1. Kukoonkana ni lileembo lya Mateo 28:18-20, Yesu waabalaiziizie basambi bakue bakite ki?

KISIA kutuntumunua, Yesu waamoneene ni basambi bakue baali bakolongheene mu Galilaya. Waali ni kintu kya mana kya kubabuila. Waali wakebele kubabuila ki? Milandu yakue ili mu Mateo 28:18-20.​—Soma. *

2. Ni biipuzio ki bituli kulondoluela?

² Ni leenu, kila mubombi wakue Leeza apeelue Malaizio akue Yesu a kukita basambi. Pakaako, tumone biipuzio bitatu palua miilo itwapeelue na Yesu. Kya mambo, kukila pa kubasambilizia basambi ba leenu bintu bikebele Leeza, ni kiki kinge kitupalile kukita? Kya bubili, bakasimika bonse mu kilonghaano, ni beene kunti bakwasia siani basambi ba Bibilia kukita buyantanzi bwa kimupasi? Ni kya butatu, kunti twakwasia siani balupua ni bankazi baalekeele kubomba batendeke kabili miilo ya kukita basambi?

3. Ni kintu ki kinge kya mana kyaalandile Yesu mu malaizio akue?

³ Malaizio akue Yesu te afyeme. Tupalile kusambilizia bantu bintu byaalaiziizie Yesu. Inzi, te tupalile kupuulula kintu kimo kya mana. Yesu taalandile nangue: ‘Basambilizie bintu byonse binakimilaizia.’ Inzi waalandile nangue: Basambilizie “kukoonka bintu byonse binakimilaizia.” Eevi tuviinde kubombia azo malaizio a mana musita utuli mukusambilizia musambi wa Bibilia,  te tupalilesie kumusambilizia, inzi kabili tupalile ni kumutungulula. (Miil Bat. 8:31) Juu ya ki tupalile kukita evio?

4. Kukoonka malaizio kuli na mana ki? Leeta mufuano.

⁴ “Kukoonka” malaizio kuli na mana ya kuanakila. Tuli kumona mufuano uli kutukwasia kumana mana ya kusambilizia muntu kukoonka ao kunakila malaizio akue Kristu. Muntu ali wasambilizia basambi vya kwenzia motoka, ali wakwasia siani basambi bakue kukoonka mizilo ya mu musebo? Kasambilizia ali watendekanke kubasambilizia mizilo ya mu musebo baali mu masomo. Inzi, eevi kusambilizia basambi bakue vya kunakila ao kukoonka mizilo ezio, kuli ni kintu kinge kyapalile kukita. Apalile kuya pamo ni basambi bakue, ni kubatungulula musita ubatendeka kwenzia mu musebo ni kwikwinda kubombia beelia bibakisambiliziiwa. Kunti twasambilila ki kupitila ozo mufuano?

5. (a) Kukoonkana ni lileembo lya Yoane 14:15 ni 1 Yoane 2:3, tupalile kubasambilizia basambi betu kukita ki? (b) Leeta mifuano ilangiliile vituli kuviinda kubatungulula basambi betu?

⁵ Musita utuli twasambilila Bibilia pamo ni bange, tuli twabasambilizia beelia bitonene Leeza fwefue tukite. Inzi kuli bintu binge bya kukita. Tupalile kubasambilizia basambi betu baye babombia mu buikazi bwabo bwa kila busiku beelia bituli twabasambilizia. (Soma Yoane 14:15; 1 Yoane 2:3.) Kwa mufuano, kunti twabasambilizia basambi betu vya kubombia bisinka bya Bibilia ku masomo, ku miilo, ao musita ubali mukwisaansamusia. Kunti twababuila kintu kampanda kyaakitikile mu buikazi bwetu kilangiliile kukoonka butunguluzi bwa Bibilia vikwatukwasiizie te kunti tuponene mu maavia, ni vikwatukwasiizie kukwata bupinguzi buweeme. Twali pamo ni basambi betu, kunti twapepa kuli Yehova abapeele mupasi utakatiifu eevi ubatungulule.​—Yoan. 16:13.

6. Ni biki binge bitupalile kukita musita utuli mukusambilizia bange kukoonka malaizio akue Yesu?

⁶ Kubasambilizia bange kukoonka malaizio akue Yesu kubiikile mukati biki? Tupalile kubakwasia basambi betu ba Bibilia bakuzie ntono ya kukita basambi. Basambi bange kunti baunvua muenzo wa kubomba miilo ya kusimikila. Pakaako, tupalile kulangilila mibeele ya kupembelela musita utuli mukubakwasia bonvue bisinka bya Bibilia eevi baaluke ni kiketekelo kyalumine. Kisia kukita evio mitima yabo ili kukumiiwa ni kukinkiziiwa kutendeka kusimikila. Kunti twabombia nzila ki eevi kubakwasia basambi ba Bibilia batendeke kubasimikila bange mpunda iweeme?

7. Kunti wakwasia siani basambi bakuzie nkulu yabo ya kusimikila bange mpunda iweeme?

⁷ Kunti twamwipuzia musambi weetu wa Bibilia biipuzio nga beebi: “Kwitabila mpunda ya bukolo kwakikukwasia siani kuwaamia buikazi bobe? Eba, umwene nangue ni bange bapalile kunvuako eezi mpunda? Kunti wakita ki eevi kubakwasia?” (Tus Maf. 3:27; Mat. 9:37, 38) Mulangilile ma trakti ali asaangua mu Biombo Byetu bya Kusambiliziiziako kabili mulekele asaakulepo alia amwene nangue kunti atonua na bantu ba mu lupua lwakue, babibuza ao babombi nakue. Mupeele musambi ma trakti apusene-puseene. Iibeelezie pamo nakue vya kumupeela muntu azo ma trakti mu bufundi. Kakiine, kisia musambi kwaluka kasimika asinabatiziiwe, tuli kutona kuya nakue mu miilo ya kusimikila eevi kumutungulula.​—Kas. 4:9, 10; Luk. 6:40.

8. Juu ya ki ni kintu kya mana saana musambi akosie ntono yakue kuli Leeza ni mwikazi-nakue? (Mona ni kisanduku “ Vya Kukwasia Basambi Betu ba Bibilia Bakile Kumutona Leeza.”)

⁸ Yesu waatwanine kusambilizia bange, “kukoonka bintu byonse” byaatulaiziizie. Keekio  kibiikile mukati alia mafunde abili akata​—kumutona Leeza ni kutona mwikazi-nobe. (Mat. 22:37-39) Eevi tuviinde kusimikila, tupalile kutona Leeza ni bantu. Juu ya ki? Ntono yeetu i kintu kikata kili kyalengia tusimikile—​kumutona Leeza ni kumutona mwikazi-netu. Kulanda kisinka, kutontonkania palua kusimikila kunti kwalengia basambi bange bonvue muenzo. Inzi, kunti twabasininkiziizia nangue kupitila kukwasiiwa na Yehova bakaba kufikiila kulekela kutiina muntu. (Malum. 18:1-3; Tus Maf. 29:25) Kisanduku kili mu leeli lyasi kilondoluele nzila ituli kuviinda kukoonka eevi kukwasia basambi betu bakile kumutona Leeza. Ni kintu ki kinge kili kuviinda kukita kilonghaano eevi kukwasia basambi bakile kwaluka ni ntono?

9. Palua mufuano wa musambi ali mukusambilila vya kwenzia motoka, musambi ali wasambilila masomo a mana mu nzila ki?

⁹ Tontonkania kabili palua musambi ali mukusambilila kwenzia motoka. Musambi ali wasambilila siani musita lubali mu musebo, bali pamo mu motoka ni kasambilizia wakue? Ali wakita evio kupitila kumutuilizia kasambilizia wakue ni kukentesia bakatungulula bange ba myotoka bali ni maano mu kutungulula. Kwa mufuano, kasambilizia kunti wamulangilila musambi wakue, katungulula unge aweeme, wamulekelela mwinakue apite ku ntaanzi yakue. Ao paange kunti wamulangilila musambi, katungulula unge wakeefia lubuto lwa litala lya motoka wakue eevi tekunti abatobe bakatungulula bange ba myotoka. Mifuano ezio ili yamusambilizia musambi masomo a mana aali kuviinda kubombia.

10. Ni kiki kili kumukwasia musambi wa Bibilia kukita buyantanzi bwa kimupasi?

¹⁰ Enka evio ni kasambilila wa Bibilia watendeka kwenda mu nzila ili yatwala ku bukose, ali wasambilila apanasie kuli kasambilizia wakue, inzi kabili, kupitila mifuano iweeme ya babombi bakue Yehova. Ni kiki kansi kili kuviinda kukwasia saana basambi bakite buyantanzi bwa kimupasi? Kuya ku kulonghaana. Juu ya ki? Paantu bintu bibali kusambilila ku kulonghaana bili kubakwasia bakile kumana bingi, kiketekelo kikile kukosa, ni kubakwasia bakile kumutona Leeza. (Miil Bat. 15:30-32) Kabili ku kulonghaana kasambilizia kunti wamukwasia musambi abamane balupua ni bankazi bali paange mu aali ipaleene ni yakue. Musambi kunti waimwena mifuano ki iweeme ya ntono ili mukulangilila balupua ni bankazi mu kilonghaano?

11. Musambi kunti wamona mifuano ki mu kilonghaano, kabili keekio kunti kyamukwasia siani?

¹¹ Tontonkania palua eezi mifuano. Musambi wa Bibilia mwanakazi, wamona nkazi Mukristu ali mu aali nga yakue. Musambi wakumiiwa saana ku mutima kumona nkazi vyali waikwinda kuiza ku kulonghaana pamo ni baana bakue baniini. Musambi ali ni buavia bwa kulekela kupeepa, wasaakaana ni kasimika unge waali ni buavia bwenka bobo, inzi waaviindile kulekela. Kasimika wamubuila musambi kumutona saana Yehova vikwamukinkiziizie kunakila malaizio akue Leeza. (2 Bakor. 7:1; 2 Bakor. 4:7) Kisia lupua kumubuila musambi vyaalekeele kupeepa ni kumwana nangue “Ni weewe kunti waviinda kulekela kupeepa,” musambi waiunvua maka kabili wazumina nangue ni weene kunti waviinda. Mukaziana ali wasambilila Bibilia wainika nangue mukaziana umo Kasininkizia ali ni nsaansa mu buikazi. Nsaansa ili na ozo nkazi mukaziana, yamulengia musambi atone kumana ni kiki kilengele ozo nkazi aye waali ni nsaansa lyonse.

12. Juu ya ki kunti twalanda nangue kila umo mu kilonghaano ali ni miilo ya kukwasia basambi ba Bibilia?

¹² Musita basambi ba Bibilia lubali kufikiila kumana bakasimika paleepale, mifuano yabo kunti yabakwasia kwinika mana ya kukoonka  malaizio akue Kristu a kumutona saana Leeza ni mwikazi-neetu. (Yoan. 13:35; 1 Tim. 4:12) Kabili, nga vitwafuma mukumona, musambi wa Bibilia kunti wasambilila kupitila mifuano ya bakasimika bange baasaakeene ni maavia apaleene ni aali mukuluisia. Kupitila ezio mifuano, musambi ali wasambilila nangue kunti waviinda kwalulula lwendo lwakue eevi kwaluka musambi wakue Kristu. (Mal Miz. 30:11) Kila umo mu kilonghaano kunti wakwasia mu nzila paleepale buyantanzi bwa kimupasi bwakue musambi. (Mat. 5:16) Weewe pa lobe, uli wakita siani eevi kukoselezia basambi ba Bibilia bali baiza ku kulonghaana?

13-14. Yesu waabakitiile siani batumua bakue baali batiokele mutima?

¹³ Tutonene kubakwasia balupua ni bankazi baalekeele kubomba batendeke kusimikila ni kukita basambi. Leenu, kunti twamupala Yesu kukoonkana ni vyabakitiile batumua bakue baali batiokele mutima.

¹⁴ Ku mpela ya miilo yakue Yesu ya kusimikila, musita lwali waali peepi ni kufua, batumua ‘bonse baamusiile ni kubutuka.’ (Mark. 14:50; Yoan. 16:32) Yesu waabakitiile siani batumua bakue lubaatiokele mutima musita kampanda? Musita uniini kisia kutuntumuka kwakue, Yesu waabaanine basambi bamo (banakazi) nangue: “Tekutiine . . . ale endo mubaane bakwane [nangue naakituntumunua].” (Mat. 28:10a) Yesu taabasuulile batumua. Anzia kine baamubutukile, waabakuutile nangue “bakwane.” Nga Yehova, Yesu waali walangilila nkumbu ni kweleela.​—2 Mak. 13:23.

15. Tuli twaiunvua siani palua baalia baalekeele kubomba miilo ya kusimikila?

¹⁵ Enka evio ni fwefue, tuli twabeemena saana baalia baalekeele kusimikila. Tuli twakita evio paantu ni balupua ni bankazi betu, kabili tubatonene! Tukilangulukilesie miilo yabo ya ntono ibaabombele kale​—paange mu miaka ingi. (Baeb. 6:10) Kakiine tuli mukubalanguluka saana! (Luk. 15:4-7) Kunti twalangilila siani nangue tuli mukubeemena babo balupua ni bankazi nga vyakitile Yesu?

16. Kunti twalangilila siani nangue tuli mukubeemena balupua ni bankazi baalekeele kubomba?

¹⁶ Bakupe wasaansamukile. Nzila imo yaabombiizie Yesu eevi kubakoselezia basambi bakue baali batiokele mutima, ni kubakupa eevi balonghaane bonse pamo. (Mat. 28:10b; 1 Bakor. 15:6) Enka evio, ni fwefue leenu kunti twabakoselezia balupua ni bankazi baalekeele kubomba, batendeke kulonghaana kine tebali mukukita evio. Tumanine nangue kunti kyaloomba tubakupe lingi ntaanzi batendeke kuiza ku kulonghaana. Kakiine Yesu waunvuile saana nsaansa kumona basambi bakue baitabila mukupo wakue kabili ni fwefue kunti twaiunvua enka evio.​—Palania ni Mateo 28:16 ni Luka 15:6.

17. Tupalile kukita siani kine muntu waalekeele kubomba waiza ku kulonghaana?

¹⁷ Langilila nangue mukupo obe ufumine ku mutima. Musita ubasaakeene, Yesu waakitile basambi bakue beyunvue nangue bapokeleelue; weene i waatendekele kubalanzia. (Mat. 28:18) Kunti twakita siani musita lupua ao nkazi waalekeele kubomba lwaiza ku kulonghaana? Fwefue i bapalile kuya baali ba mambo kumupokelela. Ku ntendeko, kwandua kumana bya kulanda kunti kwalengia tutiine. Inzi, bila kumulengia eyunvue ovio, kunti twamwanasie nangue twaunvua saana nsaansa ya kumumona.

18. Kunti twabakoselezia siani balupua ni bankazi baalekeele kubomba?

¹⁸ Bakoselezie kakiine. Kipalile basambi bakue Yesu baatiinine kunvua nangue bapalile kusimikila kyalo kyonse. Yesu waabakoseleziizie  kupitila kubalanda eevi: “Ndi pamo neenu nsiku yonse.” (Mat. 28:20, NWT) Ezio milandu yaabakwasiizie? Een. Musita uniini kisia paapo, baalukile ni bingi bya kukita mu miilo ya ‘kusimikila ni kupunda mpunda iweeme.’ (Miil Bat. 5:42) Ni bakasimika baalekeele kubomba, bapalile kukoseleziiwa. Kunti baunvua muenzo wa kutendeka kusimikila kabili. Kunti twabasininkiziizia nangue te bakaba basimikila baali bunke. Kine baiteania kunti twaya naabo mu kusimikila. Kakiine bakaba kutasia saana kine twabakwasia batendeke kusimikila kabili mpunda iweeme. Kine twalangilila nangue tuli mukubeemena kakiine balupua ni bankazi, kunti batendeka kabili kubomba, ni kilonghaano kyetu kili kwaluka ni nsaansa.

19. Tuli ni nkulu ya kukita ki, kabili juu ya ki?

¹⁹ Miilo yeetu ya kukita basambi yakapua musita ki? Ku mpeleezio ya mpaangilo ya bintu. (Mat. 28:20; Mona Mana ya Milandu ya Bibilia, “Mpeleezio ya mpaangilo ya bintu.”) Eba, twakaviinda kusimikila ni kukita basambi mpaka pa ozo musita? Tupinguile kukita evio! Tuli twafumia musita, maka, ni bintu byetu twasekeleele eevi kukeba baalia bali ni “aali iweeme ya mutima palua bukose bwa loonse.” (Miil Bat. 13:48, NWT) Musita utuli twakita evio, tuli twapala mufuano wakue Yesu. Waalandile eevi: “Bilio byane, ni kukita kutona kwakue olia antumine, ni kufikilizia [kupua, NWT] miilo yakue.” (Yoan. 4:34; 17:4) Ezio, i nkulu ituli naayo ni fwefue. Tutonene kupua miilo itwapeelue. (Yoan. 20:21) Kabili tutonene ni bange, kubiika pamo ni baalia baalekeele kubomba batwalilile kubomba pamo neetu.​—Mat. 24:13.

20. Kukoonkana ni 2 Bakorinto 4:7, juu ya ki kunti twaviinda kupua miilo itwapeelue kuli Yesu?

²⁰ Kakiine te kileengele kufikilizia malaizio atwapeelue na Yesu. Inzi te tuli mukukita ezio miilo fwe bunke. Yesu waalaile nangue wakaba pamo ni fwefue. Tuli mukubomba eezi miilo ya kukita basambi twali “babombi pamo ni Leeza” kabili “pamo ni Kristu.” (1 Bakor. 3:9; 2 Bakor. 2:17, NWT) Kansi, kunti twaipua. Kakiine, tuli ni lisyuko lya kukita eezi miilo ni kukwasia bange bakite enka evio!​—Soma 2 Bakorinto 4:7.