Deuteronómio 32:1-52
32 —¡Nüxü̃ naxĩnü, Pa Daxũguxü̃ i Naanex, erü choma rü tá chidexa!¡Rü mea choxü̃́ irüxĩnü, Pa Ñoma i Naanex, i chorü ore i tá nüxü̃ chixuxü̃!
2 Rü chorü ngu̱xẽẽtae rü ñoma pucürüxü̃ tá mea petanüwa nangu.Rü chorü ore rü ñoma cherena i maxẽétügu nguxü̃rüxü̃ tá nixĩ.Rü tacü ya pucü ya nanetügüétügu ngucürüxü̃ tá nixĩ.
3 Rü choma rü tá nüxü̃ chixuchiga i naéga ya Cori ya Tupana.¡Rü norü poraca̱x nüxü̃ picua̱xüü̃gü ya tórü Cori ya Tupana!
4 Rü nüma nixĩ i torü dauruxü̃ nax yixĩxü̃.Rü guxü̃ma i ta̱xacü i naxüxü̃ rü meama nawe̱xgu.Rü guxü̃ma i nüxü̃ yaxuxü̃ rü aixcüma nixĩ.Rü nüma rü Tupana ya ixaixcümacü nixĩ.Rü nawa rü nataxuma i ta̱xacü i dora ixĩxü̃,erü nüma rü ixaixcümacü nixĩ!
5 Pa Duü̃xü̃gü i Chixexü̃arü Üruü̃gü i Cori ya Tupanaxü̃ Nuxẽxẽgüxex,pema rü tama pime nax naxacügü pixĩgüxü̃.
6 ¿Rü ñuxãcü i ñu̱xma i pema rü chixexü̃maxã Cori ya Tupanaaxü̃́ penaxütanüxü̃?Pa Duü̃xü̃gü i Peechitamare Maxẽxe rü Ngearü Cuáã̱xgüxex ¿tama ẽ̱xna nüxü̃ pecua̱x nax yimá yixĩxü̃ ya penatü ya pexü̃ ngóexẽẽcü?Rü aixcüma yimá nixĩ ya pexü̃ ngóexẽẽcü,rü pexna naxãcü i perü maxü̃ nax ñu̱xma duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃.
7 ¡Rü nüxna pecua̱xãchie rü nagu perüxĩnüe ga yema nũxcüma ngupetüxü̃!¡Rü penatügüna naxca̱x peca̱x nax pemaxã nüxü̃ tixuxü̃ca̱x,rü perü o̱xigüna peca̱x nax pemaxã nüxü̃ tixuchigagüxü̃ca̱x!
8 32:8-9 Rü wüxi ga ngunexü̃gu ga Cori ya Tupana ya Guxãétüwa Ngẽxmacü,rü nayatoye ga duü̃xü̃gü rü wüxitücumüchigüna nanaxã ga norü naane nax yéma nayexmagüxü̃ca̱x.Rü ñu̱xũchi nüxü̃ naxuneta ga norü naanegüarü üyeanegü.Natürü natanüwa ga yema togü ga natücumügü, rü nüma ga Cori ya Tupana rü noxrüxü̃ nüxü̃ naxuneta ga Iraétanüxü̃,yerü woetama norü duü̃xü̃gü nixĩgü ga yema Acóbutanüxü̃.
9 Nüü̃ nadau 32:8
10 Rü nüma ga Cori ya Tupana rü nüxü̃ nayangau ga yema norü duü̃xü̃gü nagu ga yema paanexü̃ ga chianexü̃ ga tacü ga buanecü nagu üxü̃.Rü nüxna nayapa̱xãchi nachacüümaxã rü ñu̱xũchi nayaxucu̱xẽgü.Rü nüxna nadau ñoma nügüxétüna nadauxü̃rüxü̃.
11 Rü nüma ya Cori ya Tupana rü ñoma wüxi i ĩyü i naxãcüxegüna nadauxü̃rüxü̃ pexna nadau.Rü ngẽma ĩyü rü naxchiãü̃wa tüxü̃ nayaxu nax tüxü̃ nangúexẽẽxü̃ca̱x nax tixüüxü̃ca̱x.Rü naca̱xawepe̱xatügu tüxü̃ nigagü.Rü yexgumarüxü̃ ta ga Tupana rü meama pexü̃ nigagü rü pexna nadau.
12 Rü nüma ga Cori ya Tupanaxicatama nixĩ ga pemaxã inacuáxü̃ rü taxuxü̃ma ga ta̱xacürü tupananeta nixĩ ga nüxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃.
13 Rü pexü̃ naporaexẽxẽ nax máxpü̱xanexü̃gu pexü̃ nagagüxü̃.Rü nanetügü ga nüechama yema naanewa rüxügüxü̃arü omaxã pexü̃ nixüwemü.Rü wüxi ga nutapütawa berure pexca̱x nichuruxẽxẽ,rü nuta ga taipütacüwa pexca̱x ínanagoxü̃chíüxẽxẽ ga chíxü̃.
14 Rü pexü̃́ nayexma ga perü wocagünenixü̃ rü ñu̱xũchi pexü̃́ nayexma ga perü wocagünenixü̃ ga marü itaigüne.Rü pema rü namaxã pexãwemü ga yema rümemaegüxü̃ ga carnérugü ga Bacháü̃anewa yexmagüxü̃ rü chíbugü ga iyatüxü̃,rü yema rümemaexü̃ ga trigu.Rü peyaxagü ga yema rümemaexü̃ ga úbatüxü̃ ga bínu.
15 Natürü pema ga Iraétanüxü̃ ga guxü̃ma ga yema õnamaxã pingüe rü nüxna pixĩgachi ga Cori ya Tupana ya pexü̃ ngo̱xẽẽcü.Rü nüxü̃ pexo ya yimá perü dauruxü̃ rü perü poxü̃ruxü̃ ixĩcü.
16 Rü pema rü nüxü̃ picua̱xüü̃gü ga yema tupananetachicüna̱xãgü ga nawa rüxoxegaxü̃,rü yemaacü penanuxẽxẽ ga Tupana.
17 Rü ñu̱xũchi ngo̱xogüca̱x penadai rü ípenagu ga ãmaregü.Rü yemaacü nüxü̃ picua̱xüü̃gü ga tupananetagü ga ngexwaca nüxü̃ peyangaugüxü̃ ga ü̃pa tama nüxü̃ pecuáxü̃ rü perü o̱xigü taguma nüxü̃ icua̱xüü̃güxü̃.
18 Rü pema, Pa Iraétanüxü̃x, rü nüxü̃ perüngümae ya penatü ya Cori ya Tupana ya perü poxü̃ruxü̃ ixĩcü rü maxü̃ pexna ãcü.
19 Rü yemaca̱x nixĩ ga Cori ya Tupana rü pemaxã nanuxü̃, rü pexü̃ naxoxü̃ i pema nax naxacügü pixĩgüxü̃.
20 Rü ñanagürü:“Rü ñu̱xma rü tá pexna chixũgachi, rü ngẽxguma tá nixĩ i nüxü̃ pecuáxü̃ nax ta̱xacü tá pexü̃ ngupetüxü̃.Rü aixcüma i pema rü duü̃xü̃gü i chixexü̃gu maxẽxe pixĩgü, rü chauxacügü i tama aixcümagüxe pixĩgü.
21 Rü choxü̃ penuexẽxẽ namaxã i ngẽma perü tupananeta i tama aixcüma Tupana ixĩxü̃.Rü choxü̃ penuexẽxẽ namaxã i ngẽma naxchicüna̱xãgü i taxuwama mexü̃.Rü ngẽmaca̱x i ñu̱xma i choma rü tá pexü̃ chanuexẽxẽ namaxã i duü̃xü̃gü i tama choxü̃́ yaxõgüxü̃.Rü tá pexü̃ chanuexẽxẽ namaxã i wüxi i duü̃xü̃gütücumü i tama ixĩnüechaü̃xü̃.
22 Rü ngẽma chorü nu rü ñoma üxüxemarüxü̃ niyaura.Rü ngẽma üxüema rü woo naanearü aixepewa nangu nax yayauraxü̃.Rü tá nixa i ñoma i naane rü guxü̃ma i nanetüarü o i nawa ngẽxmagüxü̃.Rü woo yima ma̱xpü̃́negü rü tá niyaurapǘnegü.
23 Rü ngẽma chixexü̃ ügüxü̃ca̱x tá íchananguxẽxẽ i naguxü̃raxü̃xü̃ i guxchaxü̃gü.Rü tá nagu chanacuxgü ya guxü̃nema ya chorü chuxchigü.
24 Rü ngẽxma tá taiyamaxã rü axü̃nemaxã nayue.Rü wüxi i da̱xaweane i poraxü̃maxã tá chayanaxoxẽxẽ.Rü naxca̱x tá ngéma chanamugü i naeü̃gü i düraexü̃ rü ãxtapegü i waixü̃mügu itúgüxü̃ i ngṍxwa̱xegüxü̃.
25 Rü norü ĩanegüarü namagügu rü norü uanügü rü taramaxã tá nanadai i naxacügü.Rü ĩpatagüwa rü tá taxüchixü̃ i muü̃ ínangu.Rü tá nayue i ngextü̱xüxü̃gü rü paxü̃gü rü o̱xigü rü õxchanagü ya maĩẽxe.
26 Rü ngẽma nagu charüxĩnüxü̃ nixĩ nax chanawoanemarexü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü nax ngẽmaãcü iyanaxoxü̃ca̱x i naéga i ñoma i naanewa.
27 Natürü tama ngẽmaãcü namaxã chanaxüxchaü̃,erü tama chanaxwa̱xe nax choxü̃ nacugüexü̃ i chorü uanügü,rü choxü̃ ñagüxü̃:‘Tama nixĩ ya Cori ya Tupana naxüxü̃ i ngẽma ñu̱xma ngupetüxü̃, rü yixema nixĩ i torü poramaxã naxüxü̃’, ñagüxü̃.
28 Rü Iraétanüxü̃ rü duü̃xü̃gü i tama naãẽxü̃ icuáxü̃ nixĩgü.¡Rü ñu̱xma rü tama nüxü̃ nacua̱xgüéga nax ta̱xacü naxüexü̃!
29 Rü ngẽxguma chi duü̃xü̃gü i naãẽxü̃ icuáxü̃ yixĩgügu rü chi nügüãẽgu mea naxĩnüegu,rü chi nüxü̃ nacua̱xgü nax ta̱xacü yixĩxü̃ i ngẽma yixcüra tá naxca̱x ínguxü̃.
30 Rü choma nax Iraétanüxü̃arü poxü̃ruxü̃chire̱x chixĩxü̃ rü ñu̱xma rü norü uanügüaxü̃́ chanatauxchaxẽxẽ nax ngẽmame̱xẽgu nayixü̃ca̱x i ngẽma Iraétanüxü̃.Rü ngẽmaca̱x wüxitama i uanü rü 1,000 i Iraétanüxü̃xü̃ nibuxmüxẽxẽ, rü taxretama i uanügü rü 10,000 i Iraétanüxü̃xü̃ nibuxmüxẽxẽ.
31 Rü tórü uanügü rü meama nüxü̃ nacua̱xgü nax norü dauruxü̃ i tupananeta rü tama tórü dauruxü̃ ya Tupanamaxã nawüxigu.
32 Rü nümagü i ngẽma uanügü rü ñoma úbanecügü i chixearü oã́xü̃rüxü̃ nixĩgü.Rü nümagü rü Chodómacüã̱xgü rü Gomóracüã̱xgürüxü̃ chixexü̃ naxügü.Rü ñoma úbanecü i üxarü oã́xü̃ i nawa iyuxü̃rüxü̃ nixĩgü.
33 Rü yima bínu ya norü owa ücü rü ñoma ãxtapeguchata i nawa iyuxü̃rüxü̃ nixĩ.
34 32:34-35 Rü guxü̃ma i ngẽma poxcu rü ñoma diẽrumaxã inguxü̃xü̃rüxü̃ namaxã changuxü̃ nax ngẽma ngunexü̃ i nagu chapoxcuexü̃gu ngẽmamaxã chanapoxcuexü̃ca̱x.Rü marü ningaica i ngẽma ngunexü̃ i nagu tá chanapoxcuexü̃ i ngẽma uanügü naxca̱x i ngẽma chixexü̃ i chorü duü̃xü̃gümaxã naxügüxü̃. Rü paxa tá nawa nangu i ngẽma ngunexü̃”, ñanagürü ya Tupana.
35 Nüü̃ nadau 32:34
36 Rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá norü duü̃xü̃güxü̃ ínapoxü̃ i ngẽxguma nüxü̃ nada̱u̱xgu nax marü nangearü poraáxü̃.Rü tá nüxü̃ narüngü̃xẽxẽ i ngẽxguma nüxü̃ nada̱u̱xgu nax marü nataxuxü̃ma i norü duü̃xü̃gü i poraexü̃ i íyaxügüxü̃.
37 Rü ngẽxguma ya Cori ya Tupana rü tá ñanagürü:“¿Ngexü̃gü nixĩ i ngẽma perü tupananetagü i pema nagu perüxĩnüexü̃ nax pexna nadaugüxü̃?
38 ¿Rü ngexü̃gü nixĩ i ngẽma perü tupananetagü i nangõ̱xgüxü̃ i ngẽma perü ãmarearü chíxü̃ i naxca̱x ípeguxü̃ rü yaxaxgüxü̃ ya yimá bínu ya nüxna penaxãcü?¡Ẽcü inachigü i ñu̱xma nax pexü̃ nangü̃xẽẽgüxü̃ca̱x!¡Rü nua naxĩ nax pexü̃ íyapoxü̃güxü̃ca̱x!
39 Rü chaxicatama nixĩ ya Tupana chixĩxü̃, rü nataxuma i to i tupanagü i chauétüwa ngẽxmaxü̃.Rü choma nixĩ i pexna chanaxãxü̃ i maxü̃ rü ñu̱xũchi pexna chanayaxuxü̃.Rü choma nixĩ i ngúxü̃ pexca̱x íchanguxẽẽxü̃, rü ñu̱xũchi pexca̱x chayataanexẽẽxü̃.Rü tataxuma ya texé ya tama chorü poratüxü̃wa ngẽxmagüxe.
40 32:40-41 Rü daxũguxü̃ i naanegu chaxunagüchacüxü, rü chorü maxü̃ i tagutáma íyaguxü̃xégagu nüxü̃ chixu rü ngẽxguma tá chanawaixmagugu i ngẽma chorü tara i íya̱u̱xratachinücüüxü̃,rü ngẽxguma tá nixĩ i ichanaxügü nax chaxütanüxü̃ rü chanadaixü̃ i chorü uanügü.Rü ngẽxguma tá nixĩ i chanapoxcuexü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i chauxchi aiexü̃.
41 Nüü̃ nadau 32:40
42 Rü chorü chuxchigü rü tá nagümaxã nadumagu,rü chorü tara i taxrewa ãmaguxü̃maxã tá chanadai i ngẽma duü̃xü̃gü.Rü ngẽma yuexü̃wa rü ngẽma poxcuexü̃wa tá naba ya nagü.Rü tá chanadaü̃eru i chorü uanügüarü ãẽ̱xgacügü i ma̱xyaexü̃”, ñanagürü tá ga Tupana.
43 Pa Togü i Duü̃xü̃gütücumügüx,rü name nixĩ i wüxigu Cori ya Tupanaarü duü̃xü̃gümaxã petaãẽgü.Erü nüma ya Cori ya Tupana rü tá naxütanü naxca̱x i ngẽma norü duü̃xü̃gü i yuexü̃.Rü tá nanadai i norü uanügü.Rü tá nüxü̃́ nüxü̃ narüngüma i norü duü̃xü̃güarü chixexü̃,rü tá naxca̱x nayataanexẽxẽ i norü naane
—ñanagürü ga Moiché.
Moichéarü ucu̱xẽ ga nawa yacuáxü̃
44 32:44-45 Rü Moiché rü guxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga Iraétanüxü̃pe̱xegu nachi wüxigu namaxã ga Yochué ga Núü̃ nane. Rü nüma ga Moiché rü inanaxügü nax nüxü̃ yaxuxü̃ i ngẽma wiyaearü ore ñu̱xmata norü gu̱xwa nangu.
45 Nüü̃ nadau 32:44
46 Rü yemawena ga Moiché rü Iraétanüxü̃maxã nidexa rü ñanagürü: —¡Mea pegüãẽgu namaxã penguxü̃ i ngẽma ñu̱xma pexü̃ changúexẽxẽxü̃! ¡Rü ñu̱xũchi pexacügümaxã nüxü̃ pixu nax nümagü rü ta mea nagu namaxẽxü̃ rü yanguxẽxẽgüãxü̃ i guxü̃ma i ngẽma mugü i ñu̱xma pemaxã nüxü̃ chixuxü̃!
47 Erü ñaa ore i pemaxã nüxü̃ chixuxü̃ rü tama wüxi i ore i natüca̱xmamare ixĩxü̃ nixĩ. Rü ngẽxguma tá aixcüma mea peyanguxẽẽgu, rü mucütáma ya taunecü nawa pemaxẽ i ngẽma naane i ñu̱xma tá nagu pichocuxü̃ i natü i Yudáü̃arü tocutüwa ngẽxmaxü̃ —ñanagürü ga Moiché.
Cori ya Tupana rü Moichéxü̃ nanawe̱x ga yema naane ga Iraétanüxü̃arü tá ixĩxü̃
48 Rü yematama ngunexü̃gu rü Cori ya Tupana rü Moichémaxã nidexa rü ñanagürü nüxü̃:
49 —¡Máxpü̱xanexü̃ i Abaríü̃wa naxũ! ¡Rü nagu naxĩnagü ya yima ma̱xpǘne ya Nébu ya Moátanüxü̃arü naanewa ngẽxmane ya ĩane ya Yericúarü to̱xma̱xtawa! Rü ngéma tá nagu cudawenü i ngẽma Canaáü̃ane. Rü ngẽma naane tá nixĩ i Iraétanüxü̃na chaxãxü̃.
50 Rü yima ma̱xpǘne ya nagu cuxĩnagünegu tá nixĩ i cuyuxü̃. Rü ngẽmaãcü natanüwa tá cungexma i ngẽma cutanüxü̃ i marü yuexü̃ yema guma cuenexẽ ga Aróü̃ ga ma̱xpǘne ga Órgu yucü rü ñu̱xma wüxiwa natanüxü̃maxã ngẽxmacürüxü̃.
51 Yerü pema ga taxre rü yexguma yema Iraétanüxü̃ dexá nüxü̃ taxu̱xgu ga Meribá-cadéwa ga Chíü̃arü chianexü̃wa, rü pema rü tama yema Iraétanüxü̃pe̱xewa chauga pexĩnüe ga yexguma pemaxã nüxü̃ chixu nax yima nutamaxã pidexagümare nax nawa ínaxũxü̃xü̃ca̱x ga dexá.
52 Rü ngẽmaca̱x i cuma rü yáxü̃wamare tá nüxü̃ cudawenü i ngẽma naane i Iraétanüxü̃na tá chaxãxü̃, natürü taxũtáma nagu cuxücu —ñanagürü ga Tupana.
