1. Twamana siani nangue Yehova atonene kuya wali peepi ni fwefue?

 YEHOVA ali watukupa eevi tumupalame. (Yak. 4:8) Atonene kuya wali Leeza weetu, Baba weetu, kabili Kibuza weetu. Ali waasuka mapepo etu ni kutukwasia mu nsita ya maavia. Kabili, ali wabombia kuteania kwakue eevi kutusambilizia ni kutusuunga. Inzi, ni biki bitupalile kukita eevi tumupalame Yehova?

2. Kunti twamupalama siani Yehova?

² Kunti twamupalama Yehova kupitila kupepa kuli weene, ni kupitila kusoma ni kutontonkania Mulandu wakue. Kine twakita evio, tuli kumutona saana ni kumutasia weene. Tuli kukinkiziiwa kumunakila ni kumupeela bulumba nga vyakabiile. (Nfy. 4:11) Vituli kuya twakila kumumana Yehova, i vituli kuya twakila kumuswapila weene pamo ni kuteania kwapaangile eevi kuye kwatukwasia.

3. Kibanda ali waezia siani kutupusania ni Yehova, inzi ni kiki kili kutukwasia te kunti tumusie ata kaniini Leeza pamo ni kuteania kwakue? (Malumbo 31:13, 14)

³ Inzi, Kibanda ali waezia kutupusania ni Yehova, asa musita utuli twasaakaana ni maavia. Ali wakita siani evio? Ali waezia kutulengia tulekele bukebuke kumuswapila Yehova pamo ni kuteania kwakue. Inzi, kunti twaviinda kuluisia miteo yakue. Kine kiketekelo kyetu kilumine, kabili kine kiswapilo kyetu kuli Yehova kiimeene sinta, tetuviinda kumusia Leeza weetu pamo ni kuteania kwakue.​—Soma Malumbo 31:13, 14.

4. Tuli kulondoluela ki mu leeli lyasi?

⁴ Mu leeli lyasi tuli kulondoluela maavia atatu, paange ali afuma panze pa kilonghaano; kila buavia kunti bwatulengia tulekele kumuswapila Yehova pamo ni kuteania kwakue. Azo maavia  kunti atupusania siani ni Yehova? Kabili kunti twakita siani eevi tusiale twali ba kisinka kuli Yehova pamo ni kuteania kwakue?

5. Maavia kunti atulengia siani tulekele kumuswapila Yehova pamo ni kuteania kwakue?

⁵ Nsita inge, tuli twasaakaana ni maavia a kupingua na bantu ba mu lupua lwetu ao kuzeezia miilo. Maavia a evio, kunti atulengia siani tulekele kuswapila kuteania kwakue Yehova ni kutupusania ni weene? Kine twakita musita waleepele twali mu maavia, kunti twaiunvua bila kuya twali na kiswapilo, kabili twatiokele mutima. Sataana ali wabombia ezio nsita eevi kutulengia tutontonkanie nangue Yehova tatutonene. Kibanda atonene tuye twatontonkania nangue maavia atuli twapata ali afuma kuli Yehova ao mu kuteania Kwakue. Kintu kipaleene ni keekio, kyaabapatile Baisraeli bange ku Misri. Lwa ntaanzi, babanga bazumiine nangue Yehova waabasaakuile ba Musa ni Aruni eevi babafumie mu buzia. (Kuf. 4:29-31) Inzi kisia paapo, musita Farao lwaalengiizie buikazi bwabo bukile kukosa, baatendekele kwitendooka juu yakue Musa ni Aruni balanda eevi: “Mwemue mwaakilengia Farao pamo ni babombi bakue batuzyelekanie, kabili mwemue mwaakibiika kipanga mu minue yabo eevi batwipaye.” (Kuf. 5:19-21) Baali baitendookela babombi ba kisinka bakue Leeza. Kakiine keekio ni kintu kya kukisia! Kine weewe wakita kale musita waleepele wali mu maavia a evio, kunti wasuunga siani kiswapilo kyobe kisiale kyalumine kuli Yehova ni ku kuteania kwakue?

6. Twasambilila ki kupitila kabika Habakuki palua nzila ya kutukwasia kusipikizia maavia? (Habakuki 3:17-19)

⁶ Mubuile Yehova byonse bili ku mutima obe kupitila lipepo, kabili, muswapilesie weene akukwasie. Kabika Habakuki waasaakeene ni maavia engi. Mu musita umo, kimonekele waatendekele kutwisika kine Yehova abanga wamwemena. Pakaako, waamubuilile Yehova kupitila lipepo vyabanga waiunvua. Waalandile eevi: “We Yehova, mpalile kulilila kukwasiiwa mpaka musita ki inzi bila wangunvua? . . . Juu ya ki ulekeleele kutitikilua?” (Hab. 1:2, 3) Yehova waasukile lipepo lya kufuma ku mutima lyakue mubombi wakue wa kisinka. (Hab. 2:2, 3) Kisia kutontonkania saana Yehova vyaabapususiizie bantu bakue, Habakuki waalukile ni nsaansa kabili. Waafikiile kusininkizia nangue Yehova waali wamwemena, kabili nangue wakaba kumukwasia kusipikizia kila buavia. (Soma Habakuki 3:17-19.) Weewe, wasambililapo ki? Kine weewe wasaakaana ni maavia, pepa kuli Yehova kabili mubuile vyuli mukwiunvua. Kabili muswapilesie weene akukwasie. Kine weewe wakita evio, uli kuya wasininkiziizie nangue Yehova wakaba kukupeela maka aukabiile eevi usipikizie. Kabili, kine waiunvua nangue uli mukukwasiiwa na weene, kiketekelo kyobe kili kukila kukosa.

7. Bantu ba mu lupua lwakue Shirley baali bamuluula palua ki, kabili ni kiki kyaamusuungile eevi te kunti alekele kumuketekela Yehova?

⁷ Twalilila kukita bintu bili kukukwasia kusiala wali peepi ni Yehova. Keekio i kyaamukwasiizie nkazi Shirley wa mu kyalo kya Papouasie-Nouvelle-Guinée, musita lwaasaakeene ni maavia. b Lupua lwa ba Shirley lubanga lwalimo bantu bapabi, kabili nsita inge babanga baandua kupata kyakulia kitosiizie. Muntu umo wa mu lupua lwabo, waaeziizie kumulengia weene alekele kumuswapila Yehova. Ozo muntu waamulandile eevi: “Uli walanda nangue mupasi utakatiifu uli mukuya wakukwasia, nga paapa uli mukuya wakwasiiwapo ki? Bantu ba mu lupua bakilisie bapabi. Uli mukuya wazeezia musita obe mu kusimikila.” Shirley walanda eevi: “Naaiipuziizie eevi: ‘Eba, Leeza ali mukutwemena ao abe?’ Pakaako, naapepele  kuli Yehova bila kukokola ni kumubuila kila kintu kibanga kyali mu maano ane. Naatwaliliile kusoma Bibilia ni mpapulo yeetu, kabili naatwaliliile kusimikila ni kuya ku kulonghaana.” Kisia musita uniini, Shirley waatendekele kwinika nangue Yehova waali waemena lupua lwabo. Lupua lwabo te lubanga lwali mu nzala, kabili lubanga lwali ni nsaansa. Shirley walanda eevi: “Naaiunvuile nangue Yehova waali waasuka mapepo ane.” (1 Tim. 6:6-8) Kine ni weewe watwalilila kukita bintu bili kukukwasia kusiala wali peepi ni Yehova, teuviinda kulekelela maavia ao masiaka akupusanie ni Yehova.

8. Balupua bali batungulula mu kuteania kwakue Yehova, kunti bakitilua siani?

⁸ Kupitila biombo bya kusalanghania mpunda ni bitente bya Enternete bya bantu bengi, baluani betu bali basalanghania bufi ao kwalulula mpunda palua balupua bemaniine miilo mu kuteania kwakue Yehova. (Malum. 31:13) Bange balupua baakwetue ni kusitaakua nangue ni babiifi. Bakristu ba mu miaka mia ya ku ntendeko, baasaakeene ni aali ipaleene ni ezio, musita mutumua Paulo lwaasitaakilue bya bufi ni kukakua. Baakitile siani?

9. Bakristu bange baakitile siani musita mutumua Paulo lwaakakilue?

⁹ Bakristu bange mu miaka mia ya ku ntendeko, baalekeele kumukwasia mutumua Paulo musita lwaakakilue ku Roma. (2 Tim. 1:8, 15) Juu ya ki? Eba, baamunvuiliile Paulo busoni paantu bantu baamumwene kuya wali nga mubiifi? (2 Tim. 2:8, 9) Ao eba, baaunvuile muenzo nangue ni beene kumo bakaba kusaanzua? Ibe ni kiki kyaalengiizie, tontonkania Paulo vyaali wapalile kwiunvua. Waasipikiziizie maavia engi, kabili abanga wasia kuzeeziiziapo ni bukose bwakue juu yabo. (Miil Bat. 20:18-21; 2 Bakor. 1:8) Kansi, te kunti twaluke ata kaniini nga baalia baamusiile Paulo musita lwaali wakabiile kukwasiiwa! Ni kiki kitupalile kuya twalangulukile musita balupua bali batungulula lubali bakyuziiwa?

10. Ni kiki kitupalile kuya twalangulukile musita balupua bali batungulula lubali bakyuziiwa, kabili juu ya ki?

¹⁰ Languluka kili kyalengia tuye twasaanzua  ni olia ali walengia tusaanzue. Timoteo wa bubili 3:12 ili yalanda eevi: “Kubalua muntu atonene kwikala buikazi bwa kumunakila Leeza ni kuya wali mu buumo ni Yesu Kristu, amane nangue wakemiiwa.” Kansi, te tupalile kupapa musita Sataana lwali wabakoonka saana balupua bali batungulula ni kubasaukila. Atonene babo balupua balekele kuya bali ba kisinka kuli Yehova, kabili atonene ni fwefue tunvue muenzo.​—1 Pet. 5:8.

11. Twasambilila ki kupitila mufuano wakue Onesiforo? (2 Timoteo 1:16-18)

¹¹ Twalilila kubakwasia balupua bobe, kabili siala wali wa kisinka kuli beene. (Soma 2 Timoteo 1:16-18.) Mukristu umo wa mu miaka mia ya ku ntendeko waali wakuutua Onesiforo, waakitile mu nzila iibeleele musita Paulo lwabanga wakakilue. ‘Taaunvuile busoni [Paulo] lwaali wakakilue.’ Inzi, Onesiforo waamukebele Paulo, kabili musita lwaamupatile waakebele nzila iweeme ya kumukwasiiziamo. Onesiforo waabiikile buikazi bwakue mu buavia musita lwaakitile evio. Twasambililapo ki? Te tupalile kulekelela muenzo wa kutiina muntu utulengie kututuma ao twandue kukwasia balupua betu bali mukukyuziiwa. Inzi, tukite maka etu onse eevi kubakwasia. (Tus Maf. 17:17) Beene bakabiile tubalangilile ntono ni kubakwasia.

12. Twasambilila ki kupitila balupua ni bankazi betu ba mu Urusi?

¹² Tontonkania balupua ni bankazi betu ba mu Urusi vibali babakwasia balupua ni bankazi babo batonua bakakilue. Musita bange lubali baeziiwa, balupua ni bankazi bengi bali baya ku tribinali eevi kubakwasia. Twasambililapo ki? Kine balupua bali batungulula babeepelua, bakakua, ao basaanzua, te tupalile kunvua muenzo. Uye wabapepela, emena bantu ba mu lupua lwabo, kabili keba nzila inge iweeme ya kubakwasiiziamo.​—Miil Bat. 12:5; 2 Bakor. 1:10, 11.

13. Kusekua kunti kwalengia siani tulekele kumuswapila Yehova pamo ni kuteania kwakue?

¹³ Bantu ba mu lupua lwetu basizumiine, babombi neetu, ao baalia batuli twasoma naabo, kunti batuseka juu ya miilo yeetu ya kusimikila ao paantu twikeele twakoonkele mafunde a pa muulu alandiile palua lwendo. (1 Pet. 4:4) Paange kunti bakulanda eevi: “Nkutonene paantu uli muntu, inzi diini yeenu ilimo mizilo ingi saana, kabili ikoonkele bintu bipitilue na nsita.” Bange kunti bakuluula kukoonkana ni vituli twabakitila bantu batengelue. Kunti bakulanda eevi: “Paapo kunti walanda nangue muli mwalangililana ntono?” Bulanzi bwa evio, kunti bwalengia utendeke kutwisika. Paange kunti watendeka kwiipuzia eevi: ‘Manake Yehova andoombele bintu bingi saana? Manake kuteania kwakue Yehova kukaaniizie bintu bingi saana?’ Kine uli mukusaakaana ni ezio aali kunti wasiala siani wali peepi ni Yehova pamo ni kuteania kwakue?

14. Tupalile kukita siani kine bantu bange batuseka paantu twikeele twakoonkele mafunde akue Yehova? (Malumbo 119:50-52)

¹⁴ Uye wapinguile kutwalilila kukita beelia bili byalanda Yehova nangue i biweeme. Yobu abanga wali mwalalume waali wakwete na maka mafunde akue Yehova, anzia kine abanga wasekua juu ya kukita evio. Umo pakati ka baalia bantu babanga bailangiliile kuya bali babibuza bakue Yobu, waaeziizie kumusininkiziizia nangue Leeza taali wapoozako maano anzia kine Yobu waali wakita bintu biweeme. (Yob. 4:17, 18; 22:3) Inzi, Yobu waakeene kuzumina bobo bufi. Waali wamanine nangue mafunde akue Yehova palua biweeme ni bibiipile ali buino, kabili abanga wapinguile kutwalilila kuakoonka. Taalekeleele bantu bange bazeezie bukisinka bwakue. (Yob. 27:5, 6) Twasambililapo ki? Te kulekelela kusekua kukulengie utendeke kutwisika palua mafunde akue Yehova.  Tontonkania palua bintu bili byakitika mu buikazi bobe we muine. Paange lingi uli waimwena nangue buikazi bobe buli bwawaama musita luuli wakita beelia bili byalanda Yehova nangue i biweeme. Pingula lyonse kuya wali seemu ya kuteania kuli kwakoonka azo mafunde. Kine weewe wakita evio, teukaba kulekela ata kaniini kumubombela Yehova anzia kine bantu bakaba kukuseka saana.​—Soma Malumbo 119:50-52.

15. Juu ya ki Brizit waali wasekua?

¹⁵ Mona mufuano wakue nkazi Brizit, wa ku India. Waasekelue na bantu ba mu lupua lwakue juu ya kiketekelo kyakue. Musita uniini kisia kubatiziiwa kwakue Brizit, mu muaka wa 1997, mulume wakue asyali wazumiine waazeziizie miilo. Pakaako, mulume wakue kwa Brizit, Brizit pamo ni baana babo banakazi baapinguile kukuukila ku baviazi bakue babanga bali mu muzi unge. Inzi, Brizit waapatile maavia akililepo. Paantu mulume wakue tabanga wali na miilo, Brizit abanga wapalile kubomba nsita yonse juu ya kukwasia lupua lwakue. Kukila pakaako, kilonghaano kibanga kyaliko peepi, kibanga kyali ku kilometre mia itatu ni makumi asano (350). Kya bulanda, lupua lwakue mulume wakue lwaatendekele kumupinga juu ya kiketekelo kyakue. Aali yaakilile kubiipa, pakaako lupua lwakue nkazi Brizit, lwaapinguile kukuuka kabili. Kisia, mu kusitukilasie, mulume wakue waafuile. Kisia paapo, muana wakue mwanakazi waafuile na buluele bwa kapoopo, walisie na miaka 12. Kabili bantu ba mu lupua lwakue nkazi Brizit, baakiziizie maavia kupitila kumuluula juu ya bebio bintu byaakitikile. Baatendekele kumulanda nangue kabenge taalukile Kasininkizia Wakue Yehova, ezio aali yonse ibiipile nga te yaakitikile. Anzia evio, waatwaliliile kumuswapila Yehova ni kusiala wali peepi ni kuteania kwakue.

16. Brizit waapaalilue siani kupitila kusiala wali peepi ni Yehova pamo ni kuteania kwakue?

¹⁶ Paantu Brizit abanga waikeele kule ni kilonghaano, kangalila wa muputule waamukinkiziizie aye wasimikila ku fuasi kwabanga waikala ni kuya watungulula kulonghaana mu nsesi yakue. Ku ntendeko, Brizit waamwene kyakolele saana. Inzi, waakoonkele malaizio. Waatendekele kubasimikila bange mpunda iweeme,  waali watungulula kulonghaana ku nsesi yakue, kabili lingi waali wakita lupupo lwa mu lupua pamo ni baana bakue banakazi. Kwaalukile ki? Brizit waatendekeziizie masambililo engi a Bibilia, kabili basambi bakue bengi ba Bibilia baafikiile kubatiziiwa. Mu 2005 waatendekele miilo ya bupainia bwa loonse. Waapaalilue paantu waali wamuswapiile Yehova ni kulangilila bukisinka bwakue ku kuteania kwakue Yehova. Baana bakue bali mukuya bamubombela Yehova mu kisinka, kabili mu ezio fuasi, loonu muli bilonghaano bibili! Brizit enikile nangue Yehova waamupeele maka a kusipikizia aali ikolele ni kusipikizia kusekua na bantu ba mu lupua lwakue.

17. Tupalile kupingula kukita ki?

¹⁷ Sataana atonene tuzumine nangue Yehova ali watusia musita utuli mu maavia, kabili nangue kukwasia kuteania kwakue Yehova kwakaba kulengia buikazi bukabe kukila kukola. Sataana atonene tutioke mutima musita balupua bali batungulula lubali babeepelua, lubali basaanzua ao lubali bakakua. Kabili, musita utuli twasekua, atonene tulekele kuswapila mafunde akue Yehova pamo ni kuteania kwakue. Anzia evio, tumanine buino miteo yakue ya bubiifi kabili te tuvulungheene. (2 Bakor. 2:11) Uye wapinguile kukaana bufi bwakue Sataana ni kusiala wali wa kisinka kuli Yehova pamo ni kuteania Kwakue. Languluka nangue Yehova takaba kukusia ata kaniini. (Malum. 28:7) Pakaako, te kulekelela kantu ata kamo kakupusanie ni Yehova!​—Bar. 8:35-39.

18. Twakaba kulondoluela ki mu lyasi likoonkelepo?

¹⁸ Mu leeli lyasi, twalondoluela maavia atuli kuviinda kupata kufuma panze pa kilonghaano. Inzi, kumuswapila Yehova pamo ni kuteania kwakue, kunti kwaeziiwa kabili na meezio a kufuma mwenka mu kilonghaano. Kunti twaviinda siani kuluisia maavia a evio? Twakaba kulondoluela palua kaako mu lyasi likoonkelepo.