Génesis 31:1-55
31 Natürü nüma ga Acóbu rü nüxü̃ nacuáchiga ga Labáü̃ nanegü rü nachiga nax yadexagüxü̃ rü ñagüxü̃: —Acóbu rü nügüxü̃́ nanade i guxü̃ma ga tanatüarü ixĩxü̃, rü ngẽmamaxã nixĩ i ñu̱xma i namuarü ngẽmaxü̃ã́xü̃ —ñanagürügü.
2 Rü yexgumarüxü̃ ta ga Acóbu, rü nüxü̃ nacua̱xama rü Labáü̃ rü tama noxrigurüxü̃ namaxã nataãxẽ.
3 Rü yemaca̱x ga Cori ya Tupana rü Acóbuxü̃ ñanagürü: —¡Nataegu naxca̱x i ngẽma cunatüarü naane i ngextá ínangexmagüxü̃wa i cutanüxü̃! Rü choma rü tá cuxü̃ íchixümücü —ñanagürü.
4 Rü yexguma ga Acóbu rü ngĩxca̱x nangema ga Raqué rü Léa nax naxü̃tawa naxĩxü̃ca̱x ga yema norü carnérugüna ínadauxü̃wa.
5 Rü ñanagürü ngĩxü̃: —Nüxü̃ chicua̱xãchi rü yimá penatü rü marü tama noxrirüxü̃ mea choxü̃ nadawenü. Natürü ya chaunatüarü Tupana rü guxü̃guma nachauxü̃tagu.
6 Pema rü meama nüxü̃ pecua̱x nax ñuxãcü penatüaxü̃́ meama chapuracüxü̃.
7 Rü nüma rü muẽ̱xpü̱xcüna choxü̃ nawomüxẽxẽ rü guxü̃guma nayaxüchicüüchigü ga chorü natanü. Natürü ga Tupana rü tama nüxü̃́ nanaxwa̱xe nax ta̱xacürü chixexü̃ chomaxã naxüxü̃.
8 Rü yexguma penatü ga Labáü̃ ñaxgu: “Rü ngẽma carnéruxacügü i ixãmatüxü̃maxã tá cuxü̃́ chanaxütanü”, ñaxgu, rü yexguma guxü̃ma ga yema carnérugü ixãxacügu rü nixãmatü ga naxacügü. Rü yexguma ñaxgu: “Rü ngẽma carnéruxacügü i rüwǘetagüxü̃maxã tá cuxü̃́ chanaxütanü”, ñaxgu, rü yexguma guxü̃ma ga yema carnérugü ixãxacügu rü narüwǘetagü ga naxacügü.
9 Rü yemaacü nixĩ ya Tupana rü penatüna napuxü̃ãxü̃ ga naxü̃nagü nax choxna namugüãxü̃ca̱x.
10 Rü wüxi ga ngunexü̃gu ga yexguma yaworegu ga yema naxü̃nagü rü nagu chaxãnegü. Rü yema chaunegüwa rü nüxü̃ chadau nax yaxãmatüxü̃ rü nawǘetaxü̃ ga yema iyatüxü̃ ga carnérugü ga yema ingexü̃xü̃ ixüxacügüxü̃.
11 31:11-12 Rü yema chaunegüwa rü Tupanaarü orearü ngeruxü̃ i daxũcüã̱x rü chauégamaxã choxna naca rü choma rü chanangãxü̃ rü ñachagürü nüxü̃: “Daxe chixĩ”, ñachagürü. Rü ñu̱xũchi ga yema orearü ngeruxü̃ rü ñanagürü: “Dücax, marü nüxü̃ chadau i guxü̃ma i ngẽma Labáü̃ cuxcha̱xwa üxü̃. Rü ngẽmaca̱x i ñu̱xmax, rü tá nüxü̃ cudau nax yaxãmatüxü̃ rü nawǘetagüxü̃ i guxü̃ma i ngẽma naxü̃nagü i yatüxü̃ i ngexegüxü̃ ixüxacüxü̃.
12 Nüü̃ nadau 31:11
13 Rü choma nixĩ ya Tupana ga cuxca̱x changóxü̃ ga Betéwa ga chíxü̃maxã ícunabaétüxü̃wa ga gumá nuta rü chomaxã icuxunetaxü̃wa. ¡Rü inachi, rü ínaxũxũ i ñaa naanewa! ¡Rü naxca̱x nataegu ga yema naane ga nagu cubuxü̃!” ñanagürü choxü̃ ga Tupana —ñanagürü ga Acóbu.
14 Rü yexguma ga Raqué rü Léa rü inangãxü̃gü, rü ngĩgürügügü: —Toma rü marü nataxuma i ta̱xacü i toxna üxü̃ i tonatüxü̃tawa.
15 Rü ñoma tama tümaxacügü tixĩgüxü̃rüxü̃ tomaxã tixĩ, rü yemaacü tomaxã tataxe ya tonatü. Rü yema nax tomaxã cuxãmaxü̃gagu rü tayoxnie nax cuxü̃́ tapuracüxẽẽxü̃ nax yemaacü toxü̃ cuxütanüxü̃ca̱x.
16 Natürü guxü̃ma i ngẽmaxü̃gü i tonatü ya Labáü̃na napuxü̃xü̃ ya Tupana rü toxrü nixĩ, rü tanegüarü nixĩgü. ¡Rü ngẽmaca̱x naxü i ngẽma Tupana cumaxã nüxü̃ ixuxü̃! —ngĩgürügügü.
Acóbu rü nixũ ga Padáü̃-aráü̃wa
17 31:17-18 Rü yexguma ga Acóbu rü nügü namexẽxẽ nax Canaáü̃arü naaneca̱x nataeguxü̃ca̱x ga nanatü ga Ichaá íyexmaxü̃wa. Rü caméyutagu nayatoü̃xẽxẽ ga yema nanegü rü guxema naxma̱xgü. Rü nanade ga guxü̃ma ga norü yemaxü̃gü rü naxü̃nagü ga norü puracütanü nüxü̃́ yexmaxü̃ ga Padáü̃-aráü̃wa. Rü yemaacü namaxã nixũ ga guxü̃ma ga norü yemaxü̃gü.
18 Nüü̃ nadau 31:17
19 Rü yexguma tóxnamana norü carnérugüarü yoü̃ta̱xawa naxũyane ga Labáü̃, rü ngĩma ga Raqué rü yoxni naxca̱x ingĩ̱x ga ngĩnatüarü tupanachicüna̱xãgü ga nutagünaxca̱x.
20 Rü nüma ga Acóbu rü tama na̱xtümaxã nüxü̃ nixu ga nax yaxũxchaü̃xü̃. Rü yemaacü nixĩ ga na̱xtü ga Labáü̃ ga Araméutanüxü̃ ixĩcüxü̃ nawomüxẽẽxü̃ ga Acóbu.
21 Rü nixũmare namaxã ga guxü̃ma ga yema nüxü̃́ yexmaxü̃. Rü paxãma nawa nangu ga yema natü ga Eufráte. Rü nixüe rü nixũchigü ñu̱xmata ga ma̱xpǘneanexü̃ ga Garaáxgu ãégaxü̃wa nangu.
Acóbuwe nangẽ ga Labáü̃
22 Rü tomaepü̱x ga ngunexü̃guwena rü Labáü̃ rü nüxü̃ nacuáchiga ga nax yaxũxü̃ ga Acóbu.
23 Rü yemaca̱x ga Labáü̃ rü natanüxü̃maxã Acóbuwe nangẽ. Rü 7 ga ngunexü̃güguwena nüxü̃ inayangau nagu ga yema máxpü̱xanexü̃ ga Garaáxgu ãégaxü̃.
24 Natürü yema chütaxü̃gu rü Tupanagu naxãnegü ga Labáü̃ ga Araméutanüxü̃. Rü Tupana rü ñanagürü nüxü̃: —Dücax, ¡choxü̃́ irüxĩnü! Rü tama chanaxwa̱xe i nuãcü Acóbumaxã quidexa —ñanagürü.
25 Rü Labáü̃ rü Acóbuxü̃ inayangau nagu ga yema máxpü̱xanexü̃ ga Garaáxgu ãégaxü̃ ga Acóbu nagu rüngü̃xü̃. Rü yematama máxpü̱xanexü̃arü tuãchigu nixĩ ga nangü̃güxü̃ ga Labáü̃ rü natanüxü̃.
26 Rü Labáü̃ rü poragaãcü Acóbuna naca, rü ñanagürü: —¿Ta̱xacü ícuxü? ¿Rü tü̱xcüü̃ choxü̃ cuwomüxẽxẽ? ¿Rü tü̱xcüü̃ ñoma curü uanü ícuyauxü̃xü̃rüxü̃ chauxacügüxü̃ quigagü?
27 ¿Rü ta̱xacüca̱x choxü̃ cuwomüxẽxẽ rü bexma cúãcü quixũ? Rü yexguma chi mea nüxü̃ chacua̱xgu nax íquixũxchaü̃xü̃ rü chi taãẽãcü cuxü̃ ichamuãchi rü cuxü̃ chi chapaxpüne tutumaxã rü árpamaxã.
28 Rü woo ga yema chauxacügü rü chautaagü rü bai nüxü̃ chachúxãcüma namaxã quixũmare. Rü ñoma wüxi i duü̃xü̃ i naechitamare maxü̃xü̃rüxü̃ quixĩ.
29 Rü taxuxü̃ma choxü̃́ naguxcha ega chi chanaxwa̱xegu nax pexü̃ chadaixü̃. Natürü ngewa̱x chütacü rü cunatüarü Tupana chomaxã nidexa, rü ñanagürü choxü̃: “Dücax, ¡choxü̃́ irüxĩnü! Rü tama chanaxwa̱xe i nuãcü Acóbumaxã quidexa”, ñanagürü choxü̃.
30 Natürü ngẽxguma cunaxwa̱xexüchigu nax cunatüca̱x cutaeguxü̃ rü ngẽmaca̱x yixĩxgu nax quixũxü̃ i ñu̱xmax ¿rü tü̱xcüü̃ i chorü tupanachicüna̱xãgüca̱x cungĩ́xü̃? —ñanagürü.
31 Rü yexguma ga Acóbu rü Labáü̃xü̃ nangãxü̃ rü ñanagürü: —Tama cumaxã nüxü̃ chixu yerü chamuü̃, rü choma nüxü̃ chacua̱xgu rü choxna chi ngĩxü̃ cupuxü̃éga ga cuxacügü.
32 Natürü ngẽxguma chi wüxi i ñaa chorü duü̃xü̃güxü̃tawa nüxü̃ icuyangauxgu i ngẽma curü tupanachicüna̱xãgü, rü name nixĩ i noxtacüma nayu. Rü ñaa tatanüxü̃ nixĩ i tüxü̃ ĩnüxü̃. ¡Rü chomaxã nüxü̃ ixu rü ta̱xacü nixĩ i ngẽma curü ngẽmaxü̃ i chauxü̃tawa ngẽxmaxü̃! ¡Ẽcü yange ega nüxü̃ icuyangauxgu! —ñanagürü. Natürü nüma ga Acóbu rü tama nüxü̃ nacua̱x ga Raqué yixĩxü̃ ga naxca̱x ngĩ́xcü ga yema ngĩnatüarü tupanachicüna̱xãgü.
33 Rü nüma ga Labáü̃ rü Acóbupatagu naxücu nax naxca̱x nadauxü̃ca̱x ga norü tupanachicüna̱xãgü. Rü yexgumarüxü̃ ta Léapatagu rü yema taxre ga naxü̃taxü̃güpatagu naxücu, natürü taxuxü̃ma inayangau. Rü yexguma Léapatawa ínaxũxũxgu rü Raquépatagu nayaxücu.
34 Natürü ngĩma ga Raqué rü inade ga yema ngĩnatüarü tupanachicüna̱xãgü rü caméyutawaarü tochicaxü̃tüü̃gu iyacu̱xgü. Rü naétüwa irüto. Rü Labáü̃ rü ngĩpatachiãgu naxca̱x nadau, natürü taxuxü̃ma inayangau.
35 Rü yexguma ga Raqué rü ngĩgürügü nüxü̃: —Pa Papax, ¡taxṹ i cunuxü̃ ega tama ichachixgu i cupe̱xewa! Erü ñu̱xma rü chorü da̱xawewa changexma —ngĩgürügü. Rü yemaacü ga Labáü̃ rü naxca̱x nidauchigüama ga norü tupanachicüna̱xãgü, natürü taxuguma nüxü̃ inayangau.
36 Rü Acóbu rü nanu rü Labáü̃maxã narüxutaga ñaxü̃ ga oremaxã: —¿Ta̱xacüarü chixexü̃ ẽ̱xna chaxü? ¿Rü ngexü̃ nixĩ i ngẽma chorü pecadu rü ngẽmaca̱x ãũxrima chowe quingẽchigüxü̃?
37 Rü marü meama natanügu cudau i chorü ngẽmaxü̃gü, ¿rü ngexü̃ yixĩxü̃ i curü ngẽmaxü̃ i chorü ngẽmaxü̃tanügu nüxü̃ cuyanga̱u̱xü̃? ¡Ega ngẽxguma nüxü̃ cuyangauxgu rü ñu̱xma rü cutanüxü̃pe̱xegu rü chautanüxü̃pe̱xegu naxǘ nax ngẽmaãcü nüxü̃ icuáxü̃ca̱x nax texé tixĩxü̃ i yixema taxre ya aixcümaxü̃ ixuxe!
38 Rü guxcüma ga gumá 20 ga taunecü ga cuxü̃́ nagu chapuracücü, rü taguma nayuexacü ga curü carnérugü rü cabragü naxü̃pa nax naxíxraxacügüxü̃, rü bai ga ñuxgu ga wüxi ga carnéru ga cuxü̃na ixĩxü̃ changṍxü̃.
39 Rü taguma cuxca̱x íchayana ga cuxü̃nagü ga ai daixü̃. Rü choma nixĩ ga cuxü̃́ chanaxütanüxü̃ ga yema tauxchicaxü̃. Rü yexguma ngunecü rüe̱xna chütacü naxca̱x nangĩ̱xgügu ga yema cuxü̃nagü, rü cuma rü choxü̃ cunaxütanüxẽxẽ.
40 Rü ngunecü rü naianexü̃ choxü̃́ nangu̱x rü chütacü rü deyuanemaxã chayuéga, rü yemacha̱xwa taguma mea chape.
41 Rü 20 ga taunecü cupatawa chayexma. Rü 14 ga taunecü cuxacügüca̱x chapuracü rü 6 ga taunecü cuxü̃nagüca̱x chapuracü. Rü yema chorü puracütanü rü guxü̃guma choxü̃́ cuyaxüchicüüchigü rü taguma nawe̱xgu.
42 Rü yexguma taxũchima chomaxã nayexmagu ga Abraáü̃arü Tupana ga chaunatü ga Ichaá nüxü̃ icua̱xüxü̃cü, rü nüxü̃ chacua̱x nax taxuxü̃ma i ngẽmaxü̃maxã chi choxü̃ ícumuxũchixü̃. Natürü Tupana rü nüxü̃ nadau nax changechaü̃xü̃, rü nüxü̃ nadau i ngẽma puracü i chaxüxü̃, rü ngẽmaca̱x nixĩ i ngewa̱x chütacü i cuxü̃ nax naxoregüxü̃ —ñanagürü ga Acóbu.
Acóbu rü Labáü̃ rü nügümaxã inaxügagü
43 Rü yexguma ga Labáü̃ rü Acóbuxü̃ nangãxü̃ rü ñanagürü: —Ngẽma cuxma̱xgü rü chauxacügü iyixĩ, rü ngẽma cuxacügü rü chautaagü nixĩ. Rü ngẽma carnérugü rü choxrü nixĩ rü guxü̃ma i nua nüxü̃ cudauxü̃ rü choxrü nixĩ. ¿Rü ñuxãcü ta̱xacürü chixexü̃ namaxã chaxü i chauxacügü rü ngĩnegü?
44 ¡Rü ñu̱xma rü ngĩxã mea yigümaxã tanamexẽxẽ nax ngẽxma yanaxoxü̃ca̱x i guxü̃ma i guxchaxü̃gü! —ñanagürü.
45 Rü yexguma ga Acóbu rü nanayaxu ga wüxi ga nuta ga tacü rü yéma nanatoxẽxẽ.
46 Rü nüma ga Acóbu rü natanüxü̃xü̃ ñanagürü: —¡Guxãma rü nuta ne penade rü wüxigu penaxãũxchita! —ñanagürü. Rü nüma ga natanüxü̃ rü nuta ne nanade rü yexma nanaxãũxchita. Rü ñu̱xũchi gumá nuta ga yexma ãũxchitacüxü̃tawa nachibüe ga Acóbu rü Labáü̃.
47 Rü yexguma nüma ga Labáü̃ rü Araméutanüxü̃gawa nanaxüéga ga yema nachica, rü Yegá-chadutá, ñaxü̃gu nanaxüéga. Rü yexgumarüxü̃ ta nüma ga Acóbu rü Ebréugügawa nanaxüéga ga yema nachica, rü Garaáx, ñaxü̃gu nanaxüéga.
48 31:48-50 Rü yemawena nüma ga Labáü̃ rü ñanagürü: —Ñu̱xma ya daa nuta ya nuxã ãũxchitacü tá nixĩ i tórü cua̱xruxü̃ ixĩgücü i yixema taxre. Rü Tupana tátama nixĩ ya tüxü̃ daucü i yixema taxre i ngẽxguma yigüna ixĩgachitanügu rü yáxü̃wa yigüna ingẽxmagügu. Rü ngẽxguma chixri chauxacügümaxã quixĩxgu, rüe̱xna togü i ngexü̃gümaxã cuxãxma̱xgu rü woo nataxuxgu i togü i tüxü̃ dauxü̃ rü Tupanatama nixĩ ya tüxü̃ daucü —ñanagürü. Rü yemaca̱x ga Acóbu rü Garaáxgu nanaxüéga ga yema nachica. Rü to ga naéga rü Mispá nixĩ.
49 Nüü̃ nadau 31:48
50 Nüü̃ nadau 31:48
51 31:51-52 Rü nüma ga Labáü̃ rü Acóbuxü̃ ñanagürüchigüama: —Dücax, daa nuta ya nuxã cunutaque̱xecü, rü daa nuta ya nuxã chapucü rü tórü cua̱xruxü̃ nixĩ i yixema taxre. Rü yimáwa nüxü̃ tacua̱x nax taxucürüwama yimá nutaxü̃ ichopetüxü̃ i woo i cuma rü woo i choma nax ta̱xacürü chixexü̃ yigümaxã ixüxü̃ca̱x.
52 Nüü̃ nadau 31:51
53 Rü curü o̱xi ya Abraáü̃arü Tupana rü chorü o̱xi ya Nacóxarü Tupana ixĩcü rü tüxü̃ poxcuxe ya ngexerüxüxe i yixema ega tama yanguxẽẽgu i ñaa yigümaxã ixunetaxü̃ —ñanagürü ga Labáü̃. Rü yexguma ga Acóbu rü yimá Tupana ga nanatü ga Ichaá nüxü̃ icua̱xüxü̃cüégagu inaxuneta.
54 Rü ñu̱xũchi ga Acóbu rü yexma guma ma̱xpǘnegu nanadai ga ñuxre ga naxü̃nagü rü ñu̱xũchi Tupanaca̱x ínanagu. Rü guxü̃ma ga natanüxü̃ca̱x naca nax nachibüexü̃ca̱x. Rü yemaacü guxü̃ma nachibüe rü yexma ma̱xpǘnegu napegü ga yema chütaxü̃gu.
55 Rü moxü̃ãcü pa̱xmamaxü̃chi rü Labáü̃ ínarüda rü nataagü rü naxacügü tüxü̃ nachúxu. Rü ñu̱xũchi Tupanaégagu mexü̃ tümamaxã naxuegu. Rü yemawena nachixü̃aneca̱x nataegu.
