2 Reyes 19:1-37

19  Rü yexguma yemaxü̃ naxĩnügu ga gumá ãẽ̱xgacü ga Echequía rü nügü narügáutechiru. Rü norü ĩ̱xãchiãẽmaxã nagu nicu̱x ga wüxi ga naxchiru ga yaxcüxü̃ rü témüxü̃ rü yemaacü Tupanapata ga taxü̃newa naxũ rü yéma nayayumüxẽ.  19:2-3 Rü nüma ga ãẽ̱xgacü rü nanamu ga Eriaquíü̃ ga ãẽ̱xgacüpatamaxã icuácü rü Chéna ga ãẽ̱xgacüarü poperagüna daucü rü yema chacherdótegü ga rüyamaegüxü̃ nax nümagü rü ta naxchiru ga yaxcüxü̃ rü témüxü̃gu yacu̱xgüxü̃ca̱x. Rü yemaacü orearü uruxü̃ ga Ichaía ga Amú nanexü̃tawa nanamugü nax namaxã yanadexagüxü̃ca̱x rü namaxã nüxü̃ yanaxugüexü̃ca̱x ga ãẽ̱xgacüarü ore ga ñaxü̃: —Ñu̱xma rü wüxi i taxü̃ma i ãũcümaxü̃wa tangexmagü, rü tórü uanügü rü tamaxã naguxchigagü rü tüxü̃ nacugüe. Rü poraãcü ngúxü̃ tingegü ñoma wüxi i ngexü̃ i ngu̱xacüxü̃ rü turaxü̃rüxü̃.  Nüü̃ nadau 19:2  Chierüx nüma ya Cori ya curü Tupana rü marü nüxü̃ naxĩnügu i ngẽma ore i nüxü̃ yaxuxü̃ i ngẽma Achíriaanearü churaragüeru nax namaxã naguxchigaxü̃. Rü chierüna napoxcuãgu ya curü Cori ya Tupana naxca̱x i ngẽma ore i nümatama nüxü̃ naxĩnüxü̃. Rü ngẽmaca̱x chanaxwa̱xe i toxca̱x cuyumüxẽ nax ítayaxǘgüxü̃ —ñanagürü ga ãẽ̱xgacü.  19:5-6 Rü yema ãẽ̱xgacügü ga Echequíaarü ngü̃xẽẽruü̃gü rü Ichaíaxü̃tawa naxĩ. Rü nüma ga Ichaía rü nanangãxü̃ga rü ñanagürü: —¡Ãẽ̱xgacü ya Echequíamaxã nüxü̃ pixu rü Tupana rü ñanagürü: “¡Taxṹ i cumuü̃xü̃ naxca̱x i ngẽma ore i chixexü̃ i chauchiga nüxü̃ yaxugüexü̃ i ngẽma norü duü̃xü̃gü ya yimá Achíriaanearü ãẽ̱xgacü!  Nüü̃ nadau 19:5  Rü dücax, choma rü tá nüxna chananguxẽxẽ i wüxi i chixexü̃ i ore i tá nachixü̃aneca̱x natáeguxẽẽxü̃ nax ngẽxma yama̱xgüãxü̃ca̱x!” —ñanagürü ga Ichaía.  Rü nüma ga yema Achíriaanearü churaragüeru rü nüxü̃ nacuáchiga ga gumá norü ãẽ̱xgacü ga Chenáqueri rü marü ínaxũxũxü̃ ga ĩane ga Láquiwa. Rü yemaca̱x ga nüma ga yema churaragüeru rü ínaxũxũ ga Yerucharéü̃wa. Rü nüxü̃ inayangau ga norü ãẽ̱xgacü ga Lixnáca̱x nax íyagoõchixü̃.  19:9-10 Rü yexguma yéma nayexmayane rü nüma ga Achíriaanearü ãẽ̱xgacü rü nüxü̃ naxĩnüchiga rü Etiopíaanearü ãẽ̱xgacü ga Tiráca rü naxca̱x ínayagoõchichaü̃. Natürü nüma ga Achíriaanearü ãẽ̱xgacü ga Chenáqueri rü wenaxarü norü duü̃xü̃güxü̃ namuama nax Yudáanearü ãẽ̱xgacü ga Echequíaxü̃tawa nangegüãxü̃ca̱x ga popera ga ñaxü̃: —Curü Tupana ya nüxna curüyoecü rü cumaxã nüxü̃ nixu rü yima ĩane ya Yerucharéü̃ rü taxũtáma cho̱xme̱xgu nax nanguxü̃. ¡Natürü taxṹ i cugü cuwomüxẽxẽxü̃ ya yimá curü Tupana! 10  Nüü̃ nadau 19:9 11  Cuma rü marü nüxü̃ cucuáchiga ga yema naxügüxü̃ ga tochixü̃anearü ãẽ̱xgacügü namaxã ga guxü̃ma ga yema togü ga nachixü̃anegü ga nada̱i̱xü̃. ¿Rü ñuxãcü i cuma i nagu curüxĩnüxü̃ nax taxũtáma cho̱xme̱xgu nax cunguxü̃? 12  Rü yema nachixü̃anegü ga Gocháü̃, rü Aráü̃, rü Réchex ga duü̃xü̃gü ga Bex-edéü̃anecüã̱x ga ĩane ga Teracháxwa maxẽxü̃, rü yema norü tupanagü rü tama ínanapoxü̃gü ga yexguma torü o̱xigü nadaixgu. 13  ¿Rü ngexü̃gü yixĩxü̃ i ñu̱xma ga yema norü ãẽ̱xgacügü ga guma ĩanegü ga Amá, rü Arpáx, rü Cheparabaíü̃, rü Ená rü Ibá? —ñanagürü ga yema poperagu ümatüxü̃. 14  Rü yexguma Echequía nayauxãgu ga yema popera ga Achíriaanearü ãẽ̱xgacüarü duü̃xü̃gü yéma ngẽgüxü̃, rü nüxü̃ nadaumatü. Rü ñu̱xũchi Tupanapata ga taxü̃negu naxücu rü yexma Tupanape̱xegu nayaxǘ ga yema popera. 15  Rü ñaãcü yéma nayayumüxẽ rü ñanagürü: —Pa Corix, Pa Iraétanüxü̃arü Tupana i Nua Daa Cupataarü Aixepewa i Nachica i Üünexü̃wa Ngẽxmaxex, rü cuxicatama nixĩ ya Tupana i norü yora quixĩxü̃ i guxü̃ma i nachixü̃anegü i ñoma i naanewa ngẽxmagüxü̃. Rü cumatama cunaxü ga daxũguxü̃ ga naane rü ñoma ga naane. 16  ¡Choxü̃ nadawenü, Pa Corix, rü choxü̃́ irüxĩnü! ¡Rü nüxü̃ naxĩnü i ngẽma ore i ngẽma ãẽ̱xgacü i Chenáqueri nua chauxü̃tawa muxü̃! Rü guxü̃ma i ngẽma norü oregüwa rü cumaxã naguxchiga, Pa Tupana Nax Cumaxü̃xü̃x. 17  Rü aixcüma nixĩ, Pa Corix, Pa Tupanax, ga yema nũxcümaü̃xü̃ ga ãẽ̱xgacügü ga Achíriaanecüã̱xgü ga nadaiãcuãxü̃ ga yema nachixü̃anegü rü napuxü̃ãxü̃ ga norü naanegü. 18  Rü yema nachixü̃anegüarü tupanachicüna̱xãgü, rü nüxü̃́ ínanagu, yerü tama aixcüma curüxü̃ tupanagü nixĩgü. Rü tupananetagü ga duü̃xü̃gü nutagüwa rü naigüwa naxügümarexü̃ nixĩgü. Rü yemaca̱x nixĩ ga nüxü̃́ nagu napogüexü̃. 19  Rü ñu̱xmax, Pa Corix, Pa Torü Tupanax, ¡rü ngẽma Achíriaanearü ãẽ̱xgacüme̱xẽwa toxü̃ ínanguxü̃xẽxẽ nax ngẽmaãcü guxü̃ i nachixü̃anegü i ñoma i naanewa ngẽxmagüxü̃ nüxü̃ cua̱xgüxü̃ca̱x nax cuxicatama yixĩxü̃ nax Tupana quixĩxü̃! —ñanagürü ga norü yumüxẽwa. 20  Rü yemawena nüma ga Ichaía rü Echequíaca̱x yéma namuga rü ñanagürü: —Nüma ya Iraétanüxü̃arü Tupana rü ñanagürü cuxü̃: “Marü cuxü̃́ nüxü̃ chaxĩnü i curü yumüxẽ i chomaxã nüxü̃ quixuxü̃ i Achíriaanearü ãẽ̱xgacü i Chenáquerichiga”, ñanagürü. 21  Rü ñaa nixĩ i ngẽma ore ya Cori ya Tupana nüxü̃ ixuxü̃ naxca̱x i ngẽma Achíriaanearü ãẽ̱xgacü: “Dücax, Pa Chenáquerix, rü yima Tupanaarü ĩane ya Chióü̃cüã̱x rü ñoma wüxi i pacü cuxü̃ cugüxü̃rüxü̃ tá cuxü̃ nacugüe. Rü ngẽxguma nüxna quixũgachigu, rü ngẽma Yerucharéü̃cüã̱xgü rü tá nanexáerugüãcüma cugu nidauxcüraxü̃gü. 22  ¿Rü texéaxü̃́ nixĩ i cunangu̱xẽxẽxü̃ rü cuguxchigaxü̃? ¿Rü texémaxã nixĩ i quipuraxü̃ rü cunuxetüxü̃? Rü cumaxã nüxü̃ chixu rü chomaxã nixĩ i cunuxü̃ i choma i Iraéanecüã̱xarü Tupana ya Üünecü. 23  Rü ngẽma curü orearü ngeruü̃güwa rü chomaxã cuguxchiga rü ñacurügü: ‘Choma rü muxü̃nema ya chorü carugü ya daiwexü̃gümaxã ma̱xpǘnegüétügu chaxĩnagü ñu̱xmata yima pinunecüane ya ma̱xpǘne ya Líbanuwa ngẽxmagünewa changu. Rü chayaye ya yima ocayiwagü ya rümáchanemaegüne rü pinugü rümemaegüne. Rü Líbanuarü ma̱xpǘnegü ya rümáchanemaegünewa changu i norü naixnecü i ñoma putüraanecürüxü̃ ixĩxü̃wa. 24  Rü choma rü to ga nachixü̃anegüwa chanaxü ga puchugü rü norü dexáwa chaxaxe. Rü yexguma nawa changaxgu rü chayapagüxẽxẽ ga guxü̃ma ga yema Equítuanearü natügü’, ñacurügü. 25  ¿Natürü tama ẽ̱xna nüxü̃ cucua̱x, Pa Chenáquerix, nax choma ya Cori ya Tupana yixĩxü̃ i cuxna chanaxãxü̃ i pora nax cunaxüxü̃ca̱x i guxü̃ma i ngẽma? Rü nũxcümacürüwatama rü marü nagu charüxĩnü i ngẽma ñu̱xma chaxüxü̃. Rü ngẽmaca̱x nixĩ i cuyanaxoxẽẽgüxü̃ ya yima ĩanegü ya ípoxegugüne rü natüchigüxicatama cuyaxĩxgüxẽẽxü̃. 26  Rü ngẽma norü duü̃xü̃gü ga ngẽma nachixü̃anegü rü cupe̱xegu narümaachitanü rü namuü̃e rü naxãnee. Rü ñoma maxẽ i naanewa rüxüxü̃rüxü̃ rü ngẽma maxẽ i ya̱u̱xãchixü̃rüxü̃ nixĩgü. Rü ñoma maxẽ i ĩãca̱xwena rüxüxü̃ i taxũtáma nayaegu yuexü̃rüxü̃ nixĩgü. 27  Pa Chenáquerix, choma ya Cori ya Tupana rü meama nüxü̃ chacua̱x nax ngextá cuxũxü̃ rü ngextá ne cuxũxü̃. Rü nüxü̃ chacua̱x i guxü̃ma i ngẽma cuxüxü̃. Rü nüxü̃ chacua̱x nax chomaxã cunuxü̃. 28  Rü ngẽma nax poraãcü chomaxã cunuxü̃gagu rü cugü ícurütaxü̃gagu rü choma rü tá cuxü̃ chichotamaraü̃ rü tá cuxü̃ chichotanagu. Rü ngẽma nama i nagu nua cuxũxü̃gu tátama cuxü̃ chataeguxẽxẽ”, ñanagürü ga Tupana —ñanagürü ga Ichaía, 29  Rü yemawena ga Ichaía rü Echequíaxü̃ ñanagürü: —Cuxna tá chanaxã i wüxi i cua̱xruxü̃ nax ngẽmawa nüxü̃ cucuáxü̃ca̱x nax ta̱xacü tá ngupetüxü̃. Rü doma taunecügu rü yimá nai ya taunecügu rü pema rü tá penangõ̱x i ngẽma trigu i nüechamatama rüxügüxü̃. Natürü yimá norü tomaepü̱x ya taunecügu rü tá name nax pitoegüxü̃ rü peyabuxgüxü̃ i penetüarü o. Rü tá name nax úbamaxã pitoegüxü̃ rü penangṍxü̃ i norü o. 30  Rü ngẽma duü̃xü̃gü i Yudáanewa íyaxügüxü̃ rü ñoma nanetügü i ãxchúmaxãxü̃rüxü̃ rü ixoxü̃rüxü̃ tá nixĩgü. 31  Erü ngẽma ñuxre i íyaxügüxü̃ rü Yerucharéü̃wa tá nangẽxmagü. Rü ngẽma ma̱xpǘne i Chióü̃wa tá nangẽxma i ngẽma tama yuexü̃. Rü nüma ya Cori ya Tupana ya Guxü̃étüwa Ngẽxmacü rü ngẽmaãcü tá nanaxü erü poraãcü pexü̃ nangechaü̃. 32  Rü ñaa nixĩ i Cori ya Tupanaarü ore i Achíriaanearü ãẽ̱xgacüchiga, rü ñanagürü: “Rü taxũtáma Yerucharéü̃gu naxücu rü bai ya wüxi ya naxne tá inamaxü̃. Rü norü churaragü rü taxũtáma norü poxü̃ruü̃maxã naxca̱x ínayaxüãchi rü taxũtáma yima ĩanearü poxeguxü̃gütapü̱xwa waixü̃mü nügüca̱x nagünagü nax ngẽmawa nachocuxü̃ca̱x. 33  Rü yematama nama ga noxri nagu ne naxũxü̃gutama tá nataegu rü taxũtáma nagu naxücu ya daa ĩane. Rü choma ya Cori ya Tupana, rü ngẽma nixĩ i chorü ore i cumaxã nüxü̃ chixuxü̃. 34  Rü chomatama tá nüxna chadau ya daa ĩane rü tá íchanapoxü̃ erü taguma nüxü̃ charüngüma ya chorü duü̃ ya Dabí rü chayanguxẽxẽ i ngẽma nüxü̃ chixuxü̃”, ñanagürü ga Tupana —ñanagürü ga Ichaía. 35  Rü yematama chütaxü̃gu rü wüxi ga daxũcüã̱x ga Tupanaarü orearü ngeruxü̃ rü nanadai ga 185,000 ga churaragü ga Achíriaanecüã̱x. Rü yexguma yangunegu rü guxü̃ma nayue. 36  Rü yexguma ga nüma ga Chenáqueri ga Achíriaanearü ãẽ̱xgacü rü nügü namexẽxẽ ga Yerucharéü̃xü̃ ínachomaeguãchíxü̃wa. Rü inaxũãchi rü norü ĩane ga Nínibeca̱x nataegu. 37  Rü wüxi ga ngunexü̃gu ga yexguma norü tupana ga Niróxpatawa nüxü̃ yacua̱xüü̃yane, rü nanegü ga Adamérex rü Charéche rü yéma naxĩ rü nayama̱xgü. Rü nümagü rü Araráanewa nabuxmü. Rü yemawena ga nane ga Echaradóü̃ rü Chenáquerichicüxü ãẽ̱xgacüxü̃ ningucuchi.

Notas