, Yehova alaile kutukitila ki?

¹⁷ Leenusie Baba weetu wa ku muulu, wakaba kutupeela mpaalo ingi kupitila Bukolo bwakue. Isaya 30:18, ili yalanda eevi: “Yehova apembeleele wasipikiziizie eevi amilangilile buwaame, kabili wakeemana eevi kumilangilila luse. Paantu Yehova ni Leeza wansaambu. Bali ni nsaansa ni baalia batwaliliile kumukentelela weene.” Baalia batwaliliile kumuswapila Yehova bakaba kupata mpaalo ingi loonu ni mu kyalo kya leenu kili mukwiza.

18. Tupembeele mpaalo ki?

¹⁸ Musita bantu bakue Leeza lubakaba kwingila mu kyalo kya leenu, te bakaba kuya basipikizia kabili ata kaniini maavia abali mukusipikizia leenu. Kukitilua bintu bila nsaambu kwakaba kupua, kabili ni misa teikaba kuya yaliko kabili. (Nfy. 21:4) Tetukaba kuya twaema mu maano nangue twakaba kwandua kupata beelia bitukabiile, paantu bintu byonse bitukabiile byakaba kuya byavulile. (Malum. 72:16; Is. 54:13) Kakiine ezio yakaba kuya yali mpaalo yaweeme saana!

19. Yehova ali mukuya waya watuteaniizia bintu ki loonu?

¹⁹ Loonu, Yehova ali mukututeania eevi tukatungululue na weene kupitila kutukwasia kuluisia mibeele yeetu ibiipile ni kutukwasia kukuzia mibeele iweeme ili yamusaansamusia. Te kutioka mutima, kabili te kulekela kumubombela Yehova. Buikazi buweeme saana buli mukwiza! Lutukenteleele ozo musita uweeme saana, tutwalilile kuya twamupembeleele Yehova twali ni nsaansa eevi akabe kufikilizia bintu byalaile kukita!