Eba, Waakiba wamanine?
Twamana Syani Nangue Muziki Ubanga Wali Semu ya Mana Sana mu Bwikazi bwa Baisraeli?
BAISRAELI baali basansamukila sana muziki. Lingi, Bibilia ili yazimbula bantu bali mukulizia biombo bya muziki ao bali mukwimba nghimbo. Semu ikata ya Bibilia, ikitilue na nghimbo. Kwa mufuano, Malembo a Malumbo, Lwimbo Luweme, ni Lwimbo lwa Malilo, aalembelue evi aye aimbua. Kabili, ni kitabu kimo kelia kilandiile palua bwikazi bwa mu nsita ya kale, kili kyalanda nangue Bibilia ilangiliile paswetele nangue Baisraeli baali babombia muziki mu bintu bingi bibaali bakita mu bwikazi bwabo.
Muziki mu bwikazi bwa kila busiku. Baisraeli baali balizia biombo bya muziki ao kwimba evi kulangilila vibaali baiunvua. (Is. 30:29) Banakazi baali baomba tuoma tunini, baali baimba kwa nsansa ni kukinda musita wa kumubiika likolo pa kitebe, pa feti, ni musita ubaali bavinda ku vita. (Bap. 11:34; 1 Sam. 18:6, 7; 1 Mak. 1:39, 40) Kabili, Baisraeli baali baimba nghimbo evi kulangilila bulanda bubaali baunvua palua muntu afwile. (2 Mil Nsi. 35:25) Kimonekele paswetele nangue Baisraeli baali batona sana muziki.
Muziki mu musolo wakue likolo. Ba makolo Baisraeli baali basekelela sana muziki. Likolo Sauli waamukuutile Daudi ku musolo wakue evi aye wamuliziizia muziki. (1 Sam. 16:18, 23) Kisia, musita Daudi lwaalukile likolo, waatengeneziizie biombo bya muziki, waatungile nghimbo isansamusiizie, kisia waapangile kikundi kya bantu ba komba muziki mu ekalu yakue Yehova. (2 Mil Nsi. 7:6; Amos. 6:5) Likolo Sulemani abanga wakwete kikundi kya balalume ni banakazi ba kwimba mu musolo wakue.—Kas. 2:8.
Baisraeli baali babombia muziki evi kumupupa Yehova. Kakiine balalume elufu ina (4 000) babanga balizia biombo bya muziki mu ekalu ku Yerusalemu. (1 Mil Nsi. 23:5) Baali balizia biombo bya muziki bili byakuutua nangue toazi (cymbale), biombo bya muziki bya nkamba, binubi (harpe), ni ma tarumbeta. (2 Mil Nsi. 5:12) Inzi, te kekio sie kikundi kyaali kyabombia muziki pa kumupupa Yehova. Baisraeli bengi babanga baimba nghimbo musita ubaali baya ku nsiku-nkulu ku Yerusalemu. Ezio nghimbo yaali yakuutua nangue Nghimbo ya Kupiluka. (Malum. 120-134) Kabili nga vilandile malembo amo a Bayuda, Baisraeli baali baimba Malumbo a musita wa kyakulia kya Pasaka.
Lonu, miziki ikili sie ya mana sana ku bantu bakue Leeza. (Yak. 5:13) Tuli twamwimbila Yehova evi kumutasia. (Baef. 5:19) Muziki uli watupalamika ku ba lupua ni ba nkazi musita utuli twamwimbila Yehova twali pamo. (Bakol. 3:16) Kabili muziki uli watupeela maka musita utuli mu maavia. (Miil Bat. 16:25) Muziki uli pakati ka nzila iweme sana ya kulangilila kiketekelo ni ntono yetu kuli Yehova.
a Baisraeli baali bamwimbila Yehova Malumbo a 113 mpaka 118.