1 Reyes 18:1-46
18 Rü yema taunecügü rü nigúchigü. Rü tomaepü̱x ga taunecüguwena, rü nüma ga Cori ya Tupana rü Eríamaxã nidexa rü ñanagürü: —¡Ãẽ̱xgacü ya Acáxü̃tawa naxũ rü namaxã nüxü̃ yarüxu rü ñoma i naanegu tá chanapuxẽxẽ! —ñanagürü.
2 Rü nüma ga Ería rü inaxũãchi nax Acáxmaxã nüxü̃ yanaxuxü̃ca̱x. Rü yexguma rü poraãcü nangu̱x ga taiya ga Chamáriaanewa.
3 Rü nüma ga Acáx rü naxca̱x naca ga norü ngü̃xẽẽruxü̃ ga Adía ga aixcüma Cori ya Tupanaxü̃ ngechaü̃xü̃.
4 Rü nüma ga Adía nixĩ ga naétüwa nachogüxü̃ ga 100 ga Tupanaarü orearü uruü̃gü ga yexguma Acáx naxma̱x ga Yechabé nadaixchaü̃gu. Rü nüma ga Adía rü taxretücumü ga 50 gu nayatoye rü ñu̱xũchi taxre ga ãxmaxü̃gu nayacu̱xgü rü yéma nayaxüwemüaxü̃.
5 Rü yexguma namawa nayexmayane ga Ería, rü nüma ga ãẽ̱xgacü ga Acáx rü Adíaxü̃ ñanagürü: —¡Ngĩxã, rü guxü̃ma i ñaa tachixü̃anegu tanaxĩane i guxü̃ma i natügüwa rü natüxacügüwa nax naxca̱x idauxü̃ca̱x ya maxẽ naxca̱x i tórü búrugü nax ngẽmaãcü tama nayuexü̃ca̱x rü taguma tüxü̃́ nataxuxü̃ca̱x! —ñanagürü.
6 Rü yemaacü ga Acáx rü Adía rü nügümaxã nüxü̃ nixu nax tóxnamana naxũxü̃ ga Acáx rü tóxnamana ga Adía nax naxca̱x nadaugüxü̃ca̱x ga dexá rü maxẽ.
7 Rü yexguma namawa naxũxgu ga Adía rü Eríaxü̃ yexma nangau. Rü yexguma nüxü̃ yacua̱xãchigu nax Ería yixĩxü̃ rü nape̱xegu nayangücuchi rü ñanagürü: —¿Ẽ̱xna cuma quixĩxü̃, Pa Chorü Corix, Pa Eríax? —ñanagürü.
8 Rü nüma ga Ería rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Ngü̃, choma chixĩ. ¡Rü paxa curü corimaxã nüxü̃ yarüxu rü nua changexma! —ñanagürü.
9 Rü Adía nanangãxü̃ rü ñanagürü: —¿Ta̱xacürü chixexü̃ ẽ̱xna chaxü i choma rü ngẽmaca̱x Acáxme̱xẽgu choxü̃ cunguxẽxẽ nax nüma choxü̃ yamáxü̃ca̱x?
10 Rü aixcüma Cori ya curü Tupanaégagu cumaxã nüxü̃ chixu rü chorü ãẽ̱xgacü rü yexguma guxü̃ma ga nachixü̃anegüwa rü ãẽ̱xgacügüxü̃tawa norü duü̃xü̃güxü̃ namugügu nax cuxca̱x yadaugüxü̃ca̱x rü tama cuxü̃ inayangaugü. Rü yexguma nawoegugu rü nüxü̃ nixugüe nax cutaxuxü̃ma ga yéma, rü nüma ga ãẽ̱xgacü rü Tupanaégagu nüxü̃ nüxü̃ nixuxẽxẽ ga nax aixcüma yixĩxü̃ nax tama cuxü̃ iyangaugüxü̃.
11 Rü ñu̱xma rü choxü̃ cumu nax ngéma chorü corixü̃tawa chaxũxü̃ca̱x rü nüxü̃ chayarüxuxü̃ca̱x nax cunuxmaxü̃.
12 Rü ngẽma tá ngupetüxü̃ nixĩ i ngẽxguma tá cuxna chixũgachigu i chomax, rü ngẽma Tupanaãxẽ i Üünexü̃ rü tá ngẽma nachica i choma tama nüxü̃ chacuáxü̃wa tá cuxü̃ naga. Rü ngẽxguma Acáxmaxã nüxü̃ chayarüxuxgu i ngẽma ngupetüxü̃, rü ngẽxguma nua naxũxgux rü tama nuxã cuxü̃ iyangauxgux rü tá choxü̃ nima̱x. Rü choma i curü duü̃xü̃ nax chixĩxü̃ rü changextü̱xügucürüwatama Cori ya Tupanaxü̃ changechaü̃.
13 ¿Ẽ̱xna tama cumaxã nüxü̃ nixugü ga yema chaxüxü̃ ga yexguma ãẽ̱xgacü naxma̱x ga Yechabé nadaixgux ga yema Cori ya Tupanaarü orearü uruü̃gü? Rü choma ichayacu̱xgü ga 100 ga Tupanaarü orearü uruü̃gü. Rü 50 ga yemagü rü wüxi ga ãxmaxü̃gu chanamucu rü ñu̱xũchi yema to ga 50 rü to ga ãxmaxü̃gu chanamucu. Rü yemawena rü chayaxügüwemü.
14 Rü ñu̱xma rü choxü̃ cumu nax ngéma chorü corixü̃tawa chaxũxü̃ca̱x rü nüxü̃ chayarüxuxü̃ca̱x nax cunuxmaxü̃. Rü ngẽxguma tá nua naxũxgu rü taxũtáma cuxü̃ nuxã iyangauxgu rü tá choxü̃ nima̱x —ñanagürü ga Adía.
15 Rü Ería nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Cori ya Tupana ya Guxü̃étüwa Ngẽxmacü ya nüxü̃́ chapuracücüégagu rü cumaxã nüxü̃ chixu nax ñoma i ngunexü̃gu rü Acáxpe̱xewa tá changexmaxü̃ —ñanagürü.
16 Rü yexguma ga Adía rü Acáxmaxã nüxü̃ nayarüxu nax Ería yéma nguxü̃, rü nüma ga Acáx rü yéma naxũ nax Eríaxü̃ íyadauxü̃ca̱x.
17 Rü yexguma Eríaxü̃ nada̱u̱xgu rü ñanagürü: —¿Cuma ẽ̱xna quixĩ i ngẽma yatü i Iraéanecüã̱xgüca̱x chixexü̃ ícunguxẽẽxü̃? —ñanagürü.
18 Rü nüma ga Ería nanangãxü̃ga rü ñanagürü: —Tama chaugagu nixĩ i ngẽma guxchaxü̃ i ngupetüxü̃ i nua Iraéanewa. Rü cuma rü curü duü̃xü̃gügagu nixĩ i ngẽma ngupetüxü̃, erü tama naga pexĩnüe i ngẽma Cori ya Tupanaarü mugü rü Baáchicüna̱xãgüxü̃ pecua̱xüü̃gü.
19 ¡Rü ñu̱xma rü curü duü̃xü̃güxü̃ namu nax ma̱xpǘne ya Carmérugu nangutaque̱xegüxü̃ca̱x i guxü̃ma i Iraéanecüã̱xgü namaxã i ngẽma 450 i Baáxarü orearü uruü̃gü rü 400 i Acheráarü orearü uruü̃gü i Yechabé nüxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃! —ñanagürü ga Ería.
Ería rü Baáxarü orearü uruü̃gü
20 Rü yexguma ga Acáx rü guxü̃ma ga Iraéanecüã̱xgüca̱x nangema, rü nanangutaque̱xexẽxẽ ga yema orearü uruü̃gü ga ma̱xpǘne ga Carmérugu.
21 Rü yexguma ga nüma ga Ería rü guxü̃ma ga duü̃xü̃gümaxã nidexa rü ñanagürü: —¿Ñuxguratáta i pemax i nüxü̃ perüxoexü̃ nax taxre i ĩnügu perüxĩnüexü̃? Rü ngẽxguma Cori ya Tupana rü aixcüma Tupana yixĩxgu ¡rü nawe perüxĩ! Rü ega Baá yixĩxgu ¡rü ngẽmawe perüxĩ! —ñanagürü. Rü nüma ga duü̃xü̃gü rü taxuxü̃maama nanangãxü̃gagü.
22 Rü nüma ga Ería rü nidexachigüama rü ñanagürü: —Chaxicatama chixĩ i Cori ya Tupanaarü orearü uruxü̃ i íchayaxüxü̃ rü chamaxü̃xü̃. Natürü ngẽma Baáxarü orearü uruü̃gü rü 450 nixĩ.
23 Rü ñu̱xma rü name nixĩ i taxre i wocaxacü nua pega. Rü nümagü i Baáxarü orearü uruü̃gü rü tá nayayauxgü i wüxi. Rü ãgümücügu tá inanachexcugü. Rü ngẽmaãcü üxütanüétügu tá nananugü i ngẽma namachi i Baáxarü ãmarearü guruü̃wa, natürü ¡taxũtáma nayanaixẽxẽ ya üxü! Rü ngẽxgumarüxü̃ tá ta i chomax rü chanamexẽxẽ i ngẽma to i wocaxacü rü üxütanüétügu tá chananugümachi, natürü taxũtáma chayanaixẽxẽ ya yima üxü.
24 Rü ngẽmawena i pema rü tá perü tupanana pecagüe, rü choma rü tá Cori ya Tupanana chaca. Rü yima üxümaxã tüxü̃ ngãxü̃gacü, rü yimá tá nixĩ ya aixcüma Tupana ixĩcü —ñanagürü. Rü guxü̃ma ga duü̃xü̃gü nanangãxü̃gagü rü ñanagürügü: —Mexü̃ma nixĩ i ngẽma ĩnü —ñanagürügü.
25 Rü ñu̱xũchi ga Ería rü yema Baáxarü orearü uruü̃güxü̃ ñanagürü: —¡Ngexü̃rüüxü̃ i ñaa wocaxacü peyaxu rü pexíra penamexẽxẽ, erü pemu i pemax! ¡Rü ñu̱xũchi perü tupanana peca natürü taxũtáma nawa penangĩxichi! —ñanagürü.
26 Rü yemaacü ga nümagü rü nayayauxgü ga yema wocaxacü ga nüxna namugüxü̃. Rü nanamexẽẽgü rü pa̱xmamacürüwa inanaxügüe ga norü tupana ga Baána nax nacagüexü̃ rü ñu̱xmata tocuchiwa nangu. Rü ñanagürügü: —¡Toxü̃ nangãxü̃ga Pa Baáx! —ñanagürügü. Rü yema ãmarearü guruxü̃ ga naxügüxü̃xü̃ íniyuxeguãchitanücüü, natürü nataxuma ga ta̱xacü ga nangãxü̃güxü̃.
27 Rü yexguma tocuchiwa nanguxgu, rü nüma ga Ería rü yema Baáxarü orearü uruü̃gügu nidauxcüraü̃ rü ñanagürü: —¡Yexera poraãcü pixáicha! Erü ngẽma perü tupana rü ngürüãchi puracügu narüxã̱ũ̱x, rüe̱xna nayawo̱xe̱x, rüe̱xna ũanewa naxũ, rüe̱xna ngürüãchi ínape rü name nixĩ i ípenabaixgü —ñanagürü.
28 Rü nümagü rü nayadaxẽxẽ ga nax yaxáichaxü̃. Rü cüxchimaxã nügü niwítüchacüügü rü nügü inapaiaxü̃negü, yerü yema nixĩ ga nacümagü ga naxügüxü̃, ñu̱xmata naduxunegü.
29 Rü tocuchiwa nangu rü nümagü rü inayadaxẽẽgü ga nax yaxáichaxü̃ rü nax nayuxtanüxü̃, rü yemaacü nayáuanexü̃gumare, natürü taxuxü̃ma nanangãxü̃ rü bai ga wüxi ga naga ga nüxü̃ naxĩnüexü̃. Rü düxwa orawa nangu nax Ería Tupanaca̱x yamáxü̃ ga yema to ga wocaxacü.
30 Rü yexguma ga Ería rü guxü̃ma ga duü̃xü̃güxü̃ ñanagürü: —¡Númamaxü̃ra pexĩ! —ñanagürü. Rü guxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü naxü̃tawaama naxĩ. Rü nüma ga Ería rü nanamexẽxẽ ga yema Tupanaarü ãmarearü guruxü̃ ga rüngũxtaü̃xü̃.
31 Rü nanayauxpüta ga 12 ga nuta nae̱xpü̱x ga nanegü ga Acóbu ga Iraégu ãégacü.
32 Rü guma nutagümaxã nanaxü ga Cori ya Tupanaarü ãmarearü guruxü̃. Rü yemawena rü ínanacaegu ga yema ãmarearü guruxü̃ rü 20 ga litruãcu ga nanetüchire nagu mexü̃ nixĩ ga norü taxmachate̱xe.
33 Rü yemawena rü mea inananu ga üxü. Rü ãgümücügu tüxü̃ inachexcu ga guxema wocaxacü, rü yema üxütanüétügu tüxü̃ nanugümachi.
34 Rü ñu̱xũchi ñanagürü: —¡Ãgümücü i tü̃xü̃ ngĩxü̃ pixügüãcu dexámaxã rü ngẽma namachiétügu rü ngẽma üxütanüétügu penabagü! —ñanagürü. Rü yemaacü nanaxügü ga duü̃xü̃gü. Rü wena nanamu nax yemaacü naxügüã̱xü̃ca̱x. Rü norü tomaepü̱xcüna wena nanamu nax yexma ngĩxü̃ nabagüãcuxü̃ca̱x ga tü̃xü̃. Rü yemaacü nanaxügü ga nümagü.
35 Rü yema dexá rü yema ãmarearü guruü̃xü̃ ínayaeguãchi, rü yema ícaeguxü̃machatexe rü nanapa.
36 Rü yexguma orawa nanguxgu nax yaguãxü̃ ga wocaxacü, rü nüma ga Tupanaarü orearü uruxü̃ ga Ería rü naxca̱x nixũ ga yema ãmarearü guruxü̃. Rü tagaãcü ñanagürü: —Pa Corix, ya Abraáü̃arü rü Ichaáarü rü Iraéarü Tupanax ¡cugü inawe̱x i ñu̱xmax nax cuma quixĩxü̃ i Iraéanecüã̱xarü Tupana, rü choma nax chixĩxü̃ i curü duü̃xü̃, rü cuma quixĩxü̃ i choxü̃ cumuxü̃ nax chanaxüxü̃ca̱x i guxü̃ma i ñaa chaxüxü̃!
37 ¡Choxü̃ nangãxü̃, Pa Corix, choxü̃ nangãxü̃ nax ngẽmaãcü i ñaa duü̃xü̃gü nüxü̃ cua̱xgüxü̃ca̱x nax cuma quixĩxü̃ ya Tupana rü nüxna cuxuxü̃ nax wena cuxca̱x nawoeguxü̃ca̱x! —ñanagürü.
38 Rü yexgumatama Cori ya Tupanaarü üxüema rü ngürüãchi yexma naétü nangu ga yema wocaxacümachi. Rü nixa ga yema namachi rü üxü rü wootama ga guma nutagü rü waixü̃mü. Rü yema dexá ga yema ícaeguxü̃machatexewa yexmaxü̃ rü nipa.
39 Rü yemaxü̃ nadaugügu ga guxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü ñaxtüanegu nanangücuchitanü rü ñanagürügü: —Nüma ya Cori nixĩ ya Tupana ixĩcü. Rü nüma ya Cori nixĩ ya Tupana ixĩcü —ñanagürügü.
40 Rü yexguma ga Ería rü yema duü̃xü̃güxü̃ ñanagürü: —¡Ípenayauxü̃ i guxü̃ma i Baáxarü orearü uruü̃gü rü taxuxü̃táma niña! —ñanagürü. Rü nüma ga duü̃xü̃gü rü ínanayauxü̃. Rü yexguma ga Ería rü natüxacü ga Quichóü̃wa nanagagüxẽxẽ rü yexma nayadaü̃naxã.
Ería rü pucüca̱x nayumüxẽ
41 Rü yemawena ga Ería rü Acáxü̃ ñanagürü: —¡Íixũ rü yachibü rü yaxaxe! Erü marü nicuxcu ya pucü ya tacü —ñanagürü.
42 Rü nüma ga Acáx rü nataegu rü nayachibü rü nayaxaxe. Natürü ga Ería rü ma̱xpǘne ga Carmérugu naxĩnagü. Rü yexma nayacaxã́pü̱xü rü nanangücuchi ñu̱xmata ga nachiwe rü naã́pü̱xügümachate̱xewa nangu.
43 Rü norü ngü̃xẽẽruü̃xü̃ ñanagürü: —¡Dauxü̃guamaxü̃ra naxĩnagü, rü márguama yadawenü! —ñanagürü. Rü nüma ga norü duü̃xü̃ rü yéma naxũ rü márétü nayadawenü. Rü yemawena ga yema norü duü̃xü̃ rü ñanagürü: —Nataxuma nixĩ i ta̱xacü —ñanagürü. Natürü ga nüma ga Ería rü nanamu rü ñanagürü: —¡Rü 7 e̱xpü̱xcüna íyadau! —ñanagürü.
44 Rü yexguma marü norü 7 e̱xpü̱xcüna íyadauxgu rü yema norü duü̃xü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Rü nüxü̃ chadau i wüxi i íxraxü̃ i caixanexü̃ i márchixüétüwa ĩnagüemaxü̃ i wüxi i naxme̱xraü̃xü̃ —ñanagürü. Rü yexguma ga Ería rü norü duü̃xü̃xü̃ ñanagürü: —¡Paxa inañaãchi rü Acáxmaxã nüxü̃ yarüxu rü naweü̃gu yaxüe rü ínaxĩ̱x nawa ya daa ma̱xpǘne rü íyaxũ naxü̃pa ya pucü! —ñanagürü.
45 Rü naweü̃gu naxĩnagü ga Acáx, rü paxa ĩane ga Yereéwa naxũ. Rü yexgumayane rü nanaxẽãchiane, rü nibua, rü tacü ga pucü ínangu.
46 Rü nüma ga Cori ya Tupana rü Eríana pora naxã. Rü yexguma marü nügüna pexnagüchirugu rü ĩane ga Yereéwa naña. Rü Acáxü̃pa yéma nangu.
