1-2. Sadoki abanga wali ni? (1 Milandu ya Nsiku 12:22, 26-28)

 TONTONKANIA palua ezi aali: Kikundi kikata kya balalume bakilile pa mia itatu ni makumi ana elufu (340 000) bakolongeene evi kumwalula Daudi likolo wa Israeli yonse. Balalume bamo baakitile nsiku itatu baikeele mu mpili ibanga yali pepi ni Hebroni. Babo balalume baali baseka, baali balanda, ni kwimba nghimbo ya nsansa ya kumutasia Yehova. (1 Mil Nsi. 12:39) Pa lelio libumba, pabanga pali mulumendo umo waali wakutua Sadoki. Bantu bengi te baali bamumwene. Inzi, Yehova abanga wamumwene, kabili atonene ni fwefue tumane nangue Sadoki abanga walipo. (Soma 1 Milandu ya Nsiku 12:22, 26-28.) Sadoki abanga wali ni?

² Sadoki abanga wali koani. Abanga wabomba pamo ni Koani Mukulu Abiatari. Kabili, Yehova waamupeele Sadoki mulangue ukata pamo ni buvinde bwa kunvua kutona kwakue. (2 Sam. 15:27) Bantu baalia babanga bakabiile kukwasiiwa, babanga bamulomba Sadoki abapeeleko masoke a mulangue. Kabili, Sadoki abanga wali mwalalume asipile. Mu leli lyasi, tuli kumona Sadoki vyaalangiliile mibele ya kusipa.

3. (a) Juu ya ki babombi bakue Yehova bapalile kuya basipile? (b) Tuli kumona ki mu leli lyasi?

³ Mu enu nsiku ya mpeleezio, Sataana ali mukukila kulwisia bantu bakue Leeza. (1 Pet. 5:8) Tupalile kuya twasipile musita utupembeleele Yehova amufumiepo Sataana pamo ni kyalo kyakue kibipile sana. (Malum. 31:24) Tumone bintu bitatu bya kukita evi tuye twasipile nga Sadoki.

 TUYE TWALI BA KISINKA KU BUKOLO BWAKUE LEEZA

4. Juu ya ki bantu bakue Yehova bapalile kuya basipile evi bavinde kuya bali ba kisinka ku Bukolo bwakue Leeza? (Mona ni foto.)

⁴ Fwe bantu bakue Yehova tuli twaikwinda kwa mutima onse kuya twali ba kisinka ku bukolo bwakue Leeza. Inzi, lingi kili kyalomba kuya twasipile evi tuvinde kukita evio. (Mat. 6:33) Kwa mufuano, mu kenu kyalo kibipile, tupalile kuya twasipile evi tuvinde kukonka mafunde akue Yehova ni kusimikila mpunda iweme ya Bukolo. (1 Bat. 2:2) Kabili, lingi kili kyalomba tuye twasipile evi te kunti twiingizie mu bintu bya politike bya kenu kyalo kikasanikile. (Yoan. 18:36) Bakasininkizia bengi bakue Yehova bali mukusaakaana na maavia a kubula makuta, bali baumua ao kukakua pantu bali bakaana kwiingizia mu bintu bya politike ao kwaluka ba soda.

5. Juu ya ki Sadoki abanga wakabiile kuya wasipile evi aye wali wa kisinka kuli Daudi?

⁵ Sadoki taaile sie ku Hebroni juu ya kukita nsiku nkulu palua kwalulua likolo kwakue Daudi. Waaile watweme bilwilo, kabili abanga waiteaniizie palua vita. (1 Mil Nsi. 12:38) Abanga watonene kumukonka Daudi ku vita, ni kusakila Israeli ku balwani bakue. Sadoki abanga wali mwalalume asipile ata sie kine tabanga wali na kibelezio kya kulua vita wali soda.

6. Daudi waamubiikiile syani Sadoki mufuano uweme wa kusipa? (Malumbo 138:3)

⁶ Eba, koani Sadoki waasambiliile pi mibele ya kusipa? Abanga waikala pamo ni balalume ba maka, kabili babanga basipile. Kulanda kisinka, mifuano yabo yaamukwasiizie. Kwa mufuano, Daudi abanga wasipile musita lwaali “watungulula Israeli mu bului bwakue.” Kekio kyaalengiizie Baisraeli bonse basyale ba kisinka kuli wene kwa mutima onse. (1 Mil Nsi. 11:1, 2) Lyonse, Daudi abanga wamulomba Yehova amukwasie evi aye wavinda kulwisia balwani bakue. (Malum. 28:7; soma Malumbo 138:3.) Kabili, Sadoki waasambiliile kupitila balalume bange babanga basipile, baalia baali waikala nabo, nga evelia Yehoyada pamo ni mwana wakue Benaya, olia abanga wali soda, ni bakulu bange 22 ba makabila, baalia babanga bamukwasia Daudi. (1 Mil Nsi. 11:22-25; 12:26-28) Babo balalume bonse baapingwile kumwalula Daudi likolo wabo ni kumukingilila.

7. (a) Ni mifuano ki ya enu nsiku ya kusipa ituli kuvinda kusambililako? (b) Nga vilangiliile video, mufuano wakue Lupua Nsilu wakusambilizia ki?

 ⁷ Kunti twapata maka pamo ni mibele ya kusipa kine twatontonkania palua bantu baalia babanga basipile evi bavinde kutwalilila kuya bali ba kisinka ku Bukolo bwakue Yehova. Kwa mufuano, musita lwaali pa kyalo, Likolo wetu, Kristu Yesu, waakeene sana kwiingizia mu bintu bya politike bya kenu kyalo kyakue Sataana. (Mat. 4:8-11; Yoan. 6:14, 15) Lyonse, Yesu abanga wamulomba Yehova amupeele maka. Ni lonu, kuli balumendo bengi bali bakaana sana kwaluka ba soda, ao kwiingizia mu bintu bya politike. Twakusonsezia usome palua babo balumendo ku jw.org. a

KWASIA BA LUPUA BOBE

8. Bakote bali basangua bakabiile mibele ya kusipa musita ki evi bavinde kukwasia ba lupua babo?

⁸ Bantu bakue Yehova bali batona kukwasyana. (2 Bakor. 8:4) Inzi, nsita inge, kili kyalomba baye basipile evi bavinde kukita evio. Kwa mufuano, kine vita yatendeka, bakote bali bainika nangue ba lupua ni ba nkazi babo bali basangua bakabiile kukoseleziiwa, kukwasiiwa, pange ni kupeelua byakulia bya kimupasi ao bintu bya kimubili, nga evelia kyakulia, ngubo, ni fwasi ya kwikala. Pantu bakote batonene mikooko, bali babiika bukose bwabo mu bwezio evi babapeele ba lupua ni ba nkazi bintu bibakabiile. (Yoan. 15:12, 13) Kukita evio, kuli kwalangilila nangue bali bakonka mufuano wa kusipa wakue Sadoki.

9. Nga vilandile 2 Samweli 15:27-29, Daudi waamulandile Sadoki akite ki? (Mona ni foto.)

⁹ Bukose bwakue Daudi bubanga bwali mu bwezio. Absalomu mwana wakue abanga wapapiile kumwipaya evi wene aaluke likolo. (2 Sam. 15:12, 13) Daudi abanga wapalile kufuma mu Yerusalemu penka palia! Pa kako, waabanine evi babombi bakue: “Imane, kabili tubutuke, pantu te kuli muntu ata umo pakati ketu ali kuvinda kupusuka kuli Absalomu!” (2 Sam. 15:14) Musita babombi bakue lubaatendekele bulendo  bwa kubutuka, Daudi waainikile nangue muntu umo abanga wapalile kusyala ku Yerusalemu evi aye wamubwila mpunda palua mipango yakue Absalomu. Pa kako, Daudi waamulandile Sadoki pamo ni ba makoani bange babwele mu muzi evi baye bapelelezia. (Soma 2 Samweli 15:27-29.) Inzi, babo balalume baali bapalile kuya bailabukiile sana. Kulanda kisinka, kumupelelezia Absalomu te kubanga kwali musaapo, kubanga kwali kubiika bukose mu bwezio bwa kufua. Absalomu abanga wabipile, kabili abanga wali ni kibuli. Waamusangukiile baba wakue amuvyele. Tontonkania wene vyaasiile kumukita Sadoki pamo ni ba makoani bange amanenge nangue babanga bamupelelezia wene evi bamupususie Daudi!

10. Sadoki pamo ni baalia babanga wali nabo, baamupususiizie syani Daudi?

¹⁰ Daudi waamwanine Sadoki pamo ni rafiki unge wa kisinka, Hushai, bamukwasie wene kukita mupango umo evi. (2 Sam. 15:32-37) Hushai waakitile nga evelia ali ku lubali lwakue Absalomu, kabili waamupeela masoke palua nzila ya kubombia evi kumwipaya Daudi. Kukita evio, kubanga kwali nzila ya kumupeela Daudi fwasi ya kwiteania evi te kunti epaiwe. Kisia Absalomu kwitabila masoke aapeelue na Hushai, Hushai waamubwilile Sadoki pamo ni Abiatari palua ozo mupango. (2 Sam. 17:8-16) Kisia papo, babo balalume babili baamubwilile Daudi mipango yakue Absalomu. (2 Sam. 17:17) Kupitila kukwasiiwa na Yehova, Sadoki pamo ni ba makoani benakue baabombele sana evi kusunga bukose bwakue Daudi.—2 Sam. 17:21, 22.

11. Kunti twakita syani evi tuye twasipile nga Sadoki musita utuli mukukwasia ba lupua betu?

¹¹ Eba, kunti walangilila syani mibele ya kusipa nga Sadoki kine walombua kukwasia ba lupua betu bali mu maavia? (1) Uye wakonka butunguluzi. Mu aali ya evio, kilombele tuye twali mu buumo. Uye wakonka masoke kufuma ku biro ya musambo ya mu kyalo kyenu. (Baeb. 13:17) Lyonse, bakote bapalile kuya bapituluka mu malaizio alangiliile vya kwiteania  palua masanzo ni vya kukita kine kwaaluka masanzo a kiasili. (1 Bakor. 14:33, 40) (2) Uye wasipile, inzi wailabukiile. (Tus Maf. 22:3) Uye wali ni mulangue. Apana kwiingizia na bufue mu bwavia. (3) Uye wamuswapila Yehova. Languluka nangue Yehova ali wakwemena sana wewe pamo ni ba lupua bobe. Kunti wakukwasia evi uvinde kubakwasia bwino ba lupua bobe.

12-13. Mufuano wakue Viktor ni Vitalii wakusambilizia ki? (Mona ni foto.)

¹² Tumone mufuano wa bakote babili ba mu kilonghaano, ba Viktor ni Vitalii. Babo ba lupua babili, baakitile maka evi kubatwalila byakulia pamo ni menda ba lupua ni ba nkazi benabo mu kyalo kya Ukrainia. Viktor walanda evi: “Twaakebele byakulia mu fwasi yonse. Lingi, tubanga twaunvua ma bunduki alila mu pepi sie. Lupua umo waafumiizie byakulia mu depo yakue ni kutupeela. Bebio byakulia byaakwasiizie sana bakasimika bengi bapusuke mu kipindi kimo. Musita utwaali twapakizia bifunda bya bebio byakulia mu motoka wetu ukata, bomba yaaponeene mu metre makumi abili evi (20) ni ku fwasi itubanga twali. Bobo busiku, naamulombele Yehova ampeele mibele ya kusipa inaali nakabiile evi ntwalilile kubakwasia bakasimika.”

¹³ Vitalii walanda evi: “Kyaalombele tuye twasipile sana. Mu bulendo bwane bwa kwanza, naakitile nsa 12. Mu bobo bulendo bonse, naali napepa sie kuli Yehova.” Kulanda kisinka, Vitalii abanga wasipile, inzi kabili, abanga wailabukiile. Walanda kabili evi: “Nsa yonse naali namulomba Yehova ampeele mulangue ni mibele ya kiasi. Mbanga naenzia sie motoka mu misebo itabiziiziwe na buteeko. Kiketekelo kyane kyaakosele musita unaamwene ba lupua ni ba nkazi vibabanga babombela pamo. Baafumiizie bintu paleepale bibipile mu musebo, baakolonghaniizie ni kupakizia byakulia, ngubo, pamo ni bintu binge bya mana mu motoka ukata. Kukila pa kako, baatupeele fwefue ni Viktor kyakulia, pamo ni mwakutuzia musita utwaali mu bulendo.”

SYALA WA KISINKA KULI YEHOVA

14. Kunti twaiunvua syani kine muntu olia ututonene wamusia Yehova?

¹⁴ Kuli meezio paleepale ali atutyona mutima; inzi bwezio buli bwatyona sana mutima ni bobu: kumona muntu wa mu lupua ao mwinetu wa pepi wamusia Yehova. (Malum. 78:40; Tus Maf. 24:10) Kine wewe umutonene sana olia muntu waakimusia Yehova, kili kyasangua kyakolele sana kusipikizia ezio aali. Kine ni wewe waapitile kale mu aali ikolele nga ezio, mufuano wakue Sadoki wa bukisinka kunti wakupeela maka.

15. Juu ya ki Sadoki abanga wakabiile mibele ya kusipa evi asyale wa kisinka kuli Yehova? (1 Makolo 1:5-8)

¹⁵ Sadoki waasyele wa kisinka kuli Yehova musita Abiatari mwinakue wa pepi lwaamusiile Yehova. Kekio, kyaakitikile ku mwinsio wa buteeko bwakue Daudi. Musita Daudi lwaakotele ni lufu lwakue lulwaapaleeme sana, Adoniya mwana wakue, waaeziizie kwialula likolo ata sie kine Yehova abanga watonene Sulemani i wa kunti aaluke likolo. (1 Mil Nsi. 22:9, 10) Abiatari waasaakwile kumukwasia Adoniya. (Soma 1 Makolo 1:5-8.) Kekio, kyaalangiliile nangue Abiatari tabanga wali wa kisinka kuli Daudi ni kuli Yehova! Ezia kutontokania Sadoki vyaaunvwile bulanda ni kutyoka mutima! Abiatari pamo ni Sadoki baakitile myaka ikilile pa makumi ana (40) bali mukubomba pamo, bali ba makoani. (2 Sam. 8:17) Bonse babili, baali baemena “Kisanduku kyakue Leeza wa kisinka.” (2 Sam. 15:29) Kabili, baamukwasiizie Daudi lwabanga wali Likolo. Kukila pa kako, baamubombeele sana Yehova.—2 Sam. 19:11-14.

16. Pange ni kiki kyaamukwasiizie Sadoki atwalilile kuya wali wa kisinka?

¹⁶ Sadoki waatwaliliile kuya wali wa kisinka  kuli Yehova ata sie kine Abiatari waalekeele kumubombela Yehova. Daudi waali wamanine nangue Sadoki abanga wali wa kisinka kakiine. Musita mupango ubipile wakue Adonia luwaamanikile, Daudi waabalandile ba Sadoki, Natani, ni Benaya bamubiike Sulemani mafuta evi aaluke likolo. (1 Mak. 1:32-34) Kwikala ni babombi ba kisinka bakue Yehova, nga evelia Natani pamo ni bange baalia baasyele ba kisinka kuli Likolo Daudi, kwaamukwasiizie ni kumukoselezia Sadoki. (1 Mak. 1:38, 39) Musita Sulemani lwaalukile likolo, “waamusaakwile Sadoki evi aaluke koani pa fwasi yakue Abiatari.”—1 Mak. 2:35.

17. Kunti twamupala syani Sadoki kine muntu olia ututonene wamusia Yehova?

¹⁷ Kunti twamupala syani Sadoki? Kine muntu olia uutonene wapingula kumusia Yehova, wewe langilila nangue upingwile kusyala wa kisinka kuli Yehova. (Yosh. 24:15) Yehova wakaba kukupeela maka ni mibele ya kusipa. Muswapile Yehova kupitila lipepo ni kupitila kusyala pepi ni ba lupua ni ba nkazi benobe ba kisinka. Yehova ali wasekelela bukisinka bobe, kabili wakaba kukulambula palua kako.—2 Sam. 22:26.

18. Mufuano wakue Marco pamo ni Sidse wakusambilizia ki?

¹⁸ Tontonkania palua mufuano wakue Marco ni mukazi wakue Sidse. Baana babo banakazi babili bakulu baamusiile Yehova. Marco walanda evi: “Kulanda kisinka, kila muntu ali wabatona sana baana bakue kutendekela sie busiku bubavyalua. Ali wakita kintu kyokyonse evi kubakingilila ku maavia. Pa kako, ali watyoka sana mutima kine bapingula kumusia Yehova.” Kabili walanda evi: “Inzi, Yehova abanga wali ku lubali lwetu. Abanga watukwasia evi tuye twakoselezyana; kine nene natyoka mutima, mukazi wane waali wantekia mutima, ni wene kine watyoka mutima, nene naali namutekia mutima.” Sidse walanda evi: “Kabenge Yehova taatupeele maka atwaali twakabiile, nga te twaavindile kusipikizia. Mbanga natyoka sana mutima ni kunvua bulanda, kabili naali natontonkania nangue nene i waalengiizie baana bane bamusie Yehova. Pa kako, naamubwilile Yehova vinaali naiunvua. Kisia musita unini, nkazi umo, olia utusyamoneene kwa myaka ingi, waaizile kuli nene ni kunkumbatila, kisia waanketele mu menso ni kungana evi: ‘We Sidse, languluka nangue te kilubo kyobe!’ Yehova waankwasiizie evi nvinde kutwalilila kumubombela nali ni nsansa.”

19. Wewe, wapingula kukita ki?

¹⁹ Yehova atonene babombi bakue bonse baye basipile nga Sadoki. (2 Tim. 1:7) Inzi, tatonene tuye twaswapiile maka etu fwe bene. Atonene tuye twamuswapiile. Pa kako, kine wewe waisanga mu aali ilombele uye wasipile, mulombe Yehova akukwasie. Uye wasininkiziizie nangue wene wakaba kukukwasia uye wasipile nga Sadoki!—1 Pet. 5:10.