Proverbios 11:1-31
11 Nüma ya Cori ya Tupana rü nüxü̃ naxo i ngẽma yáruxü̃ i tama ngugügu nayáxü̃, natürü namaxã nataãxẽ i ngẽma yáruxü̃ i aixcüma mea ngugügu nayáxü̃.
2 Yíxema tügü icua̱xüxü̃xe duü̃xü̃gü rü tama tümamaxã nataãẽgü. Natürü yíxema tama tügü írütaxe rü aixcüma cua̱x tüxü̃́ nangẽxma.
3 Ngẽma duü̃xü̃gü i mea maxẽxü̃, rü nacüma i mexü̃ namaxã inacua̱x, natürü ngẽma dorata̱xa̱xgüxü̃, rü norü doragügagu tá inayarütauxe.
4 Ngẽma diẽru rü taxúexü̃táma ínapoxü̃ i ngẽma ngunexü̃ i nagu Cori ya Tupana tüxü̃ icagüxü̃gu, natürü ngẽma mexü̃ ixüxü̃ nixĩ i yuwa tüxü̃́ ínguxuchixẽẽxü̃.
5 Ngẽxguma mexü̃ i nacümagu yaxũxgu i wüxi i duü̃xü̃, rü mexü̃wa nanaga, natürü ngẽma chixexü̃gu maxü̃xü̃ i duü̃xü̃, rü ngẽma norü chixexü̃gagutama napoxcu.
6 Ngẽma nacüma i mexü̃ rü ínananguxü̃xẽxẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i mexü̃gu maxẽxü̃, natürü ngẽma nacüma nax togüarü ngẽmaxü̃gü tüxü̃́ ngúchaü̃xü̃, rü poxcuwa tüxü̃ naga.
7 Ngẽxguma nayu̱xgu i wüxi i duü̃xü̃ i chixexü̃gu maxü̃xü̃, rü ngẽxma nayacua̱x i norü ngúchaü̃gü i nagu naxĩnüxü̃ rü norü pora.
8 Rü yíxema mexü̃gu rüxĩnüxe rü Tupana rü tüxü̃ ínanguxuchixẽxẽ nawa i guxchaxü̃gü. Natürü ngẽma chixexü̃gu rüxĩnüxü̃ rü guxchaxü̃ naxca̱x ínangu.
9 Ngẽma duü̃xü̃ i chixexü̃gu maxü̃xü̃arü ore rü toguxexü̃ nachixexẽxẽ, natürü ngẽma mexü̃ i duü̃xü̃arü cua̱x, rü maxü̃wa nanaga.
10 Ngẽxguma mexü̃ nüxü̃ ngupetügu i ngẽma mecümagüxü̃, rü yima ĩanecüã̱x rü nataãẽgü. Rü ngẽxguma nayuegu i ngẽma chixexü̃gu maxẽxü̃, rü guxü̃ma i ĩanecüã̱x rü norü taãẽmaxã nayuxnagütanü.
11 Duü̃xü̃gü i mexü̃gu rüxĩnüexü̃arü ngü̃xẽẽmaxã nixĩ i naxüxü̃ ya wüxi ya ĩane, natürü ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃gu rüxĩnüexü̃arü ore rü inayanaxoxẽxẽ ya yima ĩane.
12 Ngẽma tama naãẽxü̃ cuáxü̃ rü chixri namücüchiga nidexa, natürü yíxema tümaãẽxü̃ cuáxe rü tachianemare.
13 Ngẽma oregüta̱xáxü̃ rü guxü̃xü̃ma nixumare, natürü yíxema tümaãẽxü̃ cuáxe, rü tüxicatama nüxü̃ tacua̱xmare ega ta̱xacüxü̃ taxĩnügu.
14 Ngẽxguma wüxi i nachixü̃anewa nataxuxgu i norü ãẽ̱xgacü i mea namaxã icuáxü̃, rü nagu nayarüchixe i ngẽma nachixü̃ane. Natürü ngẽxguma ngẽma ãẽ̱xgacü nüxü̃́ nangẽxmagu i muxü̃ma i norü ucu̱xẽruü̃gü i mexü̃, rü ngẽma nachixü̃ane rü meama nixũ.
15 Ngẽxguma cunayaxu̱xgu nax cunaxütanüxü̃ca̱x i norü ngetanü i wüxi i duü̃xü̃ i tama nüxü̃ cucuáxü̃, rü guxchaxü̃wa cugü cungexmaxẽxẽ. Rü yíxema tama nayaxúxe nax tanaxütanüxü̃ i togüarü ngetanü rü taãẽãcü tamaxü̃.
16 Ngẽma nge i mecümacü rü duü̃xü̃gü ngĩxü̃ nicua̱xüü̃gü, natürü ngẽma yatü i naxca̱x dauxü̃ nax nadiẽruã́xü̃, rü diẽru nixĩ i nayaxuxü̃.
17 Yíxema mecümaxe rü tügüxü̃́tama mexü̃ taxü, natürü ngẽma chixecümaxü̃, rü nügüca̱xtama guxchaxü̃ ínanguxẽxẽ.
18 Ngẽma duü̃xü̃ i chixexü̃gu maxü̃xü̃, rü wüxi i paxaãchiruxü̃mare nixĩ i ngẽma diẽru i norü puracütanü i nayaxuxü̃, natürü yíxema mexü̃gu rüxĩnüxe, rü aixcüma natai i ngẽma tümaarü natanü i tayaxuxü̃.
19 Ngẽma nax mexü̃ i nacümagu ixũxü̃, rü maxü̃wa tüxü̃ naga, natürü ngẽma nax chixexü̃ i nacümagu ixũxü̃, rü yuwa tüxü̃ naga.
20 Nüma ya Cori ya Tupana rü tama namaxã nataãxẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃ i nacümagu ĩxü̃, natürü tümamaxã nataãxẽ ya yíxema mexü̃ i nacümagu ĩxẽ.
21 Aixcümaxü̃chi tá napoxcu i ngẽma duü̃xü̃ i chixexü̃gu maxü̃xü̃, natürü yíxema mexü̃ i nacümagu maxü̃́xẽ, rü taxũtáma tapoxcu.
22 Ngẽma ngexü̃ i mechametüxü̃ i tama naãẽxü̃ cuáxü̃, rü ñoma wüxi i ãnera i úirunaxca̱x i cuchiparaü̃wa ngẽxmaxü̃rüxü̃ nixĩ.
23 Ngẽma duü̃xü̃gü i mea maxẽxü̃arü ngúchaü̃ rü mexü̃ ínanguxẽxẽ, natürü ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃gu maxẽxü̃arü ngúchaü̃ rü nu ínanguxẽxẽ.
24 Nangexma i duü̃xü̃gü i mecümaxü̃ i toguxemaxã ngauxü̃ i ngẽma nüxü̃́ ngẽxmaxü̃, rü ngẽma inaxãxü̃arü yexera tá nayauxgü. Rü nangẽxma i duü̃xü̃gü i aüexü̃, rü nümagü rü düxwa tá nangearü diẽruã̱xgü.
25 Yíxema toguxemaxã ngauxe i ngẽma tüxü̃́ ngẽxmaxü̃, rü yexera tá tüxü̃́ nangẽxma. Ngẽxgumarüxü̃ ta ya yíxema inaxãxẽ i ngẽma tüxü̃́ ngẽxmaxü̃, rü yexeraxü̃ tayaxu.
26 Yíxema guxü̃ma i trigu tügüna nugüxe, rü duü̃xü̃gü chixexü̃ tümamaxã naxuegugü, natürü yíxema mea trigumaxã taxexe, rü duü̃xü̃gü tümamaxã nataãẽgü.
27 Yíxema mexü̃gu maxü̃́xẽ, rü duü̃xü̃gü rü tümamaxã nataãxẽ, natürü yíxema chixexü̃gu maxü̃́xẽ, rü tá nagu tangu i ngẽma chixexü̃ i taxüxü̃.
28 Yíxema tümaarü ngẽmaxü̃güna rüyoexe, rü ñoma wüxi i naixatü i paxü̃ i ñaxtüanegu rünguxü̃rüxü̃ tixĩ, natürü yíxema mexü̃ i nacümagu maxü̃́xẽ, rü ñoma wüxi i naixchacüxü i wena ããtüxü̃rüxü̃ tixĩ.
29 Ngẽma yatü i tama mea napatamaxã icuáxü̃ rü nagagu nagu narüchixe ya napata. Rü ngẽma tama naãẽxü̃ cuáxü̃, rü guxü̃gutáma ngẽma nüxü̃ cuáxü̃me̱xẽwa nangẽxmaecha.
30 Yíxema duü̃xẽ ya mexü̃gu maxü̃́xẽ, rü maxü̃maxã tüxü̃́ naxãtanü, natürü yíxema nuwa̱xéxe rü tüxna nanayaxu i ngẽma maxü̃.
31 Ngẽma duü̃xü̃gü i mexü̃gu maxẽxü̃ rü ñoma i naanewa tá nanayauxgü i natanü naxca̱x i ngẽma mexü̃ i naxügüxü̃. Rü ngẽxgumarüxü̃ ta i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃gu maxẽxü̃, rü tá nanayauxgü i natanü naxca̱x i norü chixexü̃ i naxügüxü̃.
