Mateu 5:1-48
5 Rü jexguma Ngechuchu nüxü̃ da̱xgu ga jema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü, rü wüxi ga ma̱xpǘnewa ínaxü̃ãchi namaã ga norü ngúexü̃gü. Rü jéma narüto, rü norü ngúexü̃gü nüxü̃ ínachomaẽguãchi.
Jíxema taãẽgüxechiga
2 Rü inanaxügü ga Ngechuchu ga na nangúexẽẽãxü̃, rü nhanagürü:
3 —Tataãẽgü ja jíxema nüxü̃ icua̱xãchitanüxẽ i tümaãrü pecadu rü nüxü̃ rüxoexe. Erü Tupaname̱xẽwa tangẽxmagü, rü Tupana rü marü tümaãrü ãẽ̱xgacü nixĩ.
4 —Tataãẽgü ja jíxema ngechaü̃güxe, erü Tupana tá tüxü̃ nataãẽxẽẽ.
5 —Tataãẽgü ja jíxema tama tügü rüjexeragüxe rü meã irüxĩnüẽxẽ, erü tá tanajauxgü i ngẽma naãne i Tupana tümamaã ixunetaxü̃.
6 —Tataãẽgü ja jíxema poraãcü tüxü̃́ nangúchaü̃xẽ na Tupanape̱xewa meã tamaxẽxü̃, erü Tupana tá tüxna nanaxã i ngẽma maxü̃ i mexü̃ i naxca̱x tadaugüxü̃.
7 —Tataãẽgü ja jíxema togü i duü̃xü̃gü tüxü̃́ ngechaü̃tümüü̃güxe, erü tümagü rü tá ta Tupanaãxü̃́ tangechaü̃tümüü̃gü.
8 —Tataãẽgü ja jíxema tama chixexü̃gu rüxĩnüẽxẽ i tümaãẽwa, erü jíxemagü tá tixĩgü ja Tupanaxü̃ daugüxe.
9 —Tataãẽgü ja jíxema togüarü chogüruü̃ ixĩgüxe, erü Tupana rü nanegümaã tá tüxü̃ naxu.
10 —Tataãẽgü ja jíxema togü i duü̃xü̃gü tümachi aiexe naxca̱x na Tupana naxwa̱xexü̃ãcüma meã tamaxẽxü̃. Erü Tupaname̱xẽwa tangẽxmagü, rü Tupana rü marü tümaãrü ãẽ̱xgacü nixĩ.
11 —Petaãẽgü i pema ega duü̃xü̃gü ṯacü pemaã ixugüegu, rü chixri pemaã namaxẽgu, rü chaugagu doramaã poraãcü chixri pechiga jadexagügu.
12 —¡Rü petaãẽgüama rü tama pexoegaãẽgü! Erü dauxü̃guxü̃ i naãnewa tá penajauxgü i wüxi i perü ãmare i mexẽchixü̃. Rü ngẽma nhu̱xma pexü̃ ngupetüxü̃rüü̃ nixĩ ga nüxü̃ nangupetüxü̃ ga nuxcümaxü̃güxü̃ ga Tupanaãrü orearü uruü̃gü, jerü ga duü̃xü̃gü rü nachi rü ta naxaie.
Jucürarüü̃ rü omürüü̃ peixĩgü i nhama i naãnewa
13 —Pema rü nhama jucürarüü̃ peixĩgü i nhama i naãnewa. Erü jima jucüra rü õna na namexẽẽxü̃rüü̃, rü ngẽxgumarüü̃ ta i pema rü nhama i naãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃güarü mexẽẽruü̃ peixĩgü. Notürü ngẽxguma chi nangeacagu ja jucüra, ¿rü ṯacüwa chi i namexü̃ i ngẽxgumax? Rü dücax, rü taxuwama name, rü ítanata̱xmare, rü ngẽ́ma duü̃xü̃gü nawa nangagü.
14 —Pema rü nhama i naãnecü̱̃ã̱xãrü ngóonexẽẽruü̃ peixĩgü. Rü wüxi ja ĩãne ja wüxi ja ma̱xpǘnewa ngẽxmane, rü taxuacüma inicu̱x.
15 —Rü taxúema wüxi i omüwa tanangixichi na wüxi i caichã́ũtüü̃gu na tajaxücuchixü̃ca̱x. Notürü wüxi i omüwa tanangixichi na norü üchicaü̃gu tanaxünagüxü̃ca̱x, na ngẽ́ma tüxü̃ nabaxixü̃ca̱x ja guxãma ja jíxema jima ĩwa ngẽxmagüxe.
16 —Rü name nixĩ i duü̃xü̃güpe̱xewa na meã pemaxẽxü̃. Erü ngẽmaãcü i pema rü omügürüü̃ tá peinaĩgü. Rü ngẽmaãcü duü̃xü̃gü tá nüxü̃ nadaugü i ngẽma mexü̃ i pexüxü̃, rü tá nüxü̃ nicua̱xüü̃gü ja Penatü ja dauxü̃wa ngẽxmacü.
Ngechuchu nanangúexẽẽ ga mugüchiga
17 —Tama name i nagu perüxĩnüẽ na núma chaxũxü̃ na ichajanaxoxẽẽxü̃ca̱x i Tupanaãrü mugü ga Muĩsé ümatüxü̃, rü jema ore ga nuxcümaxü̃güxü̃ ga Tupanaãrü orearü uruü̃gü namaã ngu̱xẽẽtaegüxü̃. Notürü núma chaxũ na meã chajanguxẽẽxü̃ca̱x i ngẽma mugü, rü tama na ichajanaxoxẽẽxü̃ca̱x.
18 —Rü aixcuma pemaã nüxü̃ chixu, rü nhu̱xma taũta na nagúxü̃ i nhama i naãne rü ngẽma dauxü̃wa nüxü̃ idauxü̃, rü taũta na janguxü̃ i guxü̃ma i ngẽma mugüwa nüxü̃ jaxuxü̃, rü taxucürüwama inajarüxo i ngẽma mugü, rü bai i íraruwa.
19 —Rü ngẽmaca̱x ja jíxema tama naga ĩnüxẽ i ngẽma mugü, rü woo wüxi i ṯacü i íraxü̃ga tama taxĩnügu rü duü̃xü̃güxü̃ tangúexẽẽ̱xgu na nümagü rü ta tama naga na naxĩnüẽxü̃ca̱x, rü jíxema rü tá guxü̃ãrü jexera wixweama tata̱x i ngextá Tupana ãẽ̱xgacü íixĩxü̃wa. Notürü jíxema naga ĩnüxẽ i Tupanaãrü mugü rü duü̃xü̃güxü̃ ngúexẽẽ́xẽ na tümagü rü ta naga taxĩnüẽxü̃ca̱x, rü guxü̃pe̱xewa tá taxü i ngextá Tupana ãẽ̱xgacü íixĩxü̃wa.
20 —Rü pemaã nüxü̃ chixu, rü ngẽxguma tama Parichéugü rü ngúexẽẽruü̃gü i ore i mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ãrü jexera meã pemaxẽgu, rü tagutáma Tupana ãẽ̱xgacü íixĩxü̃wa peichocu.
Ngechuchu nanangúexẽẽ na tama namexü̃ na texé tümaẽneẽmaã na nuxü̃
21 —Pema rü marü nüxü̃ pexĩnüẽ ga Muĩséarü ore ga nuxcümaxü̃güxü̃ ga duü̃xü̃gümaã nüxü̃ jaxuxü̃ ga nhaxü̃:“¡Tãṹ i pemáẽtagüxü̃! Erü texé jamáẽtaxe rü tá tapocu”,
nhaxü̃.
22 —Notürü chama rü pemaã nüxü̃ chixu rü texé ja tümaẽneẽmaã nuxẽ, rü tá tapocu. Rü texé ja ṯacü tümaẽneẽmaã ixugüxe, rü ãẽ̱xgacügüpe̱xewa tá tüxü̃ nagagü na tüxü̃ napocuxü̃ca̱x. Rü texé ja tümaẽneẽxü̃ ṉg̱oxo wogüxe, rü ãũcümaxü̃wa tangẽxma, erü ngürüãchi tá tapocu nagu ja jima üxü ja ṉg̱oxo nagu pocuene.
23 5:23-24 —Rü ngẽxguma tupaucawa Tupanana cunaxãxgu i curü dĩẽru, rü ngẽ́ma nüxna cucua̱xãchigu na ṯacüca̱x cumaã nanuxü̃ i cueneẽ, ¡rü ngẽxma tupaucagutama naxü i ngẽma curü ãmare i Tupanana cuxãxchaü̃xü̃! ¡Rü cueneẽxü̃tawa naxũ, rü namaã jamexẽẽxĩra i ngẽma cuchi na naxaixü̃! Rü ngẽmawena rü marü name i tupaucaca̱x cutaegu na Tupanana cujaxãmarexü̃ca̱x i curü dĩẽru.
24 Nüü̃ nadau 5:23
25 —Rü ngẽxguma chi wüxie wüxi i ngetanüca̱x cuxü̃ íxuaxü̃gu, rü ãẽ̱xgacüxü̃tawa cuxü̃ tagaxgu, rü name nixĩ i namawatama tüxü̃ curüngüxmüxẽẽ na tama ãẽ̱xgacüpe̱xewa cuxü̃ tagaxü̃ca̱x. Erü wüxicana na ãẽ̱xgacüxü̃tawa cunguxü̃, rü ãẽ̱xgacü tá purichíagüna cuxü̃ namu na cuxü̃ napocuxü̃ca̱x.
26 —Rü aixcuma cumaã nüxü̃ chixu rü tãũxü̃táma ngẽ́ma pocupataü̃wa ícunguxuchi nhu̱xmatáta ngĩxü̃ cuxütanü i gu̱xcü i ngẽma dĩẽru i nüxü̃́ ngĩxü̃ cungetanücü. Rü name nixĩ i paxa Tupanana peca na pexü̃́ nüxü̃ nangechaü̃xü̃ca̱x i perü pecadugü na tama pexü̃ napocuexü̃ca̱x.
Ngechuchu namaã nangúexẽẽtae na tama namexü̃ na wüxi i ngemaã chixexü̃gu rüxĩnüxü̃
27 —Pema marü nüxü̃ pexĩnüẽ ga Tupanaãrü mu ga Muĩsé nuxcüma nüxü̃ ixuxü̃ ga nhaxü̃:“¡Tama name i naĩ i ngemaã na icupexü̃!”
nhaxü̃.
28 —Notürü chama rü pemaã nüxü̃ chixu, rü jíxema texé ja wüxi i ngexü̃ dawenüxẽ rü tüxü̃́ nangúchaü̃xẽ na ngĩmaã itapexü̃, rü Tupanape̱xewa rü marü chixexü̃ ngĩmaã taxü i tümaãẽwa.
29 —Rü ngẽxguma chi jima curü tügünexẽtü pecadu cuxü̃ üxẽẽgu rü ¡noxtacüma najaxu rü jaxü̃gu nanha! Erü narümemaẽ nixĩ na jima cuxetüxicatama ijarütaxuxü̃ na tama guxü̃ i cuxune ijarütaxuxü̃ca̱x nagu ja jima üxü ja ṉg̱oxogü nagu pocuene.
30 —Rü ngẽxguma chi jima curü tügüneme̱xẽ pecadu cuxü̃ üxẽẽgu, rü name nixĩ i noxtacüma ícunadae rü jaxü̃gu cujanha. Erü narümemaẽ nixĩ na jima cuxme̱xĩcatama ijarütaxuxü̃ na tama guxü̃ i cuxune ijarütaxuxü̃ca̱x nagu ja jima üxü ja ṉg̱oxogü nagu pocuene. Rü ngẽmaãcü ega woo pexü̃́ naguxchagu rü name nixĩ i nüxna peixĩgachi i guxü̃ma i chixexü̃ i nagu peijixchaü̃xü̃ —nhanagürü.
Ngechuchu namaã nangúexẽẽtae na tama namexü̃ na texé tümama̱xü̃ ítáxü̃
31 Rü nhanagürü ta ga Ngechuchu: —Muĩsé rü ü̃pa nüxü̃ nixu rü jíxema tümama̱xü̃ ítáxe, rü tanaxwa̱xe i ngĩxna tanaxã i wüxi i popera i nawa nüxü̃ tixuxü̃ na marü ngĩxü̃ ítatáxü̃.
32 —Notürü chama rü pemaã nüxü̃ chixu, rü ngẽxguma wüxi ja jatü naxma̱xü̃ íta̱xgu, rü chi tama naĩ ja jatümaã nangẽãẽxü̃gagu jixĩgu, rü ãũcümaxü̃wa ngĩxü̃ tangẽxmaxẽẽ erü ngẽmaãcü ngürüãchi pecadu ixü. Rü jíxema ngĩmaã ãmaxẽ i wüxi i nge i marü ngĩte ngĩxü̃ íta̱xcü, rü tüma rü ta pecadu taxü.
Ngechuchu namaã nangúexẽẽtae ga unetachiga
33 Rü nhanagürü ta ga Ngechuchu: —Pema rü marü nüxü̃ pexĩnüẽ ga Muĩséarü ore ga nuxcümaxü̃güxü̃ ga duü̃xü̃gümaã nüxü̃ jaxuxü̃ ga nhaxü̃:“Ngẽxguma Tupanaẽ́gagu texémaã ṯacüca̱x icuxunetagu, rü name nixĩ i cujanguxẽẽ i ngẽma curü uneta”,
nhaxü̃.
34 —Notürü chama rü pemaã nüxü̃ chixu rü tama name i texéégagu rü e̱xna ṯacüégagu wüxi i duü̃xü̃maã ipexuneta. Rü tama name i dauxü̃guxü̃ i naãneẽ́gagu ipexuneta, erü ngẽ́ma narüto ja Tupana.
35 —Rü tama name i nhama i naãneẽ́gagu ipexuneta, erü Tupanaãrü cuaixcutüchica nixĩ. Rü tama name i Jerucharéü̃ẽ́gagu ipexuneta, erü Tupana ja guxü̃ãrü ãẽ̱xgacüarü ĩãne nixĩ.
36 —Rü tama name i cugüégagu icuxuneta, erü woo wüxitama i cujae rü taxucürüwa cunaxüchicüü na nachóxü̃ca̱x rü e̱xna nawaxüxü̃ca̱x.
37 —Rü ngẽmaca̱x rü ngẽxguma icuxunetagu rü narümemaẽ nixĩ i: —Ngü̃, tá chanaxü —nhaperügü, rü e̱xna: —Tãũxü̃táma chanaxü —nhaperügü. Erü guxü̃ma i to i ore i namaã icuxunetaxü̃, rü ṉg̱oxo i Chatanáwa ne ũxü̃ nixĩ.
Ngechuchu namaã nangúexẽẽtae na nhuxãcü namexü̃ na namaã ichopetüxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i chixri tamaã maxẽxü̃
38 Rü nhanagürü ta ga Ngechuchu: —Pema rü marü nüxü̃ pexĩnüẽ ga Tupanaãrü mu ga Muĩsé nuxcüma nüxü̃ ixuxü̃ ga nhaxü̃:“Ngẽxguma texé wüxi i duü̃xü̃xü̃ icháixetüxẽẽgu, rü tümaxẽtümaãtama tajangutanüxẽẽ. Rü texé wüxi i duü̃xü̃xü̃ ibüepütagu, rü tümapütamaãtama tajangutanüxẽẽ”,
nhaxü̃.
39 —Notürü chama rü pemaã nüxü̃ chixu rü tama name i pegütama ípepoxü̃ nüxna i duü̃xü̃ i chixecümaxü̃. Rü ngẽxguma texé cuxü̃ pechametügu, rü marü name i curü tochametü rü ta icunaxã na ngẽ́ma rü ta cuxü̃ tapechametüxü̃ca̱x rü tama name na cuxütanüxü̃.
40 —Rü ngẽxguma texé cuxü̃ íjaxuaxü̃chaü̃gu naxca̱x i curü dauxü̃chiru, rü name nixĩ i curü dejuxü̃chiru rü ta noxtacüma tüxna cunaxã.
41 —Rü ngẽxguma texé cuxü̃ mu̱xgu na wüxi i quirúmetrugu ṯacü tüxü̃́ cuingexü̃ca̱x, rü name nixĩ i taxre i quirúmetrugu tüxü̃́ cujange.
42 —Rü ngẽxguma texé curü ngẽmaxü̃ca̱x cuxna caxgu, rü name nixĩ i tüxna cunaxã. Rü tama name na namaã cuxaüxü̃ i curü ngẽmaxü̃gü ega texé paxaãchi cuxna naxca̱x caxgu.
Name nixĩ i nüxü̃ tangechaü̃ i tórü uwanügü
43 Rü nhanagürü ta ga Ngechuchu: —Pema rü marü nüxü̃ pexĩnüẽ ga Tupanaãrü mu ga Muĩsé nuxcüma nüxü̃ ixuxü̃ ga nhaxü̃:“¡Nüxü̃ nangechaü̃ i cumücü, rü nachi naxai i curü uwanü!”
nhaxü̃.
44 —Notürü chama rü pemaã nüxü̃ chixu rü: —¡Nüxü̃ pengechaü̃ i perü uwanügü! ¡Rü naxca̱x pejumuxẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i chixri pemaã chopetüchaü̃xü̃!
45 —Rü ngẽxguma ngẽmaãcü pemaxẽgu rü aixcuma Penatü ja dauxü̃gucü nanegü tá peixĩgü. Erü nüma rü inanabáixẽẽ ja üa̱xcü naxca̱x i mexü̃ i duü̃xü̃gü rü chixexü̃ i duü̃xü̃gü. Rü nanapuxẽẽ naxca̱x i duü̃xü̃gü i meã maxẽxü̃ rü duü̃xü̃gü i chixri maxẽxü̃.
46 —Rü ngẽxguma chi ngẽma duü̃xü̃gü i pexü̃ ngechaü̃güxü̃xü̃xĩcatama pengechaü̃gügu, ¿rü ṯacü rü ãmare tá Tupanaxü̃tawa pejauxgü naxca̱x i ngẽma? Erü ngẽma jatügü i Romaãrü ãẽ̱xgacüca̱x dĩẽru ngĩxü̃ ideetanüxü̃wa puracüexü̃ rü ngẽxgumarüü̃ nanaxügü.
47 —Rü ngẽxguma chi peeneẽgüxü̃xicatama perümoxẽgu, rü maneca guxü̃ i duü̃xü̃gürüü̃tama peixĩgü. Erü woo ngẽma duü̃xü̃gü i tama Tupanaxü̃ cua̱xgüxü̃, rü ngẽxgumarüü̃tama nanaxügü.
48 —Rü ngẽmaca̱x name nixĩ na aixcuma meã ipeiwe̱xgüxü̃ ngẽma Penatü ja Tupana meã na iwéxü̃rüü̃.
