1 Reyes 20:1-43
20 Rü nüma ga Chíriaanearü ãẽ̱xgacü ga Ben-adáxü̃ rü nananutaque̱xe ga norü churaragü rü ñu̱xũchi 32 ga to ga ãẽ̱xgacügü namaxã ga norü cowarugü, rü norü carugü ga churaragüweü̃gü ixĩgüne. Rü ĩane ga Chamáriaca̱x inaxĩãchi rü nüxü̃ ínachomaeguãchi nax nügü nada̱i̱xü̃ca̱x.
2 20:2-3 Rü nüma ga Ben-adáxü̃ rü guma ĩanewa nanamugü ga orearü ngeruü̃gü nax Iraéanearü ãẽ̱xgacü ga Acáxmaxã nüxü̃ yanaxugüexü̃ca̱x ga ore ga ñaxü̃: —¡Choxna nana i ngẽma curü úiru rü curü diẽrugü rü ngẽma rümemaegücü i cuxma̱xgü rü cunegü! Erü ngẽma rü choxrü nixĩ —ñaxü̃ ga yema ore ga yéma namuxü̃.
3 Nüü̃ nadau 20:2
4 Rü yexguma nüma ga Iraéanearü ãẽ̱xgacü rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Pa Ãẽ̱xgacüx, ngẽma nüxü̃ quixuxü̃rüxü̃ rü guxü̃ma i ngẽma choxü̃́ ngẽxmaxü̃ rü cuxrü nixĩ —ñanagürü.
5 Rü nümagü ga yema orearü ngeruü̃gü rü wena Acáxü̃tawa naxĩ rü ñanagürügü: —Ben-adáxü̃ rü ñanagürü: “Marü cuxca̱x ngéma chamuga nax choxna cunanaxü̃ca̱x i curü úirugü rü curü diẽrugü rü cuxma̱xgü rü cunegü.
6 Rü naétüwa i ngẽma rü moxü̃ i ñaatátama i oragu rü ngéma tá chanamugü i ngẽma chorü churaragüerugü nax ngẽma ãẽ̱xgacüpatagu rü ñu̱xũchi curü duü̃xü̃güpatagu nachocuxü̃ca̱x rü nadeaxü̃ca̱x i ngẽma nüma nüxü̃́ ngúchaü̃xü̃ nax norü yixĩxü̃ca̱x” —ñaxü̃ ga ore yéma namu.
7 Rü yexguma nüma ga Acáx rü naxca̱x nangema ga guxü̃ma ga yema ucu̱xẽruü̃gü ga ãẽ̱xgacügü rü namaxã nangutaque̱xe rü ñanagürü: —Dücax, rü marü nüxü̃ pedau rü ngẽma yatü rü guxchaca̱x chomaxã nadau woo tama chanachu̱xu nax nüxna chananaxü̃ i chorü úirugü rü chorü diẽrugü rü cho̱xma̱xgü rü chaunegü —ñanagürü.
8 Rü yexguma ga yema ãẽ̱xgacügü rü guxü̃ma ga yema duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃ rü Acáxü̃ nangãxü̃gü rü ñanagürügü: —¡Taxṹ i naga cuxĩnüxü̃ rü taxṹ i cunaxüxü̃ i ngẽma Ben-adáxü̃ naxca̱x íca̱xü̃! —ñanagürügü.
9 Rü yexguma nüma ga Acáx rü yema Ben-adáxarü orearü ngeruü̃güxü̃ ñanagürü: —¡Namaxã nüxü̃ pixu i perü ãẽ̱xgacü rü nüxna tá chanaxã i ngẽma nüxíra choxna naxca̱x naca̱xaxü̃, natürü ngẽma ñu̱xmax naxca̱x ínaca̱xü̃ rü taxũtáma nüxna chanaxã! —ñanagürü. Rü yexguma nüma ga yema Ben-adáxarü orearü ngeruü̃gü rü Ben-adáxmaxã nüxü̃ nixugü ga yema Acáxarü ngãxü̃ga.
10 Rü yexguma nüma ga Ben-adáxü̃ rü wenaxarü Acáxca̱x yéma namuga rü ñanagürü: —Ñu̱xma rü aixcüma tá nagu chapogü ya Chamária. Rü chanaxwa̱xe nax chorü tupanagü choxü̃ napoxcuxü̃ ega Chamáriawa íyaxüxgu i wüxi i naxme̱xãcu i nachicute̱xe naxca̱x i wüxichigü i chorü churaragü —ñanagürü.
11 Rü yexguma nüma ga ãẽ̱xgacü ga Acáx rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —¡Taxṹ i yaxtacüma nüxü̃ quixuxü̃ nax choxü̃ curüporamaexü̃! —ñanagürü.
12 Rü yexguma nüma ga Ben-adáxü̃ nayauxãgu ga Acáxarü ore rü yema togü ga ãẽ̱xgacügümaxã norü düxenügüwa nayexmagü rü yéma naxaxegü. Rü yexguma yema dexaxü̃ naxĩnügu rü norü churaragüerugüxü̃ ñanagürü: —¡Pegü pimexẽxẽgü nax namaxã pegü pidaixü̃ca̱x! —ñanagürü. Rü yexguma ga Ben-adáxarü churaragüerugü rü nügü namexẽxẽ nax Chamáriaca̱x inaxĩãchixü̃.
13 Rü yexgumayane rü wüxi ga Tupanaarü orearü uruxü̃ rü Acáx ga Iraéanearü ãẽ̱xgacüxü̃tawa nangu rü ñanagürü: —Nüma ya Cori ya Tupana rü cumaxã nüxü̃ nixu rü ñanagürü: “Woo nüxü̃ cudau i ngẽma muxũchixü̃ i curü uanügü natürü i choma rü ñomatama i ngunexü̃ rü tá cuxme̱xgu chanayixẽxẽ nax ngẽmawa nüxü̃ cucuáxü̃ca̱x nax chaxicatama Tupana chixĩxü̃” —ñanagürü.
14 Rü yexguma nüma ga Acáx nüxna naca rü ñanagürü: —¿Texéme̱xẽgu tá nixĩ i cunayixẽxẽxü̃? —ñanagürü. Rü yexguma nüma ga gumá orearü uruxü̃ rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Ngẽma ngextü̱xücügü i Iraéanearü üyearü ãẽ̱xgacügüarü churaragüme̱xẽgu tá nixĩ i chanayixẽẽxü̃” —ñanagürü. Rü yexguma nüma ga Acáx rü wenaxarü ñanagürü: —¿Texéxíra tá tixĩ ya inaxügüxe i ngẽma dai? —ñanagürü ga Acáx. Rü gumá orearü uruxü̃ rü ñanagürü: —Cuxíra tá nixĩ —ñanagürü.
15 Rü yemawena nüma ga Acáx rü mea inananu ga yema Iraéanearü üyearü ãẽ̱xgacügüarü churaragü ga ngextü̱xücügü ga 232 ixĩxü̃ ga norü mu. Rü yemawena rü mea inananu ga guxü̃ma ga Iraéanearü churaragü ga 7,000 ixĩxü̃ ga norü mu.
16 Rü tocuchianegu inaxĩãchi. Rü yoxni nüma ga Ben-adáxü̃ rü yema 32 ga ãẽ̱xgacügü ga namücügü rü ínangãxẽ ga yema norü düxenügüwa.
17 Rü nüma ga yema Iraéanearü üyearü ãẽ̱xgacügüarü churaragü ga ngextü̱xücügü rü yoxni ningaicagü. Rü yexguma yemaxü̃ nadaugügu ga yema Ben-adáxarü daxũtaeruü̃gü rü Ben-adáxmaxã nüxü̃ nixugüe nax Chamáriaanewa ínachoxü̃xü̃ ga ñuxre ga churaragü.
18 Rü yexguma nüma ga Ben-adáxü̃ rü ñanagürü: —¡Ẽcü ípenayauxü̃ rü nua penagagü! ¡Rü taxṹ i penadaixü̃ ega ngüxmüxẽẽwa nua naxĩxgu rü woo daiwa nua naxĩxgu rü taxṹ i penadaixü̃! —ñanagürü.
19 Rü yoxni ga yema Iraéanearü üyearü ãẽ̱xgacügüarü churaragü ga ngextü̱xücügü rü ínachoxü̃ ga Chamáriawa. Rü nawe naxãgü ga guxü̃ma ga yema togü ga Iraéanearü churaragü.
20 Rü nüma ga Iraéanearü churaragü rü wüxichigü ga nüma rü wüxi ga Chíriaanearü churaraxü̃ nima̱x. Rü nüma ga Chíriaanearü churaragü rü nibuxmü. Rü nüma ga Iraéanearü churaragü rü nawe nangẽgü. Natürü nüma ga Ben-adáxü̃ ga Chíriaanearü ãẽ̱xgacü rü norü cowarumaxã niña namaxã ga ñuxre ga norü churaragü ga cowarugu ĩxü̃.
21 Rü nüma ga Iraéanearü ãẽ̱xgacü rü ínanayauxü̃ ga Chíriaanearü cowarugü, rü nanade ga norü carugü ga daixweü̃. Rü yemaacü poraãcü Chíriaanearü churaragüxü̃ narüporamaegü.
22 Rü yemawena rü Iraéanearü ãẽ̱xgacüxü̃tawa naxũ ga Tupanaarü orearü uruxü̃ rü ñanagürü: —¡Namuxẽxẽ i curü churaragü rü mea nangúexẽxẽ! Erü nai ya taunecü rü nüma i Chíriaanearü ãẽ̱xgacü rü wena tá cuxca̱x ínayagoõchi —ñanagürü.
23 Rü yexgumayane nüma ga Chíriaanearü churaragümaxã icua̱xgüxü̃ rü norü ãẽ̱xgacüxü̃ ñanagürügü: —Ngẽma Iraétanüxü̃arü tupanagü rü ma̱xpǘnecüã̱x nixĩgü rü ngẽmaca̱x nixĩ i tüxü̃ naporamaegüxü̃. Natürü ngẽxguma chi mea íyawéanexü̃gu namaxã yigü idaixgu rü aixcüma chi nüxü̃ tarüporamaegü.
24 Pa Ãẽ̱xgacüx, name nixĩ nax ícunamuxü̃xü̃ i ngẽma ãẽ̱xgacügü i ĩanegümaxã icuáxü̃, rü nachicüxü ngẽxma namugü i churaragüerugü nax curü churaragümaxã inacua̱xgüxü̃ca̱x.
25 ¡Rü ngẽmawena nanutaque̱xe naxẽ̱xpü̱x ga yema churaragü rü cowarugü rü carugü ga tüxü̃ rüporamaegüxü̃. Rü mea íyawéanexü̃gu tá Iraéanearü churaragümaxã togü tadai rü aixcümaxü̃chi tá nüxü̃ tarüporamaegü —ñanagürügü. Rü yexguma nüma ga Ben-adáxü̃ rü yema norü churaragüerugü naxwa̱xegüxü̃ãcü nanaxü.
26 Rü wüxi ga taunecüwena rü nüma ga Ben-adáxü̃ rü nananutaque̱xe ga Chíriaanearü churaragü. Rü Aféxwa namaxã naxũ nax wena Iraégümaxã nügü nada̱i̱xü̃ca̱x.
27 Rü yexgumarüxü̃ ta ga nüma ga Iraéanearü churaragü rü nügü namexẽẽgü rü ínayana ga nawemügü. Rü yemaacü inaxĩãchi nax Chíriaanecüã̱xmaxã nügü nada̱i̱xü̃ca̱x. Rü nüma ga Iraétanüxü̃arü churaragü rü Chíriaanegüarü to̱xma̱xtawa nangugü. Rü nanoxremare rü ñoma taxretücumü ga chíbugü yexma chogüxü̃rüxü̃ nixĩgü. Natürü nüma ga Chíriaanearü churaragü rü namuxũchi rü yema naane ga nagu nügü nadaixchaü̃xü̃ rü namaxã nanapa.
28 Rü wüxi ga Tupanaarü orearü uruxü̃ rü Iraéanearü ãẽ̱xgacüxü̃tawa naxũ rü ñanagürü nüxü̃: —Nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Ngẽma Chíriaanecüã̱x nüxü̃ nixugüe nax choma rü ma̱xpǘnegüarü Tupana chixĩxü̃ rü tama nax mea iwéanexü̃arü Tupana chixĩxü̃. Rü ngẽmaca̱x i choma rü cuxme̱xgu tá chanayixẽxẽ i ngẽma muxũchixü̃ i Chíriaanearü churaragü rü nüxü̃ tá curüporamae. Rü ngẽmawa tá nüxü̃ cucua̱x nax chaxicatama Tupana chixĩxü̃” —ñanagürü.
29 Rü 7 ga ngunexü̃ nügüarü to̱xma̱xtawa nayexmagü. Rü yema norü 7 ga ngunexü̃gu rü nügüca̱x naxĩ nax nügü nada̱i̱xü̃ca̱x. Rü yema ga ngunexü̃gu rü nüma ga Iraéanearü churaragü rü nanadai ga 100,000 ga Chíriaanearü churaragü ga nacutügu ĩmarexü̃.
30 Rü yema íyaxügüxü̃ ga Chíriaanearü churaragü rü ĩane ga Aféxwa nabuxmü. Natürü guma ĩanearü poxeguxü̃ rü naétüwa nawa̱x ga yema 27,000 ga churaragü ga ibuxmüxü̃. Rü nüma ga Ben-adáxü̃ rü niña rü wüxi ga ĩpata ga guma ĩanewa yexmanearü ucapugügu nicúchigü.
31 Rü yema norü churaragüerugü rü ñanagürügü nüxü̃: —Nüxü̃ tacuáchiga nax ngẽma Iraéanearü ãẽ̱xgacügü rü ngechaü̃wa̱xegüxü̃ yixĩxü̃ rü yanguxẽẽgüãxü̃ i ngẽma norü unetagü. Rü ngẽmaca̱x nagu tá ticu̱xgü i naxchiru i témüxü̃ nax nüxü̃ nawéxü̃ca̱x i tórü ngechaü̃. Rü yigünaxãwa tá tayanga̱xcuchigü i napana̱xã rü ngẽmaãcü tá nape̱xewa taxĩ ya Iraéanearü ãẽ̱xgacü. Rü tá naxca̱x ítaca nax tama tüxü̃ nada̱i̱xü̃ca̱x —ñanagürügü.
32 Rü yexguma ga yema churaragüerugü rü naxchiru ga témüxü̃gu nicu̱xgü. Rü wüxi ga napana̱xã nügünaxãwa ningaxcuchigü. Rü yemaacü Iraéarü ãẽ̱xgacüpe̱xewa naxĩ rü ñanagürügü: —¡Pa Ãẽ̱xgacüx, taxṹ i cuyamáxü̃ i ãẽ̱xgacü i Ben-adáxü̃! —ñanagürügü. Rü yexguma nüma ga ãẽ̱xgacü ga Acáx rü ñanagürü: —¿Namaxü̃xü̃ta ya Ben-adáxü̃? Nüma rü ñoma wüxi i chauenexẽrüxü̃ nixĩ —ñanagürü.
33 Rü yexguma ga yema yatügü rü yexgumatama Acáxü̃ nangãxü̃gü yerü naxca̱x rü namexẽchi ga yema Acáxarü ngãxü̃ga. Rü ñanagürügü: —Pa Ãẽ̱xgacüx, aixcüma nixĩ nax cuenexẽ yixĩxü̃ i Ben-adáxü̃ —ñanagürügü. Rü yexguma nüma ga Acáx rü ñanagürü: —¡Ẽcü paxa peyaga! —ñanagürü. Rü yexguma nüma ga Ben-adáxü̃ rü Acáxpe̱xewa naxũ, rü nüma ga Acáx rü norü carugu nayatoexẽxẽ.
34 Rü yemawena nüma ga Ben-adáxü̃ rü ñanagürü: —Cuxü̃́ tá chanawoeguxẽxẽ ya yima ĩanegü ga chaunatü cunatüna puxü̃ne. Rü marü name nax Damácugu cunaxüxü̃ ya curü taxepataü̃gü naxrüxü̃ ga chaunatü ga Chamáriagu norü taxepataxü̃gü naxüxü̃ —ñanagürü. Rü nüma ga Acáx rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Ngẽxgumarüxü̃ ta i choma rü cumaxã nüxü̃ chixu rü taxũtáma cuxü̃ chima̱x! —ñanagürü. Rü yemaacü ga Acáx rü wüxi ga uneta Ben-adáxmaxã naxü rü nayange̱x nax íyaxũxü̃ca̱x.
35 Rü yemawena rü wüxi ga yatü ga Tupanaarü orearü uruü̃gütanüxü̃ ixĩxü̃ rü namücüxü̃ ñanagürü: —Tupana rü nanaxwa̱xe nax choxü̃ cuyapi̱xẽẽxü̃. ¡Rü ngẽmaca̱x choxü̃ yapi̱xẽxẽ! —ñanagürü. Natürü ga gumá namücü rü tama nayapi̱xẽẽchaü̃.
36 Rü yexguma nüma ga gumá orearü uruxü̃ rü ñanagürü: —Ñu̱xma tátama nax choxna quixũgachixü̃ rü wüxi i leóü̃ tá cuxü̃ nima̱x erü tama naga cuxĩnü ya Tupana —ñanagürü. Rü yexguma nax gumá orearü uruxü̃na nayaxũgachixü̃ ga gumá yatü rü wüxi ga leóü̃ naxca̱x yéma ne naxũ rü guma yatüxü̃ nima̱x.
37 Rü yemawena ga guma orearü uruxü̃ rü to ga yatüxü̃ inangau rü ñanagürü nüxü̃: —¡Choxü̃ yapi̱xẽxẽ! —ñanagürü. Rü yexguma ga gumá yatü rü gumá orearü uruü̃na nanacua̱i̱xca rü nayapi̱xẽxẽ.
38 Rü yexguma nüma ga gumá orearü uruxü̃ rü nügü ninaixchametü rü namawa ãẽ̱xgacü ga Acáxü̃ nananguxẽxẽ.
39 Rü yexguma yéma naxüpetügu ga ãẽ̱xgacü, rü tagaãcü nüxna nacagü rü ñanagürü: —Choma rü yema nügü ínadaixü̃wa chayexma, natürü wüxi i churara rü wüxi i norü uanüxü̃ niyaxu. Rü choxna nüxü̃ nadauxẽxẽ rü ñanagürü choxü̃: “Ngẽxguma cuyañaxẽẽgu tá i ñaa chiyaxuxü̃ rü cuxü̃ tá chima̱x, natürü ngẽxguma tá 3,000 tachinü i diẽrumaxã choxü̃́ cunaxütanügu rü taxũtáma cuxü̃ chima̱x” ñanagürü choxü̃.
40 Natürü, Pa Ãẽ̱xgacüx, choma nax curü duü̃xü̃ chixĩxü̃ rü toguama charüxĩnü rü ngẽmaca̱x i ngẽma iyaxuxü̃ rü niña —ñanagürü. Rü yexguma nüma ga Iraéanearü ãẽ̱xgacü rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Marü cumatama nüxü̃ quixu nax cugagu yixĩxü̃ i yañaxü̃ rü nüxü̃ quixu i ta̱xacü tá yixĩxü̃ i curü poxcu —ñanagürü.
41 Natürü nüma ga gumá orearü uruxü̃ rü napaxaãxẽ nax íyawẽãxü̃ ga norü na̱i̱xchametüruxü̃. Rü nüma ga Iraéarü ãẽ̱xgacü rü nüxü̃ nicua̱xãchi nax wüxi ga orearü uruxü̃ yixĩxü̃.
42 Rü yexguma nüma ga gumá orearü uruxü̃ rü ãẽ̱xgacüxü̃ ñanagürü: —Tupana rü ñanagürü: “Ngẽma nax tama cuyamáxü̃ i Ben-adáxü̃ i yu namaxã chaxueguxü̃ rü cuma tá nixĩ i nachicüxü curü maxü̃maxã cunaxütanüxü̃, rü ngẽma curü duü̃xü̃gü tá nixĩ ya norü duü̃xü̃güchicüxü poxcuexü̃” —ñanagürü.
43 Rü yexguma nüma ga Iraéanearü ãẽ̱xgacü rü nügümaxã nangechaü̃ rü nanu, rü yemaacü Chamáriawa naxũ rü napatagu nayaxücu.
