“Fwe bonse tutonene buikazi bubuele kwaluka buino nga vibubanga bwali ntaanzi.”—Angela Merkel, ministre wa ku Ujerumani.

 Paantu korona (COVID-19) ili mukutwalilila kukumia bantu mu kyalo kyonse, ni weewe kunti waitabizia milandu yakue ministre. Inzi, “kubuela kwaluka buino” kuli na mana ki? Bantu baswapiile kukita ki?

•   Kuya bali ni buikazi nga bolia bubaali naabo ntaanzi ya korona. Bantu bange batonene kuya bapisia nsita pamo ni bantu bange, kukumbatilana ni kupoziana lya mu minue. Kabili batonene kuya bali ni buntungua bwa kwendooka kabili. Bali batontonkania nangue “kubuela kwaluka ni buikazi buli buino” kubiikile mukati kuya kulia kyakulia ku “restora, kuya ku fuasi ili yakitiluako ma teatre, [ni] kukita bintu binge nga bebio.” Doktere Anthony Fauci a i waalandile kaako.

•   Kuwaamia buikazi bwabo. Bange bamwene nangue ozu i musita wa kwalulula buikazi bwabo eevi bukile kuwaama kuliko evelia vibubanga bwali lwa ntaanzi. Bali batontonkania nangue kuli bintu bipalile kwaluluka, nga evelia miilo elia ili yatwama nsita ingi ni maka, bantu kukitilua bintu mu nzila ipuseene juu ya rangi ya mpapa, ao juu kupusana kwa bikundi bya bantu juu ya miilo ibali babomba, kabili paantu bantu bengi bali mukwema juu ya maluele a mu maano. Klaus Schwab, muine waaundile Kilie kya Kabungue ka Bintu bya Nfalanga mu Kyalo, walanda eevi: “Korona, yatupeela fuasi ibeleele ya kutontonkania palua buikazi bwetu ni palua evelia vitutonene kyalo kiye kyali, kisia ni kwalulula kyalo. Inzi, eezi fuasi teikatwalilila loonse.”

 Ku bantu bange, korona yaakileeta maavia engi, ni keekio kyakilengia batontonkanie nangue buikazi tebukabuela kuwaama ata limo. Kwa mufuano, bantu bengi baakizeezia miilo yabo, masesi abo, bukose bwabo kwinooneka, ni kikilile kubiipa ni keeki, batonua babo baakifua.

 ulanda kisinka, te kuli muntu ali kuviinda kulanda buino buikazi vibwakaba kuya bwali kisia korona. (Kasimika 9:11) Anzia evio, Bibilia kunti yatukwasia kuya twaswapiile bintu bya kisinka ni kuluisia aali yonse ituli kusaakaana naayo. Kikililepo ni keeki, Bibilia ili yalanda palua musita uli mukuiza utupalile kuya twaswapiile, paange musita uusyakiba waswapiile.

 Lwa ntaanzi, Bibilia yaalandile palua maluele ali asalangana lubilo ao maluele ali aambukiziana, nangue akakumana mu nsita ya mpeleezio ya kyalo. (Luka 21:11; Mateo 24:3) Kine twalanguluka evio, palua korona twali ni azo malanga, tuli kufikiila kumona korona kuya yali kintu kimo pakati ka bintu bikata bya kukitika, bibiikile mukati vita, ntensi ikata, kupunguka kwa byakulia, byaalandilue lwa ntaanzi na Bibilia nangue bipalile kukitika.

 umana evio kuli kwakwasia siani? Anzia kine paange buluele bwa korona kunti bwapua, Bibilia ili yatubuila nangue twikeele mu musita waviizie saana. (2 Timoteo 3:1) Kumana evio kunti kwatukwasia kuya twapembeleele bintu bya kisinka mu buikazi, mu onu musita waviizie.

 Bibilia ili yatupeela malanga aza ali buino: Keenu kyalo kilimo buikazi buli mukuya bwakila kukosa, kyakaba kwalulukasie leenu mu nzila ikata. Bobo bupilibuko bwakaba kuya bwali siani?

 Bibilia te yaalandilesie palua bintu bibiipile bipalile kukitika, inzi yaalandile ni bintu biweeme byakaba kukitika leenusie. Ili yalondolola palua musita ukililepo kuwaama kuliko olia uli walandua kuleetua na ma buteeko a bantu, inzi Leeza sie bunke i ali ni buviinde bwa kuleeta ozo musita. Alaile nangue “wakabakuusa mensozi onse kufuma mu menso abo, ni lufu telukabako kabili, kabili tekukaba malilo, aosie kulila ao misa tebikabako kabili.”​—Nfyulo 21:4, NWT.

 Yehova b Leeza alaile eevi: “Mona, nakita bintu byonse kuba bya leenu!” (Nfyulo 21:5, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua) Wakaba kupuisia maavia a mu keenu kyalo, kubiika mukati ni maavia aakikila kubiipa juu ya korona. Weene, wakaba kukita beebi bintu bili paapa:

•   Bukose bupuililikile ni maano apuililikile, bila pali kabili misa ni lufu.​—Isaya 25:8; 33:24.

•   Miilo ili buino elia ili yalengia muntu aye wasekeleele, apana elia ili yaloomba muntu atope saana ni maka afikiile kupua.​—Isaya 65:22, 23.

•   Kila muntu wakaba kuya wali ni buikazi bwaweeme paantu Leeza wakaba kupuisia bupabi ni nzala.​—Malumbo 72:12, 13; 145:16.

•   Kulekela kutontonkania bintu bili byakisia mutima bili byalengiiwa na bintu byaakitikile musita waapitile mu buikazi bobe, pamo ni kuswapila nangue batonua bobe bafuile bakaba kutuntumuka.​—Isaya 65:17; Miilo ya Batumua 24:15.

 Kumana evio kuli kwakwasia siani? Bibilia ili yalanda nangue tuli ni kiswapilo kili nga nanga palua buikazi bwetu. (Baebrania 6:19) Kiswapilo kya evio palua musita uli mukuiza, kunti kyatukwasia kusiala twateekameene. Kunti kyatukwasia kuluisia maavia onse akolele atuli mukupata loonu, kupunguzia lyemo ni kusiala twateekameene kabili twali ni nsaansa.

 Inzi, eba weewe kunti waswapila bulayo buli mu Bibilia? Mona lyasi lilandile, “Bibilia—Nsulo Iswapikikile ya Kisinka.”

•   Kindika bukose

   Lileembo: “Mulangue uli wasuunga bukose bwa olia aukwete.”​—Kasimika 7:12, NWT.

   Keekio kili na mana ki kuli weewe: Kwata bupinguzi bwa mulangue eevi tekuti uye waluala saana. Toosia vili aali mu kazonga keenu palua maluele. Koonka malaizio palua kusuunga bukose, mana mpendua ya bantu baakyambukiziiwa na buluele, ni mpendua ya bantu baakipua kale kutunkua ndubi.

•   Twalilila kuya wakengeele

   Lileembo: “Muntu ali ni mulangue ali wasaangua wakengeele ni kutiina bibiipile, inzi kipuba teezi kupoozako maano kabili ali wasaangua waiswapiile saana.”​—Tuswalo ni Mafunde 14:16, NWT.

   Keekio kili na mana ki kuli weewe: Twalilila kukita kintu kya mana eevi usuunge bukose bobe. Basomi betabiile nangue korona yakaba kutwalilila musita waleepele yalipo.

•   Bombia mpunda iswapikikile

   Lileembo: “Kipuba ali wazumina kila mulandu, inzi muntu akengeele ali watoosia kubalua lutanfu.”​—Tuswalo ni Mafunde 14:15, NWT.

   Keekio kili na mana ki kuli weewe: Saakula wakengeele masoke aupalile kukoonka. Bupinguzi bobe palua kusuunga bukose ni bwa mana​—kunti wainoona bukose bobe kine wakwata bupinguzi buswapiile mpunda isili ya kisinka.

•   Twalilila kuya wali ni malanga ali buino

   Lileembo: “Te kulanda nangue, ‘Juu ya ki nsiku ya kale yaali yakilile kuwaama kuliko eno?’ paantu te mulangue wakulengia wipuzie keekio kiipuzio.”​—Kasimika 7:10, NWT.

   Keekio kili na mana ki kuli weewe: Pingula kwikala buikazi buli buino saana kukoonkana ni aali yulimo loonu. Tiina kuya watontonkania palua buikazi buwaali naabo ntaanzi ya korona, ao kutwalilila kutontonkania palua bintu byuli mukwandua kukita juu ya korona.

•   Uye wabakindika bange

   Lileembo: “Kindike bantu ba misango yonse.”​—1 Petro 2:17, NWT.

   Keekio kili na mana ki kuli weewe: Bantu baakikita bintu mu nzila isipalile palua korona ni maavia akue. Kindika malanga abo, inzi te kwalulula bupinguzi bobe buweeme buwaakikwata. Bapoozeko maano baalia basinatunkue ndubi, bantu bakotele, ni baalia bali ni maluele aviizie.

•   Uye wali ni mibeele ya kupembelela

   Lileembo: ‘Ntono ili yasipikizia, iweeme.’​—1 Bakorinto 13:4, Le Nouveau Testament en langue Kitaabua.

   Keekio kili na mana ki kuli weewe: Kine bange balangilila mibeele ya kufipua paantu bali mukwandua kukita bintu nga vikibanga kyali ntaanzi ya korona, langilila mibeele ya buwaame ku babo bantu. Kine aali yawaama, ni kukupeela fuasi ya kukita bintu bingi, uye wateekameene.

 Bakasininkizia Bakue Yehova bali bateekiiwa mutima na bulayo buli mu Bibilia palua musita uweeme saana uli mukuiza, kabili ili mukuya yabakwasia eevi apana bapooze maano ku korona sie. Kabili bali mukukwasiana kupitila kunakila malaizio ali mu Bibilia a kukolonghana lyonse eevi kukita lupupo. (Baebrania 10:24, 25) Kila muntu akupilue ku kulonghaana kwa Bakasininkizia Bakue Yehova kuli kwakitua kupitila kukuutana ku viideo mu keenu kipindi kya korona.

 Bantu bange bali mukwitabila nangue kulonghaana pamo ni Bakasininkizia Bakue Yehova eevi kukita lupupo, kwakibakwasia mu onu musita waviizie. Kwa mufuano, mwanakazi umo waakwetue na buluele bwa korona (COVID-19), waaitabiile kulonghaana pamo ni Bakasininkizia Bakue Yehova kupitila kukuutana ku viideo. Kooko kulonghaana, kwaamukwasiizie saana anzia kine waali watwaliliile kwemiiwa na birusi bya bobo buluele. Kisia, waalandile eevi: “Ndi naiunvua nangue ni neene ndi seemu ya loolu lupua. Kusoma Bibilia kuli kwankwasia kwaluka ni mutende mu maano ni kuteekamana. Kuli kwankwasia kupooza maano ku kiswapilo kya musita uli waiza kuliko kupooza saana maano ku maavia ane. Natasia saana pa kunkwasia kumupalama Leeza, kintu kimbanga nakeba kukita mu buikazi bwane bonse.”