Proverbios 15:1-33
15 Ngẽma ngãxü̃ i memarexü̃, rü nu inarüxoxẽxẽ, natürü ngẽma ngãxü̃ga i nuãcü ixĩxü̃, rü nanayexeraxẽxẽ i ngẽma nu.
2 Ngẽma naãẽxü̃ cua̱xgüxü̃ã̱xwa, rü ínaxũxũ i mexü̃ i ore i cua̱x nawa ngẽxmaxü̃, natürü ngẽma naechitamare maxẽxü̃ã̱xwa, rü ínaxũxũ i ore i chixexü̃.
3 Nüma ya Cori ya Tupana, rü guxü̃wama nangẽxma rü tüxü̃ nangugü ya yíxema mea maxẽxe, rü nanangugü ta i ngẽma chixexü̃gu maxẽxü̃.
4 Yimá conü ya mexü̃ i ore nawa ixũxũcü, rü maxü̃ tüxna naxã. Natürü yimá conü ya chixexü̃ i ore nawa ixũxũcü, rü tórü maxü̃xü̃ nachixexẽxẽ.
5 Ngẽma naechitamare maxü̃xü̃, rü tama nanatüarü ucu̱xẽ nayaxu. Natürü yíxema tümanatüarü ucu̱xẽ yaxúxe, rü tümaãẽxü̃ tacua̱x.
6 Yimá yatü ya mexü̃gu maxü̃cü, rü napatawa taguma ta̱xacü nüxü̃́ nataxu. Natürü ngẽma yatü i chixexü̃gu maxü̃xü̃arü diẽru, rü guxchaxü̃ naxca̱x ínanguxẽxẽ.
7 Ngẽma duü̃xü̃gü i cua̱x nüxü̃́ ngẽxmagüxü̃, rü mexü̃ i oremaxã nidexagü. Natürü ngẽma duü̃xü̃gü i naechitamare maxẽ, rü naãẽwa chixexü̃gu narüxĩnüe.
8 Nüma ya Cori ya Tupana tama nanayaxu i norü ãmaregü i ngẽma chixexü̃gu maxẽxü̃. Natürü taãẽãcü nanayaxu i tümaarü yumüxẽgü ya yíxema aixcüma mea maxẽxe.
9 Nüma ya Cori ya Tupana rü tama nacümamaxã nataãxẽ i ngẽma chixexü̃gu maxẽxü̃. Natürü tüxü̃ nangechaü̃ ya yíxema aixcüma mea nape̱xewa maxü̃́xẽ.
10 Yíxema nüxü̃ rüxoxe nax nagu tixũxü̃ i ngẽma mexü̃ i nacüma, rü Tupana tá düxwa tüxü̃ napoxcu. Rü yíxema tama nayaxúxe i ucu̱xẽ i mexü̃ rü tá tayu.
11 Tama Tupanaca̱x nicu̱x i ngẽma yu rü ngẽma naxmaxü̃wa ngẽxmagüxü̃. Rü yexera nüxü̃ nacua̱x i ngẽma nagu naxĩnüexü̃ i duü̃xü̃gü.
12 Ngẽma naechitamare maxü̃xü̃, rü tama tüxü̃ nangechaü̃ ya yíxema ucu̱xẽ nüxna ãxe, rü tama tümamaxã naxãmücü ya yíxema cua̱x tüxü̃́ ngẽxmaxe.
13 Ngẽxguma nataãẽgu i wüxi i duü̃xü̃ rü nataãẽchiwe. Natürü ngẽxguma nangechaxü̃gu, rü nangechaxü̃chiwe.
14 Yimá yatü ya cua̱x nüxü̃́ ngẽxmacü rü naxca̱x nadau nax cua̱xwa nanguxü̃. Natürü ngẽma naechita maxü̃xü̃, rü chixexü̃maxã nügü nanapaxẽxẽ.
15 Yíxema naxĩ̱xãchiãẽxe, rü tümaca̱x rü guxü̃ma i ngunexü̃gu rü nüxü̃́ nangẽxma i norü guxchaxü̃gü. Natürü yíxema taãẽxe, rü tümaca̱x rü guxü̃ma i ngunexü̃gu tüxü̃́ nangẽxma i tümaarü taãxẽ.
16 Ngẽma muarü diẽruã́xü̃ rü norü diẽrugagu guxchaxü̃wa nangẽxma. Rü woo i noxrearü diẽruã̱xgu, rü narümemae nixĩ nax Tupanaga ixĩnüexü̃.
17 Taxuwama name i duü̃xü̃gü nügüchi naxaieãcüma mexü̃ i namachi nangõ̱xgü. Narümemae nixĩ i nügü nangechaü̃güãcüma berdúramare nügümaxã nangõ̱xgü.
18 Texé ya nuwa̱xexe, rü dai ítanguxẽxẽ. Natürü yíxema mecümaxe, rü itanaxoxẽxẽ i nu.
19 Ngẽma duü̃xü̃ i oxü̃ca̱x, rü guxü̃ma naxca̱x naguxcha. Natürü yimá yatü ya mexü̃gu rüxĩnücüca̱x rü taxuxü̃ma naxca̱x naguxcha.
20 Wüxi i nane i naãẽxü̃ cuáxü̃, rü wüxi i taãxẽ nixĩ tümaca̱x ya norü papa rü norü mama. Natürü wüxi i nane i tama naãẽxü̃ cuáxü̃, rü tümaarü ãne nixĩ.
21 Ngẽma duü̃xü̃ i naechitamare maxü̃xü̃, rü ngẽma nacüma i chixexü̃maxã nataãxẽ. Natürü yimá yatü ya naãẽxü̃ cuácü, rü nügütama inarüwe̱xãchixẽxẽ.
22 Ngẽxguma taxúenama cuca̱xgu naxca̱x i ngẽma cuxüxchaü̃xü̃, rü tá chixri cuxü̃́ ínanguxuchi. Natürü ngẽxguma muxearü ucu̱xẽgüca̱x ícuca̱xgu, rü tá mea cuxü̃́ ínanguxuchi i ngẽma cuxüxchaü̃xü̃.
23 Wüxi i mexü̃ nixĩ nax mexü̃ i oremaxã tüxü̃ cungãxü̃xü̃ ega texé cuxna caxgux. Natürü narümemae nixĩ nax ngẽma ora i nagu natauxchaxü̃gu cuyoxniexü̃ nax tüxü̃ cungãxü̃xü̃.
24 Yimá yatü ya naãẽxü̃ cuácü, rü nama i dauxü̃wa daxü̃gu nixũ, rü ngẽmaãcü nügü ínanguxuchixẽxẽ nüxna i yu.
25 Nüma ya Cori ya Tupana, rü nayanaxoxẽxẽ ya napata i ngẽma nügü icua̱xüü̃xü̃. Natürü yíxema yutexe rü tüxü̃́ nüxna nadau i tümaarü naane.
26 Nüma ya Cori ya Tupana, rü tama yáxna namaxã naxĩnü i ngẽma duü̃xü̃güarü ĩnü i chixemarexü̃, natürü namaxã nataãxẽ i ngẽma ore i aixcüma mexü̃.
27 Yíxema womüxẽẽxãcüma naxca̱x dauxe nax tadiẽruã́xü̃, rü nagu tayanachixexẽxẽ i tümapatacüã̱xgü, Natürü ngẽma ãẽ̱xgacü i nüxü̃ oxü̃ nax texé nüxü̃́ naxütanüxü̃ ega guxchaxü̃ namexẽẽgu, rü tá namaxü̃.
28 Yimá yatü ya mexü̃gu maxü̃cü, rü naxü̃pa nax tüxü̃ nangãxü̃xü̃ ya yíxema nüxna ca̱xaxe, rü mea nagu narüxĩnü i ñuxãcü tá mexü̃ i oremaxã tüxü̃ nangãxü̃. Natürü ngẽma duü̃xü̃ i tama naãẽxü̃ cuáxü̃ rü naechitamare chixexü̃ i orexü̃ nixu.
29 Nüma ya Cori ya Tupana, rü nüxna nixũgachi i ngẽma chixexü̃gu maxẽxü̃. Natürü tüxü̃́ nüxü̃ naxĩnü i tümaarü yumüxẽ ya yíxema aixcüma mexü̃gu rüxĩnüexe.
30 Yima naxetügü ya taãẽgüne, rü tüxü̃ nataãẽxẽxẽ. Rü ngẽxguma ore i mexü̃xü̃ ixĩnüegu, rü tüxü̃ naporaxẽxẽ.
31 Yíxema nayaxúxe i ucu̱xẽ i maxü̃ tüxna ãxü̃, rü tüxü̃́ nangẽxma i tümachica natanüwa i ngẽma cua̱x nüxü̃́ ngẽxmagüxü̃.
32 Yíxema tama ucu̱xẽ yaxúxe, rü tama tügü tangechaü̃. Natürü yíxema nayaxúxe i ucu̱xẽ, rü cua̱x tüxü̃́ nangẽxma.
33 Ngẽma nax Cori ya Tupanaga ixĩnüexü̃, rü cua̱x tüxna naxã. Rü ngẽxguma cunaxwa̱xegu nax duü̃xü̃gü cuxü̃ icua̱xüü̃güxü̃, name nixĩ i cugüna cudau nax tama cugütama quicua̱xüü̃xü̃ca̱x.
