Daniel 4:1-37

4  —Chama i ãẽ̱xgacü i Nabucudonochó rü taãxẽãcüma pexü̃ charümoxẽ, Pa Guxü̃ma i Nachixü̃anecüã̱xgü i nhama i Naanewa Maxẽxü̃ rü Togü i Nagawa Idexagüxü̃x. Rü chanaxwa̱xe i mea pexü̃ nangupetü.   --   --  Rü chama i Nabucudonochó rü íchataãxẽ ga chapatawa rü poraãcü mexü̃ choxü̃ naxüpetü.  Notürü wüxi ga chütaxü̃gu ga marü chapexgu rü chaxãnegü. Rü namaxã chaba̱i̱xãchi ga yema nagu chaxãnegüxü̃ yerü yema chaunegüwa nüxü̃ chadauxü̃ rü naxãũcümaxü̃chi, rü yemaca̱x poraãcü chamuü̃.  Rü yemaca̱x naxca̱x changema ga guxü̃ma ga chorü ucu̱xẽruü̃gü ga Babiróniaanecüã̱x nax nua choxü̃ íyadaugüxü̃ca̱x rü chamaxã nüxü̃ yaxugüxü̃ca̱x nax ta̱xacüchiga yixĩxü̃ ga yema nagu chaxãnegüxü̃.  Rü guxü̃ma ga yuüxü̃gü rü ẽxü̃guxü̃ cua̱xgüxü̃ rü nüxü̃ icua̱xüchixü̃ rü woramacuriwa ngúexü̃ ga Babiróniaanecüã̱xgü rü chauxü̃tawa naxĩ. Rü chama rü namaxã nüxü̃ chixu ga yema nagu chaxãnegüxü̃, notürü tama nüxü̃ nicua̱x nax ta̱xacüchiga yixĩxü̃ ga yema nagu chaxãnegüxü̃.  Rü Danié ga chorü tupanaégagu Betachágu chaxüégaxü̃wa inayacua̱x ga nax chauxü̃tawa naxũxü̃. Rü ngẽma norü maxü̃ ya Danié rü Tupana ya üünecüãxẽ namaxã inacua̱x. Rü namaxã nüxü̃ chixu ga yema nagu chaxãnegüxü̃ rü nhachagürü:  “Pa Betachá i Guxü̃ i Chorü Ucu̱xẽruü̃güerux, rü chama nüxü̃ chacua̱x rü yimá Tupana ya üünecüãxẽ cumaxã inacua̱x rü ngẽmaca̱x nüxü̃ cucua̱x i guxü̃ma i ẽxü̃guxü̃. Rü chanaxwa̱xe i curüxĩnü i ngẽma cumaxã tá nüxü̃ chixuxü̃ i chaunegüwa nüxü̃ chadauxü̃ rü nhu̱xũchi chanaxwa̱xe i chamaxã nüxü̃ quixu nax ta̱xacüchiga yixĩxü̃. 10  Rü nhaa nixĩ ga chaunegüwa nüxü̃ chadauxü̃ ga yexguma ichacayane. Rü nüxü̃ chadau ga wüxi ga nai ga máchanexü̃chixü̃ ga meama nhaa naanearü ngãxü̃wa rüxüxü̃. 11  Rü yema nai rü naya rü natamena̱xãxü̃chi, rü natanügü rü dauxü̃guxü̃ ga naanewa nangu rü yáxü̃gu nüxü̃ tadau i nhaa naanewa. 12  Rü naátügü rü nimexechi rü yema nax namuxü̃ ga norü o rü guxü̃ma ga duü̃xü̃güca̱x rü ningu. Rü norü ga̱u̱xchipeta̱xü̃ca̱x natüü̃gu nayacagü ga naxü̃nagü, rü werigü rü nachacüügügu nixüxchiãü̃gü. Rü guxü̃ma i nhama i naanecüã̱x i duü̃xü̃güca̱x ningu ga norü o. 13  Rü ngürüãchi nüxü̃ chadau ga wüxi ga dauxü̃cüã̱x ga dauxü̃taeruxü̃ ixĩxü̃ ga dauxü̃guxü̃ ga naanewa írüxĩxü̃. 14  Rü yema rü tagaãcü nhanagürü: ‘¡Rü penatuxu̱x i ngẽma nai rü penadaü̃chacüxü̱x, rü penabuxatü, rü ngẽma norü o rü namaxã penawoone nax ngẽmaãcü yabuxmüxü̃ca̱x i ngẽma naxü̃nagü i norü ga̱u̱xpechitaca̱x natüü̃gu rüchoxü̃ rü ngẽma werigü i nachacüügu ixüãchiãü̃güxü̃! 15  ¡Notürü ngẽma nachime rü naxchúma̱xã rü ngẽ́ma waixümüwa penaxüxẽxẽ! ¡Rü férunaxca̱x rü brṍchenaxca̱x ya curẽchimaxã peyachota! Rü ngẽ́ma naanearü maxẽte̱xewa penata̱x nax ngẽmaãcü cherena nagu nguxü̃ca̱x rü wüxigu naexü̃gümaxã maxẽte̱xewa nangexmaxü̃ca̱x. 16  Rü tá naxãũãxẽ rü nhama wüxi i naexü̃rüü̃ãcü tá namaxü̃. Rü ngẽmaãcü tá nixĩ i 7 ya taunecü. 17  Rü yema nixĩ ga yema naimaxã naxuegugüxü̃ ga yema ixüünexü̃ ga dauxü̃cüã̱x ga daruxü̃ ixĩgüxü̃. Yerü nanaxwa̱xegü nax guxü̃ma i duü̃xü̃gü nüxü̃ cua̱xgüxü̃ nax nüma ya Tupana ya guxãétüwa ngẽxmacü rü nüxü̃́ nangexmaxü̃ i pora nax namaxã inacuáxü̃ i ngẽma nachixü̃anegüarü ãẽ̱xgacügü i nhama i naanewa ngẽxmagüxü̃. Rü nüma nixĩ i nüxü̃ naxunetaxü̃ i ãẽ̱xgacügü i nüma nanaxwa̱xexü̃ nax nüxü̃ naxunetaxü̃. Rü nüma rü nüxü̃́ nangexma i pora nax nachiü̃anearü ãẽ̱xgacüxü̃ yangucuchixẽẽãxü̃ i duü̃xü̃ i noxri taxuxü̃ma ixĩxü̃’, nhanagürü ga yema dauxü̃cüã̱x. 18  Rü yema nixĩ, Pa Betacháx, ga yema chaunegü ga chama i ãẽ̱xgacü ya Nabucudonochó nagu chaxãnegüxü̃. ¡Rü nhu̱xmax rü chamaxã nüxü̃ ixu nax ta̱xacüchiga yixĩxü̃ ga yema chaunegü! Erü taxuxü̃ma i ngẽma togü i chorü ucu̱xẽruü̃gü i nüxü̃ cua̱xüchichiréxü̃ nüxü̃ nacua̱xgü i ngẽma. Notürü i cumax rü tá nüxü̃ cucua̱x nax ta̱xacüchiga yixĩxü̃ erü cuwa nangexma i naãxẽ ya yimá Tupana ya üünecü”, nhachagürü. 19  Rü yexguma ga nüma ga Danié ga Betachámaxã naxugüãcü rü paxaãchi yexma narüchiane yerü poraãcü namuü̃ naxca̱x ga yema ĩnü ga naãxẽwa nguxü̃. Notürü chamax i ãẽ̱xgacü rü nhachagürü nüxü̃: “Pa Betacháx ¡tauxü̃́ i cuxoégaãẽxü̃ naxca̱x i ngẽma chaunegü rü ta̱xacüchiga yixĩxü̃!” nhachagürü. Rü nüma ga Betachá rü nanangãxü̃ rü nhanagürü choxü̃: “Pa Ãẽ̱xgacüx, chierü guxü̃ma ga yema cunegüwa nüxü̃ cudauxü̃, rü curü uanügüca̱x yixĩxgux. 20  4:20-21 Rü yema nüxü̃ cudauxü̃ ga nai ga máchanexü̃ rü tanexü̃ ga dauxü̃guxü̃ ga naanewa ngutanüxü̃ ga yáxü̃anewa duü̃xü̃gü nüxü̃ dauxü̃ ga meátüxüchixü̃ rü yemaca̱x norü ga̱u̱xpechitaca̱x natüü̃gu narücho ga naexü̃gü, rü werigü rü nachacüügügu nixãxchiãü̃. Rü norü o rü namuxũchi, rü meama ningu nax guxü̃ma nangṍxü̃, 21  Nüü̃ nadau 4:20 22  rü yema nai ga taxüchixü̃ ga cunegüwa nüxü̃ cudauxü̃, rü cuchiga nixĩ, Pa Ãẽ̱xgacüx. Rü cuma i nhu̱xmax rü cuporaxüchi rü ngẽma curü ngẽmaxü̃gü rü cunanutaque̱xe nhu̱xmata dauxü̃guxü̃ i naanewa nangu, rü ngẽmaãcü guxü̃ i nachixü̃anegümaxã icucua̱x. 23  Pa Ãẽ̱xgacüx, rü yema to ga nüxü̃ cudauxü̃ ga yema cunegüwa, rü nüxü̃ cudau ga wüxi ga üünexü̃ ga dauxü̃cüã̱x ga daruxü̃ ixĩxü̃ ga dauxü̃guxü̃ ga naanewa írüxĩxü̃ ga nhaxü̃: ‘¡Rü penatuxu̱x ya yima nai rü nagu pechexgü! ¡Notürü ngẽma nachime rü naxchúma̱xãgü rü nüétama ngẽ́ma waixümüwa nangexma̱x! ¡Rü féru rü brṍchenaxca̱x ya curẽchimaxã penangaxü̃ rü ngẽ́ma naanearü maxẽanewa penatáx nax cherena nagu nguxü̃ca̱x, rü wüxigu naxü̃nagümaxã maxẽ nangṍõxü̃ca̱x i 7 ya taunecü!’ nhaxü̃. 24  Rü yema cunegüwa nüxü̃ cudauxü̃, Pa Ãẽ̱xgacüx, rü cuchiga nixĩ. Rü ngẽmawa yimá Tupana ya guxãétüwa ngẽxmacü cuxü̃ nanawe̱x i ngẽma poxcu i cumaxã naxueguxü̃. 25  Erü cumax, Pa Ãẽ̱xgacüx, rü taxũtáma duü̃xü̃gütanüwa cungexma, rü naxü̃nagütanüwa tá cumaxü̃ rü wocagürüxü̃ tá maxẽ cunangõ̱x, rü cherena rü tá cuxü̃ niwaixẽxẽ. Rü ngẽmaãcü tá cumaxü̃ i 7 ya taunecü nhu̱xmatáta naxca̱x íquicuáx nax texé yixĩxü̃ ya yimá namaxã icuácü i guxü̃ma i ãẽ̱xgacügü i nhama i naanewa ngẽxmagüxü̃. Erü nüma nixĩ i tüxü̃ yamucuchixü̃ ya yíxema nüma natümawa̱xexe nax ãẽ̱xgacü tixĩxü̃ca̱x. 26  Rü yema dauxü̃cüã̱xarü ore nax yema nachime rü naxchúma̱xã yéma waixümüanewa yaxügüxẽẽxü̃ rü ngẽma rü nüxü̃ nixu, Pa Ãẽ̱xgacüx, nax wena táxarü cuchiü̃anemaxã icucuáxü̃ i ngẽxguma nüxna cucua̱xãchigu nax nüma ya Tupana yixĩxü̃ ya guxãétüwa ngẽxmacü. 27  Rü ngẽmaca̱x, Pa Ãẽ̱xgacüx ¡irüxĩnü i nhaa chorü ucu̱xẽ rü mea namaxã inacua̱x i duü̃xü̃gü! ¡Rü tauxü̃́ i pecádu cuxüxü̃ rü ngẽxmatama yacua̱xẽxẽ nax cunaxüxü̃ i ngẽma chixexü̃ i cuãxẽwa ínguxü̃! ¡Rü nagu rüxĩnü nax nüxü̃ curüngü̃xẽẽxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i ngearü ngẽmaxü̃ã̱xgüxü̃! Rü bexmana ngẽmaãcü ya Tupana i taxũtáma cuxna nanguxẽẽãxü̃ i ngẽma chixexü̃ i cumaxã naxueguxü̃”, nhanagürü choxü̃ —nhanagürü ga Nabucudonochó. Yema nagu naxãnegüxü̃ rü ningu 28  Rü guxü̃ma ga yema ãẽ̱xgacü ga Nabucudonochómaxã ueguxü̃ rü ningu. 29  4:29-30 Rü wüxi ga taunecü nawena ga yema rü nüma ga ãẽ̱xgacü rü napataétügu ínixũãchixü̃ ga ĩane ga Babiróniaanewa, rü nügümaxã nhanagürü: “Dücax nax nhuxãcü nataxü̃ ya daa Babirónia ga chama chorü cua̱xmaxã chaxüxü̃ne nax nawa ãẽ̱xgacü chixĩxü̃ca̱x, rü ngẽmawa duü̃xü̃gü nüxü̃ daugüxü̃ca̱x nax cua̱x choxü̃́ ngẽxmaxü̃”, nhanagürü. 30  Nüü̃ nadau 4:29 31  Rü yexguma íyadexayanetama ga nüma ga ãẽ̱xgacü rü nüxü̃ naxĩnü ga wüxi ga naga ga dauxü̃wa ínaxũxü̃ ga nhaxü̃: “¡Dücax, irüxĩnü, Pa Ãẽ̱xgacü Pa Nabucudonochóx! Rü ngẽma nax ãẽ̱xgacü quixĩxü̃ rü nhu̱xmax rü ngẽxma nayacua̱x. 32  Rü duü̃xü̃güna tá quixũgachi rü naxü̃natanüwa tá cumaxü̃, rü wocagürüxü̃ tá maxẽmaxã cuxãwemü i 7 ya taunecü. Rü ngẽmaãcü tá quixĩ nhu̱xmatáta nüxna cucua̱xãchi nax Tupana yixĩxü̃ ya yimá nüxü̃́ nangexmacü i pora nax namaxã inacuáxü̃ i guxü̃ma i nachixü̃anegü i nhama i naanewa ngẽxmagüxü̃. Rü nüma nixĩ i tüxü̃ yangucuchixẽẽxü̃ nax ãẽ̱xgacü tixĩxü̃ ya yíxema nüma norü me ixĩxe”, nhanagürü. 33  Rü yexgumatama ningu ga yema Tupana namaxã ueguxü̃. Rü nüma ga Nabucudonochó rü naxãũãxẽ. Rü duü̃xü̃güna nixũgachi rü wocagürüxü̃ maxẽ nanangõ̱x rü cherenamaxã niwaxine. Rü nayáe rü narüxü, rü nhama dawüchixirüxü̃ nixĩ, rü napatü rü nhama dawüpatürüxü̃ nixĩ. Nabucudonochóca̱x nitaane 34  —Rü yexguma marü yanguxgu ga gumá 7 ga taunecü nax Tupana choxü̃ poxcuxü̃, rü chama ga Nabucudonochó rü dauxü̃gu chadawenü rü nüxü̃ chicua̱xãchi nax cha̱u̱xca̱x mea yataanexü̃ nawa ga nax chaxãũãxẽxü̃. Rü nhu̱xũchi mexü̃ nachigaxü̃ chixu ya yimá Tupana ya guxãétüwa ngẽxmacü ya guxü̃guma maxü̃cü. Rü nhaa dexamaxã nüxü̃ chicua̱xüxü̃ rü nhachagürü: “Pa Tupanax, curü pora rü taguma inayacua̱x rü cuma rü guxü̃gutáma ãẽ̱xgacü quixĩ. 35  Rü ngẽma duü̃xü̃gü i nhama i naanewa maxẽxü̃ rü cupe̱xewa, Pa Tupanax, rü taxuxü̃ma nixĩgü. Rü cuma cunaxwa̱xexü̃ãcü namaxã icucua̱x i dauxü̃guxü̃ i naane rü nhama i naane. Rü tataxuma ya texé ya curü poraxü̃ rüyexeráxe. Rü tataxuma ya texé ya tüxü̃́ nangexmaxe i pora nax cuxna taca̱xü̃ rü: ‘¿Tü̱xcüü̃ cunaxü i ngẽma cuxüxü̃?’ nhagüxe. 36  Rü yexgumatama chauãxẽxü̃ chicua̱xãchi rü wenaxarü Tupana choxü̃ narüngü̃xẽẽ rü chauchicaca̱xtama choxü̃ natáeguxẽxẽ nax ãẽ̱xgacü chixĩxü̃. Rü duü̃xü̃gü rü chamaxã nataãxẽgü, rü noxrirüü̃tama namaxã ichacua̱x rü chapora. Rü yema chorü ucu̱xẽruü̃gü rü chorü ngü̃xẽẽruü̃gü rü cha̱u̱xca̱x nayadaugü nax wenaxarü chauchiü̃anearü ãẽ̱xgacüxü̃ choxü̃ yangucuchixẽẽgüxü̃ca̱x. Rü noxriarü yexera pora choxü̃́ nayexma. 37  Rü ngẽmaca̱x i nhu̱xmax i chamax i Nabucudonochó rü nüxü̃ chicua̱xüxü̃ rü chanataxẽxẽ ya yimá Tupana i dauxü̃guxü̃ i naanewa ãẽ̱xgacü ixĩcü, erü guxü̃ma i ngẽma naxüxü̃ rü aixcuma name, rü nüxü̃́ natauxcha nax tüxü̃ naxãnexẽẽxü̃ ya yíxema tügü írütaxe” —nhachagürü.

Notas