Skip to content

Skip to table of contents

Biipuzio Kufuma Ku Bakabeleenga

Biipuzio Kufuma Ku Bakabeleenga

Lileembo lya Balawi 19:16 lilimo malaizio akaniizie “kubuuka eevi kwalukila bukose bwa” muntu unge. Aza malaizio ali na mana ki, kabili fwefue kunti twasambililapo ki?

Yehova waabalandile Baisraeli baye bali batakatiifu. Eevi kubakwasia baye bali batakatiifu, waabalandile eevi: “Te upalile kuya waya kooku ni kooku wasalanghania lwambo pakati ka bantu bobe. Te upalile kubuuka eevi kwalukila bukose bwa mwinobe. Neene ndi Yehova.”​—Bal. 19:2, 16, bulondolozi bwa pensina.

Bulanzi “kubuuka eevi kwalukila,” bupilibuile buino saana bulanzi bwine bwa mu Kiebrania. Inzi bobu bulanzi buli na mana ki? Kitabu kimo kya Kiyuda kilandiile palua lileembo lya Balawi kilandile eevi: “Ezio seemu ya ozo mulongo . . . ikolele kulondolola paantu kyaviizie kumana kintu kyaali kyakebele kulandua mu bulanzi buine bwa Kiebrania. Inzi, kine twaya mulandu kwa mulandu, kunti twalanda nangue ‘te kwimanina, te kwikala waiteaniizie palua, te kwimana peepi ni.’”

Basomi bange bali batontonkania nangue bobo bulanzi bukwateene ni mulongo wa 15, ulandile eevi: “Te upalile kupingula bila kukoonka nsaambu. Te upalile kulangilila bukapatulula ku mupabi ao kumuwamiiziasie munoonsi. Upalile kumupingula mwinobe kwa nsaambu.” (Bal. 19:15) Malaizio ali mu mulongo wa 16 alandile nangue te “kubuuka eevi kwalukila” muntu unge. Azo malaizio kunti alangilila nangue Baisraeli te baali bapalile kukita kintu kyonse mu nzila isili ya nsaambu nga evelia mu kupingula milandu, mu bintu bya busulu, ao mu bintu bya mu lupua. Kabili Mwisraeli taali wapalile kukita kintu kyonse mu nzila isili ya kisinka eevi anoonkelemo ye muine. Kulanda kisinka te tupalile kukita bebio bintu, inzi kuli nzila ipalile saana ya kunvuilamo bobo bulanzi buli mu mulongo wa 16.

Mona vitendekele mulongo wa 16. Leeza wabalanda bantu bakue apana baye baya kooku ni kooku basalanghania lwambo. Languluka nangue lwambo lukilile kubiipa kuliko bukabanga-lyolio ao kulandalanda, kabili kunti lwaleeta ni maavia. (Tus Maf. 10:19; Kas. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Yak. 3:6) Lingi muntu wa lwambo ali walanda bufi na bufue eevi amwinoonene muntu unge lulumbi lwakue. Muntu wa bufi kunti waleeta busininkizio bwa bufi palua muntu unge, anzia kine kukita evio kunti kwalengia bukose bwakue ozo muntu bwaluke mu buavia. Languluka nangue bantu ba lwambo baaleetele busininkizio bwa bufi palwakue Naboti, keekio kyaalengiizie epaiwe na mabue bila nsaambu. (1 Mak. 21:8-13) Kakiine, muntu wa lwambo kunti wabuuka eevi kwalukila bukose bwa muntu unge nga vilandile seemu ya bubili ya lileembo lya Balawi 19:16.

Kabili, muntu kunti wamwamba mwinakue paantu amusuulile. Lileembo lya 1 Yoane 3:15, lili lyalanda eevi: “Kubalua muntu asuulile mwinakue ni ngipaani. Kabili mumanine buino buino nangue ngipaani tali na bukose bwa muyayaya.” Kabili kisia Leeza kulanda nangue “te upalile kubuuka eevi kwalukila bukose bwa mwinobe,” waaongeziizie eevi: “Te upalile kumusuula lupua obe mu mutima obe.”​—Bal. 19:17.

Kakiine, eezi milandu ya kupapia ili mu Balawi 19:16 yaleeta musoko wafinine ku Bakristu. Tupalile kutiina saana kutontonkania bintu byonse bibiipile ni kwamba muntu unge. Kine ‘twabuuka eevi kumwalukila’ muntu unge, i kulanda kine twamwamba paantu te tumutonene ao tumunvuiliile bunkua, keekio kunti kyalangilila nangue tumusuulile. Bakristu bapalile kutiina saana kumusuula muntu onse.​—Mat. 12:36, 37.