TWALILILA KUYA WAKENTELE!
Buavia bwa Bakimbizi—Mamilioni a Bantu Babutuka Kufuma mu Ukrainia
Pa nsiku 24, Muezi wa 02, 2022, Ukrainia yaakiingililua na basoda ba mu Urusi. Kabili, kyakilengia mamilioni a bantu afume mu kyalo bila kukokola. a
“Kwakiba kwapuuka ma bomba. Aali yakiba yakolele saana ni vya kulondololasie vyaandile. Lutwakyunvua nangue ma tre ali mukufumia bantu twaakipingula kufuma. Yaakiloomba kusia kila kintu, paantu kila muntu wakiba wapalile kutwamasie sakoshi iniini ya ku musana. Twaakiviindasie kutwama mapapie a mana, miti, menda ni tubyakulia tunini-tuniini. Twaakisia kila kintu kinge ni kuya pa fuasi pali paimanina ma tre ni kooku ma bomba ali mukupona.”—Nataliia, kufuma ku Kharkiv, Ukrainia.
“Mpakasie mu nsita ya kupeleezia, te twakiba twamwene nangue kunti kwaaluka ni vita kakiine. Nakyunvua mituuto mu seemu paleepale ya muzi ni madirisia akiba atenta. Nakipingula kufuma ni kutwamasie bintu bya mana saana. Naakifuma pa nsesi na 8:00, lukele-keele ni kupiluka tre ya kuya ku Lviv, kisia naakipiluka bis ya kuya ku Polandi.”—Nadija, kufuma ku Kharkiv, Ukrainia.
Mu leeli lyasi tuli kulondoluela beebi biipuzio
Ni biki biine bilengiizie kakiine bobo buavia bwa bakimbizi?
Buavia bwa bakimbizi mu Ukrainia bwaakitendeka paantu baakiingililua na basoda ba mu Urusi. Anzia evio, Bibilia ilangiliile nsaambu inge ikata ili yalengia maavia onse a evio a bakimbizi:
Buteeko bwa bantu mu kyalo kyonse, bwandilue kupeela bantu bintu bibakabiile. Lingi, baalia bali ni buviinde mu buteeko, bali babombia buviinde bwabo eevi kutitikila bantu.—Kasimika 4:1; 8:9.
Sataana Kibanda, kateeka wa kyalo, ali wakinkizia bantu bakite bubiifi bwa evio. Keekio i kilengele Bibilia ilande nangue kyalo kyonse kiteekelue na olia mubi.—Yoane 14:30; 1 Yoane 5:19.
Kukila pa maavia apuma kale bantu mu ma mia a miaka, loonu twikeele mu kipindi kya nsita kyaalandilue ntaanzi na Bibilia nangue mu nsiku ya mpeleezio kwakaba kwali musita waviizie saana. (2 Timoteo 3:1) Kabili, eezi nsiku ili kuya yamanikile kupitila vita, maka a kyalo ali ainoona bintu, kupunguka kwa byakulia, bimina bya maluele, bintu bili byalengia bantu babutuke.—Luka 21:10, 11.
Bakimbizi kunti bapata pi kiswapilo?
Bibilia ilangiliile nangue Kabumba weetu, Yehova b ni Leeza ali ni ntono ni nkumbu, ku bakimbizi ni ku bantu babutukile kufuma ku masesi abo. (Malanguluzi a Mizilo 10:18) Alaile kupuisia maavia a bakimbizi kupitila buteeko bwakue bwa ku muulu, buli bwakuutua Bukolo Bwakue Leeza, bwakaba kupyana buteeko bwa bantu. (Danieli 2:44; Mateo 6:10) Yehova wakaba kubombia Bukolo bwakue eevi kumufumiapo Sataana Kibanda. (Baroma 16:20) Bobo Bukolo bwakaba kuteeka kyalo kyonse, kabili bwakaba kupuisia kukasanika kuli kwalengiiwa na mipaka ya byalo. Bantu bonse bakaba kwaluka lupua lumo lukwateene lwa kyalo kyonse. Te kuli ata muntu wakabutuka kabili, kufuma ku nsesi yakue paantu Bibilia ilandile nangue bakekala kila muntu mwinsina kimuti kyakue kya muzabibu ni mwinsina kimuti kyakue kya tiini, kabili tekukaba muntu wa kubaleetela muenzo, paantu kanua kakue Yehova wa bisepe i kalanda.—Mika 4:4.
Bukolo Bwakue Leeza sie i buli ni buviinde bwa kupuisia loonse buavia bwa bakimbizi butuli mukwimwena loonu. Yehova wakaba kubombia Bukolo bwakue eevi kufumiapo maavia ali mukulengia bantu baaluka bakimbizi. Mona mifuano paleepale:
Vita. Yehova wapuisia vita. (Malumbo 46:9) Eevi umane Leeza vyali wakapuisia kusyunvuana soma lyasi lilandile, “Mutende pa Kyalo—Wakamoneka Siani?” lili mu Kiswahili.
Kutitikilua ni bungipaani. Yehova wakabapususia kufuma mu kutitikilua ni mu bungipaani. (Malumbo 72:14) Eevi umane bantu vibali kuviinda kwalulula aali ibiipile ibakokola bali naayo musita waleepele, soma maasi ali ni mutue ulandile, “Bintu bya Kukita Eevi Kulekela Kusuulana,” ali mu Kiswahili.
Bupabi. Yehova wakaba kumupususia mupabi ali mukulilila kukwasiiwa. (Malumbo 72:12) Eevi umane Leeza vyali wakaba kupuisia bintu bili byaleeta bupabi, soma lyasi lilandile, “Eba Kunti Kyakitika Bantu Bonse Baye Bali ni Buviinde Bumosie bwa Nfalanga?”
Kupunguka kwa byakulia. Pakaba nghano ingi pa kyalo. (Malumbo 72:16) Eevi umane Leeza vyali wakaba kusininkizia nangue te kuli muntu ali mu nzala, soma lyasi lilandile, “Kyalo Kisilimo Nzala,” lili mu Kiswahili.
Eba, Bibilia kunti yabakwasia bakimbizi loonu?
Een. Kukila pa kubapeela bakimbizi kiswapilo kya kisinka palua musita uli waiza, Bibilia kunti yabakwasia mu maavia abali mukusaakaana nao loonu.
Lifunde lya Bibilia: Kipuba ali wazumina kila mulandu, inzi muntu akengeele ali watoosia kubalua lutanfu.—Tuswalo ni Mafunde 14:15.
Mana yakue: Tontonkania ntaanzi palua aali yaviizie yakaba kuviinda kukitika, ni bintu bya kukita eevi ukabe kwisuunga. Uye wamana mpunda palua babipopoosi bali baezia kubengilila bakimbizi mu fuasi yabo ya leenu, paantu bamanine nangue bakimbizi bali basaangua baiunvuile nangue te basuungilue kabili te bali na kibeelezio.
Lifunde lya Bibilia: Kine tukwete byakulia ni byakuvuala tuteekamane.—1 Timoteo 6:8.
Mana yakue: Tiina kupooza saana maano ku bintu bya kimubili. Kine wasekelela bintu bya musinzi byukwete, wakaba kuya wali ni nsaansa.
Lifunde lya Bibilia: Kitile bange beelia bimwakeba kuti mukitilue.—Mateo 7:12.
Mana yakue: Uye wapembelela kabili waweeme. Kine uli ni ezio mibeele, keekio kili kulengia bekazi ba ku fuasi yobe ya leenu, bakukindike ni kukwitabila.
Lifunde lya Bibilia: Te kubuezie bubiifi kwa bubiifi.—Baroma 12:17.
Mana yakue: Te kulekelela kipuki kikulengie ubuezie kibuelezi paantu bakukitila bintu ovio. Keekio kili kulengiasie bintu bikile kubiipa.
Lifunde lya Bibilia: Mu bintu byonse, ndi ni maka kupitila olia ali wampeela maka.—Bafilipi 4:13.
Mana yakue: Mupeele Leeza seemu ikata mu buikazi bobe, kabili uye wapepa kuli weene. Kunti wakupeela maka aukabiile eevi kusipikizia.
Lifunde lya Bibilia: Te kusambookele ao kwemena kantu, inzi muloombe Leeza kubalua kantu kamwatona kumuloomba. Lyonse lumwamuloomba te kuba mwalaba kumusantila. Ni mutende wakua Leeza upitile maano onse waya wamisuungiile mitima ni maano enu.—Bafilipi 4:6, 7.
Mana yakue: Muloombe Leeza akupeele mutende wa mu maano ni wa mu mutima mu aali yonse yuli kusaakaana naayo. Mona lyasi lilandile, “Bafilipi 4:6, 7—‘Tekwemene kantu,’” lili mu Kiswahili.
a Busiku bwakikoonkapo kisia kwingililua, kabungue kakata kali kaemena bakimbizi (UNHCR) kaakilanda nangue ezi ni aali ikolele saana iloombele kwemenua lubilo saana. Mu nsiku likumi na ibilisie, bakimbizi bakilile pa milioni ibili bakibutuka kufuma mu Ukrainia ni kuya mu byalo bili mu peepi, ni kooku milioni imo inge ya bantu yakifuma mu masesi abo ni kubutukila mu seemu inge ya Ukrainia.
b Yehova i liina lya bunke lyakue Leeza. (Malumbo 83:18) Mona lyasi lilandile “Yehova Naani?” lili mu Kiswahili.
Paange uli Kutona ni Eezi Mpunda
Ukrainia Yaingililua na Urusi—Eba, Bukabika bwa Bibilia Buli Mukufikiliziiwa?
Kine i evio, eba Bibilia ilondoluele bebio bintu byonse vibyakaba kupuisiiwa?
MASAMBILIZIO A BIBILIA A MUSINZI
Bukolo Bwakue Leeza Ni Kiki?
Mu miilo yakue ya kusimikila, Yesu wasambiliziizie saana palua Bukolo Bwakue Leeza kukila maasi aange oonse. Mu mamia a miaka iingi, basambi bakue bali mukupepa Bukolo boobo buize.
