LYASI LYA KUSAMBILILA LYA 44
LWIMBO 33 Mupozele Yehova Kifunda Kyobe
Wewe, Kunti Wasipikizia Syani Kine Wakitilua Bintu Bila Nsambu?
‘Te kwitabizia kwanziiwa na bubifi, inzi wewe i wakuti wanzie bubifi mukukita biweme.’—BAR. 12:21.
KIKATA KIINE
Vya kukita kine bange bakukitila bintu mu nzila ibipile ni vya kutiina kwiongeziizia maavia.
1-2. Fwe bonse kunti twakitilua bintu bila nsambu mu nzila ki paleepale?
YESU waalandile palua mufuano wakue mwanakazi umo mukanfwilua, olia waatwaliliile kumulomba zuzi, evi apeelue nsambu yakue. Kipalile basambi bakue Yesu baainikile ozo mwanakazi vyaali waiunvwile pantu bantu bengi ba mu ozo musita baali bakitilua sana bintu bila nsambu. (Luk. 18:1-5) Ni fwefue, kunti twainika ozo mwanakazi vyaali waiunvwile pantu fwe bonse twaakitiiluepo kale bintu mu nzila isili ya nsambu.
2 Lonu, bantu bengi mu kyalo bali ni kapaatulula, te bezi kukitilana mu nzila ya buwame, kabili bali batona kupata bingi. Kekio kili kyalengia tuye twainikile nangue kunti twakitilua bintu bila nsambu. (Kas. 5:8) Inzi, pange kunti twakila kutyoka mutima kine twakitilua bintu mu nzila isili ya buwame na lupua ao nkazi netu. Kulanda kisinka, kupusana ni baalia bali batukyuzia ao kutupinga, ba lupua ni ba nkazi netu, te bezi kuya batonene kutukitila bintu mu nzila isili ya nsambu. Bali balengiiwa sie na kusipwililika. Kunti twasambilila bingi kupitila kutoosia Yesu vyaakitile musita ubaamukitiile bintu bila nsambu na bantu babifi baalia babanga bamupinga. Kine tuli twasipikizia musita utuli twakitilua mu nzila isili ya nsambu na baalia bali batupinga, eba, te umwene nangue tupalile sana kubasipikizia ba lupua ni ba nkazi netu! Yehova ali waunvua syani musita utuli twakitilua bintu bila nsambu na ba lupua ni ba nkazi ao na bantu basizi kulonghaana? Eba, ali waema palua kako?
3. Eba, Yehova ali waema musita bantu lubali batukitila bintu bila nsambu, kabili juu ya ki?
3 Yehova ali watona musita utuli twakitilua bintu mu nzila iweme, kabili ali wamona musita utuli twakitilua bintu mu nzila isili ya nsambu. “Yehova ali watona nsambu.” (Malum. 37:28) Yesu watusininkiziizia nangue Yehova wakaba ‘kulengia bantu bakue . . . bapeelue nsambu . . . bila kukokola’ pa musita upalile. (Luk. 18:7, 8) Lenu sie, wene wakaba kufumiapo bintu byonse bili byatuletela maavia, kabili takaba kulekelela ata kanini tukabe kuya twakitilua bintu bila nsambu.—Malum. 72:1, 2.
4. Yehova ali watukwasia syani lonu?
4 Tupalile kupembelela mpaka musita Yehova lwali wakaba kufumiapo maavia onse. Inzi ata sie lenu, ali watukwasia musita bange lubali batukitila bintu mu nzila isili ya nsambu. (2 Pet. 3:13) Kwa mufuano, ali watusambilizia vya kukita kine twakitilua bintu bila nsambu evi te kunti tukile kwiongeziizia maavia. Kupitila Mwana wakue, Yehova waatupeele mufuano upwililikile wa kukonka kine twakitilua bintu bila nsambu. Kabili, Yehova ali watupeela masoke ange mu Bibilia a kutukwasia kine twakitilua bintu bila nsambu.
UYE WAKENGEELE MU KWASUKA KINE WAKITILUA BILA NSAMBU
5. Juu ya ki tupalile kuya twakengeele kukonkana ni vituli twaasuka ao kukita kine twakitilua bintu bila nsambu?
5 Pange kunti twakisua sana ni kutyoka mutima kine twakitilua bintu mu nzila isili ya nsambu. (Kas. 7:7) Evio, i vyaaiunvwile ni babombi ba kisinka nga evelia Yobu ni Habakuki. (Yob. 6:2, 3; Hab. 1:1-3) Te kyeni kwiunvua evio. Inzi, evi te kunti tukite kintu kibipile, tupalile kuya twakengeele kukonkana ni vituli twaasuka ao vituli twakita kine twakitilua bintu bila nsambu.
6. Mufuano wakue Absalomu watusambilizia ki? (Mona ni foto.)
6 Kine muntu watukitila mu nzila isipalile, pange kunti twatona kumubweziizia kibwelezi. Inzi kukita evio, kunti kwalengia bintu bikile kubipa. Mona mufuano wakue Absalomu, mwina Likolo Daudi. Waaunvwile kipuki sana musita Tamari, mwalawakue mwanakazi lwaaleelue kwa maka kuli Amnoni, lupua wakue. Kukonkana ni Muzilo Wakue Musa, Amnoni waali wapalile kwipaiwa palua kekio kintu kyaakitile. (Bal. 20:17) Kine Absalomu waafipilue, te kibipile. Inzi wene, tabanga wali na nsambu ya kumwipaya Amnoni.—2 Sam. 13:20-23, 28, 29.
Musita Tamari, dada wakue lwaaleelue kwa maka, Absalomu waandilue kwitiinia (Mona lifungu lya 6)
7. Kalemba wa Malumbo waaunvwile syani ku ntendeko palua kukitilua bintu bila nsambu?
7 Kine kyamoneka nangue baalia bali bakitilana bintu mu nzila isili ya nsambu te bali mukulapiziiwa, pange kunti twatendeka kutontonkania nangue kukita bintu biweme tekwizi kuleta faida. Mubombi umo wakue Yehova waamwene bantu baweme bakitilua bintu bibipile na babifi. Inzi, babifi baali bamonekele kuya bali ni nsansa mu bwikazi. Waalandile evi: “Baaba i babifi, baalia bali basangua balengeelue sie lyonse mu bwikazi.” (Malum. 73:12) Waafiitilue sana juu ya kukitilua bintu bila nsambu, kabili waatontonkaniizie nangue kumubombela Yehova te kuli na faida. Waalandile evi: “Musita unaali naezia kunvua kekio, kyaali kyanvulunghania.” (Malum. 73:14, 16) Kakiine waalandile nangue: “Inzi pa lwane, makasa ane aali asyakeba kuzeza; ntanfu yane ibanga yali pepi ni kutelela.” (Malum. 73:2) Lupua umo, olia utuli kukuuta Alberto waaisangile kale mu aali ipaleene ni ezio.
8. Kukitilua bintu bila nsambu kwaamulengiizie lupua umo akite syani?
8 Alberto waabepeelue nangue waaibile nfalanga ya mu kilonghaano. Kekio kyaalengiizie azezie miilo yakue ya bukote, ni mukinzi wakue ku bantu bengi baalia baamanine ezio mpunda mu kilonghaano. Walanda evi: “Naaunvwile ovio sana, ni kutyoka sana mutima.” Waalekeleele ezio aali itopie burafiki bwakue pamo ni Yehova, kabili waakitile myaka isano bila wasimikila. Kekio kintu kyaakitikile kuli ozo lupua, kyalangilila aali viili yaaluka kine twafiitua sana juu ya kukitilua bintu bila nsambu.
PALA VYAAKITILE YESU MUSITA LWAAKITIILUE BILA NSAMBU
9. Yesu waasipikiziizie ki? (Mona ni foto.)
9 Yesu waatubiikiile mufuano uweme sana wa kukonka kine twakitilua bintu bila nsambu. Mona bintu bibipile bibaamukitiile bila nsambu, na bantu ba mu lupua lwakue ni ba panze. Bantu ba mu lupua lwakue baalia basyaali bazumiine, baalandile nangue Yesu avulungheene. Ni ba ntunguluzi ba ma dini baalandile nangue Yesu waali wafumia maka ku bibanda, kabili ni ba soda Baroma baamupuniizie, baamukyuziizie, kisia baamwipaile. (Mark. 3:21, 22; 14: 55; 15:16-20, 35-37) Anzia evio, Yesu waasipikiziizie bebio bintu byonse bibaamukitiile bila nsambu, bila kubwezia kibwelezi. Mufuano wakue kunti watusambilizia ki?
Yesu waalangiliile mufuano uweme wa kukonka kine twakitilua bintu bila nsambu (Mona lifungu lya 9-10)
10. Yesu waakitile syani musita ubaamukitiile bintu bila nsambu? (1 Petro 2:21-23)
10 Soma 1 Petro 2:21-23. a Yesu waatusiliile mufuano uweme sana wa kukonka kine tuli mukukitilua bintu bila nsambu. Waali wainika musita wa kutalala ni musita wa kulanda. (Mat. 26:62-64) Nsita inge, bantu bange lubaali bamulandila bya bufi, waali wapingula kutalala. (Mat. 11:19) Musita lwaali walanda, taali wabatuka baalia baali bamukyuzia ao kubakambilila. Wene waali waitiinia ao kwikeka, pantu waali “wamuketekeele Leeza Mupinguzi wa kisinka.” Yesu waali manine nangue Yehova waali wamwene vibaali bamukitila bintu bila nsambu. Yesu waali waswapiile nangue Yehova mwine waakapwisia pa musita upalile kubula kwa nsambu.
11. Zimbula nzila paleepale ya kulangilila nangue tuli mukubombia bwino bulanzi bwetu. (Mona ni ma foto.)
11 Kine muntu watukitila bintu mu nzila isili ya nsambu, kunti twamupala Yesu ni kuya twakengeele mu belia bituli kulanda. Nsita inge, tekizi kulomba kulanda ao kukitapo kintu kimo, kine kelia kitwaakitiluanga te kikata sana. Ao kunti twapingula kutalala evi te kunti tulande bintu belia bili kulengia aali ikile kubipa. (Kas. 3:7; Yak. 1:19, 20) Nsita inge, kunti kyapala tulande musita utwamona nangue twakitilua kintu kisili kya nsambu, ao kine kyapala kusakila kisinka kya Bibilia. (Miil Bat. 6:1, 2) Kine twapingula kulanda, tupalile kwikwinda sana kulanda twateekameene, kabili mu nzila ya mukinzi.—1 Pet. 3:15. b
Kine twakitilua bintu bila nsambu, kunti twamupala Yesu kupitila kupingula twakengeele musita upalile kulanda ao kutalala (Mona lifungu lya 11-12)
12. Kunti twamuswapila syani “Leeza, Mupinguzi wa kisinka”?
12 Kabili kunti twamupala Yesu kupitila kumuswapila “Leeza, Mupinguzi wa kisinka.” Kine bange batupingula ovio, ao kutukitila bintu bibipile, tuye twaswapiile nangue Yehova amanine belia bili mukukitika. Kumana nangue Yehova wakaba kufikiila kupwisia kubula kwa nsambu, kunti kwatukwasia kusipikizia kine twakitilua bintu bila nsambu. Kine twamuswapila Yehova, ni kumupembelela evi apwisie maavia onse, te tukaba kutwalilila kuya twafipilue ao kubasuula bange. Kutwalilila kubafipilua bange, kunti kwatulengia tubakitile bintu bibipile, kunti twazezia nsansa yetu ni kwinoona burafiki bwetu pamo ni Yehova.—Malum. 37:8.
13. Ni kiki kili kuvinda kutukwasia kutwalilila kusipikizia kine twakitilua bintu bila nsambu?
13 Kulanda kisinka, tetuvinda kukonka mufuano wakue Yesu mu nzila ipwililikile. Nsita inge, kunti twakita ao kulanda bintu belia bili kulengia tuye twiunvue ovio. (Yak. 3:2) Kabili nsita inge, kunti twakitilua bintu bibipile sana belia bili kulengia tusyale twakisilue mu bwikazi bwetu mu kenu kyalo. Kine i vikili ni kuli wewe, uye wasininkiziizie nangue Yehova amanine aali yobe. Kabili, ni Yesu ali wainika vyuli waiunvua, pantu ni wene waakitiiluepo kale bintu bila nsambu. (Baeb. 4:15, 16) Kukila pa kutupeela mufuano upwililikile wakue Yesu, Yehova ali watupeela masoke ange mu Mulandu wakue alia ali atukwasia kusipikizia kine twakitilua bintu bila nsambu. Ale tumone malembo abili kufuma mu kitabu kya Baroma, alia ali kuvinda kutukwasia.
‘TE KUBAKITILE BANTU KIBWELEZI’
14. Kutiina ‘kubakitila ao kubabweziizia bantu kibwelezi’ kuli na mana ki? (Baroma 12:19)
14 Soma Baroma 12:19. Musita mutumua Paulo lwaabasokele Bakristu nangue ‘te kubakitile ao kubabweziizie bantu kibwelezi,” eba waali walandila palua kibwelezi kyakue ni? Kukonkana ni bulanzi buzyungulukiile lelio lilembo, wene waali walandila palua kibwelezi kyakue Yehova. Kunti twamusiila Yehova kibwelezi kupitila kumulekelela mwine apingule musita upalile wa kuletelapo nsambu mu nzila yakue mwine. Kisia kukitilua mu nzila isili ya nsambu, lupua umo ali wakuutua John, waalandile evi: “Naali napalile kwanzia kipuki kyane evi ntiine kukita kintu kibipile, inzi kukita evio te kwaali kwaleengele. Lilembo lya Baroma 12:19, lyaankwasiizie kupembelela ni kumuswapila Yehova.”
15. Juu ya ki kili bwino sana kumupembelela Yehova apwisie bwavia bwetu?
15 Tuli twanonkelamo musita utuli twamupembelela Yehova apwisie bwavia. Kukita evio kuli kwalengia te kunti tweme sana ni kutyoka mutima nga vikili kyakitika kine twaezia kupwisia bwavia fwe bene. Yehova atonene kutukwasia. Ali watulanda tumupembelele, kabili alaile kupwisia kubula kwa nsambu. Kine tuswapiile bulayo bwakue Yehova bwa kupingula baalia bali babakitila bange mu nzila isili ya nsambu, tetuvinda kutwalilila kuya twafipilue, pantu tumanine nangue wene wakaba kukita kintu kya nsambu. Kekio i kyaamukwasiizie John, olia utwazimbulanga lwa ntanzi. Waalandile evi: “Kine namupembelela sie Yehova, wene wakaba kupwisia bwavia bwane mu nzila ikilile kuwama kuliko vindi kupwisia nene.”
TWALILILA ‘KWANZIA BUBIFI MU KUKITA BIWEME’
16-17. Kupepa kunti kwatukwasia syani kutwalilila “kwanzia bubifi mu kukita biweme’”? (Baroma 12:21)
16 Soma Baroma 12:21. Kabili Paulo waabasonseziizie Bakristu evi batwalilile ‘kwanzia bubifi mu kukita biweme.’ Mu Nsimiko yakue ya ku lupili, Yesu waalandile evi: “Tone balwani benu, kabili lombele bantu bonse bali bamyemia.” (Mat. 5:44) Kabili, evio i vyaakitile. Pange twaatontonkaniiziepo kale misa yaasipikiziizie Yesu, musita lwabanga wakonkomeenue pa kimuti kya busanso na ba soda Baroma. Yesu waakitiilue bintu bibipile sana, kabili waasipikiziizie misa ikata sana. Kulanda kisinka, tetuvinda kulondolola bwino-bwino vyaakisilue.
17 Yesu waatwaliliile kumutona Yehova ni kusyala wali wa kisinka kuli wene ata sie kine waemene sana. Kuliko kupepa evi babo ba soda balapiziiwe, wene waapepele evi: “We Tawe [ao Baba wane] beeleele pantu te bamanine kibali mukukita.” (Luk. 23:34) Musita utuli twapepa evi Yehova abakwasie baalia bali batukitila bintu bibipile, kekio kunti kyatukwasia kuteekamana, ni kupunguzia kipuki. Kabili, kekio kunti kyatukwasia kwalulula mawazo etu pa lwabo.
18. Lipepo lyaamukwasiizie syani Alberto ni John evi bavinde kusipikizia kukitilua bintu bila nsambu?
18 Lipepo lyaabakwasiizie ba lupua babili baalia batwazimbulanga ku ntendeko ya leli lyasi evi bavinde kusipikizia kukitilua bintu bila nsambu. Alberto walanda evi: “Naapepele palua baalia ba lupua baankitiile bintu bisipalile. Naamulombele lingi Yehova evi ankwasie ndekele kufipua juu ya bintu bibaankitiile.” Kya nsansa, Alberto waatendekele kabili kumubombela Yehova mu kisinka. John walanda evi: “Naali napepa lingi palua olia lupua waankisiizie, kabili naamulombele Yehova ankwasie evi mweleele. Yehova waankwasiizie te kunti ngie namufipiilue ozo lupua wane ni kulekela kumupingula. Azo mapepo aankwasiizie kabili kwaluka ni mutende mu mano.”
19. Ni kiki kitupalile kutwalilila kukita mpaka ku mpela ya kenu kyalo? (1 Petro 3:8, 9)
19 Kunti twakitilua bintu bila nsambu ntanzi kenu kyalo tekinafike ku mpela. Inzi, ata sie kine twakitilua bintu bya syani, te tupalile kulekela ata kanini kupepa kuli Yehova evi atukwasie. Kabili, tupale nzila yaakitiilemo Yesu musita lwaakitiilue bintu bibipile. Kukila pa kako, tutwalilile kubombia mafunde a Bibilia. Kine twakita evio, twakaba kupaalua na Yehova.—Soma 1 Petro 3:8, 9.
LWIMBO 38 Wakaba Kukupeela Maka
a Mu 1 Petro, katue ka 2 ni 3, Petro azimbwile aali paleepale elia yaali yakitiluamo Bakristu mu nzila isili ya nsambu na bakulu babo baalia baali baaviizie, ni balume basyaali bazumiine.—1 Pet. 2:18-20; 3:1-6, 8, 9.
b Mona ku jw.org, video ilandile, Namna Upendo Unaleta Amani ya Kweli.
