Bipuzio Kufuma ku ba Kabelenga
“Mwanakazi” olia azimbwilue mu Isaya 60:1 nani, kabili ‘wabuuka’ ni ‘kusanika’ mu nzila ki?
Lilembo lya Isaya 60:1 lyalanda evi: “Buuka, We mwanakazi, sanika, pantu mwangaza obe waiza. Bulumba bwakue Yehova bwakusanikila.” Kukonkana ni milandu izyungulukiile leli lilembo, olia “mwanakazi” abanga wali Sayuni, ao Yerusalemu, elia ibanga yali muzi ukata wa mu Yuda, mu olia musita. (Is. 60:14; 62:1, 2) Muzi ukata wa Yerusalemu i ntundu yonse ya Israeli. Milandu yakue Isaya yalengia twiipuzie bipuzio bibili. Kipuzio kya kwanza ni keki: Muzi wa Yerusalemu ‘waabuukile’ ni kusanika kimupasi musita ki, kabili mu nzila ki? Kipuzio kya bubili: Eba, milandu yakue Isaya ili mukufikiliziiwa mu nzila ikilile bukata mu enu nsiku?
Muzi wa Yerusalemu ‘waabuukile’ ni kusanika kimupasi musita ki, kabili mu nzila ki? Yerusalemu pamo ni ekalu yakue, byaasyele mu aali ibipile musita Bayuda lubaakitile myaka 70 bali mu buzia mu Babiloni. Inzi, kisia Bamedi ni Baperse kupoka muzi wa Babiloni, Baisraeli bonse baalia babanga baikala mu tuzonga paleepale twa mu Babiloni, baalekeleelue evi babwele kwabo ku Yerusalemu ni kupata fwasi ya kubwezia kabili lupupo lwa kisinka. (Ezr. 1:1-4) Kutendekela mu mwaka wa 537 Yesu tanavyalue, bantu baalia baasyele bali ba kisinka mu ma kabila onse 12 baakitile evio. (Is. 60:4) Baatendekele kumufumiizia Yehova ngeleelo, kukita nsiku nkulu, ni kukuula kabili ekalu. (Ezr. 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Kabili, bulumba bwakue Yehova bwaatendekele kusanika pa Yerusalemu, i kulanda, pa bantu bakue. Ni bene baatendekele kusanika pa ntundu inge mu nzila ya mufuano, i kulanda, ntundu elia isibanga yamumanine Yehova.
Anzia evio, bukabika bwakue Isaya bwa kubweziiwa, bwaafikiliziiziwe sie kakanini palua Yerusalemu ya kale. Baisraeli bengi te batwaliliile kumukindika Leeza. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mat. 15:7-9) Kisia, baafikiile ni kumukaana Masia, Yesu Kristu. (Mat. 27:1, 2) Mu mwaka wa 70 Yesu wasyavyelue, Yerusalemu pamo ni ekalu yakue, byaainoonenue lya bubili.
Yehova waalandile ntanzi nangue kekio kintu kyaakakitika. (Dan. 9:24-27) Kulanda kisinka, Yehova taatonene Yerusalemu ya pa kyalo ifikilizie kila kintu palua bukabika bwa kubweziiwa, bolia bulandilue mu Isaya katue ka 60.
Eba, milandu yakue Isaya ili mukufikiliziiwa mu nzila ikilile bukata mu enu nsiku? Een, ili mukufikiliziiwa palua mwanakazi unge wa mufuano, i kulanda, “Yerusalemu wa mwiulu.” Mutumua Paulo waalembele evi pa lwakue ozo mwanakazi: Wene “i nghinetue [ao, mama wetu].” (Bag. 4:26) Yerusalemu ya ku muulu, i semu ya ku muulu ya kuteania kwakue Leeza, elia ikitilue na bibumbua bya kimupasi bya kisinka. Baana bakue babiikile mukati Yesu pamo ni Bakristu 144 000, baalia babiikilue mafuta kupitila mupasi. Nga evelia Paulo, babo Bakristu bali ni kiswapilo kya kuya ku muulu. Bakristu babiikilue mafuta baundile “ntundu itakatifu,” i kulanda, “Israeli wakue Leeza.”—1 Pet. 2:9; Bag. 6:16, NWT.
Yerusalemu ya ku muulu ‘yaabuukile’ ni ‘kusanika’ mu nzila ki? Yaakitile evio kupitila baana bakue ba pa kyalo baalia babiikilue mafuta. Tupalanie bintu bibaapitilemo na bukabika buli mu Isaya katue ka 60.
Bakristu babiikilue mafuta babanga bapalile ‘kubuuka’ pantu baaingiile mu nfinzi ya kimupasi musita bukisanguka lubwaasalangeene kisia batumua kufua. (Mat. 13:37-43) Pa kako, baalukile bazia mu Babiloni Mukulu, i kulanda, ma dini onse a bufi ali mu kyalo. Bakristu babiikilue mafuta baatwaliliile kuya bali mu buzia mpaka ku “mpeleezio ya kyalo.” Mpeleezio ya kyalo yaatendekele mu mwaka wa 1914. (Mat. 13:39, 40) Kisia sie papo, mu mwaka wa 1919, baalekeleelue, kabili penka palia baatendekele kusanika kimupasi kupitila kwipeela sana mu miilo ya kusimikila. a Mu myaka ingi, bantu ba kufuma mu ntundu yonse bali mukwiza mu ozo mwangaza, kubiika mukati baalia basyelepo ba mu Israeli wakue Leeza, i kulanda, “ba makolo,” baalia bazimbwilue mu Isaya 60:3.—Nfy. 5:9, 10.
Musita uli mukwiza, Bakristu babiikilue mafuta bakasanika mwangaza wa kufuma kuli Leeza mu nzila ikilile bukata. Mu nzila ki? Musita ubakapua lwendo lwabo panu pa kyalo, bakaaluka pakati ka “Yerusalemu ya lenu,” ao nabwinga wakue Kristu, i kulanda, pakati ka ba makolo ni ba makoani 144 000.—Nfy. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.
Yerusalemu ya lenu ili ni semu ikata mu kufikiliziiwa kwa lilembo lya Isaya 60:1. (Palania Isaya 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 na Nfyulo 21:2, 9-11, 22-26.) Nga evelia sie Yerusalemu ya pa kyalo viibanga yali kitente kikata kya buteeko mu Israeli ya kale, Yerusalemu ya lenu ni Kristu, bakaba kwaluka kitente kikata kya buteeko bwa kyalo kya lenu. Yerusalemu ya lenu ili “[mukwiza] kufuma ku muulu kuli Leeza” mu mana ki? Mu mana ya kulanda nangue yakaba kupoza mano ku bantu ba pa kyalo ni kubasanikila. Bantu bali bamutiina Leeza, baalia bali mukufuma mu ntundu yonse ‘bakenda kupitila mwangaza wa ozo muzi.’ Kabili, te bakaba bakita kabili lizambi ni kufua. (Nfy. 21:3, 4, 24) Pa kako, ‘kukitua bintu byonse kuba bya lenu,’ kwakakitika mu nzila ikilile bukata nga vyaalandile ntanzi Isaya pamo ni ba kabika bange. (Miil Bat. 3:21) Koko kwalulua kukata kwa bintu byonse kuba bya lenu kwaatendekele musita Kristu lwaalukile Likolo, kabili kwakapwililila ku mwisio wa Buteeko Bwakue bwa Myaka Elufu.
a Kwaluka kwa bintu byonse kuba bya lenu kolia kwaakitikile mu mwaka wa 1919 kulandilue ni mu lilembo lya Ezekieli 37:1-14 ni Nfyulo 11:7-12. Ezekieli waalandile ntanzi kwalulua kwa kimupasi kwa Bakristu bonse babiikilue mafuta kisia kipindi kilepele sana kya buzia. Bukabika buli mu lilembo lya Nfyulo bulandiile palua kuvyalua kabili kwa libumba linini lya ba lupua babiikilue mafuta baalia baali batungulula kisia musita ubasibanga bali na buvinde bwa kumubombela bwino Yehova mu kipindi kinini pantu baakakilue bila nsambu. Mu mwaka wa 1919, baabiikilue kuya bali “muzia wa kisinka ni wa mano.”—Mat. 24:45; mona kitabu Ibada Safi ya Yehova Inarudishwa Tena!, lub. 118.
