LYASI LYA KUSAMBILILA LYA 40
“Suunga Buino Beelia Biwapeelue”
“We Timoteo, suunga buino beelia biwapeelue.”—1 TIM. 6:20.
LWIMBO 29 (Lwa Kiswahili) Kwikala Kukoonkana ni Liina Lyetu
KIFUPI KYA LYASI *
1-2. Kukoonkana ni lileembo lya 1 Timoteo 6:20, Timoteo waapeelue miilo ki?
LINGI tuli twabapeela bantu bange bintu byetu bikindeeme eevi batusuungile. Kwa mufuano, kunti twabiika nfalanga yeetu mu banki. Musita utuli twakita evio, tuli twasaangua twaswapiile nangue nfalanga yeetu ili kuya yasuungilue buino kabili teiviinda kuzeeza ao kwibua. Kansi, twainika nangue kumupeela muntu kampanda atusuungile kintu kyetu kikindeeme kulangiliile nangue tumuswapiile.
2 Soma 1 Timoteo 6:20. Mutumua Paulo waamulangulusiizie Timoteo nangue waapeelue kintu kimo kikindeeme—kumana kusili na kilubo palua mupaango wakue Leeza ku bantu. Kabili Timoteo waapeelue lisyuko lya ‘kusimikila keebo’ ni lya kukita miilo ya “bukasimika bwa Mpunda Iweeme.” (2 Tim. 4:2, 5) Paulo waamusokele Timoteo asuunge beelia bibaamupeele. Nga Timoteo, ni fwefue tupeelue bintu bikindeeme. Ni bintu ki bebio? Kabili juu ya ki tupalile kusuunga bintu bikindeeme bitupeelue na Yehova?
TUPEELUE BISINKA BYA MANA BYA BIBILIA
3-4. Ni nsaambu ki ilengele bisinka bya Bibilia biye byakindeeme?
3 Tuli ni lisyuko litupeelue na Yehova lya kumana bisinka bisili na kilubo, bili byasaangua mu Mulandu wakue, Bibilia. Beebi bisinka ni bya mana paantu bili byatusambilizia vya kwaluka ni bukibuza buweeme pamo ni Yehova, kabili bili byatubuila kintu kili kyaleeta nsaansa ya kisinka mu buikazi. Musita utuli twaitabila bebio bisinka ni kwikala kukoonkana nabio, tuli twaaluka ni buntungua paantu tuli twafuma mu masambilizio a bufi ni mu lwendo lubiipile.—1 Bakor. 6:9-11.
4 Nsaambu inge ilengele bisinka bili mu Mulandu Wakue Leeza biye byali bya mana ao bikindeeme, ni paantu Yehova ali wabilangililasie ku bantu bekefiizie bali ni “aali iweeme ya mutima.” Miil Bat. 13:48, NWT) Babo bantu bekefiizie bali baitabila nzila ili yabombia Yehova eevi kuteania bebio bisinka loonu. (Mat. 11:25; 24:45) Tetuviinda kunvua bebio bisinka bila kukwasiiwa, kabili tekuli kintu kinge kikilile kukindama kukila kumana bebio bisinka.—Tus Maf. 3:13, 15.
(5. Ni kiki kinge kitupeelue na Yehova?
5 Kabili, Yehova atupeele lisyuko lya kusambilizia kisinka ku bange palwakue ni palua mipaango yakue. (Mat. 24:14) Mpunda ituli twasimikila ni ya mana saana paantu ili yakwasia bantu baaluke seemu ya lupua lwakue Yehova kabili ili yabapeela nkeende ya kupata bukose bwa loonse. (1 Tim. 4:16) Ibe tuli twasimikila mu nzila iniini ao ikata, tuli mukukwasia kubomba miilo ya mana saana ili mukukitika mu onu musita. (1 Tim. 2:3, 4) Kakiine tuli ni lisyuko likata lya kuya twali babombi pamo ni Leeza!—1 Bakor. 3:9.
KWATISIA BINTU BIUPEELUE!
6. Ni kiki kyaakitikile ku bantu bamo baandilue kutasia lisyuko lyabo lya kuya baali babombi pamo ni Leeza?
6 Bamo pakati ka bantu baaikeele pamo ni Timoteo, baandilue kutasia lisyuko lyabo lya kuya bali babombi pamo ni Leeza. Paantu Dema waatonene bintu bya kyalo, waalekeele kubomba pamo ni Paulo. (2 Tim. 4:10) Kimwenekele nangue Figelo ni Hemorgene baalekeele miilo yabo ya kusimikila paantu baatiinine nangue bakaba kusaanzua nga vyasaanzilue Paulo. (2 Tim. 1:15) Imeneo, Aleksandro (Aleksanda), ni Fileto baalukile babisanguka ni kulekela kisinka. (1 Tim. 1:19, 20; 2 Tim. 2:16-18) Kimwenekele nangue, ntaanzi, babo bantu babanga balumine kimupasi, inzi baatendekele kupuulula bintu bya mana bibaapeelue.
7. Sataana ali wabombia nzila ki eevi kutulengia tukite kintu kyatonene?
7 Sataana ali waezia siani kutulengia tusie bintu bya mana bitupeelue na Yehova? Mona nzila kampanda ili yabombia Sataana. Ali wabombia bintu bya kwisaansamusia ni bitente bya kubwilana mpunda eevi kukinkizia mafunde akue, malanga, ni mibeele yaswapiile nangue kunti yatulengia tufikiile kulekela kisinka. Ali waezia kutuleetela muenzo kupitila bintu bibiipile bili byalanda bantu palwetu ao kupitila kutukyuzia eevi tulekele kusimikila. Ali waezia kutubemba eevi tutuilizie masambilizio a babisanguka ‘amwenue na bantu bange nangue i maano’ eevi kutulengia tulekele kisinka.—1 Tim. 6:20, 21.
8. Wasambilila ki kupitila bintu byamufikiile lupua umo ali wakuutua Daniel?
8 Kine te tukengeele, kunti twatendeka kupuulula bukebuke kisinka. Mona mufuano wakue Daniel, * waali watona misaapo ya viideo. Walanda eevi: “Naatendekele kusaapa misaapo ya viideo naali na miaka likumi eevi. Ku ntendeko naali nasaapa misaapo ibanga yaalisie buino. Inzi bukebuke naatendekele kusaapa misaapo ya bungipaani ni ilangiliile maka a mipasi ibiipile.” Kupuako, waatendekele kukita nsa 15 eevi kila busiku wali mukusaapa misaapo ya viideo. Walanda eevi: “Kulanda kisinka, naali namanine nangue ezio misaapo pamo ni musita unaali napisia naali mukusaapa, byali byantwala kule ni Yehova. Inzi, mutima wane wali wasyaumine ni kundengia mone nangue mafunde a Bibilia teaviinda kubomba kuli neene.” Pakaako, kine te tukengeele, misaapo kunti yatulengia tutendeke kupuulula kisinka. Kine keekio kyakitika, kunti twafikiila kuzeezia bintu bya mana bitupeelue na Yehova.
VYA KUKWATISIA KISINKA
9. Kukoonkana ni lileembo lya 1 Timoteo 1:18, 19, Paulo waamwanine Timoteo akite ki?
9 Soma 1 Timoteo 1:18, 19 *. Paulo waamupalaniizie Timoteo na lukale. (2 Tim. 2:3) Kabili waamukinkiziizie ‘atwalilile kuluana bului buweeme.’ Bobo bului te bwaali bwa kimubili, inzi ni bwa kimupasi. Ni mu nzila ki Bakristu bali nga balukale bali mukuluana? Paantu tuli balukale bakue Kristu, ni mibeele ki itupalile kukuzia? Tumone masomo asano atuli kusambilila kupitila mufuano wakue Paulo. Aza masomo kunti atukwasia kukwatisia kisinka.
10. Juu ya ki tupalile kuya twali ni ntono ikata kuli Leeza?
10 Aluka ni ntono ikata kuli Leeza. Lukale aweeme ali wasaangua wali wakisinka. Ali waluana na maka eevi asuunge muntu watonene ao kintu kyamwene nangue ni kya mana. Paulo waamukinkiziizie Timoteo aaluke ni ntono ikata ku Leeza, i kulanda nangue, epeele saana ku Leeza. (1 Tim. 4:7) Kine tumutonene saana Leeza ni kwipeela kuli weene, nkulu yeetu ya kukwatisia kisinka ili kukila kukula.—1 Tim. 4:8-10; 6:6.
11. Juu ya ki tukabiile kwibeelezia?
11 Iibeelezie kukita bintu biweeme. Lukale apalile kwibeelezia eevi aye waiteaniizie kukita bului. Timoteo waatwaliliile kuya wali buino kimupasi paantu waakoonkele musoko wakue Paulo wa kubutuka nkulu ibiipile, wa kukoonkezia mibeele itabiilue na Leeza, ni kupisia musita pamo ni bazumizi nakue. (2 Tim. 2:22) Eevi aviinde kukita evio, yaali yaloombele kwibeelezia. Tupalile kwibeelezia eevi tuviinde kuluisia nkulu yeetu ibiipile ao lwinso lwetu lwa mubili. (Bar. 7:21-25) Kabili tupalile kwibeelezia eevi tuviinde kuvuula bumuntu bwetu bwa kale ni kuvuala bumuntu bwa leenu. (Baef. 4:22, 24) Ni kine tutopele kisia kubomba koba kalingi, kunti kyaloomba twikwinde eevi tuye tusaangue ku kulonghaana.—Baeb. 10:24, 25.
12. Kunti twakita siani eevi kuwaamia bufundi bwetu bwa kubombia Bibilia?
12 Lukale apalile kwibeelezia vya kubombia biluilo byakue. Eevi aaluke ni bufundi apalile kukita evio lyonse. Enka evio, ni fwefue tukabiile kwaluka ni bufundi bwa kubombia Mulandu Wakue Leeza. (2 Tim. 2:15) Kunti twasambilila bufundi paleepale ku kulonghaana kwetu. Inzi, eevi tuviinde kusininkiziizia bange nangue kisinka kya Bibilia ni kya mana kakiine, tupalile kukindika ntantiko yeetu ya lisambililo lya Bibilia lya bunke. Tupalile kubombia Mulandu Wakue Leeza eevi kukosia kiketekelo kyetu. Inzi eevi kukita evio, te tupalilesie kusoma Bibilia. Tupalile kutontonkania saana palua beelia bituli mukusoma ni kukebulula mu mpapulo yeetu eevi tuviinde kunvua buino Maleembo ni kualondoluela bange. (1 Tim. 4:13-15) Kine twakita evio, tuli kuviinda kubombia Mulandu Wakue Leeza eevi kubasambilizia bange. Kabili, keekio kibiikile mukati bintu bingi kulikosie kubasomena lileembo lili mu Bibilia. Tukebele kubakwasia bakatuilizia betu bonvue lileembo, kabili bamane ni vya kulibombia mu buikazi bwabo. Kine twakindika ntantiko yeetu ya lisambililo lyetu lya Bibilia, kunti twakila kwaluka ni bufundi bwa kubombia Mulandu Wakue Leeza utungulwilue na mupasi eevi kusambilizia bange.—2 Tim. 3:16, 17.
13. Kukoonkana ni Baebrania 5:14, juu ya ki tupalile kubombia buviinde bwa kwinika?
13 Bombia buviinde bwa kwinika. Lukale apalile kuya wali ni buviinde bwa kwinika buavia ntaanzi, ni kwilea ao kubufyama. Ni fwefue tupalile kusambilila kwinika aali ili kutuleetela buavia ni kukitapo kimo eevi kufyama. (Tus Maf. 22:3; soma Baebrania 5:14.) Kwa mufuano, tupalile kusaakula na mulangue misaapo ni bintu bya kwisaansamusia. Lingi televizio ni ma filme bili byalangilila lwendo lubiipile. Loolo lwendo lubiipile luli lwalengia Leeza afiitue, kabili kakiine luli lwaleeta maavia. Pakaako, tuli twatiina bebio bintu paantu kunti byalengia ntono yeetu kuli Leeza itendeke kwinooneka.—Baef. 5:5, 6.
14. Buviinde bwa kwinika bwaamukwasiizie siani Daniel?
14 Daniel utwazimbulanga, waatendekele kwinika nangue kusaapa misaapo ya viideo ya bungipaani ni elia ilangiliile maka a mipasi ibiipile, bubanga bwaali buavia. Waakebuluile mpunda ya kumukwasia kuluisia buavia bwakue mu Watchtower Library. Keekio kyaamukwasiizie siani? Waalekeele kusaapa misaapo ya viideo ibiipile. Waalekeele kwileembesia eevi kusaapa ezio misaapo ku Enternete kabili waalekeele kusaapa ezio misaapo pamo ni bantu bange. Daniel walanda eevi: “Kuliko kupisia musita naali mukusaapa misaapo ya viideo, naatendekele kukita bintu panze ao kupisia musita pamo ni babibuza ba mu kilonghaano.” Loonu, Daniel ali mukubomba wali painia kabili mukote wa kilonghaano.
15. Juu ya ki maasi a bufi abiipile?
15 Nga Timoteo, tupalile kwinika buavia buli bwaleetua na mpunda ya bufi ili yasalanganiiwa na babisanguka. (1 Tim. 4:1, 7; 2 Tim. 2:16) Kwa mufuano, kunti baezia kusalangania mpunda ya bufi palua balupua betu ao kulengia tutendeke kutwisika palua kuteania kwakue Yehova. Ezio mpunda kunti yalengia kiketekelo kyetu kyatopa. Tupalile kutiina kuzumina ezio mpunda ya bufi. Juu ya ki? Paantu maasi a ozo musango ali aleetua “na bantu bavulungheene mu maano kabili babuliilue kisinka.” Kikata kibali bakeba ni kutendeka “kubisiana ni kutaalikana.” (1 Tim. 6:4, 5, NWT) Batonene tuzumine bufi bwabo ni kutulengia tulekele kuswapila balupua betu.
16. Ni bintu ki bili byapuululana bitupalile kutiina?
16 Tiina kupuululua. Nga “lukale wa kisinka wakue Yesu,” Timoteo waali wapalile kupooza maano ku miilo ya kusimikila kuliko kupooza maano ku bintu bya kimubili ao ku mipaango ya kimubili ya mu buikazi. (2 Tim. 2:3, 4) Nga Timoteo, te tupalile kupuululua na nkulu ya kupata bintu bingi bya kimubili. “Maka a bunoonsi ali apotenkania” kunti alengia tuzeezie ntono yeetu kuli Yehova, tulekele kumona Mulandu Wakue Leeza kuya wali wa mana, kabili tuzeezie nkulu ya kusimikilako bange. (Mat. 13:22, NWT) Tupalile kuya twali ni buikazi bulengele ni kubombia musita ni maka etu eevi ‘kutwalilila . . . kukebanke Bukolo.’—Mat. 6:22-25, 33, NWT.
17-18. Kunti twakita ki eevi kutiina bintu bili byainoona aali yeetu ya kimupasi?
17 Uye waiteaniizie kufyama lubilo. Lukale apalile kwiteania ntaanzi vya kukita eevi kwisuunga. Eevi tuviinde kusuunga bintu bitupeelue na Yehova, tupalile kukita lubilo musita utwamona buavia. Ni kiki kili kutukwasia kukita evio bila kukokola? Tupalile kupaanga ntaanzi vya kukita kine buavia tebwaiza.
18 Mufuano ni ozu, mulimi akengeele ali wakita katanda mu mbali bukaba bwakue ntaanzi mainza teanaize. Juu ya ki ali wakita evio? Ni paantu, kine nvula yaiza mu kusitukila wali mu bukaba, kunti wabutukila mu katanda. Enka evio, ni fwefue kunti twaiteania ntaanzi vya kukita kine mpunda ya babisanguka, bintu bya bupungue, ao bya bungipaani byalapuka musita utuli mukubombia Enternete, kumona filme ao televizio. Kine twaiteania ntaanzi palua bintu bili kuviinda kukitika, kunti twaviinda kukita lubilo kwilea ku bintu bili byainoona kimupasi, kabili tuli kusuunga bukibuza bwetu pamo ni Yehova.—Malum. 101:3; 1 Tim. 4:12.
19. Ni mpaalo ki itwakaba kupata kine twasuunga bintu bya mana bitupeelue na Yehova?
19 Tupalile kusuunga bintu bikindeeme bitupeelue na Yehova, i kulanda nangue, bisinka bya mana bya Bibilia, ni lisyuko lya kusimikilako bange. Kine twakita evio, twakaba kwaluka ni kampingu kaswetele, buikazi buli ni mana, ni nsaansa ili yafuma mukukwasia bange bamumane Yehova. Kupitila kukwasiiwa na weene, twakaba kuviinda kusuunga bintu bitupeelue kuli weene.—1 Tim. 6:12, 19.
LWIMBO 127 (Lwa Kiswahili) Mpalile Kuya Naali Muntu wa Musango ki?
^ kip. 5 Tuli ni lisyuko likata lya kumana kisinka ni kusambiliziako bange. Leeli lyasi lili kutukwasia kukwatisia leelio lisyuko ni bila kulilekela.
^ kip. 8 Liina lyalulwilue.
^ kip. 9 1 Timoteo 1:18, 19, NWT: “We Timoteo muana wane, aza malaizio nakupeela weewe, kukoonkana ni bukabika bwaalandilue pa lobe, eevi kupitila bobo bukabika utwalilile kuluana bului buweeme, wakwatiliile kiketekelo ni kampingu kaweeme, kaapoozelue kule na bange, ni pakaako kubazukilua na kiketekelo kyabo nga buato.”