1. Kunti twaiipuzia kiipuzio ki?

EBA, nsita inge uli waunvua muenzo musita luuli watontonkania palua bintu byakaba kukitika ntaanzi yeetu, nga evelia, kwinoonua kwa diini ya bufi, kinvulunghania kyakaba kuleetua na Gogu wa Magogu, ni vita ya Armagedoni? Weewe, waaiipuziiziepo kale nangue ‘eba, nakaba kuviinda kusiala nali wa kisinka musita bebio bintu bili byaleeta muenzo lubyakaba kukitika?’ Kine waatontonkaniizie kale palua keekio kiipuzio, bobu bulondolozi palua milandu yaalandile Yesu ili mu lileembo liimaniine leeli lyasi buli kukukwasia. Yesu waabalandile eevi basambi bakue: ‘Te kusakamane mu mitima yeenu. Ketekele.’ (Yoan. 14:1) Kiketekelo kilumine kyakaba kutukwasia kusipikizia anzia kine kwakaba kwaluka ki musita uli mukwiza.

2. Kunti twakosia siani kiketekelo kyetu, kabili tuli kulondoluela ki mu leeli lyasi?

² Kine twatontonkania palua beelia bituli twakita loonu musita utuli twasaakaana ni bintu bili byaezia kiketekelo kyetu, tuli kumona keelia kitupalile kukita eevi tukosie kiketekelo kyetu. Kine twatontonkania palua bintu bebio, tuli kumana kine ni papi patupalile kuwaamia mu kiketekelo kyetu. Kila musita utuli twasipikizia buezio, kiketekelo kyetu kili kyakosa. Keekio kyakaba kutukwasia kusipikizia meezio ali mukuiza. Mu leeli lyasi, tuli kumona aali ina yaasaakeene na basambi bakue Yesu yaalangiliile nangue baali bakabiile kuya bali ni kiketekelo kyakosele. Kabili, tuli kulondoluela vya kuluisia maavia apaleene ni azo mu enu nsiku, kabili tuli kumona viali atuteania palua musita uli mukwiza.

3. Milandu yakue Yesu ili mu Mateo 6:30, 33, yatukwasia kwinika ki?

³ Kila mutue wa nsesi ali wasaangua watonene kukebela mukazi wakue ni baana bakue byakulia bitosiizie, maubo ni fuasi mwa  kwikala. Keekio tekiizi kusaangua kyaleengelesie lyonse mu enu nsita ikolele. Balupua ni bankazi bange bakizeezia miilo yabo, kabili anzia kine bali mukukita maka eevi kupata miilo inge te banaipate. Ni bange bali mukukaana kubomba miilo isipalile kubombua na Bakristu. Musita bintu nga bebio lubili byakitika, tupalile kuya twali ni kiketekelo kyalumine ni kwinika nangue Yehova wakaba kusininkizia nangue tuli ni bintu bitukabiile mu lupua lwetu. Mu Nsimiko yakue ya ku Lupili, Yesu waabalangiliile basambi bakue kintu keekio bila kufiika. (Soma Mateo 6:30, 33.) Kine tusininkiziizie kakiine nangue Yehova takaba kutusia, twakaba kuviinda kutwalilila kupooza saana maano etu ku miilo yakue. Kabili musita utuli kuya twamona Yehova vyali mukutukwasia bintu bya kimubili bitukabiile, tuli kukila kumupalama ni kiketekelo kyetu kili kukila kukosa.

4-5. Ni kiki kyaakwasiizie bantu ba mu lupua lumo musita ubaali baemene paantu baali ni buavia bwa kupata bintu bya kimubili bibaali bakabiile?

⁴ Mona bantu ba mu lupua lumo lwa ku Venezuela vibaaimweneene Yehova vyaabakwasiizie musita ubaali baemene palua kupata bintu bya kimubili bibaali bakabiile. Lwa ntaanzi, lupua lwa ba Castro lwaali lwapata nfalanga ibaali bakabiile mu lupua, kupitila kubomba miilo ya kulima. Kisia, kikundi kya babipookapooka kyaaizile ni kubapoka bisonso byabo ni kubakumba mu kaako kazonga. Miguel, baba wa mu loolo lupua, walanda eevi: “Loonu tuli twalima mu kisonso kiniinisie kya kwazima. Kila busiku, lukele-keele ndi natendeka kumuloomba Yehova atupeele bintu bitukabiile mu bobo busiku.” Buikazi bwa mu loolo lupua bukolele, inzi paantu luketekeele saana buviinde bwakue Baba weetu wa ntono eevi abapeele bintu bibakabiile kila busiku, lupua lwa ba Castro luli ni mute wa kuya ku kulonghaana ni mu miilo ya kusimikila. Bantu ba mu loolo lupua babiikile miilo ya Bukolo pa ntaanzi mu buikazi bwabo, kabili Yehova ali mukubapeela bintu bibakabiile.

⁵ Mu ozo musita onse waviizie, Miguel pamo ni Yurai, mukazi wakue bapoozele saana maano abo eevi kumona Yehova vyali mukubeemena. Pa musita kampanda, Yehova waasonseziizie ba lupua ni bankazi eevi babapeele bintu bibakabiile ao bamukwasie Miguel kupata miilo. Mu nsita inge, Yehova waali wabakwasia kupitila biro ya ku musambo kupata bintu paleepale bibaali bakabiile. Yehova taabasiile ata kaniini. Keekio kyakilengia kiketekelo kya lupua lwabo kikile kuluma. Kisia kulondoluela mufuano ulangiliile Yehova vyaabakwasiizie, muana wabo mukulu mwanakazi ali wakuutua Yoselin walanda eevi: “Kili kyakoselezia saana kumona Yehova vyaatukwasiizie. Neene, mumwene kuya wali kibuza wane, kabili nsininkiziizie nangue lyonse wakaba kunkwasia.” Waongezia eevi: “Maavia atwakisaakaana nao mu lupua akituteania palua maavia akilile kukola a nsita ili yaiza.”

6. Kunti wakosia siani kiketekelo kyobe musita luuli mu buavia bwa kupata nfalanga?

⁶ Eba, uli mu buavia bwa kupata nfalanga? Kine i evio, uli mu aali yakolele. Anzia kine uli mu aali yakolele, kunti wabombia ozo musita eevi ukosie kiketekelo kyobe. Pepa kuli Yehova, kabili soma ni kutontonkania milandu yakue Yesu ili mu Mateo 6:25-34. Toosia mifuano ya mu enu nsiku ilangiliile nangue Yehova ali  waemena baalia bali ni bingi bya kukita mu miilo ya kiteokrasi. (1 Bakor. 15:58) Kukita evio, kuli kukukwasia usininkizie saana nangue Yehova wakaba kukukwasia nga evelia vyali wakwasia baalia bali ni maavia apaleene ni obe. Amanine bintu byukabiile, kabili amanine vya kukukwasia. Musita luuli kuya wamona Yehova vyali mukukukwasia mu buikazi bobe, kiketekelo kyobe kili kukila kukosa ni kukukwasia kusipikizia maavia a mu musita uli waiza.​—Hab. 3:17, 18.

7. Nga vilandile Mateo 8:23-26, “mwela ukata” waaeziizie siani kiketekelo kya basambi bakue Yesu?

⁷ Musita Yesu pamo ni basambi bakue lubaali baya mu menda bali mu buato, kwaalukile mwela ukata mukusitukila. Yesu waabombiizie ozo musita eevi kubakwasia basambi bakue benike nangue baali bapalile kukosia kiketekelo kyabo. (Soma Mateo 8:23-26.) Musita mwela luwaabuukile ni menda atendeka kwingila mu buato, Yesu weene waali waleelesie ni mutende onse. Basambi bakue baamubusiizie baunvuile muenzo ni kumulanda abapususie. Inzi weene, waabeepuziizie eevi mu buwaame: “Mwe bantu bali ni kiketekelo kiniini! Ale mwatiina ki?” Babo basambi babanga baunvuile muenzo, baali bapalile kwinika nangue Yehova waali ni buviinde bonse bwa kumusuunga Yesu pamo ni baalia babanga waali nabo. Fwefue, twasambililapo ki? Kuya wali ni kiketekelo kikata kunti kwakukwasia kuluisia “mwela ukata,” ao buavia bonse bupaleene ni mwela ukata.

8-9. Kiketekelo kyakue Anel kyaaeziiziwe siani, kabili ni kiki kyaamukwasiizie kusipikizia?

⁸ Mona kiketekelo kyakue nkazi umo asinaupue ali waikala mu kyalo kya Porto Rico, ali wakuutua Anel, vikyaakilile kukosa paantu waasipikiziizie buavia bukata. Buezio bwaasaakeene nabo bubanga bwali “mwela ukata” wiine wiine. Buezio bwakue bwaatendekele mu 2017 musita mwela uli wakuutua Hurricane Maria, luwaatuutile nsesi yakue. Ozo mwela waalengiizie azeezie miilo yakue. Anel walanda eevi: “Mu ezio nsiku yaali yaaviizie, naali naemene mu maano, inzi naasambiliile kumuswapila Yehova kupitila kupepa kabili bila kulekelela lyemo lyane lintitikile saana.”

⁹ Anel walanda nangue kintu kinge kyaamukwasiizie kusipikizia, ni kunakila. Walanda eevi: “Kukoonka malaizio a kuteania kwaankwasiizie ntwalilile kuya nateekameene. Yehova waankwasiizie kupitila kubombia balupua ni bankazi. Baankoseleziizie ni kumpeela bintu binaali nakabiile mu buikazi.” Waongezia eevi: “Yehova waampeele bintu bingi kukila ni beelia binaali namuloomba, kabili kiketekelo kyane kyaakilile kukosa.”

10. Weewe, kunti wakita ki kine wasaakaana ni maavia akolele saana?

¹⁰ Eba, uli mukuluisia “mwela ukata” mu buikazi bobe? Paange maavia azo abiikile mukati maavia aakileetua na maka a kyalo ali ainoona bintu. Ao paange uli ni maluele akata ali akulengia utioke saana mutima. Nsita inge kunti watioka mutima, inzi te kulekelela kwema kooko kukulengie ulekele kumuswapila Yehova. Mupalame  kupitila kupepa kufuma ku mutima. Kosia kiketekelo kyobe kupitila kutontonkania Yehova vyaakukwasiizie musita waapitile. (Malum. 77:11, 12) Uye wali ni kisinka nangue Yehova takaba kukusia ata kaniini.

11. Juu ya ki tupalile kupingula kubanakila baalia bali batutungulula?

¹¹ Ni kiki kinge kili kuviinda kutukwasia kusipikizia maavia? Anel waazimbuile kunakila. Sambilila kubaswapila baalia baswapiilue na Yehova ni Yesu. Nsita inge, baalia basaakwilue eevi kutungulula kunti batuleetela malaizio atumwene nangue, te ali na mana kuli fwefue. Anzia evio, Yehova ali wabapaala baalia bali banakila. Kupitila Mulandu wakue ni bintu byaaimweneene babombi ba kisinka, kunti twasambilila nangue kunakila kuli kwapususia bukose. (Kuf. 14:1-4; 2 Mil Nsi. 20:17) Tontonkania palua ezio mifuano. Kukita evio, kwakaba kukosia bupinguzi bobe bwa kukwasia mipaango ya mu kuteania loonu ni mu musita uli mukwiza. (Baeb. 13:17) Kabili kine wakita evio, teukaba kutiina lyemo likata lyakaba kwizasie leenu.​—Tus Maf. 3:25.

12. Milandu ili mu Luka 18:1-8 ipataniizie siani kuya twali ni kiketekelo ni kusipikizia kukitilua bintu bila nsaambu?

¹² Yesu waali wamanine nangue kukitilua bintu bila nsaambu, kwakeezia kiketekelo kya basambi bakue. Eevi abakwasie basipikizie bobo buavia, waabapeele mufuano uli mu kitabu kya Luka. Yesu waaleetele mufuano wa mukanfwilua umo waatwaliliile kupapaata kuli zuuzi asili wa kisinka eevi apeelue nsaambu. Ozo mukanfwilua waali wamanine nangue kine watwalilila kuloomba nsaambu, bali kumunvua. Kupuako, zuuzi waafikiile kumunvua. Twasambililapo ki? Yehova ni wansaambu. Pakaako, Yesu waalandile eevi: “Ati, kubaako Leeza taviinda kulandilako bantu bakue bali bamulilila busiku ni koba?” (Soma Luka 18:1-8.) Kabili Yesu waaongeziizie eevi: ‘Ati kubako lwakeeza Mwina muntu wakeeza kusaanga ni buzumino [keeki kiketekelo, NWT] pa kyalo?’ Musita utuli twaema juu ya kukitilua bintu bila nsaambu, tupalile kulangilila nangue tuli ni kiketekelo kikata nga keelia kyakue olia mukanfwilua, kupitila kuya twali ni mibeele ya kupembelela ni kusipikizia. Kiketekelo kya evio, kunti kyatukwasia kusininkizia nangue Yehova wakaba kutukwasia. Kabili, tupalile kuya twainikile nangue lipepo lili ni buviinde bukata saana. Pa musita kampanda, mapepo etu kunti aasukua pa musita utusyakiba twaswapiile.

13. Lipepo lyaabakwasiizie siani bantu ba mu lupua lumo baakitiilue bintu bila nsaambu?

¹³ Mona mufuano wakue nkazi umo ali wakuutua Vero, ali waikala mu kyalo kya Kongo ya Kidemokrasi. Nkazi Vero, ni mulume wakue asizumiine, pamo ni muana wabo wa miaka 15, baabutukile kufuma mu muzi wabo musita ubaaingiliilue na kikundi kya balukale. Lubaali baya mu musebo, loolo lupua lwaafikile pa fuasi pa baaimikilue na balukale. Kisia, babo balukale baabatinsiizie nangue bali kubepaya. Musita nkazi Vero lwaatendekele kulila, muana wakue mwanakazi waaeziizie kumuteekia mutima kupitila kupepa na lizui likata, wabuela kuzimbula  liina lyakue Yehova mu lipepo lyakue. Musita ozo muana lwaapuile kupepa, mukulu wa keekio kikundi kya balukale waamwipuziizie eevi: “We mukaziana naani waakusambiliziizie kupepa?” Ozo mukaziana waasukile eevi: “Mama waane i waansambiliziizie kupitila kubombia mufuano wa lipepo lili mu Mateo 6:9-13.” Mukulu wa balukale waamulandile eevi: “We mukaziana, endo buino pamo ni baviazi bobe, kabili Yehova Leeza weenu amisuunge!”

14. Paange kiketekelo kyetu kunti kyaeziiwa na ki, kabili ni kiki kili kutukwasia kusipikizia?

¹⁴ Ezio mifuano, yatusambilizia nangue te tupalile kupuulula ata kaniini buviinde bwa lipepo. Ale kine mapepo obe te alengele kwasukua ao te aasukilue nga vyuswapiile? Nga olia mukanfwilua azimbuilue mu mufuano wakue Yesu, twalilila kupepa wali ni kisinka nangue Leeza weetu takaba kukusia, kabili nangue weene wakaba kwasuka pa musita kabili mu nzila yusiswapiile. Twalilila kumuloomba Yehova mupasi wakue utakatiifu. (Baf. 4:13) Languluka nangue leenusie Yehova wakaba kukupaala saana kabili weewe wakaba kulaba ni maavia onse awakiba wali nao musita wakipita. Kine waviinda kusipikizia maavia kupitila kukwasiiwa na Yehova, uli kukila kwaluka ni maka, kabili wakaba kwaluka ni buviinde bwa kusipikizia meezio a musita uli waiza.​—1 Pet. 1:6, 7.

15. Nga vilandile Mateo 17:19, 20, basambi bakue Yesu baapatile buavia ki?

¹⁵ Yesu waabasambiliziizie basambi bakue nangue, kiketekelo kunti kyabakwasia kutwalilila anzia maavia. (Soma Mateo 17:19, 20.) Musita umo baandilue kukumba myela ibiipile, anzia kine mu nsita inge baaviindile kukumba myela ibiipile. Ni kiki kyaalengele? Yesu waalandile nangue baali bakabiile kuya bali ni kiketekelo kikata. Waabalandile nangue, kine bali ni kiketekelo kikata, kunti baviinda kutwalilila anzia kine kunti baya bali mu maavia akata saana ali nga mpili! Ni fwefue loonu, kunti twapata maavia akata akutulengia tumone nangue tetuviinda kutwalilila.

16. Kiketekelo kyaamukwasiizie siani Geydi kusipikizia kisia mulume wakue kwipaiwa?

¹⁶ Mona mufuano wakue nkazi umo ali wakuutua Geydi, ali waikala ku Guatemala. Mulume wakue ali wakuutua Edi, waaipailue musita ubaali babuela ku nsesi bafuma ku kulonghaana. Kiketekelo kyaamukwasiizie siani Geydi kusipikizia anzia kine abanga wali ni bulanda bukata? Walanda eevi: “Kupepa kwaankwasiizie mupoozele Yehova kifunda kyane, kabili keekio kyaankwasiizie ngaluke ni mutende. Mwene Yehova vyali mukungemena kupitila lupua lwane ni babibuza bane mu kilonghaano. Kuya nali ni bingi bya kukita mu miilo yakue Yehova, kuli mukukeefia misa yane, kabili kuli mukunkwasia eevi ngie natwaliliile kila busiku bila kuya naemena saana bintu byakaba kukitika lukeele. Kupitila bebio bintu binakiimwena, nakisambilila nangue anzia kine kwakaba kwaluka buezio bwa siani musita uli mukuiza, nakaba kuviinda kusipikizia buezio bobo kupitila kukwasiiwa na Yehova, Yesu ni kuteania.”

17. Kunti twakita siani musita utwasaakaana ni buavia buli nga lupili?

¹⁷ Eba, weewe waakifuilua na muntu uutonene?  Kosia kiketekelo mu kiswapilo kya kutuntumunua kwa bafuile, kupitila kusoma mu Bibilia maasi a bantu baatuntumwinue. Eba, ukisikile paantu muntu wa mu lupua lobe wakitengua? Sambilila eevi usininkizie we muine nangue nzila yakue Leeza ya kulapizia ili yasaangua yaweemesie lyonse. Anzia kine uli mu buavia bwa siani, bombia musita ozo eevi kukosia kiketekelo kyobe. Mubuile Yehova vyuli mukwiunvua. Apana kwitenga, inzi siala wali peepi saana pamo ni balupua ni bankazi bobe. (Tus Maf. 18:1) Bomba miilo ili kukukwasia kusipikizia anzia kine uli kukita miilo ezio wali mukulila. (Malum. 126:5, 6) Twalilila ni mute obe wa kulonghaana, kusimikila, ni kusoma Bibilia. Kabili twalilila kupooza maano ku bintu bikulaile Yehova mu musita uli mukuiza. Kine wamona Yehova vyali wakukwasia loonu, kiketekelo kyobe kili kukila kukosa.

18. Kine wainika nangue kiketekelo kyobe te kilumine saana, upalile kukita ki?

¹⁸ Kine maavia awasaakeene nao musita waapitile ao auli nao loonu, akilengia kiketekelo kyobe kitope, te kutioka mutima. Mona nsita yuuli mu meezio azo kuya yaali nsita ya kukosia kiketekelo kyobe. Loomba nga evelia vyaaloombele basambi bakue Yesu. Baaloombele eevi: “Tulundileko kiketekelo.” (Luk. 17:5) Kabili, tontonkania palua mifuano itwalondoluela mu leeli lyasi. Nga ba Miguel ni Yurai, languluka musita onse Yehova lwaakukwasiizie. Nga evelia vyaakitile muana mwanakazi mwina nkazi Vero ni Anel, pepa saana kuli Yehova asa kine uli mu buavia bukata. Kabili nga Geydi, mana nangue Yehova kunti wakupeela bintu byukabiile kupitila lupua ni babibuza bobe. Kine wamulekelela Yehova akukwasie kusipikizia maavia auli mukusaakaana nao leenu, uli kukila kwaluka ni kisinka nangue weene wakaba kukukwasia kusipikizia maavia awakaba kusaakaana nao mu musita uli mukuiza.

19. Yesu abanga wasininkiziizie ki, kabili weewe kunti waya wali ni kisinka palua ki?

¹⁹ Yesu waabakwasiizie basambi bakue benike moolia mu baali bapalile kukosia kiketekelo kyabo. Inzi, waali wamanine kakiine nangue kine bakwasiiwa na Yehova, bakaba kuviinda kusipikizia meezio mu musita uli waiza. (Yoan. 14:1; 16:33) Yesu waali ni kisinka nangue kwakaba kwali ni libumba likata lya bantu bakapusuka pa lyemo likata kupitila kiketekelo kyabo kilumine. (Nfy. 7:9, 14) Eba, ni weewe wakaba pakati ka babo bantu ba mu leelio libumba? Kupitila buwaame bwakue Yehova busipalilue, weewe wakabapo kine waikwinda saana kutendeka loonu kukosia kiketekelo kyobe!​—Baeb. 10:39.