Juã́ũ 6:1-71
6 Rü jemawena ga Ngechuchu rü naxtaxa ga Gariréagu ãẽ́ganearütocutüwa tomaã naxũ. Rü norü toéga ga guma naxtaxa rü Tibéria nixĩ.
2 Rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü nawe narüxĩ. Jerü ü̃paacü rü marü nüxü̃ nadaugü ga nhuxãcü Ngechuchu na naxüxü̃ ga taxü̃ ga mexü̃gü ga Tupanaãrü poramaã üxü̃ ga jexguma duü̃xü̃gü ga iḏaaweegüxü̃ca̱x jataanexẽẽgüãgu.
3 Rü jexguma ga Ngechuchu rü wüxi ga ma̱xpǘnewa tomaã ínaxü̃ãchi. Rü wüxigu tomaã jéma narüto.
4 Rü marü ningaica ga jema Judéugüarü peta ga Üpetüchiga.
5 Rü jexguma Ngechuchu nüxü̃ dawenügu rü nüxü̃ nadau ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga nawe rüxĩxü̃. Rü jemaca̱x Piripina naca, rü nhanagürü: —¿Rü ngextá tá naxca̱x tataxe i nawemü i nhaã duü̃xü̃gü na nachibüexẽẽxü̃ca̱x? —nhanagürü.
6 Rü nümatama ga Ngechuchu rü marü nüxü̃ nacua̱x ga ṯacü tá na naxüxü̃. Notürü jema nhanagürü Piripixü̃, jerü nüxü̃ nacuáxchaü̃ ga ṯacümaã tá na nangãxü̃ãxü̃.
7 Rü jexguma Ngechuchuxü̃ nangãxü̃ ga Piripi, rü nhanagürü: —Woo chi naxca̱x itaxegügu i 200 i dĩẽru naguxü̃ i põũ, rü tau chima nüxü̃́ ningu ega woo wüxichigüna íraxü̃ ixãchigügu —nhanagürü.
8 6:8-9 Rü jexguma ga Ãdré ga Ngechuchuarü ngúexü̃ ga Pedru ga Chimáũ naẽneẽ, rü nhanagürü: —Nuã nangẽxma i wüxi i buxü̃ rü nüxü̃́ nangẽxma i 5 i põũ i chewadanaxca̱x rü taxre ta i choxni. ¿Notürü ṯacüwa name i ngẽma naxca̱x i nhaã muxũchixü̃ i duü̃xü̃gü? —nhanagürü.
9 Nüü̃ nadau 6:8
10 Rü jexguma ga Ngechuchu rü nhanagürü toxü̃: —¡Ẽcü, namaã nüxü̃ peixu i duü̃xü̃gü na ínatogüxü̃ca̱x! —nhanagürü. Rü jema nachicawa rü namete̱xeane ga guma maxẽ. Rü gumate̱xewa narütogü ga duü̃xü̃gü. Rü maneca 5000 wa nangu ga jexguma jatügüxica ixugügu.
11 Rü jexguma ga Ngechuchu rü nanade ga jema põũgü, rü Tupanana moxẽ naxã. Rü jemawena rü toxü̃ najanu na jema duü̃xü̃gü ga jéma rütogüxü̃xü̃ tajanuxü̃ca̱x. Rü jexgumarüü̃ ta ga choxni rü nüxü̃ toxü̃ najanuxẽẽ, nhu̱xmata meãma nachibüe ga guxü̃ma ga jema duü̃xü̃gü.
12 Rü jexguma marü meã nachibüegu ga guxü̃ma, rü Ngechuchu toxü̃ namu rü nhanagürü toxü̃: —¡Penade i ngẽma naxchipe̱xegü i íjaxügüxü̃ na tama inaxaija̱xü̃xü̃ca̱x! —nhanagürü.
13 Rü tanade ga jema naxchipe̱xegü ga jema 5 ga põũwa íjaxüxü̃, rü 12 ga pexchi namaã tanaxüãcugü.
14 Rü jexguma jema duü̃xü̃gü nüxü̃ daugügu ga jema mexü̃ ga taxü̃ ga Tupanaãrü poramaã naxüxü̃ ga Ngechuchu, rü nhanagürügü: —Aixcumaxü̃chi daa nixĩ ja Tupanaãrü orearü uruü̃ ga guma ínaṉg̱uxẽẽcü —nhanagürügü.
15 Notürü ga Ngechuchu rü nüxü̃ nicua̱xãchi ga duü̃xü̃gü rü na norü ãẽ̱xgacüxü̃ jangucuchixẽẽgüchaü̃ãxü̃. Rü jemaca̱x nüxna nixũgachi rü jéamaxüra naxũ nawa ga guma ma̱xpǘne na nüxĩcatama najexmaxü̃ca̱x.
Dexáétügu nixũ ga Ngechuchu
16 Rü jexguma marü nachütagu, rü toma ga Ngechuchuarü ngúexü̃gü rü wenaxãrü naxtaacutüwa taxĩ.
17 Rü poraãcü naxẽãne. Rü tama ínangu ga Ngechuchu. Rü jemaca̱x wüxi ga ngue ga taxü̃negu tichoü̃, rü itaxĩãchi ga na tocutüwa taxĩxü̃ ga Caparnáũãrü ĩãnewa na tangugüxü̃ca̱x.
18 Rü jexguma tixãü̃jane rü inaxügü ga na poraãcü jabuaxü̃. Rü jemagagu rü poraãcü najuãpe.
19 Rü jexguma marü 5 ga quirúmetru tixãü̃gu, rü Ngechuchuxü̃ tadaugü ga na dexáchiüétügu jaxũxü̃. Rü toma ga norü ngúexü̃gü rü poraãcü tamuü̃ẽ.
20 Notürü nüma ga Ngechuchu rü nhanagürü toxü̃: —Chama chixĩ. ¡Rü tãṹ i pemuü̃ẽxü̃! —nhanagürü.
21 Rü jexguma ga toma ga norü ngúexü̃gü rü taãẽãcüma tanajauxgüchaü̃ ga toweü̃wa. Rü jexgumatama ítangugü ga jema ítaxĩxü̃wa.
Ngechuchuca̱x nadaugü ga duü̃xü̃gü
22 Rü moxü̃ãcü ga jema duü̃xü̃gü ga naxtaxaarü tocutügu rüchoxü̃, rü nüxü̃ nicua̱xãchitanü ga toma ga Ngechuchuarü ngúexü̃gü ga marü nagu na taxĩxü̃ ga guma ngue ga taxü̃ne ga nügümaã wüxicane. Rü nüxü̃ nacua̱xgü ta ga Ngechuchu rü tama towe na naxũxü̃.
23 Rü jexguma jemagu ínaxĩnüẽjane, rü joxocüne ínangugü ga náĩgü ga ngue ga itaxü̃ne ga Tibériaarü ĩãnewa ne ĩxü̃ne. Rü norü ngaicamana nangugü ga jema nachica ga ngextá Ngechuchu ínachibüexẽẽxü̃wa ga jema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga jexguma moxẽ inaxãxgu naxca̱x ga jema põũ.
24 Rü jexguma jema duü̃xü̃gü nüxü̃ daugügu ga guma nguewa na Ngechuchu rü toma ga na tatauxexü̃ma rü jexma guma nguegügu nichoü̃ na Ngechuchuca̱x jadaugüxü̃ Caparnáũãrü ĩãnegu.
Ngechuchu nixĩ i põũ i maxẽxẽẽruü̃ naxca̱x i guxü̃ma i nüxü̃́ jaxõgüxü̃
25 Rü jexguma guma naxtaxaarü tocutüwa nangugügu ga jema duü̃xü̃gü, rü Ngechuchuxü̃ jexma najangaugü. Rü nüxna nacagüe, rü nhanagürügü: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, ¿nhuxgu nixĩ i nuã cunguxü̃? —nhanagürügü.
26 Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü nhanagürü nüxü̃: —Aixcuma pemaã nüxü̃ chixu rü chauxca̱x pedaugü jerü meãma pechibüe nawa ga jema õna ga pexna chaxãxü̃. Rü tama jema na marü meã choxü̃́ pejaxõgüxü̃ca̱x nixĩ i chauxca̱x pedaugüxü̃. Erü tama nüxü̃ pecua̱x i ṯacüchiga na jiĩxü̃ ga jema taxü̃ ga mexü̃gü ga Tupanaãrü poramaã chaxüxü̃.
27 —¡Tãṹ i naxca̱x pepuracüexü̃ i õna i paxama gúxü̃! Rü narümemaẽ nixĩ i naxca̱x pepuracüe i maxü̃ i aixcuma ixĩxü̃ i taguma gúxü̃. Rü ngẽma nixĩ i maxü̃ i chama i Tupana Nane ja duü̃xü̃xü̃ chixĩcü tá pexna chaxãxü̃, erü Chaunatü ja Tupana rü marü nanango̱xẽẽ na aixcuma Nane chiĩxü̃ —nhanagürü.
28 Rü jexguma ga nümagü rü nüxna nacagü, rü nhanagürügü: —¿Ṯacü tá taxüe na tajanguxẽẽxü̃ca̱x i ngẽma Tupana toxü̃́ naxwa̱xexü̃? —nhanagürügü.
29 Rü Ngechuchu nanangãxü̃ rü nhanagürü nüxü̃: —Rü Tupana rü núma choxü̃ namu. Rü ngẽma nüma pexü̃́ nanaxwa̱xexü̃ nixĩ na choxü̃́ pejaxõgüxü̃ —nhanagürü.
30 Rü jexguma ga nümagü rü nüxna nacagü, rü nhanagürügü nüxü̃: —¿Ṯacü rü cua̱xruü̃xü̃ tá toxü̃ cudauxẽẽ na cuxü̃́ tajaxõgüxü̃ca̱x na aixcuma Cristu cuiĩxü̃? ¿Rü ṯacü i to i mexü̃ tá toxca̱x cuxüxü̃ i nhu̱xmax?
31 Jerü nuxcümaxü̃güxü̃ ga tórü o̱xigü, rü nanangõ̱xgü ga jema põũ ga Tupana nüxna ãxü̃ ga dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxü̃wa. Rü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü nhanagürü:“Tupana rü dauxü̃cü̱̃ã̱x ga põũmaã nanachibüexẽẽ ga duü̃xü̃gü”,
nhanagürü i ngẽma orewa.
32 Rü Ngechuchu nanangãxü̃ rü nhanagürü nüxü̃: —Aixcuma pemaã nüxü̃ chixu rü tama nixĩ ga Muĩsé jiĩxü̃ ga nüxna naxãxü̃ ga jema põũ ga dauxü̃cü̱̃ã̱x, notürü Chaunatü ga Tupana nixĩ ga nüxna naxãcü. Rü nüma nixĩ i nhu̱xma i pexna naxããxü̃ i põũ i aixcuma ixĩxü̃ i dauxü̃wa ne ũxü̃.
33 —Erü ngẽma põũ i Tupana ixãxü̃, rü dauxü̃guxü̃ i naãnewa ne naxũ rü nanamaxẽxẽẽ i nhama i naãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃gü —nhanagürü.
34 Rü naxca̱x ínacagü, rü nhanagürügü nüxü̃: —Pa Corix, ¡guxü̃guma toxna naxãẽcha i ngẽma põũ! —nhanagürügü.
35 Rü Ngechuchu nhanagürü nüxü̃: —Chama nixĩ i ngẽma põũ i maxẽxẽẽruü̃ chiĩxü̃. Rü jíxema texé ja chauxü̃tawa ũxẽ rü tagutáma tataija. Rü texé ja choxü̃́ jaxṍxẽ rü tagutáma tiṯawa.
36 —Notürü marü pemaã nüxü̃ chixu rü woo na choxü̃ pedaugüxü̃ rü tama choxü̃́ pejaxõgü i pemax.
37 —Rü guxãma ja jíxema duü̃xẽgü ja Chaunatü choxna tüxü̃ mugüxe rü chorü duü̃xü̃gü tixĩgü. Rü texé ja choxü̃́ jaxõgüxe rü tãũxü̃táma tüxü̃ chaxoo̱x.
38 —Jerü tama choxrütama ngúchaü̃ na chaxüxü̃ca̱x nixĩ ga dauxü̃guxü̃ ga naãnewa ne chaxũxü̃. Notürü núma chaxũ na chanaxüxü̃ca̱x i norü ngúchaü̃ ja Chaunatü ga núma choxü̃ mucü.
39 —Rü ngẽma norü ngúchaü̃ ja Chaunatü ja Tupana ga núma choxü̃ mucü nixĩ i na taxúexü̃ma na ichajarütauxẽẽxü̃ ja jíxema choxna tüxü̃ namugüxe. Erü nüma ja Chaunatü nanaxwa̱xe i tüxü̃ na chamaxẽxẽẽxü̃ i naãneãrü gu̱xgu.
40 —Chama nixĩ i Tupana Nane chiĩxü̃. Rü ngẽma norü ngúchaü̃ ja Chaunatü ja Tupana ga núma choxü̃ mucü nixĩ na tüxü̃́ nangẽxmaxü̃ i maxü̃ i taguma gúxü̃ ja guxãma ja texé ja choxü̃ daugüxe rü choxü̃́ jaxõgüxe. Erü chama tá nixĩ i tüxü̃ ícharüdagüxẽẽxü̃ i naãneãrü gu̱xgu —nhanagürü.
41 Rü jexguma jema orexü̃ naxĩnüẽgu ga jema Judéugü, rü inanaxügüe ga Ngechuchuchiga na jadexagüxü̃. Jerü nhanagürü ga Ngechuchu: —Chama nixĩ i põũ i dauxü̃guxü̃ i naãnewa ne chaxũxü̃ —nhanagürü.
42 Rü nhanagürügü: —¿Taux e̱xna nhaã jiĩxü̃ i Ngechuchu i Juche nane? Rü jixema rü tüxü̃ tacua̱x ja nanatü rü naẽ. ¿Rü nhuxãcü i nüma i “Dauxü̃wa ne naxũxü̃”, nhaxü̃? —nhanagürügü.
43 Rü Ngechuchu nhanagürü nüxü̃: —¡Nüxü̃ perüxoe na choxü̃ na peixuechaxü̃!
44 —Taxúema chauxü̃tawa tangu ega tama choxna tüxü̃ namu̱xgu ja chaunatü ga guma núma choxü̃ mucü. Rü texé ja chauxü̃tawa ngugüxe rü chama rü tá wena tüxü̃ chamaxẽxẽẽ i naãneãrü gu̱xgu.
45 —Nuxcümaü̃güxü̃ ga Tupanaãrü orearü uruü̃güarü poperawa naxümatü i ore i nhaxü̃:“Tupana tá guxãxü̃ nangúexẽẽ”,
nhaxü̃. Rü ngẽmaca̱x guxãma ja texé ja Chaunatüxü̃ ĩnüxẽ rü naxü̃tawa ngúxe, rü chauxü̃tawa taxĩ.
46 —Taguma texé Chaunatü ja Tupanaxü̃ tadau. Rü chaxicatama nixĩ i nüxü̃ chadauxü̃ erü naxü̃tawa ne chaxũ.
47 —Aixcuma pemaã nüxü̃ chixu rü texé ja choxü̃́ jaxṍxẽ rü tüxü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃.
48 —Chama nixĩ i põũ i maxẽxẽẽruü̃ chiĩxü̃.
49 —Rü perü o̱xigü ga nuxcümaxü̃güxü̃ rü nanangõ̱x ga jema põũ ga Tupana nüxna ãxü̃ ga jema nachica ga ngextá taxúema íxãpataxü̃wa. Notürü woo nanangõ̱xgü ga jema põũ rü najueamatama.
50 —Notürü nhaã põũ i pemaã nüxü̃ chixuxü̃ i dauxü̃wa ne ũxü̃ rü chamatama chixĩ. Rü guxãma ja texé ja choxü̃ jaxúxe nhama põũ tangṍxü̃rüü̃ rü tá tamaxẽcha.
51 —Chamatama nixĩ i põũ i maxẽxẽẽruü̃ i dauxü̃wa ne chaxũxü̃. Rü texé ja nhama chamaã taxãwemüxü̃rüü̃ choxü̃́ jaxṍxẽ rü guxü̃gutáma tamaxẽcha. Erü ngẽma põũ i chama tüxna chaxãxü̃ rü chaxunetama nixĩ. Rü ichanaxã i chaxune na namaxẽxü̃ca̱x i nhama i naãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃gü —nhanagürü ga Ngechuchu.
52 Rü jexguma ga jema Judéugü rü poragaãcü nügünatama nacagüe, rü nhanagürügü: —¿Nhuxãcü tá i nhaã jatü i naxü̃ne tátama tüxü̃ nangõ̱xẽẽxü̃? —nhanagürügü.
53 Rü Ngechuchu nhanagürü nüxü̃: —Rü chama i Tupana nane na duü̃xü̃xü̃ chiĩxü̃ rü aixcuma pemaã nüxü̃ chixu rü ngẽxguma pema rü tama chaxunemaã pexãwemügügu rü tama nawa pexaxegügu ja chaugü, rü tãũxü̃táma pexü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃.
54 —Texé ja chaxunemaã ãwemüxẽ rü chaugüwa axexe rü tüxü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃. Erü chama rü tá tüxü̃ chamaxẽẽ ega naãneãrü gu̱xgu.
55 —Erü chaxune rü õnaxü̃chi nixĩ rü chaugü rü axeü̃xü̃chi nixĩ.
56 —Texé ja chaxunemaã ãwemüxẽ rü chaugüwa axexe rü chawa tajaxũ̱x rü chama i tümawa.
57 —Chaunatü ga núma choxü̃ mucü rü namaxü̃. Rü nüma choxna nanaxã i maxü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ ta i chama rü tá tüxna chanaxã i maxü̃ ja jíxema choxü̃ jaxúxe rü choxü̃́ jaxṍxẽ.
58 —Marü pemaã nüxü̃ chixu na chama rü põũ i dauxü̃wa ne ũxü̃ chiĩxü̃. Notürü chama rü tama jema põũ ga nuxcümaü̃güxü̃ ga perü o̱xigü ngõ̱xgüxü̃ ga põũrüü̃ chixĩ. Jerü woo ga jema põũ na nangõ̱xgüxü̃ ga perü o̱xigü rü najueamatama. Notürü texé ja choxü̃ jaxúxe, nhama põũ tangṍxü̃rüü̃, rü choxü̃́ jaxṍxẽ rü guxü̃gutáma tamaxü̃ —nhanagürü.
59 Rü Ngechuchu rü duü̃xü̃gümaã nüxü̃ nixu ga jema ore ga jexguma nangúexẽẽãgu ga Judéugüarü ngutaque̱xepataü̃wa ga ĩãne ga Caparnáũwa.
Ngechuchuarü orewa nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃
60 Rü jexguma nüxü̃ naxĩnüẽgu ga jema ngu̱xẽẽtae, rü muxü̃ma ga jema duü̃xü̃gü ga nawe rüxĩxü̃ rü nhanagürügü: —Rü ngẽma tamaã nüxü̃ jaxuxü̃, rü naguxchaxü̃chi na nüxü̃ icuáxü̃ na nhuxũ nhaxü̃. ¿Nhuxãcü texé tüxü̃́ natauxcha na naga taxĩnüxü̃? —nhanagürügü.
61 Notürü ga Ngechuchu rü nüxü̃ nacua̱xama ga jemaãcü nügümaã na íjadexagüxü̃ naxca̱x ga jema ngu̱xẽẽtae, rü jemaca̱x nüxna naca, rü nhanagürü: —¿E̱xna peãẽwa nangu̱x i ngẽma ore?
62 —Rü ngẽxguma peãẽwa nangu̱xgu i ngẽma ore i pemaã nüxü̃ chixuxü̃, rü ¿ṯacügu chi perüxĩnüẽxü̃ ega choxü̃ peda̱xgu na wenaxãrü dauxü̃ na chaxĩxü̃, ga noxri ne chaxũxü̃wa na chaxũxü̃ i chama i Tupana Nane na duü̃xü̃xü̃ chiĩxü̃?
63 —Tupanaãẽ i Üünexü̃ nixĩ i inaxãxü̃ i maxü̃ i taguma gúxü̃. Rü tama pexene nixĩ i pexü̃ maxẽxẽẽxü̃. Rü ngẽma ore i pemaã nüxü̃ chixuxü̃ rü peãẽca̱x nixĩ, rü nawa nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃.
64 —Notürü tangẽxma i petanüwa ja nhuxre ja tama jaxõgüxe —nhanagürü. Rü jema nhanagürü ga Ngechuchu jerü noxriarü ügügumama marü nüxü̃ nacua̱x ga texé tá nüxü̃́ na jaxõgüxü̃, rü texé tá cúãcü ínaxuaxü̃xü̃.
65 Rü nhanagürü ta: —Rü ngẽmaca̱x marü pemaã nüxü̃ chixu rü taxuacüma texé chauxü̃tawa tangu ega tama Chaunatü chauxü̃tawa tüxü̃ gaxgu —nhanagürü.
66 Rü jexguma inanaxügüe ga nüxna na jaxĩgüxü̃ ga muxü̃ma ga jema duü̃xü̃gü ga noxri nawe rüxĩchiréxü̃. Rü marü tama nawe ínaxĩĩxü̃.
67 Rü jexguma ga Ngechuchu rü norü 12 ga ngúexü̃güna naca, rü nhanagürü nüxü̃: —¿E̱xna pema rü ta choxna peixĩgachitanüchaü̃? —nhanagürü.
68 Notürü Chimáũ ga Pedru rü nanangãxü̃, rü nhanagürü: —Pa Corix, ¿Texéxü̃tawa chi taxĩxü̃ ega cuxna tixĩgachitanügu? Erü cuma rü cuxü̃́ nangẽxma i ore i nawa nangẽxmaxü̃ i maxü̃ i taguma gúxü̃.
69 —Toma rü marü cuxü̃́ tajaxõgü, rü nüxü̃ tacua̱x na cuma cuiĩxü̃ ja Cristu ja Üünecü ja Tupana Nane —nhanagürü.
70 Rü Ngechuchu toxü̃ nangãxü̃, rü nhanagürü: —¿Taux e̱xna chama jiĩxü̃ ga pexü̃ chidexechixü̃ ga pema ga 12? Notürü nangẽxma i wüxi i petanüwa i Chatanáãrü duü̃xü̃ ixĩxü̃ —nhanagürü.
71 Rü Juda ga Icarióti ga Chimáũ nanechiga nixĩ ga jadexaxü̃ ga Ngechuchu. Jerü Juda tá nixĩ ga cúãcü ínaxuaxü̃xü̃ rü woo ga nüma rü wüxi ga totanüxü̃chire̱x na jiĩxü̃.
