2 Reyes 9:1-37
9 Rü nüma ga Tupanaarü orearü uruxü̃ ga Erichéu naxca̱x nangema ga wüxi ga norü ngúexü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —¡Paxa cugü namexẽxẽ nax icuxũãchixü̃ca̱x! ¡Rü íyange i wüxi wexü̃ i chíxü̃, rü Garaáxanewa ngẽxmane ya ĩane ya Ramóxwa naxũ!
2 Rü ngẽxguma ngéma cunguxgu ¡rü naxca̱x nadau ya Yeú ya Yochapáx nane ya Nimchítaxa! ¡Rü nagu naxücu ya yima ĩpata ya nawa nangẽxmane! ¡Rü natanüxü̃na yagagachi, rü to i ucapuwa naga!
3 ¡Rü yawãxnaxü̃ i ngẽma chíxü̃ i ngẽma íquingexü̃! ¡Rü ngẽmamaxã nabaeru rü ñacurügü tá nüxü̃: “Rü ñanagürü ya Cori ya Tupana: ‘Choma rü Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacüxü̃ cuxü̃ chingucuchixẽxẽ’ ”, ñacurügü tá nüxü̃! ¡Rü ngẽmawena rü yawãxna i ĩã̱x rü íixũ rü taxuwatáma cuyachaxãchi! —ñanagürü.
4 Rü yema Erichéuarü ngúexü̃ ga orearü uruxü̃ rü inaxũãchi nax Garaáxanewa yexmane ga ĩane ga Ramóxwa nax naxũxü̃.
5 Rü yexguma yéma nanguxgu, rü nüxü̃ inayangau ga churaragüarü capitáü̃gü ga íngutaque̱xegüxü̃. Rü ñanagürü nüxü̃: —Choxü̃́ nangẽxma i wüxi i ore i cumaxã nüxü̃ chixuxchaü̃xü̃, Pa Capitáü̃x —ñanagürü. Rü nüma ga Yeú rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —¿Texé i totanüwa ya tümamaxã quidexachaü̃xe? —ñanagürü. Rü nüma ga yema orearü uruxü̃ rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Cumaxã nixĩ i chidexachaü̃xü̃, Pa Capitáü̃x —ñanagürü.
6 Rü yexgumatama inachi ga nüma ga Yeú, rü yema orearü uruü̃maxã to ga ucapugu naxücu. Rü nüma ga orearü uruxü̃ rü chíxü̃maxã nanabaeru rü ñanagürü nüxü̃: —Cori ya Iraéanecüã̱xarü Tupana rü ñanagürü cuxü̃: “Ñu̱xma i choma rü cuxü̃ chaxuneta nax ngẽma chorü duü̃xü̃gü i Iraéanecüã̱xgüarü ãẽ̱xgacü quixĩxü̃ca̱x i nua Iraéanewa.
7 Rü cuma rü tá cunadai i guxü̃ma i Acáxtaagü. Rü ngẽmaãcü tá nayangutanüxẽxẽ i guxü̃ma i chorü orearü uruü̃gü rü chorü duü̃xü̃gü ga nada̱i̱xü̃ ga Yechabé.
8 Rü guxü̃táma i Acáxtanüxü̃ rü tá nadai. Rü ngẽmaãcü tá chanagu̱xẽxẽ i guxü̃ma i ngẽma iyatüxü̃ i natanüxü̃ i Iraéanewa ngẽxmagüxü̃. Rü taxuxü̃táma ngextá namaxü̃.
9 Rü yema Nabáx nane ga Yeruboáü̃tanüxü̃maxã chaxüxü̃ rü yema Aía nane ga Baachátanüxü̃maxã chaxüxü̃ rü ngẽxgumarüxü̃ tátama namaxã chaxü i Acáxtanüxü̃. Rü tá chayanaxoxẽxẽ.
10 Rü ngĩma i Yechabé rü taxúetama ngĩxü̃ itata̱x. Rü ngẽma ngĩxü̃ne rü ĩane ya Yereéarü naanegu airugü tá nanangõ̱xgümare”, ñanagürü ga Tupana —ñanagürü. Rü yema orexü̃ yaxuxguwena ga gumá Tupanaarü orearü uruxü̃ rü nayawãxna ga ĩã̱x rü niña.
11 Rü yexguma nüma ga Yeú rü nataegu naxca̱x ga yema ãẽ̱xgacüarü churaragüerugü ga namaxã ínangutaque̱xexü̃wa. Rü nüma ga yema togü ga churaragüerugü rü Yeúna nacagü rü ñanagürügü: —¿Ta̱xacü nanaxwa̱xe i ngẽma ngeãẽmarexü̃? ¿Ta̱xacüwa nua naxũ? —ñanagürügü. Rü yexguma nüma ga Yeú rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Pema rü marü nacümaxü̃ pecua̱x nax nüma rü naechitamare yadexaxü̃ —ñanagürü.
12 Natürü nüma ga yema churaragüerugü rü ñanagürügüama: —¡Taxṹ i toxü̃ cuwomüxẽxẽxü̃ rü aixcümaxü̃ tomaxã ixu nax ta̱xacü nanaxwa̱xexü̃! —ñanagürügüama. Rü yexguma nüma ga Yeú rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Choxü̃ ñanagürü: “Tupana rü cuxü̃ naxuneta nax Iraéanearü ãẽ̱xgacü quixĩxü̃ca̱x” —ñanagürü choxü̃.
13 Rü yexgumatama ga wüxichigü rü ínacuxuchi ga norü capa ga naxchiruarü düxétüwa üxü̃ rü Yeúxü̃ namaxã nacha̱xape̱xegü ga toxṍõnewa. Rü ñu̱xũchi nagu nicuegü ga carnéruchatacu̱xre rü aita naxüe rü ñanagürügü: —¡Namaxü̃x ya ãẽ̱xgacü i Yeú! —ñanagürügü.
Yeú rü Iraéanearü ãẽ̱xgacü ga Yoráü̃xü̃ nima̱x
14 Rü nüma ga Yeú ga Yochapáx nane ga Nimchítaxa ixĩxü̃ rü naxca̱x nadau nax ãẽ̱xgacü ga Yoráü̃xü̃ yamáxü̃. Rü nüma ga ãẽ̱xgacü ga Yoráü̃ rü ü̃pa rü guxü̃ma ga Iraéanearü churaragümaxã ĩane ga Ramóx ga Garaáxanewa naxũ nax Chíriaarü ãẽ̱xgacü ga Achaéme̱xẽwa íyapoxü̃ãxü̃ca̱x ga guma ĩane.
15 Natürü yexma nügü ínadaixü̃gu Yoráü̃xü̃ nanapi̱xẽẽgü. Rü yemaca̱x nüma ga Yoráü̃ rü ĩane ga Yereéca̱x nataegu nax yéma nügü yaxüxü̃xü̃ca̱x. Rü yexguma nüma ga Yeú rü namücügüxü̃ ñanagürü: —Ngẽxguma aixcüma penaxwa̱xegu nax choma perü ãẽ̱xgacü chixĩxü̃ ¡rü taxúetama Yereéwa taxũ nax nüxü̃ tixuxü̃ca̱x nax choma marü ãẽ̱xgacü chixĩxü̃! —ñanagürü.
16 Rü yemawena ga nüma ga Yeú rü naweü̃ ga cowaru itúxü̃negu nixüe rü ĩane ga Yereéwa naxũ ga ãẽ̱xgacü ga Yoráü̃xü̃tawa. Rü nüma ga Yoráü̃ rü naxchiãü̃wa nayexma yerü nida̱xawe. Rü nüma ga Yudáanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü ga Ocochía rü ta yéma Yoráü̃xü̃tawa nayexma, yerü yexma nanaxũane.
17 Rü yema dauxü̃taeruxü̃ ga ĩane ga Yereéarü dauxü̃taechicawa yexmaxü̃ rü nüxü̃ nadau ga yema Yeútanüxü̃ nax yéma ne naxĩxü̃. Rü yemaca̱x nica rü ñanagürü: —Duü̃xü̃gü nixĩ i yea ngéma ne ĩxü̃ —ñanagürü. Rü nüma ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü ga Yoráü̃ rü norü duü̃xü̃güxü̃ namu rü ñanagürü: —¡Wüxi i churara i cowaruétügu ixũxü̃ ngéma pemux nax íyadauxü̃ca̱x rü tama nuewa núma ĩxü̃ yixĩ! —ñanagürü.
18 Rü yema churara ga cowaruétügu ixũxü̃ rü Yeúca̱x niña rü nüxna naca rü ñanagürü: —Ãẽ̱xgacü nua choxü̃ namu nax cuxna chayaca̱xaxü̃ca̱x rü “¿tama nuewa nua pexĩ?” —ñanagürü. Rü nüma ga Yeú rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Ngẽma rü tama cuxna naxǘ. Rü name nixĩ i choweama cuxü —ñanagürü. Rü yema ĩanearü dauxü̃taeruxü̃ rü ãẽ̱xgacüxü̃ ñanagürü: —Ngẽma churara rü marü natanüwa nangu natürü tama nataegu —ñanagürü.
19 Rü nüma ga ãẽ̱xgacü rü yexgumatama to ga churara ga cowaruétügu ixũxü̃ yéma namu. Rü nüma rü yéma Yeúxü̃tawa nangu rü ñanagürü: —Ãẽ̱xgacü nua choxü̃ namu nax pexna chayaca̱xaxü̃ca̱x rü “¿Tama nuewa nua pexĩ?” —ñanagürü. Rü nüma ga Yeú rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Ngẽma rü tama cuxna naxǘ. Rü name nixĩ i choweama cuxü —ñanagürü.
20 Rü yema ĩanearü dauxü̃taeruxü̃ rü wenaxarü ãẽ̱xgacümaxã nüxü̃ nixu rü ñanagürü: —Ngẽma to i churara i ngéma ũxü̃ rü natanüwa nangu natürü tama nataegu. Rü cha̱u̱xca̱x rü ngẽma naweü̃maxã icuáxü̃ rü Nimchítaxa i Yeú nixĩ, erü wüxi i ñu̱xãẽxü̃rüxü̃ paxaxüchi inayaxũxẽxẽ ya yima naweü̃, erü woetama ngẽma nixĩ i nacüma —ñanagürü.
21 Rü yexguma nüma ga ãẽ̱xgacü ga Yoráü̃ rü norü churaragüxü̃ namu nax naweü̃ cowaruwa yachocuchigüxü̃ca̱x. Rü cowaruwa nüxü̃́ nayachocuchigü. Rü nüma ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü ga Yoráü̃ rü Yudáanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü ga Ocochía rü wüxichigü naweü̃gu inaxĩãchi nax Yeúpe̱xegu yayi̱xixü̃ca̱x. Rü meama Nabú ga Yereécüã̱xarü naanegu nügü nangaugü.
22 Rü yexguma Yeúxü̃ nada̱u̱xgu ga Yoráü̃ rü nüxna naca rü ñanagürü nüxü̃: —¿Pa Yeúx, tama i nuwa nua cuxũxü̃? —ñanagürü. Rü nüma ga Yeú rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —¿Ta̱xacürü ngechaü̃ i naxca̱x ícuca̱xaxü̃ ega ngẽma cué i Yechabé rü nagu ínamaxü̃xgu i ngẽma nax naxchicüna̱xãgüxü̃ yacua̱xüü̃xü̃ rü naguxü̃raü̃xü̃ i to i chixexü̃ nax naxüxü̃? —ñanagürü.
23 Rü yexgumatama nüma ga Yoráü̃ rü nadauegu rü niña. Rü aita Ocochíaca̱x naxü rü ñanagürü: —Tórü daiwa ũxü̃ nixĩ, Pa Ocochíax, rü nataechitae —ñanagürü.
24 Natürü nüma ga Yeú rü norü würa nayaxu rü Yoráü̃xü̃ namaxü̃. Rü Yoráü̃ca̱xwena ningaxi ga naxne rü norü maxü̃newa nayarügo. Rü yexma naweü̃gu nayu ga nüma ga Iraéanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü ga Yoráü̃.
25 Rü nüma ga Yeú rü norü ngü̃xẽẽruxü̃ ga Bicáxü̃ namu rü ñanagürü: —¡Nayaxu i Yoráü̃xü̃ne rü Nabú ga Yereécüã̱xarü naanewa yata̱x! Rü nüxna chacua̱xãchi ga yema Tupana Acáxmaxã ueguxü̃ ga yexguma cuma rü choma carugü ga daiwexü̃gu ixĩxgu namaxã ga Acáx ga Yoráü̃ nanatü.
26 Yerü yexguma ga Tupana rü Acáxü̃ ñanagürü: “Ĩnex nüxü̃ chadau nax norü naaneca̱x Nabúxü̃ rü nanegüxü̃ cuda̱i̱xü̃. Rü cumaxã nüxü̃ chixu rü ngẽmatama naanewa tá cunayaxu i curü poxcu. Rü choma ya Cori ya Tupana rü ngẽma ñachagürü”, ñanagürü ga Tupana. Rü ngẽmaca̱x i ñu̱xma, rü nayaxu i Yoráü̃xü̃ne rü Nabúanewa yata̱x. Rü ngẽmaãcü tá ningu i ngẽma Tupana Acáxmaxã ueguxü̃ —ñanagürü ga Yeú.
Yeú rü Yudáanecüã̱xarü ãẽ̱xgacü ga Ocochíaxü̃ nima̱x
27 Rü yemaxü̃ nada̱u̱xgu ga Ocochía ga Yudáanearü ãẽ̱xgacü, rü ĩane ga Bex-agáü̃ca̱x niña nagu ga yema nama ga ĩane ga Gúruwa daxü̃. Natürü nüma ga Yeú rü nawe nangẽ rü norü churaragüxü̃ namu nax yama̱xgüãxü̃ca̱x. Rü guma ĩane ga Ibeáü̃arü ngaicamagu nüxü̃ nayangaugü, rü yexma naweü̃gutama nanapi̱xẽẽgü. Natürü ga nüma rü niñaama rü ñu̱xmata ĩane ga Meguíduwa nangu. Rü yexma nayu.
28 Rü yemawena ga Ocochíaarü ngü̃xẽẽruü̃gü rü norü carugu nayaxüegü rü Yerucharéü̃wa nanangegü. Rü Dabíarü Ĩane ga norü o̱xigü íta̱xgüxü̃gu nanata̱xgü.
29 Rü yexguma inaxügüãgu nax Yudáanearü ãẽ̱xgacü yixĩxü̃ca̱x ga Ocochía, rü nüma ga Yoráü̃ ga Acáx nane rü marü 11 ga taunecü Iraéanearü ãẽ̱xgacü nixĩ.
Yechabéarü yuxchiga
30 Rü yemawena nüma ga Yeú rü ĩane ga Yereéwa naxũ. Rü ngĩma ga Yechabé rü nüxü̃ icuáchiga rü yemaca̱x ngĩgü imexẽxẽ. Rü ngĩgü iwǘxü̃catü rü ngĩgü imexẽẽyae rü yemaacü inga̱xãxẽ rü wüxi ga beü̃tána ga dauxü̃wa yexmaxü̃wa idawenü.
31 Rü yexguma ĩaneca̱x ixücuxü̃wa nanguxgu ga nüma ga Yeú, rü ngĩma ga Yechabé rü Yeúna icagü rü ngĩgürügü: —¿Ñuxãcü cuxü̃ nangupetüxü̃, Pa Zimríx, i Curü Ãẽ̱xgacüxü̃ Imáxex? —ngĩgürügü.
32 Rü nüma ga Yeú rü yema beü̃tánagu nadaunagü rü ñanagürü: —¿Texé ya chowa üxe? —ñanagürü. Rü taxre rüe̱xna tomaepü̱x ga ãẽ̱xgacüarü ngü̃xẽẽruü̃gü ga yéma yexmagüxü̃ rü ngĩxü̃tawa Yeúca̱x ínadauxü̃.
33 Rü yexguma nüma ga Yeú rü yema ãẽ̱xgacüarü ngü̃xẽẽruü̃güxü̃ namu rü ñanagürü: —¡Ngĩxü̃ perütáe! —ñanagürü. Rü nümagü rü ngĩxü̃ narütáegü. Rü gumá ngĩgü rü ĩxtapü̱xwa nachaxi. Rü ngĩwa nangagü ga yema cowarugü.
34 Rü yemawena nüma ga Yeú rü nayachibü rü nayaxaxe. Rü yixcamaxü̃ra rü nüma ga Yeú rü nanamu rü ñanagürü —¡Ípeyada̱u̱x i ngẽma naxü̃ne i ngẽma ngexü̃ i chixexü̃chixü̃ rü ípeyatá! Erü nüma rü wüxi i ãẽ̱xgacüxacü nixĩ —ñanagürü.
35 Natürü yexguma ngĩxü̃ yata̱xgügu taa̱x rü marü nataxuma ga yema ngĩxü̃ne. Rü ngĩeru ga marü ngẽmachixü̃ rü ngĩcutügü rü ngĩxme̱xgüxicatama yéma nayanguéxü̃gü.
36 Rü yexguma yema churaragüerugü rü nawoegu rü Yeúmaxã nüxü̃ nixugü ga yema ngupetüxü̃. Rü yexguma nüma ga Yeú rü ñanagürü: —Tupana rü marü norü duü̃ ga Ería ya Tibécüã̱xwa nüxü̃ nixu nax Yereécüã̱xarü naanegu tá airugü nangõ̱xgüxü̃ i Yechabéxüne.
37 Rü ngẽma ngĩmachi rü Yereéanegu tá namaxã nawo̱xegü nax ngẽmaãcü taxúema nüxü̃ cuáxü̃ca̱x ya yima ngĩxchina̱xãgü —ñanagürü.
