1-2. (a) Tuli kulondoluela biipuzio ki? (b) Ni kiki kilangiliile nangue Yehova atonene saana kutukwasia?

 YEHOVA kunti watukwasia kusipikizia maavia mu buikazi bwetu ni kupata nsaansa mu miilo yeetu itakatiifu. Yehova ali watukwasia mu nzila ki? Kabili, kunti twanoonkelamo siani mu nzila ikata kupitila bintu bili byabombia Yehova eevi kutukwasia? Bebio biipuzio bili kwasukua mu leeli lyasi. Anzia evio, ntaanzi ya kukeba byasuko, tulondoluelenke keeki kiipuzio kipateene ni bebio biipuzio: Eba, Yehova atonene kakiine kutukwasia?

² Mulandu waabombiizie mutumua Paulo mu mukanda wakue ku Baebrania, kunti watukwasia kupata kyasuko. Paulo waaleembele eevi: “Mulopue i mukwasi wane; nsyatiina kantu. Ale muntu ali kunkita ki?” (Baeb. 13:6) Ma referanse a Bibilia alandile nangue mu ozu mulongo, mulandu “mukwasi” ulangiliile muntu ali wakankamana eevi kumukwasia muntu unge ali mukulila eevi akwasiiwe. Ezia kumumona Yehova wali mukukankamana eevi kumukwasia muntu ali mu lyemo. Uli kwitabizia kakiine nangue bobo bulondolozi bulangiliile paswetele nangue Yehova ali ni nkulu ikata ya kutukwasia. Kine twakwasiiwa na Yehova, tuli kuviinda kusipikizia maavia etu twali ni nsaansa.

3. Ni nzila ki itatu ili yabombia Yehova eevi kutukwasia kusipikizia maavia etu twali ni nsaansa?

³ Ni nzila ki paleepale ili yabombia Yehova eevi kutukwasia kusipikizia maavia etu twali ni nsaansa? Eevi twasuke keekio kiipuzio, tusome seemu imo ya mu kitabu kya Isaya. Juu ya ki? Paantu bukabika buingi bwaaleembele Isaya watunguluilue na mupasi, buli bwabomba ku babombi bakue Leeza loonu. Kabili, lingi Isaya lwali walondolola palwakue Yehova, ali wabombia milandu ituli kuviinda kunvuasie lubilo. Tumone mufuano umo mu Isaya katue ka 30. Mu kaaka katue, Isaya abombiizie mifuano yaweeme  saana eevi kulondolola Yehova vyali wabakwasia bantu bakue. Waaleembele nangue Yehova ali watukwasia (1) kupitila kutuilizia wapoozeleko maano ni kwasuka mapepo etu, (2) kupitila kututungulula, ni (3) kupitila kutupeela mpaalo loonu ni mu musita uli mukuiza. Kansi tulondoluele ezio nzila itatu ili yabombia Yehova eevi kutukwasia.

4. (a) Yehova waalandile nangue bantu ba mu nsiku yakue Isaya babanga bali siani, kabili ni kiki kyaalekeleele kikitike? (b) Yehova waabapeele bantu ba kisinka kiswapilo ki? (Isaya 30:18, 19)

⁴ Ku ntendeko ya Isaya katue ka 30, Yehova wabakuuta Bayuda nangue, “baana ba mitue ikosele,” baalia bali ‘bakizia lizaambi pa lizaambi.’ Watwalilila kulanda eevi: “Beene ni bantu basangukile, . . . baalia basitonene kutuilizia muzilo wakue Yehova.” (Is. 30:1, 9) Paantu bantu baakeene kutuilizia, Isaya waalandile nangue Yehova wakabalekelela bakasaanzue. (Is. 30:5, 17; Yer. 25:8-11) Kabili kakiine, baakwetue ni kutwalua ku Babiloni. Anzia evio, pakati ka Bayuda pabanga pali ni bantu bange ba kisinka. Kabili, Isaya abanga wali ni mpunda ya kiswapilo palwabo. Waabalandile nangue busiku bumo Yehova wakabalekelela bakabuele kwikala kabili mu Israeli. (Soma Isaya 30:18, 19.) Kabili i vikyaakitikile. Yehova waabafumiizie ku Babiloni. Anzia evio, paapitile miaka ingi ntaanzi Yehova abafumie. Bulanzi bulandile nangue, “Yehova apembeleele wasipikiziizie eevi amilangilile buwaame,” bulangiliile nangue musita wakapitapo ntaanzi ya kubapususia bantu ba kisinka. Kakiine, Baisraeli baakitile miaka 70 bali ku Babiloni, ntaanzi baalia babanga basielepo babueziiwe ku Yerusalemu. (Is. 10:21; Yer. 29:10) Musita Baisraeli lubabanga bali bazia ku Babiloni baali balila na bulanda, inzi musita ubaabuelele mu kyalo kyabo baalilile na nsaansa.

5. Isaya 30:19, yatupeela busininkizio ki?

⁵ Loonu kunti twakoseleziiwa kupitila milandu ilandile eevi: “Kakiine wakakulangilila weewe buwaame luwakalila juu ya kukwasiiwa.” (Is. 30:19) Isaya watusininkiziizia nangue Yehova wakaba kututuilizia wapoozeleko maano musita utwakaba kuya twamulilila Weene, kabili wakaba kwasuka lubilo mapepo etu. Isaya waongezia eevi: “Wakakwasuka weewe lubilo kisia kunvua malilo.” Ezio milandu iteekiizie mutima, yatusininkiziizia nangue Baba weetu atonene saana kubakwasia baalia bali bamuloomba eevi abakwasie. Kumana evio kuli kwatukwasia kusipikizia twali ni nsaansa.

6. Milandu yakue Isaya ilangiliile siani nangue Yehova ali watuilizia lipepo lya kila mubombi wakue?

⁶ Ni bintu ki binge bituli kuviinda kusambilila palua mapepo etu mu ozo mulongo? Yehova ali wapooza maano ku lipepo lya kila umo weetu. Juu ya ki kunti twalanda evio? Mu seemu ya kuanza ya lileembo lya Isaya katue ka 30, Yehova wabazimbula bantu bakue mu buingi. Inzi, mu mulongo wa 19 mulandu “weewe” ulangiliile muntu umo; i kulanda mpunda ilandiilue muntu umo-umo. Isaya waleemba eevi: “Weewe teukalila kabili”; “kakiine wakakulangilila weewe buwaame”; “wakakwasuka weewe.” Paantu Yehova ni Baba ali ni ntono, taviinda kumulanda muana wakue mwalalume ao mwanakazi atiokele mutima nangue, “Upalile kuya walumine nga lupua ao nkazi obe.” Inzi, ali watwemena kila muntu palwakue, kabili ali wapooza maano ye muine ku mapepo etu.​—Malum. 116:1; Is. 57:15.

7. Ba Isaya ni Yesu, balangilila siani nangue ni kintu kya mana kutwalilila kupepa?

⁷ Musita utuli twapepa kuli Yehova ni kumubuila kintu kili mukutwemia, weene kunti watupeelanke maka atukabiile eevi kusipikizia ezio aali. Kabili, kine buezio bwetu te bupuile lubilo nga evelia vitwakiba twaswapiile, kunti kyapala tumuloombe Yehova lingi eevi atupeele maka a  kusipikizia buezio bobo. Weene ali watukupa tukite evio. Keekio kilangiliilue mu eezi milandu yakue Isaya: “Tekulekelele ata kaniini [Yehova] atuuzie.” (Is. 62:7) Ezio milandu ili na mana ki? Mapepo etu kuli Yehova apalile kutwalilila nga evelia fwefue basili mukumulekelela Yehova atuuzie. Milandu yakue Isaya yatulangulusia mifuano yakue Yesu palua kupepa ili mu lileembo lya Luka 11:8-10, 13, [NWT]. Mu leelio lileembo, Yesu watukinkizia ‘tutwalilile kwa mute’ kupepa ni ‘kutwalilila kuloomba’ mupasi utakatiifu. Kabili, kunti twamuloomba Yehova atutungulule eevi tukwate bupinguzi buweeme.

8. Mu nsita ya kale, milandu ili mu Isaya 30:20, 21 yaafikiliziiziwe siani?

⁸ Soma Isaya 30:20, 21. Musita kisepe kya Bababiloni lukyazyungulukiile muzi wa Yerusalemu mu muaka umo, maavia aapatile bantu aalukilesie i buikazi nga evelia mukate ni menda. Inzi, kukoonkana ni mulongo wa 20 ni wa 21, Yehova waabalaile Bayuda nangue kine balapila ni kwalulula lwendo lwabo, wakabapususia. Lwaamuzimbuile Yehova kuya wali ‘Kasambilizia wabo Mukulu,’ Isaya waabalaile bantu nangue Yehova wakabasambilizia vya kumupupa mu nzila yali waitabila Weene. Ezio milandu, yaafikiliziiziwe musita Bayuda lubaafumiiziwe. Yehova waailangiliile kuya wali Kasambilizia wabo Mukulu, kabili kupitila kutungululua na weene bantu bakue baaviindile kubuezia lupupo luswetele. Tuli ni nsaansa saana paantu Yehova i Kasambilizia weetu Mukulu.

9. Ni nzila ki imo ili yatukwasia loonu kupata butunguluzi bwakue Yehova?

⁹ Mu ezio milongo, Isaya walanda nangue fwefue tuli nga banafunzi bali mukusambiliziiwa na Yehova mu nzila ibili. Kya kuanza, Isaya walanda eevi: “Weewe wakamumona Kasambilizia obe Mukulu na menso obe we muine.” Mu ozu mufuano, Kasambilizia alangiliilue wali nga muntu emeene ntaanzi ya banafunzi bakue. Loonu tuli ni lisyuko lya kusambiliziiwa na Leeza. Yehova ali watusambilizia siani? Ali wakita evio kupitila kuteania kwakue. Kakiine tuli mukutasia saana palua malaizio atuli mukupata kupitila kuteania kwakue Yehova! Malaizio atuli twapeelua ku kulonghaana ni ku kulonghaana kukata, ni kupitila mpapulo, ntantiko ya JW Télédiffusion, kubiika pamo ni malaizio atuli twapeelua kupitila bintu binge bingi, ali atukwasia kusipikizia twali ni nsaansa mu nsita ya maavia.

10. Fwefue tuli twaunvua “mulandu ku nyuma [yeetu]” mu nzila ki?

¹⁰ Isaya wazimbula nzila ya bubili ili yabombia Yehova eevi kutusambilizia. Walanda eevi: “Matui obe we muine akaba kunvua . . .  mulandu ku nyuma yobe.” Paapa, kabika wamulondolola Yehova kuya wali nga kasambilizia apoozeleko maano, olia ali mukwenda pamo ni banafunzi bakue wali ku nyuma yabo. Loonu, tuli mukunvua lizui lyakue Leeza ku nyuma yeetu. Mu nzila ki? Milandu yakue Leeza itungulwilue na mupasi yaaleembelue mu Bibilia lwa kale, mu nsita ya kule saana ni fwefue. Pakaako, musita utuli twasoma Bibilia, kili nga evelia fwe bali baunvua lizui lyakue Leeza lyafuma ku nyuma yeetu.​—Is. 51:4.

11. Eevi tuviinde kusipikizia twali ni nsaansa ni nzila ki itupalile kukoonka, kabili juu ya ki?

¹¹ Kunti twanoonkelamo siani mu nzila ikata mu butunguluzi bwakue Yehova butuli twapata kupitila kuteania kwakue ni Mulandu wakue? Mana nangue Isaya waalandile bintu bibili. Kya kuanza, “eezi i nzila.” Kya bubili, “Endemo.” (Is. 30:21) Te kitosiiziesie kumana “nzila.” Tupalile kabili ‘kwendamo.’ Mulandu wakue Yehova pamo ni bulondolozi buli bwaleetua na kuteania kwakue, bili byatusambilizia bintu biloombele Yehova fwefue tukite. Kabili tuli twabuilua vya kubombia beelia bituli twasambilila. Eevi tuviinde kusipikizia twali ni nsaansa mu miilo ituli twamubombela Yehova, tupalile kukita bebio bintu byonse bibili. Kunti twasininkizia nangue Yehova wakaba kutupaala, kinesie tuli twasambilila ni kubombia beelia bituli twasambilila.

12. Kukoonkana ni Isaya 30:23-26, Yehova waabapaalile siani bantu bakue?

¹² Soma Isaya 30:23-26. Bobo bukabika bwaafikiliziiziwe siani ku Bayuda baabuelele ku kyalo kya Israeli kufuma ku Babiloni kubaali batwelue? Baapatile mpaalo ingi, ya kimubili ni ya kimupasi. Yehova waabapaalile bantu bakue kupitila kubapeela byakulia bingi bya kimubili. Inzi, kintu kya mana saana ni keeki, waabapeele kila kintu kibaali bakabiile eevi bakile kumupalama ni kutendeka kabili kumupupa mu nzila ipalile. Bantu bakue Leeza pa ozo musita, babanga bali tebanapatepo bintu bingi biweeme nga bebio kufuma kuli Leeza. Nga vilangiliile mulongo wa 26, Yehova waakilile kubapeela lubuto luingi, i kulanda waabakwasiizie kunvua Mulandu wakue. (Is. 60:2) Mpaalo yakue Yehova yaakwasiizie babombi bakue batwalilile kumubombela bali ni nsaansa kabili ni maka a mukati “juu ya aali iweeme ya mutima.”​—Is. 65:14.

13. Bukabika palua kubueziiwa kwa lupupo luswetele bwaakifikiliziiwa siani mu nsiku yeetu?

¹³ Eba, bukabika palua kubueziiwa kwa lupupo luswetele buli bwabomba ni kuli fwefue loonu? Kakiine! Mu nzila ki? Kutendekela mu muaka wa 1919, Yesu wasyavyelue, mamilioni a bantu te akili kabili mu buzia bwakue Babiloni Mukulu, i kulanda, ma diini onse a bufi a mu  kyalo kyonse. Baatungulwilue ku fuasi iweeme saana kupita Kyalo kya Bulayo kya Israeli. Baatwelue mu paradiso ya kimupasi. (Is. 51:3; 66:8) Ezio paradiso ya kimupasi i kiki?

14. Paradiso ya kimupasi ni kiki, kabili ni baani bekeelemo loonu? (Mona Milandu Ilondolwelue.)

¹⁴ Kutendekela mu muaka wa 1919, Yesu wasyavyelue, baalia babiikilue mafuta baabambile kusekelela kwikala mu paradiso ya kimupasi. b Mu kupita kwa musita, baalia bali ni kiswapilo kya kwikala pa kyalo, ao “mikooko inge,” ni beene baabambile kwingila mu keekio kyalo kya kimupasi ni kusekelela mpaalo ingi yakue Yehova.​—Yoan. 10:16; Is. 25:6; 65:13.

15. Paradiso ya kimupasi ili ku pi?

¹⁵ Kyalo kya kimupasi, ao paradiso ya kimupasi ili ku pi loonu? Bantu bali bamupupa Yehova, bali baikala mu seemu yonse ya kyalo. Pakaako, paradiso ya kimupasi ibekeelemo, ni yeene ili yasaangua mu seemu yonse ya kyalo. Kansi, loonu anzia kine tuye twaikeele ku pi mu keenu kyalo, kunti twaaluka seemu ya paradiso ya kimupasi, kinesie tuli mukukwasia kwa mute lupupo lwa kisinka.

16. Kunti twatwalilila siani kumona kufuanina kwa paradiso ya kimupasi?

¹⁶ Kutwalilila kutasia palua kilonghaano kya Kikristu kya mu kyalo kyonse, kuli pakati ka bintu bitupalile kukita eevi tusiale twali mu paradiso ya kimupasi. Kunti twakita siani evio? Kunti twakita evio kupitila kupooza maano ku kufuanina kwa balupua ni bankazi betu, inzi apana ku bilubo byabo. (Yoan. 17:20, 21) Juu ya ki keekio ni kya mana saana? Tontonkania keeki kya kumwenako. Kunti twatona kumona bimuti bipusene-puseene mu buazimo ao mu busitani bufwaniine. Enka evio, ni mu bilonghaano byetu loonu, muli mwasaangua bantu bapusene-puseene bali nga bimuti. (Is. 44:4; 61:3) Tupalile kusininkizia nangue tutwaliliile kupooza maano ku kufuanina kwa “muitu,” apana ku bilubo bya ‘kimuti’ kimo-kimo kili peepi neetu. Tetuviinda kulekelela kusipuililika kwetu ao kusipuililika kwa bange mu kilonghaano, kutulengie tufume mu kufuanina kwa buumo  bwa kyalo kyonse bwa kilonghaano kya Kikristu.

17. Kila umo pakati keetu kunti wakita siani eevi akwasie kuleeta mutende mu kilonghaano?

¹⁷ Kila umo pakati keetu kunti wakwasia siani eevi kilonghaano kitwalilile kuya kyakwateene? Kupitila kuya twali bantu bali bakita mutende. (Mat. 5:9; Bar. 12:18) Kila musita utuli twakwata mupaango wa kuleeta mutende mu kilonghaano, tuli twaongezia kufuanina kwa paradiso ya kimupasi. Tuli twatwalilila kuya twalangulukile nangue Yehova waamukuliile kila muntu ali mu paradiso ya kimupasi ku lupupo luswetele. (Yoan. 6:44) Tontonkania Yehova vyapalile kuya wasekelela musita lwali watumona twaikwinda saana kukosia mutende ni buumo pakati ka babombi bakue, baalia bakindeeme saana kuli weene!​—Is. 26:3; Hag. 2:7.

18. Lingi tupalile kuya twatontonkania palua ki, kabili juu ya ki?

¹⁸ Yehova ali wabapeela babombi bakue bintu bingi biweeme. Pakaako kunti twanoonkelamo siani mu nzila ikata? Kunti twakita evio kupitila kutontonkania saana palua beelia bituli twasoma mu Mulandu wakue ni mu mpapulo yeetu iswapiile Bibilia. Kusambilila ni kutontonkania mu ezio nzila, kwakaba kutukwasia kukuzia mibeele ya Kikristu elia ili yatusonsezia ‘kutonana nga bantu ba mu lupua lumo,’ pamo ni kulangililana ‘ntono ilambaleele’ mu kilonghaano. (Bar. 12:10, NWT) Kine twatontonkania palua mpaalo ituli naayo loonu, tuli kukosia bukibuza bwetu pamo ni Yehova. Kabili kine twatontonkania palua bintu biweeme bilaile Yehova kutupeela musita uli mukuiza, kiswapilo kya kumubombela weene loonse kili kusiala kyali kya kisinka saana kuli fwefue. Bebio byonse, byakaba kutukwasia kumubombela Yehova twali ni nsaansa loonu.

19. (a) Kukoonkana ni Isaya 30:18, kunti twaya twasininkiziizie ki? (b) Ni kiki kyakaba kutukwasia kusipikizia twali ni nsaansa?

¹⁹ Yehova ‘wakaba kwimana’ palwetu musita lwali wakaba kwinoona keenu kyalo kibiipile. (Is. 30:18) Tusininkiziizie nangue Yehova ni “Leeza wansaambu,” kabili nangue takaba kulekelela kyalo kyakue Sataana kikabe kutwalilila kuya kyalipo atasie busiku bumo kupusana ni viloombele nsaambu yakue. (Is. 25:9) Fwefue pamo ni Yehova tupembeleele twasipikiziizie eevi bobo busiku bwa kupususiiwa bufike. Mu wenka ozo musita, tupinguile kutwalilila kusekelela lisyuko lya kupepa, kusambilila ni kubombia Mulandu Wakue Leeza, ni kutontonkania palua mpaalo yeetu. Kine twakita evio, Yehova wakaba kutukwasia kusipikizia twali ni nsaansa mu lupupo lwetu kuli weene.