1 Reyes 22:1-53
22 Rü marü tomaepü̱x ga taunecü ninge nax taguma nügü nada̱i̱xü̃ ga Iraéanecüã̱xgü namaxã ga Chíriaanecüã̱xgü.
2 Natürü guma norü tomaepü̱x ga taunecügu rü nüma ga Yudáanearü ãẽ̱xgacü ga Yochapáx rü Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü ga Acáxü̃tagu nanaxũane.
3 Rü nüma ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü rü norü ngü̃xẽẽruü̃güxü̃ ñanagürü: —Pema rü marü nüxü̃ pecua̱x rü yima ĩane ya Ramóx ya Garaáxanewa ngẽxmane rü tüxna naxǘ. ¿Rü tü̱xcüü̃ i tama pora taxüe nax naxme̱xwa napuxü̃ca̱x i ngẽma Chíriaanearü ãẽ̱xgacü? —ñanagürü.
4 Rü yexguma ga nüma ga Acáx rü ãẽ̱xgacü ga Yochapána naca rü ñanagürü: —¿Ẽ̱xna tama choxü̃ íquixümücüchaü̃xü̃ nax yanapuxü̃ca̱x ya yima ĩane ya Ramóx ya Garaáxanewa ngẽxmane? —ñanagürü. Rü nüma ga Yochapáx rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Choma rü chorü churaragü rü ítamemare nax pexü̃ tarüngü̃xẽẽgüxü̃.
5 Natürü naxü̃pa nax ngẽma ixüxü̃, rü name nixĩ i Cori ya Tupanaarü ĩnüca̱x tadaugü rü aixcüma norü ngúchaü̃ yixĩxü̃ i ngẽma —ñanagürü.
6 Rü nüma ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü rü nanangutaque̱xexẽxẽ ga wixgutaa̱x 400 ga orearü uruü̃gü ga nüxü̃́ nayaxõxü̃. Rü yemagüna naca rü ñanagürü: —¿Marü namexü̃ yixĩxü̃ rüe̱xna tama nax napuxü̃ ya yima ĩane ya Ramóx ya Garaáxanewa ngẽxmane? —ñanagürü. Rü yema orearü uruü̃gü rü nanangãxü̃gü rü ñanagürügü: —Marü name i naxca̱x ípeyaxüãchi nax peyapuxü̃ca̱x erü Cori ya Tupana rü marü cuxna nanaxã —ñanagürügü.
7 Natürü ga nüma ga Yudáanearü ãẽ̱xgacü ga Yochapáx rü ínacaama rü ñanagürü: —¿Nua rü nataxuma i to i orearü uruxü̃ i aixcüma Cori ya Tupanaarü orearü uruxü̃ ixĩxü̃ nax ngẽma rü ta namexü̃ nax nüxna íca̱xaxü̃? —ñanagürü.
8 Rü nüma ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü ga Acáx rü Yochapáxü̃ nangãxü̃ rü ñanagürü: —Ngü̃, nangẽxma nixĩ ya wüxi nax tüxü̃́ Tupanana nacaxacü, rü nüma nixĩ ya Micaía ya Imrá nane. Natürü naxchi chaxai erü taguma ta̱xacürü mexü̃xü̃ chomaxã nixu, rü guxü̃guma chixemarexü̃xicatama nixu —ñanagürü. Natürü nüma ga Yochapáx rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —¡Taxṹ i ngẽma ñacuxü̃! —ñanagürü.
9 Rü yexgumatama ga nüma ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü rü wüxi ga norü churaragüeruca̱x naca rü ñanagürü nüxü̃: —¡Paxa nua penaga ya yimá Imrá nane ya Micaía! —ñanagürü.
10 Rü nüma ga guma Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü ga Acáx, rü Yudáanearü ãẽ̱xgacü ga Yochapáx rü meama ninga̱xãẽ ga norü ãẽ̱xgacüchirumaxã rü yexma ĩane ga Chamáriaarü ĩã̱xü̃tagu ínatoxü̃ norü tochicaxü̃gu. Rü guxü̃ma ga yema 400 ga orearü uruü̃güneta rü tagaãcü ãẽ̱xgacüpe̱xewa nüxü̃ nixu ga yema ore ga naãxẽwa íngugüxü̃.
11 Rü wüxi ga yema orearü uruxü̃ ga Chedequía ga Quenaaná nane rü nanaxü ga ñuxre ga wocachata̱xcurechicüna̱xã ga fierunaxca̱x. Rü ñu̱xũchi tagaãcü ñanagürü: —Rü ngẽma ñanagürü ya Cori ya Tupana: “Rü ñaa wocachata̱xcuregümaxã tá nixĩ i cunada̱i̱xü̃ i ngẽma Chíriaanecüã̱xgü ñu̱xmatáta cunagu̱xẽẽ̱x” —ñanagürü.
12 Rü guxü̃ma ga yema orearü uruü̃gü yemaxü̃tama nixugüe namaxã ga yema ãẽ̱xgacügü. Rü ñanagürügü nüxü̃: —Ẽcü, ¡naxca̱x ípeyaxüãchi ya yima ĩane ya Ramóx ya Garaáxanewa ngẽxmane! Rü tá nüxü̃ perüporamae, erü nüma ya Cori ya Tupana rü marü cuxme̱xgu nananguxẽxẽ, Pa Ãẽ̱xgacüx —ñanagürügü.
13 Rü yoxni ga yema churara ga Micaíaca̱x yacaxü̃ rü Micaíaxü̃ ñanagürü: —Guxü̃ma i ngẽma togü i orearü uruü̃gü rü wüxigu ãẽ̱xgacümaxã nüxü̃ nixugüe nax nüma tá yixĩxü̃ i naporamaexü̃ ya yima ĩanearü puwa. Rü ngẽmaca̱x rü cuxü̃ chaca̱a̱xü̃ nax cuma rü ta ngẽxgumarüxü̃ ãẽ̱xgacümaxã nüxü̃ quixuxü̃ nax nüma tá yixĩxü̃ i naporamaexü̃ ya yima ĩanearü puwa —ñanagürü.
14 Rü nüma ga Micaía nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Tupanaégagu cumaxã nüxü̃ chixu rü ngẽma ore i nüma ya Tupana chomaxã nüxü̃ yaxuxü̃xicatátama nixĩ i tá nüxü̃ chixuxü̃ —ñanagürü.
15 Rü yemawena rü nüma ga Micaía rü ãẽ̱xgacüxü̃tawa naxũ. Rü nüma ga ãẽ̱xgacü rü Micaíana naca rü ñanagürü: —Pa Micaíax ¿marü namexü̃ nax naxca̱x ítayaxũãchixü̃ ya yima ĩane ya Ramóx ya Garaáxanewa ngẽxmane rüe̱xna tama? —ñanagürü. Rü nüma ga Micaía rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Marü name nax naxca̱x ípeyaxü̃ãchixü̃ erü nüma ya Cori ya Tupana rü marü pexü̃ naporaexẽxẽ nax pexme̱xgu nangu̱xẽẽãxü̃ ya yima ĩane —ñanagürü.
16 Natürü nüma ga ãẽ̱xgacü rü Micaíaxü̃ nangãxü̃ rü ñanagürü: —Marü muẽ̱xpüxcüna cumaxã nüxü̃ chixu rü ngẽxguma ta̱xacüxü̃ chomaxã quixuxgu rü chanaxwa̱xe i Tupanaégagu aixcümaxü̃ chomaxã quixu —ñanagürü.
17 Rü nüma ga Micaía rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Nüxü̃ chadau i guxü̃ma i Iraéanecüã̱xgü i ma̱xpǘneanegu woonemarexü̃ rü ñoma carnérugü i ngearü dauruü̃ã́xü̃rüxü̃ nax yixĩgüxü̃. Rü nüma ya Cori rü ñanagürü: “Ñaa duü̃xü̃gü rü nangearü dauruü̃ã̱xgü, rü ngẽmaca̱x name nixĩ i wüxichigü i nüma rü napataca̱x nawoegu” —ñanagürü.
18 Rü nüma ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü rü ñanagürü Yochapáxü̃: —Ngẽma nixĩ i cumaxã nüxü̃ chixuxü̃. Rü ñaa yatü rü taguma ta̱xacürü mexü̃xü̃ chomaxã nixu. Rü ngẽma nüxü̃ yaxuxü̃ rü chixexü̃xicatama nixĩ —ñanagürü.
19 Rü nüma ga Micaía rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Chanaxwa̱xe i icurüxĩnü i ñaa to i norü ore ya Tupana. Rü nüxü̃ chadau ga Tupana ya norü tochicaxü̃wa rütocü, rü guxü̃ma i daxũcüã̱x i orearü ngeruxü̃ i naxü̃tagu chigüxü̃ ga norü tügünecüwawa rü norü to̱xwecüwawa.
20 Rü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü ínaca rü ñanagürü: “¿Texé tá tixĩ ya Acáxna ĩnüxe rü ngẽmaãcü naxca̱x íyagoõchixü̃ca̱x ya yima ĩane ya Ramóx ya Garaáxanewa ngẽxmane nax ngẽmaãcü ngẽxma nayuxü̃ca̱x?” ñanagürü. Rü ñuxre ga norü orearü ngeruü̃gü rü nüxü̃ nixugüe ga wüxi ga ĩnü, rü togü ga toraxü̃xü̃ ga ĩnü.
21 Natürü wüxi ga daxũcüã̱x rü Cori ya Tupanaxü̃tawa naxũ, rü ñanagürü: “Choma rü tá ngéma chaxũ nax Acáxna chayaxĩnüxü̃ca̱x”, ñanagürü. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü nüxna naca nax ñuxãcü tá yixĩxü̃ ga nüxna naxĩnüxü̃.
22 Rü nüma ga yema daxũcüã̱x rü Tupanaxü̃ nangãxü̃ rü ñanagürü: “Choma rü tá doramare i ore naãxẽwa changu̱xẽxẽ i guxü̃ma i ngẽma Acáxarü orearü uruü̃gü”, ñanagürü. Rü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxü̃: “Cuma i nüxü̃ cucuáxü̃ nax ngẽma cuxüxü̃” —ñanagürü.
23 Rü yexguma ga Micaía rü Acáxü̃ ñanagürü: —Ñu̱xma waxi nixĩ i nüxü̃ cucuáxü̃ nax nüma ya Cori ya Tupana rü curü orearü uruü̃gügu naxüaxü̃ i wüxi i naãxẽ i doramaxã naã̱xgüwa idexaxü̃ rü curü yuchigaxü̃ ixugümarexü̃ —ñanagürü.
24 Rü yexguma ga Chedequía ga Quenaaná nane rü Micaíaca̱x nixũ rü nayapechiwe rü ñanagürü nüxü̃: —¿Ñuxgu nixĩ i Tupanaãẽ i choxna yaxũgachixü̃ nax cuxchiama cumaxã yadexaxü̃ca̱x? —ñanagürü.
25 Rü nüma ga Micaía rü nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Ngẽma naxca̱x ícuca̱xaxü̃arü ngãxü̃ rü tá nüxü̃ cucua̱x i ngẽxguma ĩpatagügu nuxica quicúchigügu naxcha̱xwa i ngẽma cuxü̃ ima̱xgüchaü̃xü̃ —ñanagürü.
26 Rü yexguma ga nüma ga ãẽ̱xgacü ga Acáx rü norü purichíaxü̃ namu nax Micaíaxü̃ yayauxgüxü̃ca̱x rü ñanagürü: —¡Peyayaxu i Micaía rü daa ĩanearü ãẽ̱xgacü ya Amóü̃xü̃tawa rü chaune ya Yoáxü̃tawa penaga!
27 ¡Rü namaxã nüxü̃ pixu ya ãẽ̱xgacü rü poxcupataü̃gu namua! ¡Rü íxraxü̃ i paũ rü dexáxica nüxna naxãgü rü ñu̱xmatáta mea íchangu nax daiwa ne chaxũxü̃! —ñanagürü.
28 Rü yexguma ga nüma ga Micaía rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Ngẽxguma cuma tá maxü̃ãcü cutaegu̱xgu, rü ngẽmawa tá nüxü̃ cucua̱x nax Tupana rü tama chowa yadexaxü̃ —ñanagürü.
29 Rü yexguma ga nüma ga Acáx ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü rü nüma ga Yochapáx ga Yudáanearü ãẽ̱xgacü rü naxca̱x inaxĩãchi ga guma ĩane ga Ramóx ga Garaáxanewa yexmane.
30 Rü nüma ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü rü Yochapáxü̃ ñanagürü: —Choma rü tá tomare i naxchirugu chicu̱x i ngẽxguma ichocuxgux nax ngẽma Chíriaanecüã̱xgümaxã yigü ida̱i̱xü̃ca̱x, rü cuma rü tá chauxchirugu quicu̱x —ñanagürü. Rü yemaacü ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü rü tomare ga naxchirugu yacúãcüma nixĩ ga nügü nada̱i̱xü̃.
31 Natürü nüma ga gumá Chíriaanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü, rü nüxna naxãga ga yema 32 ga norü churaragüeru ga cowaru itúgüne ga naweü̃maxã icua̱xgüxü̃, rü ñanagürü: —¡Taxũtáma pegü namaxã pedai ega tama Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü yixĩxgu! —ñanagürü.
32 Rü yexguma yema churaragüeru Yochapáxü̃ daugügu, rü naxca̱x naxĩ rü nüxü̃ ínachomaeguãchi nax namaxã nügü nada̱i̱xü̃ca̱x yerü nüma nüxü̃ nacua̱xgügu rü guma nixĩ ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü. Rü yemaca̱x ga Yochapáx rü aita naxü, rü ngü̃xẽẽca̱x ínaca.
33 Rü yexguma nüxü̃ yacua̱xãchitanügu nax tama Iraéanearü ãẽ̱xgacü nax yixĩxü̃ rü nüxna nixĩgachitanü rü marü tama nawe nangẽgü.
34 Natürü wüxi ga Chíriaanearü churara rü Iraétanüxü̃arü churaratanügu nanama̱xmare ga norü würa. Rü meama Iraéanearü ãẽ̱xgacüca̱x niña rü norü daixchirucuchitamaxã namexchinü, rü poraãcü nanapi̱x. Rü yemaca̱x ga nüma ga Acáx rü naweü̃arü ũxẽẽruü̃xü̃ namu, rü ñanagürü: —¡Chomaxã nataegu rü ñaa daiwa choxü̃ ínagaxüchi erü marü poraãcü chanapi̱x! —ñanagürü.
35 Rü yema ngunexü̃gu rü yéma natai ga yema dai. Rü ñuxre ga norü churaragü rü norü carugu nanachixẽẽgü ga ãẽ̱xgacü nax yema Chíriaanecüã̱xgümaxã nügü nada̱i̱xü̃ca̱x. Natürü yexguma marü nayáuanegu rü nayu ga nüma ga Acáx. Rü gumá nagü rü naweü̃xü̃mawa narüchuxchue.
36 22:36-37 Rü yexguma marü yanaxücuchaü̃gu ga üa̱xcü rü Iraéanecüã̱xarü churaragü rü ñanagürügü: —Wüxíechigü rü tümaarü ĩaneca̱x rü tümaarü naaneca̱x tawoegu erü ya ãẽ̱xgacü rü marü nayu —ñanagürügü. Rü nüma ga guma ãẽ̱xgacü rü ĩane ga Chamáriawa nanangegü, rü yexma nayata̱xgü.
37 Nüü̃ nadau 22:36
38 Rü yexguma marü inata̱xgüãguwena, rü nanayauxgü ga guma naweü̃ nawa ga wüxi ga puchu ga ĩane ga Chamáriawa yexmacü ga ngexü̃gü ga naxü̃nemaxã taxexü̃ nawa aiyagüxü̃cü. Rü ga airugü rü nanadexegü ga guma Acáxgü yema Cori ya Tupana nüxü̃ ixuxü̃rüxü̃.
39 Rü yema popera ga nawa nangóxü̃ ga Iraéanearü ãẽ̱xgacügüchiga nixĩ i naxümatüxü̃ ga guxü̃ma ga yema ãẽ̱xgacü ga Acáx üxü̃. Rü ngẽxgumarüxü̃ ta ngéma nango̱x ga guma napata ga marfínaxca̱xchiga, rü guma ĩanegü ga naxüxü̃nechiga rü guxü̃ma ga yema togü ga Acáx üxü̃chiga.
40 Nayu ga Acáx rü nachicüxü ningucuchi ga nane ga Ocochía.
Yochapáx rü Yudáanearü ãẽ̱xgacü nixĩ
41 Rü yexguma ãgümücü ga taunecü ãẽ̱xgacü yixĩxgu ga Acáx ga Iraéanewa, rü Yochapáx ga Achá nane rü inanaxügü nax ãẽ̱xgacü yixĩxü̃ ga Yudáanewa.
42 Rü nüma ga Yochapáx rü nüxü̃́ nayexma ga 35 ga taunecü ga yexguma Yerucharéü̃wa ãẽ̱xgacüxü̃ yangucuchigu. Rü 25 ga taunecü ãẽ̱xgacü nixĩ ga Yerucharéü̃wa. Rü naé rü Achubá nixĩ ga tümaéga, rü tümax rü Chiríxacü tixĩ.
43 Rü nüma ga Yochapáx rü mexü̃ ga nacümagu nixũ, rü yema nanatü ga Achá nagu ixũxü̃gu nixũ. Rü guxü̃ma ga yema naxüxü̃ rü Cori ya Tupanape̱xewa rü name. Natürü tama inayanaxoxẽxẽ ga yema nachicagü ga nawa duü̃xü̃gü tupananetachicüna̱xãgüca̱x naxü̃nagü yagugüxü̃ rü pumara iyixichixü̃ naxca̱x nawa yagugüxü̃.
44 Rü nüma ga Yochapáx rü Iraéanearü ãẽ̱xgacümaxã inaxüga nax nügümaxã inangüxmüexü̃.
45 Rü guxü̃ma ga yema togü ga Yochapáchiga rü yema naxüxü̃chiga rü yema norü daigüchiga, rü yema popera ga Yudáanearü ãẽ̱xgacügüchiga nagu ümatüxü̃gu nixĩ i naxümatüxü̃.
46 Rü Yochapáx rü norü naanewa ínanawoxü̃ ga yema yatügü ga yema tupananetachicüna̱xãgüpe̱xegu nügümaxã maxẽxü̃. Rü yema duü̃xü̃gü nixĩ ga Yudáanewa yaxügüama nawena ga nax ãẽ̱xgacü yixĩxü̃ ga nanatü ga Achá.
47 (Yexguma ga Edóü̃anewa rü nataxuma ga ãẽ̱xgacü, rü yéma nayexma ga wüxi ga paxaãchi namaxã icua̱xmarexü̃.)
48 Rü Yochapáx rü Tárchixcüã̱x ga wapurugü ínaxüxü̃ nax gumagügu úiruca̱x Ofíanewa naxĩxü̃ca̱x. Natürü tama yéma nangugü yerü Echióü̃-guébegu rü inayi ga guma wapurugü.
49 Rü yexguma yemaxü̃ nacua̱xgu ga Ocochía ga Acáx nane rü Yochapáxü̃ ñanagürü: —¡Choxü̃́ natauxchaxẽxẽ nax chorü marínugü rü curü marinérugüxü̃ nangü̃xẽẽgüxü̃ca̱x! —ñanagürü. Natürü nüma ga Yochapáx rü tama nüxü̃́ nanayaxu ga yema ore.
50 Rü nayu ga Yochapáx rü norü o̱xi ga Dabíarü Ĩanegu nanata̱xgü. Rü nawena rü nane ga Yoráü̃ ãẽ̱xgacüxü̃ ningucuchi.
Ocochía rü Iraéanewa ãẽ̱xgacü nixĩ
51 Rü yexguma marü 17 ga taunecü ãẽ̱xgacü yixĩxgu ga Yochapáx ga Yudáanewa, rü Ocochía ga Acáx nane, rü inanaxügü nax ãẽ̱xgacü yixĩxü̃ ga Iraéanearü ĩane ga Chamáriawa. Rü taxretama ga taunecü ãẽ̱xgacü nixĩ.
52 Rü guxü̃ma ga Cori ya Tupanape̱xewa naxüxü̃ rü nachixe yerü nanatü rü naé rü ñu̱xũchi Yeruboáü̃ ga Nabáx nane nagu ĩxü̃ ga chixexü̃ ga nacümagu nixũ rü Iraéanecüã̱xgüxü̃ chixexü̃gu nayixẽxẽ.
53 Rü ñu̱xũchi Baáca̱x ngutaque̱xe naxü rü nüxü̃ nicua̱xüxü̃. Rü yema ü̃paacü nanatü üxü̃ ga nacümagu namaxü̃. Rü yemamaxã poraãcüma Cori ya Iraéanecüã̱xgüarü Tupanaxü̃ nanuxẽxẽ.
