1. Ni bupinguzi ki bukilile kuwaama buli kuviinda kukwata kila umo?

LINGI, bupinguzi buli bwakwata baviazi buli bwasaangua ni buviinde pa baana babo mu musita waleepele. Kine baviazi bakwata bupinguzi bubiipile, kunti babaleetela baana babo maavia. Inzi, kine bakwata bupinguzi buweeme, bali kubapeela baana babo nkeende ikata ya kwaluka ni buikazi buweeme. Inzi, baana ni beene bapalile kukwata bupinguzi buweeme. Bupinguzi bukilile kuwaama buli kuviinda kukwata kila umo, ni kumubombela Baba weetu wa ntono, Yehova, ali ku muulu.​—Malum. 73:28.

2. Yesu ni baviazi bakue baakwete bupinguzi ki buweeme?

² Baviazi bakue Yesu baali batonene saana kukwasia baana babo bamubombele Yehova. Kabili ni bupinguzi bwabo bwaalangiliile nangue kumubombela Yehova i kwaali kintu kya mana mu buikazi bwabo. (Luk. 2:40, 41, 52) Yesu ni weene waakitile bupinguzi buweeme bwaamukwasiizie kufikilizia bintu byaali byatonene Yehova akite. (Mat. 4:1-10) Yesu waakulile wali muntu aweeme, wa kisinka, kabili asipile​—muana ali kuviinda kwitoneenua ni kusekelelua na muviazi onse ali wamutiina Leeza.

3. Ni biipuzio ki bituli kwasuka mu leeli lyasi?

³ Mu leeli lyasi, tuli kulondoluela beebi biipuzio: Ni bupinguzi ki buweeme bwaakwete Yehova palwakue Yesu? Baviazi Bakristu kunti basambilila ki kupitila bupinguzi bwaakwete Yosefu ni Maria? Ale Bakristu bamisepuka kunti basambilila ki kupitila bupinguzi bwaakitile Yesu?

4. Yehova waakwete bupinguzi ki bwa mana palua Muana wakue?

⁴ Yehova waamusaakwiliile Yesu baviazi baweeme saana. (Mat. 1:18-23; Luk. 1:26-38) Milandu yakue Maria ya kufuma ku mutima ileembelue mu Bibilia, ilangiliile nangue waali wamutonene  saana Yehova pamo ni Mulandu wakue. (Luk. 1:46-55) Kabili kintu kyaakitile Yosefu kukoonkana ni butunguluzi bwakue Yehova, kilangiliile nangue waali wamutiina Leeza kabili waali watonene kumulengia Yehova asekelele.​—Mat. 1:24.

5-6. Yehova waalekeleele Muana wakue emwene ki mu buikazi bwakue?

⁵ Mana nangue Yehova taamusaakwiliile Yesu baviazi baali banoonkele. Ngeleelo yaafumiizie Yosefu ni Maria kisia Yesu kuvyalua, ilangiliile nangue babanga baali bapabi. (Luk. 2:24) Ipalile Yosefu waali ni kasesi kumbali nsesi yakue mwaali watengeneziizia bintu bya mbao mu muzi wa Nazareti. Kipalile baalisie ni nfalanga iniini ao bintu biniini, maka-maka musita ubaalukile ni baana bengi.​—Mat. 13:55, 56.

⁶ Yehova waamusuungile Yesu ku maavia kampanda, inzi taamukingiliile ku maavia onse. (Mat. 2:13-15) Kwa mufuano, Yesu waali wapalile kusipikizia maavia kufuma ku bantu ba mu lupua lwakue basyali bazumiine. Tontonkania vikyali kyapalile kumutiona Yesu mutima kuya wali ni bantu ba mu lupua lwakue muine basyali bazumiine ku ntendeko nangue weene ni Masia. (Mark. 3:21; Yoan. 7:5) Kabili, Yesu waali wapalile kusipikizia paange kufwilua na Yosefu, baba wakue waali wamusuunga. Kufua kwakue Yosefu kwaalengele paange Yesu, waali muana mukulu, atendeke kwimanina miilo yaali yakita baba wakue, eevi kukwasia lupua. (Mark. 6:3) Musita Yesu lwaali wakula, waasambiliile kusuunga bantu ba mu lupua lwakue. Kipalile waali wapalile kubomba na maka eevi kupata nfalanga ni bintu byaali byakabiile lupua lwakue. Pakaako, waali wamanine muntu vyaali watopa kisia kubomba koba kalingi.

7. (a) Ni biipuzio ki bipalile kwiipuzia ba mulume ni mukazi palua kukuzia baana babo? (b) Kukoonkana ni lileembo lya Tuswalo ni Mafunde 2:1-6, baviazi bapalile kusambilizia baana babo kukita ki?

⁷ Kine muli ba mulume ni mukazi basinavyale baana, iipuzie eevi: ‘Eba, tuli bantu bekefiizie bamutonene Yehova ni Mulandu wakue? Eba, Yehova kunti watusaakula eevi tusuunge ni kwemena muana?’ (Malum. 127:3, 4) Kine uli muviazi, iipuzie eevi: ‘Eba, ndi nabasambilizia baana bane nangue kubomba miilo na maka kuweeme?’ (Kas. 3:12, 13) ‘Eba, ndi naikwinda saana kusuunga baana bane eevi te kuti baponene mu bintu bibiipile ao lwendo lubiipile, bibali kuviinda kusaakaana nabio mu keeno kyalo kyakue Sataana?’ (Tus Maf. 22:3)  Teuviinda kukingilila baana bobe ku maavia onse. Ezio ni miilo yusiviinda kukita. Inzi, kunti wabateania palua maavia a mu buikazi kupitila kubasambilizia mu ntono, bamane vya kuswapila masoke ali mu Mulandu Wakue Leeza. (Soma Tuswalo ni Mafunde 2:1-6.) Kwa mufuano, kine umo mu lupua walekela kumubombela Yehova, bakwasie baana bobe kupitila Mulandu Wakue Leeza bamane juu ya ki ni kintu kya mana kusiala bali bakisinka kuli Yehova. (Malum. 31:23) Kine muntu umuli mwasaangua mwatonene wafua, balangilile baana bobe maleembo a Bibilia ali kuviinda kubakwasia kusipikizia bulanda ni kusiala batekameene.​—2 Bakor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

8. Kukoonkana ni Malanguluzi a Mizilo 6:6, 7, ba Yosefu ni Maria baali bapalile kukita ki?

⁸ Baviazi bakue Yesu baamukwasiizie akule wali muntu etabiilue na Leeza; keekio ni paantu baakoonkele malaizio akue Yehova ku baviazi. (Soma Malanguluzi a Mizilo 6:6, 7.) Yosefu ni Maria baali bamutonene saana Yehova kabili kintu kya mana saana mu buikazi bwabo kyaali kubakwasia baana babo bamutone Yehova nga beene.

9. Ni bupinguzi ki bwa mana bwaakwete ba Yosefu ni Maria?

⁹ Ba Yosefu ni Maria baasaakuile lyonse kumupupa Yehova pamo ni baana babo. Bila kutwisika, baali baya kulonghaana kila mulungu ku sinagogi ya mu Nazareti ni ku Pasaka ya kila muaka ku Yerusalemu. (Luk. 2:41; 4:16) Paange baali babombia bulendo bwa kuya ku Yerusalemu eevi kumusambilizia Yesu ni balabakue bintu byaabapatile bantu bakue Yehova ku kale. Kabili paange mu bulendo bobo, baali baendela mu nkeende izimbuilue mu Maleembo. Musita lubaali baya baaluka ni baana bengi, ipalile kyaali kyakolele saana kuli Yosefu ni Maria kukoonka ntantiko yabo ya kimupasi. Inzi baapaalilue paantu baaikwindile kukita evio! Paantu baabiikile lupupo lwakue Yehova pa ntaanzi, lupua lwabo lwaasiele lwali peepi ni Yehova.

10. Baviazi Bakristu kunti basambilila masomo ki kupitila ba Yosefu ni Maria?

¹⁰ Baviazi bali bamutiina Leeza kunti basambilila ki kupitila Yosefu ni Maria? Kintu kya mana saana kiupalile kukita ni kubasambilizia baana bobe kupitila milandu ni bikitua byobe benike nangue umutonene saana Yehova . Mana nangue, bupe bukilile kuwaama buuli kuviinda kubapeela ni kubakwasia bamutone Yehova. Ni lisomo limo pakati ka masomo a mana auli kuviinda kusambilizia baana bobe, ni kubakwasia bamane vya kutwalilila kusuunga buino ntantiko ya kimupasi, ya kusambilila, kupepa, kulonghaana, ni kusimikila. (1 Tim. 6:6) Kakiine, upalile kubapeela baana bobe bintu bya kimubili bibakabiile. (1 Tim. 5:8) Inzi, languluka nangue bukibuza bwabo pamo ni Yehova, i kintu kyakabakwasia baana bobe kupusuka mpela ya keeno kyalo ni kwingila mu kyalo kya leenu kyakue Leeza, apana bintu bya kimubili. *​—Ezek. 7:19; 1 Tim. 4:8.

11. (a) Musoko uli mu lileembo lya 1 Timoteo 6:17-19 kunti wabakwasia siani baviazi kukwata bupinguzi buweeme musita ubali mukukuzia baana babo? (b) Kunti mwapaanga kukita ki mu lupua lwenu, kabili kukita evio kunti kwaleeta mpaalo ki? (Mona kisanduku “ Ni Mipaango ki i Mwakaba Kufikilizia?”)

¹¹ Kili kyasaansamusia saana kumona baviazi bengi Bakristu bali mukukwata bupinguzi buweeme bwa kimupasi palua baana babo! Lyonse bali bamubombela Yehova lwa pamo. Bali baya pamo ku kulonghaana kwa kila mulungu ni kuya ku kulonghaana kukata. Kabili bali babomba miilo ya kusimikila. Lupua lunge luli lwaviinda kuya kusimikila mu tuzonga musiizi kusimikilua lingi. Bange bali baya kwendela ku Beteli ao kukwasia miilo ya kukuula. Lupua luli lwakita ezio miilo luli lwabombia ni nfalanga, ni paange kusaangua ni maavia. Inzi, mpaalo ibali basaanga, ili yaleengia baaluke kakiine banoonsi kimupasi. (Soma 1 Timoteo 6:17-19.) Baana bali bakulila mu lupua nga loolo, lingi bali batwalilila kukita bintu biweeme bibaasambiliile, kabili tebeezi kunuuna nangue baakwete bupinguzi bubiipile! *​—Tus Maf. 10:22.

12. Yesu waali wapalile kukita ki musita lwaali wakula?

¹² Baba wa ku muulu wakue Yesu ni baviazi bakue ba pa kyalo, baakwete bupinguzi bwaweeme palwakue Yesu. Anzia evio, lwaalukile mukulu, waali wapalile kukwata bupinguzi bwakue muine. (Bag. 6:5) Ni weene waali ni buntungua bwa kusaakula nga fwefue benka. Waali ni buntungua bwa kusaakula kwiwamiizia ye muine kuliko kukita kutona kwakue Leeza. Inzi, waasaakuile kusiala wali ni bukibuza buweeme pamo ni Yehova. (Yoan. 8:29) Mufuano wakue kunti wakwasia siani bamisepuka leenu?

13. Yesu waakitile bupinguzi ki bwa mana musita lwaali wakili musepuka?

¹³ Musita Yesu lwaali wakili musepuka, waasaakuile kunakila baviazi bakue. Taakeene ata kaniini kutungululua na baviazi bakue  wamwene nangue amanine bingi kubakila. Inzi, “waali wabanakila.” (Luk. 2:51) Bila kutwisika, Yesu waakwete wafiniizie miilo yakue wali muana libeli. Kakiine, waaikwindile saana kusambilila miilo kuli baba wakue waali wamusuunga, eevi ni weene aviinde kukwasia lupua lwabo.

14. Twamana siani nangue Yesu waali kasambilila aweeme wa Mulandu Wakue Leeza?

¹⁴ Ipalile baviazi bakue Yesu baamubuilile palua kuvyalua kwakue kwa kupapia, ni bintu byaalandile bakenzi bakue Leeza palwakue Yesu. (Luk. 2:8-19, 25-38) Yesu taapuiliilesie pa bintu bibaamubuilile; inzi kabili waasambiliile Maleembo ye muine. Twamana siani nangue Yesu waali kasambilila aweeme wa Mulandu Wakue Leeza? Paantu musita lwaali wakilisie mwanike, bakasambilizia ba mu Yerusalemu “baapapile kukoonkana ni ngasukilo ya milangue yakue [buviinde bwakue bwa kunvua, NWT].” (Luk. 2:46, 47) Kabili, wakilisie na miaka 12, kupitila kusambilila Maleembo, Yesu waali wasyaisininkiziizie muine nangue Yehova ni Baba wakue.​—Luk. 2:42, 43, 49.

15. Yesu waalangiliile siani nangue waali wasaakuile kukita kutona kwakue Yehova?

¹⁵ Yesu lwaasambiliile palua miilo yaali wapalile kufikilizia mu mupaango wakue Yehova, waaitabiile kukita ezio miilo. (Yoan. 6:38) Waali wamanine nangue wakasuulua na bengi, kabili paange kulanguluka evio kwali kwamulengia atontonkanie saana. Anzia evio, waasaakuile kumunakila Yehova. Musita Yesu lwaabatiziiziwe mu muaka wa 29, kisia kuvyalua kwakue, kintu kyaali kya mana saana mu buikazi bwakue kyaali kukita kutona kwakue Yehova. (Baeb. 10:5-7) Ni musita lwaali wasyafua pa kimuti kya busaanso, Yesu waali wapinguilesie kukita kutona kwakue Leeza.​—Yoan. 19:30.

16. Baana kunti basambilila lisomo ki kufuma kuli Yesu?

¹⁶ Kindika baviazi bobe. Nga vyaali ba Yosefu ni Maria, baviazi bobe te bapuililikile. Anzia evio, Yehova waabapeele baviazi bobe miilo ya kukusuunga, kukubeelezia, ni kukutungulula. Kine wakoonka musoko wabo ni kukindika miilo yabo ibapeelue baali baviazi, nga vyaakitile Yesu, “wakaba wawamiinue.”​—Baef. 6:1-4.

17. Kukoonkana ni Yoshua 24:15, bamisepuka bapalile kukwata bupinguzi ki bo beene?

¹⁷ Saakula olia u wakabombela. Upalile kwisininkiziizia nangue umumanine kakiine Yehova, bintu bili mu mupaango wakue, ni vya  kukita kutona kwakue mu buikazi bobe. (Bar. 12:2) Kine wakita evio, wakaba kuviinda kukwata bupinguzi bwa mana saana palua buikazi bobe, bupinguzi bwa kumubombela Yehova. (Soma Yoshua 24:15; Kas. 12:1) Kine watwalilila lyonse kukoonka ntantiko yobe ya kusoma Bibilia ni kusambilila, ntono yobe kuli Yehova yakaba kuya yakila kukula, ni kiketekelo kyobe muli weene kyaba kukosa saana.

18. Ni bupinguzi ki bupalile kukwata bamisepuka, kabili kunti bwaleeta mazabo ki?

¹⁸ Saakula kubiika kutona kwakue Yehova pa ntaanzi mu buikazi bobe. Kyalo kyakue Sataana kili kyalaya bantu nangue, kine wabombia buviinde bobe eevi kwinoonsia we muine, uli kwaluka ni nsaansa. Kulanda kisinka, baalia bali bapooza maano saana ku bintu bya kimubili, bali baitunka ni “kwikolomwena bulanda bukata.” (1 Tim. 6:9, 10) Inzi, kine wamutuilizia Yehova ni kusaakula kubiika kutona kwakue pa ntaanzi mu buikazi bobe, uli ‘kukita bintu mu mulangue’ ni buikazi bobe buli kwaluka ni nsaansa.​—Yosh. 1:8.

19. Baviazi bapalile kulanguluka ki?

¹⁹ Mwe baviazi, kite maka enu onse eevi kukwasia baana benu bamubombele Yehova. Mumuswapile, ni weene wakaba kumikwasia kukwata bupinguzi bwa mulangue. (Tus Maf. 3:5, 6) Languluka nangue baana bobe kunti bakinkiziiwa na bikitua byobe apanasie bintu biuli walanda. Pakaako, kwata bupinguzi buli kubakwasia betabilue na Yehova.

20. Ni mpaalo ki yakapata bamisepuka kine basaakula kumubombela Yehova?

²⁰ Mwe bamisepuka, baviazi benu kunti bamikwasia eevi mukwate bupinguzi buweeme mu buikazi. Inzi mwemue i bakukwata bobo bupinguzi eevi mwitabilue na Leeza. Kansi, mupale Yesu ni kusaakula kumubombela Baba weenu wa ntono ali ku muulu. Kine mwakita evio, muli kuya mwali ni bingi bya kukita mu buikazi ni kuya mwali ni nsaansa leenu. (1 Tim. 4:16) Ni musita uli waiza, mwakasekelela buikazi buli ni nsaansa saana!