NORÜ NGUꞌ 3
WIYAE 35 Taꞌacü niĩ aicuma i meü̃ torü maü̃caꞌ?
Yeuwaü̃ nataãẽẽẽ tá i taꞌacümaã cunauneta
“Norü ügü nax cua̱x tüxü̃́ ngẽxmaxü̃ rü ngẽma nixĩ nax Tupanaga ixĩnüxü̃. Rü ngẽxguma Tupanaga ixĩnügu, rü ngẽmawa nango̱x nax aixcüma taãẽxü̃ icuáxü̃.” — PRO. 9:10.
TAꞌACÜ NÜNA ÍNGUGÜTCHAÜ̃
Nüü̃ nadau na nhuãcü cuaꞌ tüü̃ narüngü̃ẽẽ na meü̃ i unetagü taügüü̃caꞌ.
1. Ngeü̃rüüü̃ i unetagü tacaꞌ nagutcha?
GUÜ̃ i nguneü̃gu, tüü̃ nangẽmaü̃ i unetagü. Nümaü̃ rü nhuguãcü rü natautchamare, cuaꞌãtchiruü̃ nüü̃ nauneta i taꞌacümaã tá tadueü̃ urü ngeü̃rüüü̃ i ngoragu tá tapeü̃. Rü to unetagü rü ãũrima nagutcha rü ngẽma bemana nanatchieẽẽ i taü̃ne, torü taãẽ, rü bemana tüü̃ nanagutchaãẽ i maü̃ ya teéü̃ tangetchaü̃gü rüeꞌna tacüma na Yeuwaü̃ ticuaꞌüü̃güü̃caꞌ. Tanawaꞌegü nüü̃ tauneta i taꞌacü torü rü tatanüü̃arü mecaꞌ niĩ. Ngẽmaguü̃étüwa, tanawaꞌegü na torü unetagü rü nüü̃ nataãẽẽẽ a Yeuwa. — Rom. 12:1, 2.
2. Taꞌacü tá cuüü̃ na meü̃ i unetagü cuüü̃caꞌ?
2 Natautchamare wüi meü̃ i uneta cuüü̃ tchi cuma rü (1) nacaꞌ cudaugu i taꞌacü aicumaü̃tchi ingupetüü̃, (2) cungugügu i Yeuwaarü ĩnü rü (3) cungugügu i taꞌacüü̃ tá cuuneta. Nhaa nguꞌwa tüü̃ nanaweꞌ i ngẽma tamaeꞌpüꞌ ucuꞌẽgü rü ta tüü̃ narüngü̃ẽẽ na nhuãcü yigü ingúeü̃ na meã taãẽü̃ íngugüü̃. — Pro. 2:11.
NACAꞌ NADAU I TAꞌACÜ AICUMAÜ̃TCHI INGUPETÜÜ̃
3. Taꞌcü name cuü na meü̃ i uneta cuüü̃caꞌ? Nüü̃ iu i cuaꞌãtchiruü̃.
3 Nüíra cunawaꞌeü̃ cuütchaü̃ na meü̃ i uneta cuüü̃caꞌ rü nawaꞌe nacaꞌ cudau i taꞌacü aicuma iĩü̃. Tüꞌcüü̃ ngẽma rü narümemaẽ? Nagu rüĩnü na wüi duü̃ü̃ dutúruwa naũ erü nidaꞌaweü̃tchi. Eꞌna dutúru rü nüna nanaã tá i wüi i üüü̃ tchi tama nüíra nanangugügu i norü daꞌawe urü ca me naüü̃? Tama. Ngẽgumarüü̃, cuma rü meü̃ i unetagü cuü tá ngẽguma nüíra cunangugügu i guü̃ma. Notürü nhuãcü tá cunaü i cuma?
4. Nhuãcü tá nüü̃ cucuaꞌü̃ i taꞌacü aicumaü̃tchi ingupetüü̃? (Provérbios 18:13) (Nüü̃ nadau ta i natchicünaꞌã.)
4 Cuma rü nüü̃ cucuaꞌ i taꞌacü aicumaü̃tchi ingupetüü̃ ngẽguma cuma rü nüna cucagu. Cuaꞌãtchiruü̃, nagu curüĩnü na cuna nau na cumaã naãmücüü̃caꞌ rü cumaã natchibüeü̃caꞌ. Eꞌna ngéma cuũ? Tchi cuma rü tama meã nüü̃ cucuaꞌgu teé tanaü i ngẽma rüeꞌna taꞌacü ngéma nangupetüü̃ tá, name nüna cuca i nhaü̃: “Ngetá tá niĩ? Nhugu tá niĩ? Teégü tiĩ tüna naugüe? Nhure duü̃ü̃gü tá niĩ ngéma ngẽmagüü̃? Teé namaã tacuáü̃? Taꞌacü tá ngéma naügüü̃ i duü̃ü̃gü? Eꞌna ngéma nangẽma tá i dégü?” Ngẽma cagüarü ngãü̃gü rü cuü̃ narüngü̃ẽẽ tá na meü̃ i uneta cuüü̃caꞌ. — Nawa naugütae Provérbios 18:13.
Cagü naü na nüü̃ cucuaꞌü̃caꞌ i taꞌacü aicumaü̃tchi ingupetüü̃ (Nüü̃ nadau i natchimaü̃ 4wa.) a
5. Nawena na nüü̃ cucuaꞌü̃ i guü̃ma, taꞌacü tá cunawaꞌe cuüü̃?
5 Nawena na marü nüü̃ cucuaꞌ i taꞌacü aicumaü̃tchi ingupetüü̃, rü name meã nagu curüĩnü i guü̃ma i ngẽma. Cuaꞌãtchiruü̃, tchi cuma rü nüü̃ cucuaꞌgu na ngéma nangẽma tá i nümaü̃ i duü̃ü̃gü i tama naga naĩnüẽü̃tchaü̃ i Tupanaarü ucuꞌẽgü? Rüeꞌna tchi nangẽmaü̃ i namaã cuáü̃ i ngéma na ngẽmaãcü duü̃ü̃gü tama nangãeü̃caꞌ? Eꞌna marü nüü̃ quicuaꞌãtchi na ngéma nügü ínaãmücügüü̃wa natchietchigüü̃ tá? (1 Pe. 4:3) Name ta cunangugü i ngẽma nügümaã ínaãmücügüü̃wa rü cuü̃ nanagutchaẽẽ tá na curü ngutaqueꞌewa cuũ rüeꞌna Tupanaarü Oreü̃ iuwa cuũ. Yicama na guü̃maü̃ cucuaꞌü̃, ngẽma rü cuü̃ nanatautchaẽẽ na meü̃ i uneta cuüü̃caꞌ. Notürü nangẽma ta i to ngẽmaü̃ na cuüü̃caꞌ. Cuma rü marü nüü̃ cucuaꞌ i taꞌacügu curüĩnü i natchiga, notürü taꞌacü nagu narüĩnü ya Yeuwa? — Pro. 2:6.
NANANGUGÜ I YEUWAARÜ ĨNÜ
6. Tiagu 1:5wa nüü̃ iurüü̃, tüꞌcüü̃ name Yeuwana nacaꞌ ícuca i norü ngü̃ẽẽ i yumüẽwa?
6 Yeuwana nacaꞌ naca na cuü̃ narüngü̃ẽẽü̃caꞌ na meã nüü̃ cucuaꞌü̃caꞌ na nhuãcü niĩ i norü ĩnü. Yeuwa tamaã nauneta na tüna nanaã tá i cuaꞌ na nüü̃ icuaꞌgüü̃caꞌ tchi taꞌacüü̃ inauneta rü nüü̃ name rüeꞌna tama. Yeuwa ‘rü norü ngútchaü̃maã tá meã guãna nanaã i cuaꞌ rü taũtáma tümamaã naaü’. — Nawa naugütae Tiagu 1:5.
7. Taꞌacü iügüü̃ na nüü̃ icuaꞌgüü̃caꞌ i Yeuwaarü ĩnü? Nüü̃ iu i wüi cuaꞌruü̃ i ngẽmatchiga?
7 Nawena i yumüẽwa rü Yeuwana nacaꞌ ícuca i norü ngü̃ẽẽ, meã nacaꞌ narüĩnü na nhuãcü nüma rü nanangãü̃. Nhaa cuaꞌruü̃gu rüĩnü: tchi cuma rü to natchicawa cuũtchaü̃gu rü tama nüü̃ cucuaꞌ ngetá cuũ tá, cuma rü nawaꞌe nacaꞌ ícuca i wüi duü̃ü̃ i nagu peü̃ na cuü̃ narüngü̃ẽẽü̃caꞌ. Notürü, eꞌna cuma rü iquiĩama rü tama nüü̃ cuĩnü i norü ngãü̃? Tama. Cuma rü meã nacaꞌ curüĩnü i duü̃ü̃arü ucuꞌẽgü. Ngẽgumarüü̃ ta, nawena na Yeuwana nacaꞌ ícuca i norü cuaꞌ, cugü naporaẽẽ na nüü̃ quicuaꞌãtchiü̃caꞌ i norü ngãü̃. Cuma rü cunaü i ngẽma ngẽguma Tupanaarü Orewa nacaꞌ cudaugu i ngeü̃rüüü̃ i mugü rü ucuꞌẽgü rü cuü̃ narüngü̃ẽẽ tá. Cuaꞌãtchiruü̃, naü̃pa i nüü̃ cuuneta tchi nügümaã ínaãmücügüü̃wa cuũgu rüeꞌna tama, name cunangugü i taꞌacü Tupanaarü Ore nüü̃ niutchiga i petagü, tchieü̃ i namücügü rü nhuãcü Tupanaarü ngútchaü̃caꞌíra cudau rü tama i curü ngútchaü̃caꞌíra. — Mat. 6:33; Rom. 13:13; 1 Cor. 15:33.
8. Tchi cunawaꞌegu i ngü̃ẽẽ na nüü̃ icuyangauü̃caꞌ i wüi ucuꞌẽ, taꞌacü tá name cuü? (Nüü̃ nadau ta i natchicünaꞌã.)
8 Bemana cuma rü nawaꞌe i ngü̃ẽẽ na nüü̃ icuyangauü̃caꞌ i taꞌacü nüü̃ cucuaꞌtchaü̃. Name cuma rü taene rüeꞌna taeya i naãẽ i cuaꞌü̃na nacaꞌ ícuca i ucuꞌẽgü. Notürü nameẽtchi ta tchi cumatama nacaꞌ cudaugu i ngẽmatchiga. Nüü̃ icuyangau tá muü̃tchi i meü̃ i ucuꞌẽgü nawa i poperagü i nguꞌruü̃, cuaꞌãtchiruü̃ Guia de Pesquisa para Testemunhas de Jeová rü popera Princípios Bíblicos para a Vida Cristã. Taṹ nüü̃ icurüngüma i taꞌacü cuütchaü̃: Yeuwa curü unetamaã nataãẽ.
Nangugü i Yeuwaarü ĩnü (Nüü̃ nadau i natchimaü̃ 8wa.) b
9. Nhuãcü aicuma nüü̃ icuaꞌgüü̃ na Yeuwa nataãẽ namaã i torü uneta? (Epéchiucü̃ãꞌ 5:17)
9 Nhuãcü aicuma nüü̃ icuaꞌgüü̃ na Yeuwa nataãẽ namaã i torü uneta? Nüíra, inawaꞌegü meã nüü̃ icuaꞌgüü̃. Rü Tupanaarü Ore nüü̃ niu “nax cua̱x tüxü̃́ ngẽxmaxü̃ rü ngẽma nixĩ nax Tupanaga ixĩnüxü̃”. (Pro. 9:10) Ngẽmaãcü, cuaꞌ i aicumaü̃ rü nawa ne naũ i nüü̃ nacuaꞌü̃ i Yeuwacümagü, norü ngútchaü̃ rü taꞌacü nüma rü nüü̃ nangetchaü̃ rüeꞌna natchi naai. Rü ngẽmacaꞌ, cugüãẽwa cugüna naca: ‘Tchi nagu tcharüĩnügu i guü̃ma i taꞌacü nüü̃ tchacuaꞌü̃ i Yeuwatchiga, eꞌna nüma rü tchorü unetamaã nataãẽ?’ — Nawa naugütae Epéchiucü̃ãꞌ 5:17.
10. Tüꞌcüü̃ Tupanaarü Orearü ucuꞌẽgü rü tüü̃ nameẽtchi i guü̃arü yeera?
10 Nhuguãcü na Yeuwaü̃ itaãẽẽẽü̃caꞌ, inawaꞌegü iügüü̃ i taꞌacü tama tüü̃́ name a tamücügü rüeꞌna tatanüü̃. Cuaꞌãtchiruü̃, nümaü̃ i nanatügü, tüü̃ natchiewegü i naacü na nügümaã ningĩ i wüi yatü i muarü dĩẽruãü̃ woo nüma rü tama meã nüna nadau i norü õ, erü nümagü nagu narüĩnüẽ na naacüarü mecaꞌ niĩ i ngẽma. Aicuma niĩ na nanatügü rü naacücaꞌ nagutchaãẽ rü nanawaꞌegü na meü̃ i maü̃ tüü̃́ nangẽma. Notürü eꞌna tümate rü tüü̃ narüngü̃ẽẽ na meã nüna tadau i tümaarü õ rü guü̃guma Yeuwamaã taãmücüama? Taꞌacü niĩ i Yeuwaarü ĩnü i ngẽmatchiga? Nawa i Mateus 6:33 nüü̃ itayangau i ngẽma ngãü̃. Ngẽma wetchicuru nüü̃ naucuꞌẽ i yaõgüü̃ na Tupanacaꞌíra nadaugü. Rü aicuma niĩ na tama nüü̃ taoe i norü ĩnü i tanatügü rü togü i duü̃ü̃gü i tüü̃ nameẽtchi, notürü guü̃arü yeera rü tanawaꞌegü na Yeuwa tamaã nataãẽ.
NANGUGÜ I TAꞌACÜÜ̃ TÁ CUUNETA
11. Taꞌacü i nacüma i Ebréugü 5:14wa ngẽmaü̃ rü tüü̃ narüngü̃ẽẽ tá i torü unetagüwa?
11 Nawena na nüü̃ icuyangaü̃ i Tupanaarü Orearü ucuꞌẽgü nacaꞌ i curü uneta, rü name meãma nagu curüĩnü i taꞌacü tá cuü. (Nawa naugütae Ebréugü 5:14.) Ngẽma nacüma meã nangugü rü cuü̃ narüngü̃ẽẽ tá na meã nagu curüĩnüü̃caꞌ i taꞌacü bemana nangupetüü̃ nawena na curü uneta cuü. Nhuguãcü rü cucaꞌ meã nangó i taꞌacü cuü, notürü nhuguãcü tama niĩ. Nümaü̃gü i unetagü rü yeera nagutcha. Rü ngẽmacaꞌ, meã cunangugü rü cuü̃ narüngü̃ẽẽ na meü̃ i unetagü cuüü̃caꞌ woo tama natautcha.
12-13. Ngẽguma nüü̃ cuunetagu tá i wüi puracü, nhuãcü meã cunangugü rü cuü̃ narüngü̃ẽẽ tá na meü̃ i uneta cuüü̃caꞌ?
12 Nhaü̃gu rüĩnü: cuma rü nacaꞌ cudau i wüi puracü na cutanüü̃na cudauü̃caꞌ. Cuü̃ nangẽma i tare i puracü na nüü̃ cuunetaü̃caꞌ, rü ngẽma puracügü rü Tupanaarü Orearü ucuꞌẽgüãcüma niĩ. Rü ngẽmagagu, nagu curüĩnü: taꞌacütchiga niĩ i ngẽma puracü, nhure i ngoragü cupuracü, rü ngetá niĩ rü toomatchigü. Bemana wüi puracü rü cuü̃́ name erü cucaꞌ meü̃ rüeꞌna yeera cuü̃ naütanü. Notürü cunawaꞌe meã cunangugü i to ngẽmaü̃ naü̃pa na wüi uneta cuüü̃.
13 Cuaꞌãtchiruü̃, eꞌna ngẽma puracü rü cuü̃ nagutchaü̃ẽẽ na ngutaqueꞌegüwa cuũü̃caꞌ? Eꞌna cuü̃ nanagutchaü̃ẽẽ na meã nüna cudauü̃caꞌ i cutanüü̃ rü norü õ? Cunangãü̃ i ngẽma cagü rü cuü̃ narüngü̃ẽẽ tá na ‘meã cunangugüü̃ i taꞌacü niĩ i aicüma meü̃’, rü ngẽmaãcü nacaꞌíra nadau i Yeuwaarü cuaꞌüü̃ rü taꞌacü cutanüü̃ nawaꞌe rü tama i dĩẽru. (Pir. 1:10) Rü ngẽmacaꞌ, Yeuwa naétü nawémeꞌ tá i taꞌacüü̃ cuuneta.
14. Rü meã tanangugü rü togüeü̃ tangetchaü̃ rü meü̃ma niĩ. Tüꞌcüü̃?
14 Meã nanangugü rü tüü̃ nüna nacuaꞌãtchiẽẽ na nhuãcü torü unetagü rü bemana togüü̃ nagutchaẽẽ. Ngẽmaãcü, tama iügüü̃ “i ta̱xacü i togüxü̃ chixexü̃gu yixẽẽxü̃”. (1 Cor. 10:32) Ngẽma rü narümemaẽ niĩ ngẽguma wüi uneta taügügu natchiga i tatchiru rüeꞌna nhuãcü düétüwa yigü imeẽẽ. Cuaꞌãtchiruü̃, bemana cuma rü nüü̃ cuuneta i wüi cutchiru rüeꞌna na nhuãcü cugü cumeẽẽ. Notürü ngẽma rü nümaü̃ i duü̃ü̃gücaꞌ rü tama name. Taꞌacü tá cuü? Meã cunangugü i norü ĩnü rü cuü̃ narüngü̃ẽẽ tá na meã namaã quiĩü̃caꞌ. Rü togüeü̃ tangetchaü̃ rü tüü̃ nanangútchaü̃ẽẽ nacaꞌ “togüarü mexü̃ca̱x tadaugü” rü na meãmare tiĩgüü̃caꞌ. (1 Cor. 10:23, 24; 1 Tim. 2:9, 10) Ngẽmaãcü ta, meã nüü̃ iunetagü rü togüeü̃ tanaweꞌ na tüü̃ ingetchaü̃gü rü meãma tümamaã tiĩgü.
15. Taꞌacü ta name nagu curüĩnü naü̃pa i wüi uneta cuü?
15 Tchi cuma rü cunawaꞌegu wüi uneta i taü̃ cuü rü name nagu curüĩnü i guü̃ma i taꞌacü nawaꞌe cuü na cuyanguẽẽü̃caꞌ i ngẽma. Ngetchutchu tüü̃ nanguꞌẽẽ na “tanangugüxíraxü̃ nax ñuxre i diẽrugu tá tüxü̃́ naxãtanüxü̃”. (Luca 14:28) Ngẽmaãcü, name cunangugüíra i nhure i nguneü̃, ngẽmaü̃gü rü pora cunawaꞌe na meã cuyangueü̃caꞌ i ngẽma uneta. Nhuguãcü cuma rü nawaꞌe cutanüü̃maã nüü̃ quiu i taꞌacü wüitchigü nawaꞌe nanaü na meã ínanguü̃tchiü̃caꞌ i ngẽma uneta. Tüꞌcüü̃ ngẽma rü name? Erü cuü̃ narüngü̃ẽẽ na nüü̃ cucuaꞌü̃ taꞌacü name cunameẽẽ rüeꞌna cuü̃ nangẽma tá to ĩnü i meü̃ i natchiga. Rü ngẽguma cutanüü̃maã nüü̃ quiugu rü nüü̃ cuĩnügu i norü ucuꞌẽgü rü ngẽma rü peü̃ nanatautchaẽẽ na wüigu pepuracüeü̃caꞌ rü ngẽmaãcü meã ínanguü̃tchiü̃caꞌ i ngẽma uneta. — Pro. 15:22.
MEÜ̃ I UNETA NAÜ TÁ
16. Taꞌacü tá cuü̃ narüngü̃ẽẽ na meü̃ i uneta cuüü̃caꞌ? (Nüü̃ nadau ta i íwüeguü̃wa “ Taꞌacü tá cuüü̃ na meü̃ i uneta cuüü̃caꞌ?”.)
16 Tchi nhaa nguꞌarü ucuꞌẽgüga cuĩnügu, cuma rü marü cume na meü̃ i uneta cuüü̃caꞌ. Cuma rü marü nacaꞌ cudau i taꞌacü aicumaü̃tchi ingupetüü̃ rü cunangugü i Tupanaarü ucuꞌẽgü na nüü̃ cuunetaü̃caꞌ i taꞌacü Yeuwaü̃ nataãẽẽẽ. Nhuꞌma name na Yeuwacaꞌ ícuca i norü ngü̃ẽẽ na meã ínanguü̃tchiü̃caꞌ i ngẽma curü uneta.
17. Taꞌacü name nüna cucuaꞌãtchi na meü̃ i unetagü cuüü̃caꞌ?
17 Woo nũcüma cuma rü marü meü̃ i unetagü cuügu, nüna nacuaꞌãtchi na cunawaꞌe nagu cuyaõ i Yeuwaarü cuaꞌ rü tama i curü cuaꞌgu rü bai i taꞌacü marü cuü̃ nangupetügu. Yeuwaicatama rü cuna naã i cuaꞌ i aicumaü̃. (Pro. 2:1-5) Tchi ngẽmaãcü cuügu, Yeuwa cuü̃ narüngü̃ẽẽ tá na nüü̃ cuunetaü̃caꞌ i taꞌacü nüü̃́ name. — Sal. 23:2, 3.
WIYAE 28 Pa Yeuwa teé tá cumücü yiĩü̃?
